Adelphia‟nın kurucusu olan John Rigas, yerel telefon hizmeti sunan küçük bir olan Ģirketi, yüksek hızlı internet eriĢimi, kablolu televizyon ve uzun mesafe telefon hizmetlerini sunan bir iletiĢim imparatorluğu haline getirdi (Giroux, 2008: 1229).
“YetmiĢ altı yaĢında olan John Rigas, kabloculuk sektöründe saygıyla karĢılandı. 1950‟lerin başında sektörünün öncülerinden biriydi. Meslektaşları sadece
onun iş başarılarından dolayı değil Coudersport kulübünde yaptığı iyi işler için de onu övdü. Bir kutlama videosunda, Weather Channel CEO‟su olan Decker Anstrom, "Ben oğlum olarak büyütmek için bir kişi istersem, o da John Rigas olurdu" dedi. Sonra bir çırpıda göz açıp kapayıncaya kadar John Rigas şirketini, ününü, Coudersport‟taki sevgisini ve her şeyini kaybetti. Adelphia Rigas ailesinin hisse senetlerini satın almak için çoğunlukla kullandığı bilanço dışı kredilerde 2,3 milyar doların olduğunu açıkladı” (Kaseno, 2002: 8).
“Adelphia, 1986 yılında iki tip hisse senedi ile halka açılmıştır. A tipi
hisseleri hisse senedi başına bir oy hakkı verirken, B tipi hisse senetleri hisse senedi başına 10 oy hakkı veriyordu. A tipi hisse senetleri halka satılırken B tipi hisse senetleri Pennsylavnia eyaletinin Coudersprot şehrindeki şirket kurucuları olan John Rigas ve ailesinin elinde bulunmaktaydı. Bunun haricinde A tipi hisselerinin %12,5‟lik bölümü de ailenin elinde bulunuyordu. Böylece şirketin kontrolü ailenin elinde bulunmaktaydı” (Markham, 2005: 325).
ġirket, satın alma iĢlemlerini finanse etmek için yüksek tutarda A tipi hisse senedi ihraç ediyordu. Bunun yanında Rigas ailesi Ģirketin kontrolünü kaybetmemek için yüksek tutarda B tipi hisse senetleri satın alıyordu. Daha sonradan Rigas ailesinin hisse senedi satın alımı ile ilgili fonlamayı 2,3 milyar dolar tutarında ortak borçlanma yaparak sağlandığı ortaya çıkmıĢtır. Ortak borçlanma sözleĢmesine göre
gerek Adephia, gerek Rigas ailesi finansal kurumlardan kredi alabilecek ve borçların geri ödenmesinden hem Rigas ailesi hem de Adelphia Ģirketi sorumlu olacaktır.
Enron skandalı ortaya çıktığından, Ģirketin bağımsız denetim firması olan Deloitte&Touche 31 Mart 2002 tarihli finansal tablolarda Rigas ailesinin Ģirkete olan borçlarının bir dipnotta yer alması konusunda ısrar etmiĢ ve bunun sonucunda Amerikan Sermaye Piyasası Kurulu (SEC) Ģirket hesapları ile ilgili inceleme baĢlatmıĢtır (Markham, 2005: 325).
“Skandal ortaya çıkmadan önce, Adelphia‟nın finansal tabloları şirketteki
problemler hakkında fikir vermekteydi. 31 Aralık 2000 ile sona eren yıla ait finansal tablolarda 548 milyar dolar tutarında zarar raporlanmıştır. 2001 yılının üçüncü çeyreğindeki sonuçlar şirketin zararının devam ettiğini göstermekteydi. 21,5 milyar dolar tutarındaki toplam varlıklarının 14,1 milyar doları maddi olmayan duran varlıklardan ve özellikle şerefiyeden oluşmaktaydı. Borçlar toplamı 16,3 milyar dolar, öz kaynaklar ise sadece 4,2 milyar dolar düzeyindeydi” (Giroux, 2008: 1230).
“2002 yılının Mayıs ayında şirket bir açıklama yaparak 2000 ve 2001 yılları
için raporladığı kar rakamları için bilanço dışı yükümlülüklerle ilgili olarak milyarlarca dolar tutarında düzeltme yaptığını bildirmiştir. Ayrıca 2000 ve 2001 yılları ile ilgili nakit akış ve gelir tutarlarını olduğundan 500 milyon dolar yüksek raporladığını açıklamıştır. Adelphia şirketi hileli finansal raporlama yaparak milyarlarca dolar tutarında borcu bilanço dışındaki iştirakleri aracılığıyla gizleyerek konsolide finansal tablolarına almamıştır. Adelphia şirketi borçlarını ödenmiş olarak göstermek için sahte belgeler hazırlamış ve hileli işlemler gerçekleştirmiştir. Şirket, faaliyetleri ile ilgili istatistiklerde tahrifat yapmış, Wall Street beklentilerini karşılamak için gelirlerini olduğundan fazla göstermiştir. Ayrıca şirket, Rigas ailesi ile olan sınır tanımayan finansal ilişkilerini yatırımcılardan gizlemiştir” (Giroux, 2008: 1230).
