• Sonuç bulunamadı

3.1. ARAŞTIRMANIN KAPSAMI VE METODOLOJİSİ

3.1.9. Anket Formunun Düzenlenmesi ve Ölçüm Araçları

Çalışmanın uygulama bölümü için elde edilen veriler, 75 sorudan oluşan soru formunun katılımcılar tarafından verilen cevaplarından elde edilmiştir. Soru formu 16 bölümden oluşmaktadır. Hazırlanan soru formu katılımcılar tarafından anlaşılabilecek şekilde, konu ile ilgili daha önce geliştirilmiş ölçeklerden yararlanarak düzenlenmiştir.

16 bölümden oluşan anket formunun ilk bölümünde kullanıcıların teknoloji ile ilgili araçları kullanma konusundaki kabiliyetleri ve istekleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Teknoloji kaygısının ölçüldüğü bu bölüm dört sorudan oluşmakta ve beş maddeden oluşan 5’li likert (1=Kesinlikle Katılmıyorum, 5= Kesinlikle Katılıyorum) tipindeki ölçeğe yer verilmiştir. Anketin ikinci bölümünde katılımcıların yeni teknolojiyi kullanma istekleri dört soru ile sorulmuştur. İnternette ürünü incelerken duyu etkinleştirici teknolojilerin ne kadar kullanışlı olduğunu ölçmeye yönelik yedi sorudan oluşan üçüncü bölümde, algılanan fayda 5’li likert (1=Kesinlikle Katılmıyorum, 5=Kesinlikle Katılıyorum) tipindeki ölçek ile sorulmuştur. Katılımcıların duyu etkinleştirici teknolojilerin kullanımının ne kadar kolay/karmaşık algılandığını ölçmeye yönelik algılanan kullanım kolaylığını ile ilgili yanıt arayan üç soru anketin dördüncü bölümünü oluşturmaktadır. Anketin beşinci bölümünde katılımcılara, duyu etkinleştirici teknolojilerin algılanan eğlence değerlerini öğrenmeye yönelik yedi soruya yer verilmiştir. Anket formunun dört sorudan oluşan altıncı bölümünde katılımcıların bu teknolojileri kullanımlarına karşı pozitiflik/negatiflik derecelerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Soru formunun yedinci bölümünde ankete katılanların duyu etkinleştirici teknolojileri gerçek kullanım amaçlarını (internette tarama yapmak ve/veya satın almak için kullanmak) ölçmek amacıyla iki soruya yer verilmiştir. Anketin sekizinci bölümünde kullanılan duyu etkinleştirici teknolojilerden memnuniyet düzeyi, gelecekteki kullanım amacı ve olumlu görüşlerini ifade etmeye yönelik fikirleri beş soru ile öğrenilmeye çalışılmıştır. Anket formunun dokuzuncu bölümündeki dört soru ise online

131 alışverişte satın alma ve duyu etkinleştirici teknolojilerin kullanılması hakkında genel sorulardan oluşmaktadır. Bu bölümde sorular 5’li likert (1= Hiç, 5= Çok Yoğun aralığında) tipindeki ölçeğe yer verilmiştir. Anket formunun onuncu bölümünde katılımcıların medya araçlarını hangi sıklıkla kullandıkları beş soru ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunun için 5’li likert (1= Hiç, 5= Her gün düzenli) tipindeki ölçeğe yer verilmiştir. Anketin on birinci bölümünde katılımcıların (1= Hiç Güvenmem, 10= Çok Güvenirim aralığında), araştırmaya katılan kişilerin internete güven düzeyi tespit edilmeye çalışılmıştır. Anketin on ikinci bölümünde katılımcılara sosyal medya araçlarını hangi sıklıkla kullandıkları yedi maddeden oluşan 5’li likert (1= Hiç, 5= Her gün düzenli) tipindeki ölçek ile sorulmuştur. Anketin on üçüncü bölümünde 11 maddeden 5’li likert (1=Kesinlikle Katılmıyorum, 5=Kesinlikle Katılıyorum) tipinde bir ölçek ile katılımcıların online alışveriş yapma nedenleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Anket formunun on dördüncü bölümünde katılımcıların son altı ay içerisindeki alışveriş yapma sıklıkları ve harcadıkları toplam tutarın öğrenilmesi amaçlanmıştır. Alışveriş yapma sıklığı 5’li likert (1= Hiç, 5= 7 ve daha fazla) tipinde sorulmuş, alışveriş harcamaları ise açık uçlu olarak yöneltilmiştir. Anketin on beşinci bölümünde katılımcılara yine açık uçlu sorular yöneltilmiş ve internette ve sosyal medyada harcadıkları zaman ve sosyal medya kullanım amaçları sorulmuştur. Anketin son bölümü olan 16. bölümündeki altı soru ile katılımcıların demografik özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır.

Çalışma kapsamında hazırlanan soru formunun içeriği ve yararlanılan kaynaklar, aşağıdaki tabloda yer alan şekilde dağılmaktadır.

