Alternatif Görünümler/ 360 Derece Döndürme

Kıyafet alışverişine yönelik online alışveriş son dönemde oldukça hızlı bir büyüme göstermiştir ancak bu durum sektör olarak bir zorlukla karşı karşıya kalınmasına neden olmuştur. Özellikle kıyafet ve ayakkabı görülmesi, denenmesi ve değerlendirilmesi için dokunulması gereken yüksek katılımlı bir ürün kategorisi olarak sınıflandırılmıştır (Workman, 2010:128). Bu nedenle asıl zorluk mağaza içi deneyimlerin online alışveriş yapılan bir web sitesindeki ortama çevirmek oldukça

94 zordur. Online dokunmatik ögelerin olmaması perakendeciler için önemli bir sorunu teşkil etmektedir.

Dijital teknolojilerdeki gelişmeler ve yakın çekim resimleri, yakınlaştırma olanağı, 2D veya 3D döndürme, eşyaların nasıl bir araya geleceğini benzeten kreasyon işlevi aracılığıyla fiziksel mağaza ortamındaki sahip olunan ve online ortamda tüketicinin yoksunluğuna düştüğü duyusal ögelerin eksikliğinin tamamlanmasına yardımcı olmaktadır. Bu tür değişimler ve etkileşim teknolojilerine sahip bir web sitesi tüketicilerin manipüle edilmesini kolaylaştırmaktadır (Fiore vd., 2005:39). Kullanıcılar için zenginleştirilmiş ürün bilgisi sağlayan bu teknolojiler aracılığıyla online alışveriş deneyimi artırılıp, buna bağlı olarak da duyusal yoksunluğun azaltılması sağlanmış olur.

Resim 12: Alternatif Görünümler/ 360 Derece Döndürme Teknolojisi

Kaynak: Morhipo. https://morhipo.com (Erişim Tar. 01.02.2018)

Özellikle 360 derece döndürme özelliğinin algılanan bilgileri, ruh hali ve tutum/davranış niyeti sonuçlarını olumlu yönde etkilediği yapılan bazı çalışmalarda görülmüştür (Park vd., 2008:86). Bu nedenle alternatif görünümler ve 360 derece döndürme özelliği tüketici açısından önemli bir noktada bulunmaktadır.

95 Online kıyafet alışverişinde duyusal teknolojiler konusundaki birçok araştırma deneyimlerin masaüstü bilgisayarlar aracılığıyla edinilmekte olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, online alışverişte tarama yazılımlarının kullanımı ile birlikte masaüstü cihazların yerine dokunmatik ekranlı tabletlerin kullanımında oldukça önemli bir artış yaşanmıştır. Tüketicilerin masaüstü bilgisayarlardan dokunmatik ekranlı cihazlara yönelmesinde de önemli nedenlerden biri dokunmatik ekranlı cihazların, kullanıcıların ekrandaki nesnelere doğrudan dokunarak, dokunma, kaydırma ve tutma gibi tek veya çoklu parmak hareketleriyle kullanmalarını ve dolayısıyla online alışveriş deneyiminin daha zengin ve daha sezgisel olmasını sağlaması olarak gösterilebilmektedir (Park vd., 2008:85-86).

2.3.3. 3D Etkileşimli Görünüm

Web sitelerinde kullanılan tüketicileri online kıyafet alışverişinde satın almaya yönlendiren duyu etkileştirici teknolojilerden biri de 3D etkileşimli görünüm teknolojisidir. Üç boyutlu giysi tasarım ve simülasyon sistemi, üç boyutlu giysinin, giysiyi oluşturan panellerden yapılandırılmasına olanak sağlanmaktadır. Sistem üç modülden oluşmaktadır; hareket tasarımı, giysi tasarımı ve giysi-insan simülasyonu. Hareket tasarım modülü kullanıcının; pozisyon, uzaklık ve rotasyon eğrileriyle ayarlanan çeşitli insan hareket davranışlarını tanımlamasını sağlamaktadır. Giysi tasarım modülü; giysinin kesim ve dikiminde 2 boyutlu panellerinden üç boyutlu giysi yaratmak için etkili bir araç olarak sayılabilmektedir. Sistem giysinin canlandırılması için farklı seçenekler sunmaktadır. Simülasyon modülü; insan hareketi, giysi deformasyonu ve çakışma kontrolü için fonksiyonel modüllerden biri olarak görülmektedir. Giysi simülasyonunun eğlence sektörü, tekstil endüstrisi ve e- ticaret gibi uygulama alanları bulunmaktadır.

