ĠĢ Etüdü

Verimliliği arttırmak amacıyla, iĢi yapacak kiĢinin gücünü ve gereksinmelerini göz önünde bulundurarak, iĢin en iyi yapılıĢ biçimi ve tamamlanma süresini saptamak için iĢ sistemleri üzerinde yapılan çalıĢmalara “iĢ etüdü” denir(http://sem.metu.edu.tr).

Kısaca iĢ etüdü, iĢ sistemlerinin incelenmesi ve düzenlenmesi faaliyetlerini içerir. ĠĢ etüdünün amacı, iĢletmelerde ekonomikliği arttırmak, insan yapısına uygun iĢ akıĢları ve çalıĢma koĢulları sağlamaktır. Bu amaçla ergonomi, istatistik, teknoloji, sosyal bilimler gibi disiplinlerden yararlanılır(Yüksel, 2000: 90).

ĠĢ etüdü; hareket etüdü ve iĢ ölçümü olmak üzere baĢlıca iki ana teknikten oluĢur. Hareket etüdü, iĢin en kısa yoldan, en kolay Ģekilde ve en az yorgunlukla nasıl yapılabileceğini inceler. ĠĢ ölçümü ise, iĢin yapılması için gerekli zaman standartlarını belirlemeyi hedefler(Bayraktaroğlu, 2008: 18).

2.9.5. Havacılık Yer Hizmetlerinde Yeri

ĠĢletmelerde önceden belirlenen amaçların gerçekleĢtirilebilmesi için çalıĢanlar ve yaptıkları iĢler, bölüm, birim, departman gibi çeĢitli adlarla anılan gruplara ayrılmıĢlardır, iĢletmeler, faaliyetlerinin etkinliği açısından bu grupların sınırlarının belirlenmesi, özelliklerinin bilinmesi ve görevlerinin tanımlanması gerekmektedir.

Bunun içinde her bir birimde gerçekleĢtirilen faaliyetleri oluĢturan iĢler ve birbirleri ile iliĢkileri saptanmalıdır. ĠĢ analizi ve iĢ tanımları, bu nedenle gereklidir(Sadullah, 2000: 51-52).

ĠĢ analizi ve iĢ tanımları havacılık yer hizmetlerinin sağlanması yönünde ortaya konacak tüm insan kaynakları yönetimi iĢlevlerinin, görevlerinin ve sorumluluklarının sağlıklı bir Ģekilde hayata geçirilmesi için gerekli verilerin elde edilmesini sağlayarak tüm çalıĢmalar için bir dayanak noktası teĢkil etmektedir.

ĠĢ analizi, iĢler hakkında detaylı bilgi elde etme sürecidir. Bu süreç üç temel aĢamadan meydana gelir: iĢin kimliğini tespit etme, soru formu hazırlama, bilgi toplama Ģeklinde ifade edilebilmektedir(Geylan, 1992:62-70). ĠĢ tanımları, bir çalıĢanın neyi, nasıl ve neden yapacağını anlatan kâğıda dökülmüĢ bilgilerdir. ĠĢi değerlendirmek için gerekli bilgiyi sağlama ve bu bilgileri standart bir form seklinde yazma faaliyetleridir (Çiftçi vd. 2007: 77-78).

ĠĢletmeye uygun nitelikli personel alabilmek için her Ģeyden önce iĢ analizlerine dayalı iĢ tanımlarının ve iĢ gereklerinin hazırlanması gerekmektedir. AĢağıda, havacılık yer hizmetleri biriminde bazı iĢ tanımları belirtilmiĢtir(Küçükönal ve Korul, 2002: 80-81).

 Orta Kademe Yöneticisi: Havacılık sektöründeki bir hizmet iĢletmesinde bu

tür bir pozisyona, iĢletmenin büyüklüğüne, faaliyet alanına ve örgütsel yapısına bağlı olarak ihtiyaç duyulmaktadır. Yöneticinin bulunmadığı durumlarda vekillik görevi yapmak, yönetici adına belirli görevleri yerine getirmek, farklı konularda yöneticiyi temsil etmek, iĢletmenin teknik ya da iĢlevsel konularında sorumluluk yüklenmek, koordinasyon, geliĢtirme ve proje komitelerinde görev almak ile sorumludur.

 Muhasebeci: Bu pozisyona ihtiyaç duyulmasının nedeni, iĢletmede defter tutma ve bilgi sisteminin kurulması, bu sistemin, iĢletmenin ihtiyaçlarına göre iĢletilmesi, istenilen raporların hazırlanması, yöneticiye destek olacak finansal bilgilerin sağlanmasıdır.

 Büro Yöneticisi: Bu pozisyon, genellikle iĢletmedeki yönetsel faaliyetlerin yürütülmesinden ve yönlendirilmesinden sorumludur. Kapsadığı görevler; dosyalama, kayıt tutma, çoğaltma, kiralama yönetimi, sigortalama, rapor hazırlama ve diğer büro iĢlemleridir.

 Ön Büro Yöneticisi: Bu kiĢi, iĢletmeye gelen müĢterilerin baĢvurularını ve

sorularını yanıtlamak, telefona cevap vermek gibi iĢlerden sorumlu ön büro personelini yönlendirmekten sorumludur. Ön büro yöneticisinin en önemli görevi halkla iliĢkiler olmakla birlikte örgütteki tüm bölüm faaliyetleri hakkında bilgi sahibi olmaktadır.

