Alt Problem 5 Öğrencilerin Sosyo-Kültürel Yaşantılarının Tasarım

Öğrencilerin başarılarını etkileyen ve alanlarıyla ilgili problem yaşamalarında etkin faktörler arasında en başta; anne ve babanın öğrenim durumu, ailenin ortalama aylık gelir düzeyi, annenin çalışması, ailenin öğrencinin derslerdeki başarısı ile ilgili ilgisi, aile ile öğrenci arasındaki ilişkilerin durumu yer almaktadır (Özgüven, 1974).

Bu nedenle öğrencilerin ailelerinden gelen sosyo-kültürel yapılarının ve alanlarıyla ilgili tutumlarının tasarım çıktılarına ve tasarım sürecinde problem yaşama düzeylerine etkili olabileceği düşünülerek, konuyla ilgili bulgular incelenmiştir.

Öğrencilerin giysi tasarım sürecinde karşılaştıkları problemler tablo 30’da yer almaktadır.

(I) Boş zamanlarınızı giysi tasarlayarak

değerlendirmekten zevk alır mısınız?

(J) Boş zamanlarınızı giysi tasarlayarak

değerlendirmekten zevk alır mısınız?

Fark (I-J) p

Hiçbir zaman Bazen -7. 513 0. 069

Sıklıkla -14. 200* 0. 005

Her zaman -23. 767* 0. 000

Bazen Hiçbir zaman 7. 513 0. 069

Sıklıkla -6. 687 0. 105

Her zaman -16. 254* 0. 002

Sıklıkla Hiçbir zaman 14. 200* 0. 005

Bazen 6. 687 0. 105

Her zaman -9. 567 0. 089

Her zaman Hiçbir zaman 23. 767* 0. 000

Bazen 16. 254* 0. 002

Tablo 30. Giysi Tasarım Sürecinde Karşılaşılan Problemler

n:49

Tablo 30 incelendiğinde öğrencilerin giysi tasarım sürecinde en sık yaşadıkları problem %61.2 lik “evet” oranıyla “giysi tasarlarken farklı dokular oluşturmada güçlük çekiyorum” seçeneğine ilişkindir. Diğer bir seçenek olan ‘giysi tasarlarken kumaş ve malzeme konusunda güçlük çekiyorum’ ise öğrencilerin % 57.1 “evet” oranıyla en çok problem yaşadıkları ikinci konu olmuştur. “Kendime güven duygumun olmaması yeni formlar oluşturmamı güçleştiriyor” seçeneğine ise %87.8 oranla en yüksek “hayır” yanıtının verildiği ve en az karşılaşılan problem olarak görüldüğü tespit edilmiştir.

Öğrencilerin büyük çoğunluğunun yeni formlar oluşturmada kendine güven duygusunun olduğunu belirtmesi olumlu bir davranış olarak görülürken, güven duygusunun doku oluşturma ve malzeme seçimindeki problem yaşama durumunu olumlu yönde etkilememesi dikkat çekicidir. Çünkü, öğrencinin kendine güven duygusu ile farklı doku ve malzemeleri sıklıkla deneyerek daha iyi sonuçlar alabileceği ve bu konularda problem yaşama düzeyini azaltacağı düşünülmektedir.

Hayır Evet f % f %

Giysi tasarlarken orijinal formlar yaratmada güçlük çekiyorum 22 44.9 27 55.1 Giysi tasarlarken renk kombinasyonları oluşturma konusunda

güçlük çekiyorum

32 65.3 17 34.7

Giysi tasarlarken süsleme detayları konusunda güçlük çekiyorum 28 57.1 21 42.9

Giysi tasarlarken kumaş ve malzeme konusunda güçlük çekiyorum

21 42.9 28 57.1

Giysi tasarlarken farklı dokular oluşturmada güçlük çekiyorum 19 38.8 30 61.2

Kendi giyeceğim tarzda giysiler tasarlama isteğim yeni formlar oluşturmamı güçleştiriyor

25 51.0 24 49.0

Tasarladığım giysiye uygun kumaşları alamayacağım düşüncesi yeni biçimler oluşturmamı güçleştiriyor.