Tablo 4. Soru Formunun İçeriği ve Yararlanılan Kaynaklar

Soru Türleri Soru

Sayısı

Ölçekteki

Sıra Aralığı Yararlanılan Kaynaklar

D

u

y

u

s

al

Teknolojik Kaygı 4 1-4 Meuter vd., (2005)

132 Yenilikçilik 4 5-8 Robinson vd., (2004) Algılanan Fayda 7 9-15 Childers vd., (2001) ‘den uyarlanmıştır. Algılanan Kullanım Kolaylığı 3 16-18 Childers vd., (2001) ‘den uyarlanmıştır. Algılanan Eğlence Değeri 7 19-25 Childers vd., (2001) ‘den uyarlanmıştır. Kullanıma Yönelik Tutum 4 26-29 Childers vd., (2001) ve Heijden (2000) ‘den uyarlanmıştır. Gerçek Kullanım Amacı

2 30-31 Kim (2005) ‘dan uyarlanmıştır.

Kullanım Sonrası Değerlendirme (Memnuniyet)

5 32-36 Maxham III (2001) ‘den

uyarlanmıştır.

Genel Sorular 4 37-40 Kim (2005) ‘dan uyarlanmıştır.

KİA Kullanma Sıklığı 5 41-45 -

133 Sosyal Medya Aracı Kullanım

Sıklığı

7

47-53 -

Online Alışveriş Yapma Nedenleri

11 54-64 -

6 Aylık Alışveriş Davranışı ve Tutarı 2 65-66 - İnternette/Sosyal Medyada Kullanımı 3 67-69 - Demografik Sorular 6 70-75 -

Anket uygulamaya başlanmadan önce, anketin içeriğinde yer alan değişkenler ve kullanılan ölçeklerin güvenilirliğini test etmek ve araştırmada karşılaşılabilecek muhtemel sorunları önceden görebilmek adına 70 kişiye bir ön test uygulanmıştır. Ön test katılımcıları araştırmanın hedefindeki örneklem grubunun özelliklerini taşıyan kişilerden oluşturulmuş ve ön test sonucunda anketin içeriğinin yeterli olduğu gözlemlenmiştir. Bu nedenle ikinci bir ön teste ihtiyaç duyulmamıştır.

Çalışmada kullanılan ölçeklerin geçerliliğini test etmek amacıyla SPSS programı ile tüm ölçekler için tek faktörlü doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeklerin geçerliliklerinin testi için oluşturulan ölçüm modellerinin ürettikleri uyum değerleri kabul edilebilir sınırlar içinde olmadığından programın önerdiği modifikasyonlar yapılmıştır. Tüm ölçek puanıyla yüksek korelasyon gösteren maddeler, ölçeğin ölçmeye çalıştığı objeyi ölçebildiği anlamına geleceğinden (Şahin ve Gülleroğlu, 2013:19) ölçekte kullanılan, toplamda 7 sorudan oluşan ve birbirine benzerlik gösteren sorular ölçekten çıkarılmıştır. Modifikasyonlar sonucunda ölçekte yapılan değişiklikler Tablo 5’ de ifade edilmiştir.

134 Ölçekler İfade Sayısı Çıkarılan İfade Sayısı Teknolojik Kaygı 4 1 Yenilikçilik 4 1 Algılanan Fayda 7 2

Algılanan Kullanım Kolaylığı 3 -

Algılanan Eğlence Değeri 7 2

Kullanıma yönelik tutum 4 -

Sitenin Gerçek Kullanımı 2 -

Kullanım Sonrası Değerlendirme

(Memnuniyet) 5 1

Modifikasyonlar sonucunda birbirine benzerlik gösteren sorular ölçekten çıkarılmış ve analizlere sözkonusu 7 soru hariç tutularak devam edilmiştir. Tablo 6’da söz konusu ifadeler belirtilmiştir.

Tablo 6. Ölçekten Çıkarılan İfadeler

Soru Türü İfade

Sayısı

Çıkarılan İfade Sayısı

Çıkarılan İfade

Teknolojik Kaygı 4 1 -Teknolojiyi kullanma konusunda endişeliyim.

135 çekiniyorum.

Algılanan Fayda 7 2 -Süper yakınlaştırma ve alternatif görüntüleme çeşitleri, doğrudan kişisel muayene gibi benzer bir ürün hakkında bilgi sağlar.

- Süper yakınlaştırma ve alternatif görüntüleme çeşitleri, bir ürünün kalitesini, ürünün kişiye özel olarak değerlendirilmesi kadar doğru bir şekilde değerlendirmemi sağlar.

Algılanan Eğlence Değeri

7 2 -Süper yakınlaştırma ve alternatif görüntüleme çeşitleri ile alışveriş sıkıcı olur.

- Süper yakınlaştırma ve alternatif görüntüleme çeşitleri ile alışveriş heyecn vericidir.

Kullanım Sonrası Değerlendirme (Memnuniyet)

5 1 -Online alışverişlerimde ürünlere göz atarken Süper yakınlaştırma ve alternatif görüntüleme çeşitlerini kullanma konusunda edindiğim iyi deneyimlerimi paylaşacağım.