ağaç, 2 adet köprü, 2 adet konak, 1 adet anıt, 1 adet taş ocağı, 1 adet kule, adet mağara, 1 adet örenyeri, 4 adet camii bulunmaktadır.
İlçe küçük sanayinin yoğun olduğu bir bölgedir.
Özellikle gıda, dokuma ve temizlik alanında çok sayıda küçük işletmeleri bulunmaktadır. İlçe aynı zamanda il merkezinin alışveriş merkezi konumun-dadır. Suburcu, Karagöz, Gaziler, Hürriyet caddesi ve Atatürk bulvarı günün her saatinde alış veriş ya-pan insanlarla dolup taşmaktadır.
İlçe adını, Antep Savunması esnasında Antep Heyeti Merkeziyesi'nin önerisi üzerine Kilis Yolu
Kuva-i Milliye Komutanlığı'na getirilen ve "Düş-man Cesedimi Çiğnemeden Antep'e Giremez."
Diyerek Kilis Yolu Elmalı Köprüsü üzerinde Antep Halkını organize ederek, ülkemizde Kuva-i Milliye ruhunun kıvılcımını çakmış, Türkiye' ye örnek alı-nacak cesaret sergileyerek kendisini vatan ve mille-tin kurtuluşuna feda eden Cesur Komutan ŞAHİN-BEY (Mehmet Sait) adından almaktadır.
Şahinbey 1877'de Gaziantep'de doğmuştur. Asıl adı Mehmed Said'dir. 1899'de Yemen'e er olarak giden Mehmed Said, Yemen cephesinde gösterdi-ği muvaffakiyet ve kahramanlık üzerine başçavuş olmuştur. Antepli Şahinbey İstiklâl Harbinin aziz
Şahinbey Parkı
74
şehitlerindendir. Bu kahramanın hayatı, fedakârlık-larla doludur ve yeni nesil için ibret levhasıdır.
Mehmed Said, 1911'de Trablusgarp harbine gö-nüllü olarak katılmış, Balkan savaşlarında Çatalca cephesinde savaşmıştır. Galiçya'da 15. Kolorduda savaşan Mehmed Said, 1917 Ekiminde Sina Cephe-sinde vazife almıştır. Tehlikeli vazifelere gönüllü ola-rak koşan, vatanperverliği, ahlakı ile dikkatleri üze-rinde toplayan Mehmed Said'in rütbesi teğmenliğe yükseltilmiştir. 1918'de İngilizlerle Sina Cephesinde cereyan eden şiddetli bir muharebe neticesinde esir düşmüştür. Mısır'daki İngiliz esir kampında 1919 Aralık ayı başlarına kadar esir olarak kalan Mehmed Said, ateşkesten sonra serbest bırakılmıştır.
Şahinbey, 13 Aralık 1919'da İstanbul'a gelmiş, Harbiye Nezaretine müracaat ederek vazife iste-miştir. Harbiye Nezareti tarafından Urfa'nın Bire-cik Kazası Askerlik Şubesi Başkanlığına
tayin olunan Şahinbey, işgal altındaki Antep'in vaziyetini görerek Antep'te kalmaya karar vermiştir. Yıllardır evinden, ailesinden, çocuklarından ayrı kalan Şahinbey, kendisine verilen vatan hizmetinin mesuliyetini omzuna aldıktan sonra derhal hizmet
ma-halline koşmuştur. Yıllar sonra döndüğü evinde ise ailesi ve çocukları arasında ancak bir gün kalmıştır. Antep
He-yet-i Merkeziyesine mü-racaat ederek vazife
isteyen Şahinbey, heyetin kendisine Kilis-Antep yolu-nu kontrol altında
tutma vazifesini ehem-miyetini ve faziletini anlatan Şahinbey, kısa zamanda 200 fedai top-lamış, 5 Kasım 1919'da İngilizlerden işgal hare-ketini devralan Fransız-lar, bir türlü Anadolu'nun bu güzel beldesini işgale muvaffak olmamış, şehir
halkı, sınırlı imkânlarıyla karşı koymuştur. Fransız-lar bütün ümitlerini Kilis'ten gelecek takviye kuv-vetlerine bağlamışlardır. Fakat o yolu da Şahinbey bir avuç adamıyla tutmuştur. Şahinbey ve fedaile-ri 3 Şubat'ta ve 18 Şubat 1920'de tam donanımlı Fransız birliklerini perişan etmişlerdir.