Online alışveriş sitelerinin müşterilerinin giysileri üzerlerine deneyebilmeleri ve tasarımı, tutumu ve rengine satın almadan önce karar verebilmeleri için oldukça önemli bir fonksiyondur. Sanal giysi simülasyonu, son teknolojik gelişmeler sırasında önemli ölçüde gelişen tekniklerden oluşan büyük bir kombinasyonun sonucudur. 3D vücut tarayıcı, giyim sektörü araştırmalarında giyim eşyasının imalatı

96 ve satışı biçiminde devrim yaratmak için kullanılmaktadır. Taramayla elde edilen antropometrik veriler, boyutlandırma ve uyma ile ilgili konular için yeni bilgiler sunma potansiyeline sahiptir (Olaru vd.,2012:2).

İlk dönemlerinde 3D vücut tarama araştırması Cornell Üniversitesi akademisyenlerinden Suzanne Loker, Lora Cowie, Susan Ashdown,Van Dyk Lewis tarafından 2004 yılında gerçekleştirilmiştir. Tasarımda kullanılan 3D tarama yazılımı (Polyworks, Innometric) 8 kamera ve 4 tarayıcıdan oluşmaktadır ve yazılım farklı kamera görüntülerini üst üste bindirerek oluşan tabakaları birleştirebilmektedir. Alınan yüzey, dilim ve hacim ölçüleri giysinin vücuda daha uyumlu hale gelmesi için taramadaki boşlukları doldurmaktadır. Son olarak kullanıcılar vücut taramasını tam yüzey olarak, noktalar halinde, dilimler halinde görebilsin ya da kritik noktalarda döndürebilsin, yerini değiştirebilsin, zoom yapabilsin diye 3D vücut taramasının farklı görüntü opsiyonları bulunmaktadır. Loker ve arkadaşları bu noktada konfeksiyon sektörünün önde gelen firmalarının hedef pazarındaki kadınların vücut tarama verilerini toplamışlardır. Vücut beden ve şekilleri taranmış, firmanın ürettiği pantolonlar ve alınan veriler birbiri üzerine oturtularak yeniden tasarlanmıştır. Beden ve pantolon taramaları arasındaki ölçü farklılıkları en uyumlu ve uyumsuz seviyeleri ile tanımlanmıştır. Bu gelişme şirketin bedenlendirme sistemlerini değerlendirme ve hedef pazara daha uyumlu olacak değişiklikler önermede önemli bir bilgi olmuştur. Araştırmanın sonucunda 3D vücut tarama araştırmaları ve uygulamaları müşterilerden pozitif tepki almıştır (Loker vd.,2004: 344-348).

Susanne Ashdown ve Suzanne Loker’in çalışmalarının ardından Lee ve arkadaşlarının 2010 yılında yaptıkları araştırmada süper yakınlaştırma ve 3D sanal deneme özelliklerinin, algılanan riskleri azalttığı ve satıcıya karışı tüketicide olumlu tutumlar yarattığı sonucuna ulaşmışlardır (Lee vd., 2010). Bir diğer çalışmada ise 3D karşılaştırma ve eşleştirme teknolojisinin daha fazla satın alma niyeti oluşturduğu, tekrar satın almaya yönlendirdiği, web sitesinde harcanan zamanı artırdığı ve web sitesine yönelik tüketicide olumlu yönde tutum geliştirdiğini ortaya çıkarmıştır (Fiore ve Jin, 2003).

97

Resim 13: 3D Etkileşimli Görünüm Teknolojisi

Kaynak:Ray-Ban, https://ray-ban.com/turkey/virtual-model., Avrupa Optik http://avrupaoptik.com.tr (Erişim Tar: 01.02.2018)

Bir başka araştırmaya göre ise, kişiselleştirilmiş 3D sanal denemenin, tüketicinin algıladığı faydacı değeri ve satın alma niyetini olumlu yönde etkilediği ifade edilmektedir (Merle vd., 2012). Bu araştırmaların sonuçlarına göre 3D etkileşimin, tüketicilerin algılanan hedonik değeri artırdığı söylenebilmektedir. Bununla birlikte, 3D etkileşiminin web sitelerindeki varlığının, satın alma niyeti, yeniden ziyaret etme niyeti, web sitesinde harcanan zaman ve web sitesinin genel algısı gibi olumlu tüketici tepkilerine yol açtığı sonucuna varılabilir. Ayrıca, ürünün incelenmesi sırasında görsel, dokunsal, işlevsel ve/veya davranışsal ürün simülasyonları sağlayan sanal ürün deneyimleri, 2 ve 3 boyutlu sanal ürün

98 deneyimleri, tüketicilerin ürün performans riskini daha az algılamasına yardımcı oldukları da ifade edilebilir.