24 49.0 25 51.0

Yaşantım içinde alıştığım bazı kalıpların dışına çıkamamam yeni formlar oluşturmamı güçleştiriyor

32 65.3 17 34.7

Tasarımlarımın çevrem tarafından eleştirileceği korkusu yeni formlar oluşturmamı güçleştiriyor

42 85.7 7 14.3

Kendime güven duygumun olmaması yeni formlar oluşturmamı güçleştiriyor

Tablo 30’a göre öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun tasarım sürecinde problem yaşadıkları konunun ‘Giysi tasarlarken farklı dokular oluşturmakta güçlük çekiyorum’ olması, tutum ölçeğinde incelediğimiz ve öğrencilerin en az katılımı olan “Çevrenizde ilginizi çeken bir objeden esinlenerek, yer ve zaman gözetmeden hemen eskiz çizimi yapar mısınız?” seçeneği ile karşılaştıracak olursak, öğrencilerin tasarımlarında doku oluştururken çevrelerindeki objelerden esinlenmediklerini, incelemediklerini ve bu yüzden problem yaşıyor olabileceklerini söyleyebiliriz. Ayrıca öğrencilerin en sık yaşadığı problemler, tasarım sürecinde kumaş seçimi konusuyla ilgi olduğu görülmektedir Tasarımcının tasarladığı ürünü oluşturma aşamasında tasarımına uygun kumaş ve malzemeyi seçmesi önemlidir. Tasarımcının kumaş ve malzeme konusundaki donanımı, ürünü oluşturma sürecinde, doğru bir yön çizmesine olanak sağlamaktadır (Jones, 2009). Ürünün amacına uygun kumaş seçimi önemlidir. Kumaşın karakteristik özellikleri tasarımcıya, onu hangi modellerde kullanacağına dair bilgi vermektedir. Denim kumaşın dayanıklı olması nedeni ile jeanlerde ve işçi kıyafetlerinde kullanılması, teflon kaplı kotonun ise spor giyimde ve yağmurluklarda kullanılması buna örnek olarak gösterilebilir (Seivewright 2007;Keiser ve Myrna, 2003).

Yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda öğrencilerin ebeveynlerinin eğitim düzeyi ve meslek türü ile tutum – davranışlar ve giysi tasarımında karşılaşılan problemler ölçeği ortalamaları karşılaştırılmış ve anlamlı bir fark bulunamamıştır. Aynı şekilde aile gelir düzeyi ve tutum – davranışlar ve giysi tasarımında karşılaşılan problemler ölçeği yanıt ortalamaları karşılaştırılmış anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Ancak öğrencilerin farklı ikamet yerlerine sahip olmaları ile tutum – davranışlar ve giysi tasarımında karşılaşılan problemler toplam puanları bakımından anlamlı bir fark olmamasına rağmen, öğrencilerin çevrelerindeki kişilerin giyim tarzı ile tutum – davranışlar ve giysi tasarımında karşılaşılan problemler ölçeği ortalamalarının karşılaştırılmasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık (p=0.05)olduğu belirlenmiştir (Tablo 31).

Tablo 31. Sosyal Çevre Giyim Tarzı İle Tutum – Davranışlar ve Giysi Tasarımında Karşılaşılan Problemler Ölçeği Yanıt Ortalamalarının Karşılaştırması

Çevre giyim tarzı _{n Ort. ss. f p}

Tutum ve Davranışlar Toplam Puan Modern 19 38.63 5.659 4.668 0.003 Geleneksel 1 24.00 . Karışık 19 36.53 7.344

Modayı takip eden 5 37.40 6.465

Muhafazakar 5 25.20 9.284 Toplam 49 36.02 7.817 Giysi Tasarım Sürecindeki Problemler Toplam Modern 19 3.68 2.382 3.576 0.013 Geleneksel 1 9.00 . Karışık 19 5.79 2.820

Modayı takip eden 5 4.80 1.789

Muhafazakar 5 7.20 .837

Toplam 49 5.08 2.684

p> 0.05

Yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda çevresinin giyim tarzlarına ‘’karışık’’ olarak cevap veren öğrenciler arasında tutum – davranışlar ve giysi tasarımında karşılaşılan problemler (p=0. 05) toplam puanları bakımından istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir.

Söz konusu farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla LSD testi ile ikili karşılaştırmalar yapılmış ve sonuçları Tablo 32’de verilmiştir.

Tablo 32. Giyim ilgili LSD Testi Sonuçları

LSD testi sonuçlarına göre, çevre giyim tarzı modern olan öğrencilerin giysi tasarım sürecindeki karşılaşılan problemler toplam puanları, çevre giyim tarzı karışık ve muhafazakar olan öğrencilere göre daha düşüktür. Çevre giyim tarzı muhafazakar olan öğrencilerin ise tutum ve davranışlar toplam puanları, diğer öğrencilere göre daha düşüktür.

4.7. Alt Problem 6. Öğrencilerin Koleksiyonlarının Tasarım Değerlerine