Şahinbey, zaferin ardından düşman kumanda-nına gönderdiği mektupta şöyle demektedir:
"Kirli ayaklarınızın bastığı şu toprakların her zerresinde şüheda kanı karışıktır... Din için, namus için, hürriyet için ölüme atılmak bize, Ağustos ayı sıcağında soğuk su içmekten daha tat-lı gelir. Bir gün evvel topraklarımızdan savuşup gidiniz. Yoksa kıyarız canınıza."
Fransız birliğinde, bir batarya top, 16 ağır ma-kineli tüfek, çok miktarda otomatik tüfek ve 4 tank mevcuttu. Kahraman Şahinbey, ancak yüz kişiyi bulan fedâileriyle düşmanın karşısına dikilmişti. 25 Mart günü sabahtan akşama kadar çatışma devam etmiş ve Şahinbey düşmana ağır kayıplar verdirmiş-tir. Şahinbey gece gündüz uyumuyor, çatışma esna-sında her tarafa yetişerek fedailerin manevî kuvvet-lerini yükseltmeye çalışıyordu. Sırtındaki kaputu çıkartıp nöbet bekleyen yiğitlerin üzerine örten Şa-hinbey, her hareketiyle örnek olmaktaydı. 28 Mart sabahına kadar düşmana aman vermeyen Şahinbey, durumun gittikçe kritik hal almasından sonra ken-disine geri çekilmeyi tavsiye edenlere şöyle diyordu:
"Düşman buradan geçerse ben Ayıntab'a ne yüzle dönerim, düşman ancak benim vücudum üzerin-den geçebilir."
Çatışmanın 4. günü öğleye doğru Şahinbey'in yanında 18 kişi kalmıştı. Onların da şehit olmala-rından sonra tek başına kalan Şahinbey, son kurşu-nu kalıncaya kadar düşman ateşine karşılık vermiş-tir. Atacak kurşunu kalmayan Şahinbey, tüfeğini yere çarparak kırmış ve üzerine hücum eden düş-manlara karşı yumruklarını sıkarak karşı durmuş-tur. Silahsız Şahinbey'in yanına yaklaşamayan düş-man askerleri uzaktan ateş ederek Şahinbey'i şehit etmişler, ardından süngü darbeleriyle aziz naâşını parça parça etmişlerdir.
75
ŞEHİTKAMİL
Gaziantep şehrinin Alleben Deresi ile tabii uzantılarının kuzeyinde kalan bölümü merkez ol-mak üzere Şehitkamil adıyla, 3398 sayılı kanunla, 20.06.1987 tarihinde kurulmuş ve 19.09.1988 ta-rihinde de faaliyete geçmiştir. İlçe "Şehitkamil" adı-nı, Gaziantep Savunması sırasında 14 yaşında iken şehit edilen "Mehmet Kamil" den almaktadır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin batısında yer alan ilçe 1.250 km²'lik bir alanı kapsar. Güneydoğu Anadolu ile Akdeniz Bölgeleri arasında kalan ilçede her iki bölgenin iklimi ve özellikleri görülür. Kış-lar soğuk ve yağışlı, yazKış-lar ise sıcak ve kurak geçer.
İlçenin kuzeyinde Pazarcık, kuzeydoğusunda Yavu-zeli, doğusunda Nizip, güneydoğusunda OğuYavu-zeli, güneyinde Şahinbey ve batısında ise Nurdağı ilçesi bulunmaktadır.
Şehitkamil ilçesinde, tespitli ve tescilli 25 adet höyük, 8 adet kaya mezarı, 1 adet nekropol alan, 3 adet örenyeri, 1 adet kale, 1 adet tünel, 1 adet su sarnıcı, 4 adet türbe, 6 adet anıt ağaç bulunmakta-dır. Dülük Antik Kenti, Tuğlu kaya Mezarı ve Arıl Höyüğü başlıca tarihi yerlerindendir.
İlçedeki başlıca yükseltiler; Sofdağı (1496 m), Dülükbaba (1250 m), Güreniz (1069 m) ve Sam
Dağları'dır (1053 m). Küçük akarsular arasında en önemlisi Alleben Deresi'dir. İlde bulunan sanayi kuruluşlarının bir çoğu Şehitkamil ilçe sınırları içe-risindedir. Gaziantep 1-2-3-4-5. Organize Sanayi Bölgeleri, Örnek Sanayi Sitesi, Küçük Sanayi Sitesi, Gatem, Nizip Caddesi v.b. bunların başlıcalarıdır.