 Uçuş Öğretmeni: UçuĢ öğretmenleri; eğitimde kullanılacak uçaklardan, uçuĢ

eğitimi için gerekli araçlardan gereçlerden ve eğitim yönetiminden sorumludurlar. Bu sorumluluk, iĢletmenin büyüklüğüne, özel, çok motorlu uçak, jet, helikopter gibi eğitimde kullanılan uçak türlerine göre farklılıklar gösterebilir.

 Uçuş Hizmetleri Personeli: Bu personelin görevi, havaalanına inen ve

havaalanından kalkan uçakların karĢılanması, yönlendirilmesi, hizmet verilmesi ve uğurlanmasıdır. Bu kiĢiler, destekleyici araç gereçten ve gelen uçağın personeli ile ilgilenmekten sorumludurlar.

 Pilot: Pilotların temel sorumlulukları, uçağın güvenli ve etkili Ģekilde uçurulmasıdır.

 Uçak Teknisyeni: Bu pozisyonun sorumluluk alanı; uçağın kontrol edilmesi,

bakım-onarım kayıtlarının izlenmesi ve korunması, bu faaliyetler ile ilgili yönetsel iĢlerin yerine getirilmesi ve müĢterilerle ilgilenilmesidir.

 Elektronik Teknisyeni: Bu kiĢi, uçakta bulunan haberleĢme, seyrüsefer ve çeĢitli elektronik donanım hizmeti vermekle sorumludur.

 Motor Teknisyeni: Türbünlü uçak motorlarının bakımındaki starter, jeneratör, yakıt pompaları, karbüratör ve enjektör gibi motorun çeĢitli parçalarına gerekli servisin verilmesinden sorumludur.

 Temizlik ve Güvenlik Personeli: Uçağa verilen güvenlik-temizlik koruma hizmetleri, bu personelin baĢlıca görevlerini oluĢturmaktadır.

 Bilet Rezervasyon Satış Personeli: Havayolu iĢletmesinin kendi bilet satıĢ

ofislerinde ve havaalanlarında bilet rezervasyonundan ve satıĢtan sorumlu personeldir.

ĠĢi gerektiği biçimde yapacak kiĢide aranan asgari niteliklerin, koĢulların belirlendiği (Yalçın, 2002: 60) iĢ gerekleri, bu anlamda, iĢin etkin bir Ģekilde yapılabilmesi için gerekli olan bilgi, vasıf ve yetenekleri belirtir. ĠĢ tanımları sadece iĢin özelliklerini gösterirken, iĢ gerekleri baĢarılı iĢ görevinin özelliklerini tanımlarlar(Çiftçi vd. 2007: 78).

ĠĢ gerekleri formunun hazırlanmasıyla, personel seçimi sırasında adaylarda hangi özelliklerin aranacağına, personel eğitiminde çalıĢanlara hangi konularda eğitim verileceğine iliĢkin iĢ analizi bilgileri belli bir format altında düzenlenmiĢ olur ve dolayısıyla iĢ gerekleri formu , personel seçimi ve eğitimlerinde de kullanılır (Benligiray vd., 2008: 40).

AĢağıda, havacılık yer hizmetleri birimimde bazı iĢ gerekleri belirtilmiĢtir(Küçükönal ve Korul, 2002: 80-81):

 Orta Kademe Yöneticisi: Genel iĢletmecilik bilgisinin yanı sıra, bu

pozisyonun gerektirdiği teknik bilgiye sahip olmalıdır. Bunun yanında planlama, örgütleme, yönlendirme ve kontrol gibi yönetsel alanlarda bilgi ve beceri sahibi olmalıdır.

 Muhasebeci: ĠĢletme için gerekli muhasebe sistemini kurabilecek düzeyde eğitim görmüĢ ve deneyim sahibi olması gerekmektedir. Ayrıca, havacılık muhasebesinde, bilgi sistemi geliĢtirmede ve raporlamada deneyimleri olması tercih sebebi olmaktadır.

 Büro Yöneticisi: ĠĢletme için gerekli muhasebe sistemini kurabilecek düzeyde

muhasebesinde, bilgi sistemi geliĢtirmede ve raporlamada deneyimleri olması tercih sebebi olmaktadır.

 Ön Büro Yöneticisi: Ġç organizasyon ve tüm bölümlerin faaliyetleri

konusunda bilgi sahibi olması, halkla iliĢkiler alanında becerili olması gerekmektedir.

 Uçuş Hizmetleri: Akaryakıt ikmali ve diğer destekleyici hizmetlerde

kullanılan donanımı kullanabilme becerisinin olması, uçak sistemleri konusunda bilgi sahibi olması gerekmektedir.

 Uçuş Öğretmeni: Verdiği eğitimle ilgili alanda sertifika sahibi olması,

öğrencileri eğitebilme ve onlarla iletiĢim kurabilme becerisine sahip olması gerekmektedir.

 Pilot: Görevlendirildiği uçaklar hakkında bilgi sahibi ve uçuĢ lisansı sahibi olması gerekmektedir.

 Bakım Onarım Teknisyeni: ĠĢletmede ihtiyaç duyulan ölçüde bakım onarım

bilgisine sahip olması, mekanik ve elektronik konularında teknisyen düzeyinde beceri sahibi olması gerekmektedir.

 Temizlik ve Güvenlik Hizmetleri: Basit tamiratları, koruma, temizleme ve

boyama iĢlerini yapabilecek düzeyde becerili olması gerekmektedir.

 Bilet Rezervasyon Satış Personeli: ĠĢletmenin pazarladığı ürün ile ilgili olarak

satıĢ ve pazarlama bilgisine ve becerisine sahip olması gerekmektedir.