Servis aramaları gibi rutin giderler sermaye giderleri olarak tasnif edilmiĢ, abone numaraları olduğundan fazla gösterilmiĢ ve Adelphia‟nın nakit akıĢı ĢiĢirilmiĢtir (Kaseno, 2002: 9). ġirket ayrıca kablolu televizyon hizmetleri ile ilgili üye müĢteri sayısını da olduğundan yüksek bildirmiĢtir. ġirket nakit akıĢlarını
olduğundan yüksek raporlama için öncelikle normalde maliyeti 100 dolar olan dijital kutuları tedarikçisi olan Motorola ve Scientific Atlanta Ģirketlerinden 125 dolar almıĢ, daha sonra aradaki 25 dolarlık farkı tedarikçilerden alınmıĢ bir ücret gibi gösterip nakit akıĢ tablosunda raporlamıĢtır (Giroux, 2008: 1230).
John Rigas, 24 Temmuz 2002 tarihinden tutuklanarak Adelphia‟nın içini boĢaltmak, iĢletmenin gerçek finansal durumunu gizlemek ve Ģirketin Rigas ailesi ile olan iĢ iliĢkilerini yatırımcılardan gizlemek gibi suçları içeren 103 sayfalık bir suç dosyasıyla yargılanmıĢtır. Adelphia‟nın finans iĢlerinden sorumlu baĢkan yardımcısı James Brown ile muhasebe müdürü Timothy Werth ise iĢletmenin gerçek finansal durumunu gizlemekten suçlu bulunmuĢlardır (Markham, 2005: 328).
Aralık 2004‟te Adelphia 2001 yılından önceki dönemlerle ilgili olarak toplam 1,7 milyar dolar tutarındaki zararı raporlamadığını açıklamıĢtır. ġirket ayrıca iflası sonrasında varlıklarındaki değer düĢüklüğü nedeniyle 13 milyar dolar kaybettiğini açıklamıĢtır (Markham, 2005: 330).
Adelphia skandalında kilit rolü olan Rigas ailesi tarafından kullanılan önemli yollardan bazıları Ģunlardır (Giroux, 2008: 1230, Markham, 2005: 326,327 ve Kaseno, 2002: 9):
- Adelphia, Rigas ailesinin lüks paket kutuları, hokey biletleri ve diğer eğlence masrafları için 2001‟de 744.000 dolar ödemiĢtir.
- Adelphia, tasarım hizmetleri için Doris Rigas‟a ait olan Donaia Tasarım Ģirketine 371000 dolar ödemiĢtir.
- Adelphia kaynaklarından, John Rigas‟ın çiftliklerinin çim bakımı için Wending Creek‟e 2 milyon dolar ödenmiĢtir.
- Adelphia kaynaklarından, John Rigas‟ın kızı tarafından finanse edilen SongCatcher filmi için 3 milyon dolar ödenmiĢtir.
- Doris Rigas‟ın ailesi tarafından iĢletilen ve bir mobilya mağazası olan Eleni Interiors Ģirketine 12 milyon dolar tutarında ödeme yapılmıĢtır.
- Lüks bir golf kulübü yapımı için Adelphia kaynaklarından 13 milyon dolar harcanmıĢtır.
- Adelphia kaynaklarından Rigas ailesine ait bir iĢletmenin kereste haklarını satın almak için 26 milyar dolar harcandı.
- Ellen Rigas‟ın kocası tarafından iĢletilen bir giriĢim sermayesi Ģirketinin finanse edilmesi için 65 milyon dolar Ģirket kasasından harcandı.
- Rigas ailesi adına Buffalo Sabres hokey takımının satın alınması için 150 milyon dolar harcandı.
- 2000 yılından Highland firmasının hisse senetlerini satın almak için Rigas ailesine Adelphia kaynaklarından 1 milyar dolarlık borca kefil olundu. Adelphia‟nın bağımsız denetim firması olan Deloitte&Touche, Rigas ailesinin Ģirketten aldığı borçları ve ortak borçlanma sözleĢmelerini onaylayarak iĢ ahlakını ihlal eden bankalar ile ilgili gerekli açıklamaların yapılmamasına göz yummakla suçlanıyordu. Bunların sonucunda Ģirketin bağımsız denetim firması değiĢmiĢ ve yeni bağımsız denetim firması Price Waterhouse Coopers olmuĢtu (Markham, 2005: 330).
“SEC‟in Adelphia ve yöneticilerini hileli finansal raporlama suçlamasının
ardından, Adelphia 2002 yılı Haziran ayında iflastan koruma programına başvurdu ve bu durumdan tüm kablo sektörü etkilendi. Wall Street de benzer şeylerin olabileceğinden korkulan Comcast ve Charter gibi rakiplerinde hisseleri düştü. Yatırımcılar Adelphia‟nın senetlerini ödeyemeyeceğinden korkarak Disney gibi eğlence şirketlerinin hisselerine yöneldi” (Kaseno, 2002: 9).
Rigas, iki oğlu ve iki eski Adelphia yöneticisi komplo, banka dolandırıcılığı ve menkul kıymetlerde dolandırıcılık suçundan suçlandı. John Rigas ve oğlu Timothy 2004 yılında komplo ve dolandırıcılık suçlamalarından mahkûm edildi (Giroux, 2008: 1230).