2015 yılı sonu Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre ilçenin toplam nüfusu 726.831 olup, nüfusun 369.244'ü erkek, 357.587'si ise ka-dındır. Şehitkamil ilçesi sınırları içerisinde 143 ma-halle bulunmaktadır.
Şehitkamil ilçesi Türkiye'nin 50 şehrinden daha kalabalıktır. 2000 yılı nüfus sayımında 411.186 olan ilçe nüfusu 2015 yılına gelindiğinde yaklaşık
% 73 artış göstermiştir. Bu artış oranı, Gaziantep genelindeki artış oranından (% 40) çok daha yük-sektir. Aynı zamanda ülkemizin en kalabalık 7. il-çesi konumundaki Şehitkamil'in gündüz nüfusu;
organize sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri ile önemli tüm ticaret ve alışveriş merkezlerinin ilçede yer alması nedeni ile gece nüfusuna oranla çok daha fazladır.
Gaziantep'in modern anlamda sanayileşmeye başlaması, ilin 1968 yılında kalkınmada öncelikli
Şehitkamil'den Genel Görünüm
77
78
iller kapsamına alınması ve 1970 yılında Küçük Sa-nayi Geliştirme Merkezi'nin (KÜSGEM) kurulma-sı sonrakurulma-sında gerçekleşmiştir.
Günümüzde Şehitkamil ilçesindeki küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerinin büyük bölümü-nün, üretimlerini modern şartlarda yapabilmelerini sağlayan Küçük Sanayi Sitesi ve Örnek Sanayi Si-tesi, Gaziantep'in sanayileşme atılımının başlangıç noktaları olmuştur. Bu dönemde küçük atölyelerde metal-makine sektörlerine yönelik olarak gerçek-leştirilen üretim çalışmaları, şehrin 1980'li yıllarda başlayarak 2000'li yıllarda zirveye ulaşacak sanayi-leşme atılımının tohumlarının atıldığı işletmelerdir.
Nitekim günümüzde dünyanın birçok bölgesine makine satan fabrikaların temeli KÜSGEM'deki küçük atölyelerinde atılmıştır. Küçük Sanayi Site-si'nde yaklaşık 2600, Örnek Sanayi SiteSite-si'nde ise 88 işyeri faaliyet göstermektedir.
Gaziantep'te bazı meslek gruplarındaki ima-latçıların bir araya gelerek kurdukları ve sektör temsilcilerinin daha düzenli üretim yapmalarını sağlayan iş koluna özel sanayi siteleri Şehitkamil'de yer alır. Trikotajcılar, ayakkabıcılar, oto tamircileri gibi sektörlerin kendilerine ait sanayi siteleri bulun-maktadır. Gaziantep Ticaret ve Endüstri Merkezi (GATEM) kompleksi de ilçenin önemli üretim ve ticaret merkezlerindendir. 24 sitede yerleşik 4.200 esnafı bünyesinde barındıran GATEM'de faaliyet gösteren meslek grupları şunlardır: Meyve-sebze hali, gıda toptancıları, galericiler, fıstıkçılar, Şire-hanı esnafı, şekerci ve kuruyemişçiler, peynirciler, bulgurcular, inşaat malzemecileri, mobilyacılar, trikotaj ve konfeksiyoncular, halı imalatçıları, plas-tikçiler, nakliyat ambarları, ardiye ve depolama ile köylü pazarı.
Şehitkamil'de yer alan sanayi bölgeleri Gazian-tep'i bölgenin en önemli ticaret ve sanayi merkezi haline getirmiştir. İlçenin batısında bulunan 5 orga-nize sanayi bölgesi, bazı sektörlerde Türkiye'nin en büyük kapasitesini barındıran dev tesislerde on bin-lerce kişinin istihdam edilmesini sağlamaktadır. Tür-kiye'nin en büyük firmaları sıralamasına giren kuru-luşların yer aldığı sanayi bölgeleri ile serbest bölgenin yanı sıra ilçenin dört bir yanına dağılmış küçük ve orta ölçekli binlerce işletme Gaziantep'in milyarlarca dolar ihracat gerçekleştirmesini sağlamaktadır. İlçede yer alan; uluslararası ölçekte fuarların organize edil-diği Ortadoğu Fuar Merkezi, geniş bir hinterlanda hitap eden ticaret merkezleri, meslek odaları ve mo-dern alış veriş merkezleri, Şehitkamil'de ekonominin dinamizmini gözler önüne serer.
80