Antropomorfik Konuşmacı Karakter Örnekleri

Markaların, eril, dişi ya da çocuk fark gözetmeksizin insanlarla bağ kurmasında baş role sahip insan biçimsellik, teknolojik imkanlarında ilerlemesiyle gün be gün sınırlarını zorlayarak en üste taşımakta ve farklı boyutlar kazanmaktadır. Hareket edebilen, konuşabilen, kendine has düşüncelere ve hislere sahip insanlaştırılmış şeyler, markalar tarafından sıklıkla tercih edilirken, bir insan biçimselleştirme şekli olarak markaların ürünlerinde yalnızca insana benzer biçimsel özellikleri, kas hareketlerini ya da yalnızca ifadesel yöntemleri kullanarakta antropomorfik öge haline getirebilmektedir. Şekil olarak insan yüzüne ve bedenine benzeyen “Kokorico” parfüm şişesi, yine şekilsel olarak insan vücudunu andıran “Mrs. Butterworth's Syrup” şişesi, eğilen bir hizmetkar gibi duran “Senseo-Philips” Kahve makineleri ,“Atlasjet‟in güler yüzlü hizmetini vurgulayan ifade, “Mavi 25 yaşında” söylemi ve “Arabeskin en baba radyosu” söylemi örnek olarak verilebilmektedir. Bunlar, en düşük derecede antropomorfizm etme düzeyidir.

Şekil 11: Kokorico Parfüm Şişesi Şekil 12: Mrs. ButterWorths Yağ Şişesi

Şekil 13: Senseo-Philips Kahve Makinesi Şekil 14: Atlas Jet

Şekil 15: Mavi Jean

Kaynak: https://olfactoria.files.wordpress.com/2013/08/kokorico.png; https://www.esquire.com/food-

drink/a5613/maple-syrup-0309/; https://www.nanokatalog.com/urun/philips-senseo-original-0-7l-tam- otomatik-kahve-makinesi-hd7817-70; https://twitter.com/mavi;

Kurumsal şirketler, markalarının kimliklerini ve/veya kişiliklerini, pazardaki rakiplerden ayrım noktası yaratma ve marka değeri oluşturma güdüsüyle, belirli hayvanların ve diğer (nesne, bitki) insan dışı varlıkların özellikleriyle ilişkilendirmektedir. Michelin Man, 1898 senesinde Fransız alıcılara lastik üreticisi olarak imajını iletmek adına yeni bir yöntem olarak ortaya çıkmış ve o zamandan beri antropomorfizm, yeni markaları konumlandırmak veya mevcut olanın yerini korumak için bir pazarlama aracı olarak daha popüler hale gelmiştir (Aktaran: Pomering, 2014: 5). Belli bir marka kimliğini sunmaya ve marka imajını teşvik etmeye yardımcı olan ve farklı şekillerde karşımıza çıkan konuşmacı-karakterler bir uzman gibi ürünün kullanımından doğacak faydalar hakkında tüketicileri

bilgilendirir, tavsiyelerde bulunur ve bu karakterler sempatilerini ürüne aktararak, ürün ya da markanın tanıtımında ve pazarlanmasında aktif rol oynamış olurlar. Konuşmacı karakterleri temel bir ayrım olarak, insan ve insanlık dışı olarak sınıflandırılabilmektedirler ve en en popüler marka karakterlerinin biraz gerçek ve insanı canlandırdığını ortaya koymaktadır (Brown, 2010: 209; Khogeer, 2013: 46).

Brown‟a göre, en popüler marka karakterlerinin biraz gerçek ve biraz kurgu karışımı, insanı canlandırdığını ortaya koymaktadır (Brown, 2010: 215). Bunlara; Mc donalds firmasının - Ronald McDonald‟ı, Little Caesars Pizza‟nın Little Caesars‟ı,General Milss‟in- Count Chocula çikolatalı kahvaltılık gevreği vampir adam maskotu, Land o Lakes firmasının margarin sunan kızı ,Toybox‟un sarışın çocuğu örnek olarak verilebilmektedir.

Şekil 16: Little Caesar Pizza Şekil 17: Ronald Mc Donald

Şekil 18: Toybox Şekil 19: "Paige" Realistic 3D huma

Şekil 20: General Milss- count chocula Şekil 21: Land O Lakes- Kızılderili kız

Kaynak: http://fesmekan.mynet.com/galeri/mekan/little-caesars-pizza-levent/1;

https://www.campaignlive.co.uk/article/mcdonalds-bring-ronald-back-fore/1143170;

http://www.toybox.com.tr/Products.aspx; Collins, 2007: 5; https://people.com/celebrity/small-craft- brewery-buys-up-colorado-count-chocula/; http://logos.wikia.com/wiki/File:Land-O-Lakes- Butter.jpg; http://www.1cgrup.com/1cgrup-ofis-tedarik-urundetay.php?urunID=1644

Brown tarafından açıklanan ikinci en popüler marka karakterleri genellikle evcil olmakla birlikte tüm hayvanlardır (Brown, 2010: 216).

Hayvanlara yüklenen antropomorfik ögeler sayesinde bizler hayvanların patileriyle, insanlara özgü el kol hareketlerini yapabildiğini, dört ayağının üzerinde giden eşeğin iki ayağı üzerinde durduğunu, insanlar gibi giyindiğini, gülümsediğini, aşık olduğunu hatta espri, kapasitesine sahip karakterler şeklinde görebilmekteyiz. Bu durumda onlar, yalnızca bir maskot değil antropomorfize edilmiş marka ajanları olarak pazardaki yerlerini almaktadırlar. Örneğin; İlk resmi maskot Los Angles Olimpiyat Maskotu “Sam The Eagle, Garanti Bankası reklamında kullanılan Bremen Mızıkıcaları masalından alınmış hepsi birbirinden akıllı ve yol gösterici hayvanlar, konforuna düşkün olanların kullanması gereken kombi imajını veren Alorko markasının kedisi, Familia markasının kültürümüzdeki tipik aile yapısının penguenler tarafından canlandırıldığı Pompomgiller ailesi, yüksek emiciliğine vurgu çeken Selpak markasının fili ya da 2008‟e kadar birkaç yıl boyunca, İsveç‟in denetimi kaldırılmış telekomünikasyon pazarına girmeye çalışan ikinci şirket olan Tele2'nin antropomorfize edilmiş 'kişiliği', kendine güvenen kahramanı “Frank” gibi sıralanabilmektedir (Pomering, 2014: 4).

Şekil 23: İlk resmi maskot Los Angles Şekil 24: Garanti Bankası Bremen Mızıkacıları Olimpiyat Maskotu “Sam The Eagle

Şekil 25: Tele2/Frank Şekil 26: Alarko

Şekil 27: Familia/ Pompomgiller Şekil 28: Selpak/ Fil

Şekil 29: 11880 Şekil 30: Duracell

Kaynak: Özcan, 2014: 62; http://www.pazarlamasyon.com/pazarlama/sucu-cocugun-taburelerinde-

bremen-mizikacilari/; Pomering, 2014: 27; https://www.alarko-carrier.com.tr/tr/alarko-carrier- detayhaberler/0/6204/alarko-carrierin-konforuna-duskun-kedisi-ekranlardaki-yerini-aliyor; http://www.familia.com.tr/;https://www.youtube.com/watch?v=S9el4DLaM6M;

https://www.youtube.com/watch?v=blr8UwP8a0g; http://masburo.com/tr/duracell/

Bozyiğit ve Karaca (2015: 289) araştırmaları esnasında, reklam filmlerinde sanki bizden biriymiş gibi gösterilen hayvanların özellikle yiyecek ve içecek reklamlarında daha çok yer bulduğu bilgisine ulaşmışlardır. Araştırmalarda da çocuklara hitap eden reklam filmlerin de beş gıda sektörünün listenin başında olduğu görülmektedir. Bunlar, içecekler, bisküviler, şekerlemeler, aparatifler ve fast-food reklamları olarak sıralanmaktadır (http://bebekvecocuk.milliyet.com.tr). Bu bakış

açısıyla düşünüldüğünde markalar insani özellikleri hayvanlara atfederek bu figürler sayesinde tüketiciye yakınlaştırarak ürün satışı artırmak hedeflenmiş olabilmektedir.

Bunlara, 1986 yılından bu yana hayatta olan ve şu an kendi adına açılan Facebook sayfasında bir milyondan fazla takipçisi bulunan Chester Cheetah karakteri, çocukların onun sayesinde güne iyi başladığı Nesquik, piyasaya sunduğu oyunu 1 hafta içinde milyonlarca kişi tarafından tıklanan Aslan max, Milka‟nın kalpleri yumuşatan mor ineği, eğlenceli Petito Ayıcık, üretim hattında çalışan Sütaş İnek işçiler, nasihat dinleyen Murat Bey işçi inekler vb. daha bir çok karakter örnek verilebilmektedir.

Şekil 31: Cheetos/ Cheeta Şekil 32: Algida/ Max

Şekil 33: Milka/ Mor inek Şekil 34: Murat Bey/ Burgu Peyni

Şekil 35: Kinder/ Pingui Şekil 36: Sütaş/ Süt Aşkı

Kaynak: Özcan, 2014: 64; http://www.ortakalan.com.tr/haberler/aslan-max-ile-hareket-devam-

ediyor-7491; http://www.milka.com.tr/milka-markasi/milka-zaman-tuneli; Demirci: 2016: 178; https://coub.com/view/xpd63v4; https://mediacat.com/sutastan-kirk-yillik-sut-aski/;

https://www.youtube.com/watch?v=SQzCVG3Em24

Daha sonra her ne kadar sık kullanılmasa da, Brown, kişileştirilmiş meyve, sebze ve bitkilerin de destekçilere sahip olduğunu gösterir - Örneğin. Bay Fıstık ve tat Domates (Brown, 2010: 217 ).

Şekil 38: Tat Gıda/ Tatlı Domatesler

Kaynak: https://www.tat.com.tr/tr/tatli-domatesler

Baudrillard„a göre gerçek anlamda bir işleve sahi olan teknolojik nesnelerin insan imgesini en çok yansıtan nesneler olduğunu, bu nedenle robotların antropomorfizmin kullanılabileceği en iyi şey olduğunu savunmaktadır (Baudrillard: 2004: 140-143). Günümüzde de konuşan, insan gibi davranabilen, duygu ve düşünceleri olan robotların genel olarak elektronik eşya firmaları tarafından kullanılan bir insan biçimselleştirme şekli olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlara örnek; Arçelik‟in Çelik‟i ve Çeliknaz‟ı, Vestel‟in buzdolabından ya da televizyondan robota dönüşerek çocuklara yardım eden karakterleri, Yapı Kredi Bankasınının, yarı insan yarı mekanik karakteri Robot Gary ve Garanti Bankasının Ugi karakteri gösterilebilmektedir.

Şekil 39: Arçelik/ Robot Çelik Şekil 40: Vestel/ Robot

Kaynak: http://vfx.animaistanbul.com/arcelik-celik-celiknaz/;

3.8. Marka Antropomorfizmasının Pazarlama ve Reklama Aracılık