Eğitimde Ġzlenen Ġlkeler

Her örgütte genel amaç dıĢında, farklı ihtiyaçlara ve amaçlara göre, eğitim faaliyetlerinin planlanması mümkündür. Buna rağmen, etkin bir eğitim programının uygulanabilmesi için uyulması gereken bazı temel ilkeler vardır(Özçelik, 2009:168).

Eğitim alanında izlenecek ilkeler iĢletmeler için faaliyet gösterdikleri sektörlere göre hatta bir iĢletmeden öteki iĢletmeye göre birçok farklılık gerektirebilir.

Bu farklılıklar arasında, organizasyonun büyüklüğü, rekabet koĢulları, teknik verimlilik düzeyi, yasal koĢullar, organizasyonun bütçesi, çalıĢanların özellikleri ve nitelikleri, personel devir hızı oranı bulunmaktadır(Ertürk, 2001:290).

Ancak, bu farklılıklarla birlikte birçok iĢletme için ortak ilkeler belirlenebilir. Yine belirlenen bu ilkelerin iĢletme stratejisi, iĢletme politikaları, iĢletme amacı ve görüĢü ile çeliĢmemesi gerekir. Hemen hemen her iĢletme için izlenebilecek ortak ilkeleri kısaca açıklamakta fayda vardır(Ertürk, 2001:290-292; Tikici, Deniz, 1993: 28).

Eğitim Sırasında Ara Değerlendirmeler: Eğitim faaliyetleri sürerken ara değerlendirmeler yapılarak eğitime katılan iĢ görenin öğretilen konuyu iyi öğrenip

öğrenmediği kontrol edilmeli ve gerekirse eğitim programının daha baĢarılı olması için programda gecikmeden düzeltme yapılmalıdır.

Pratik Çalışma: Belirli bir iĢin öğretilmesi veya belirli becerilerin kazandırılması için yapılan eğitim sırasında teorik bilgilerin arasına pratik çalıĢmalarda ilave edilmelidir. Pratik olarak iĢlerin personele yaptırılması eğitim faaliyetlerinin verimliliğini arttırır.

İşi Tüm Olarak veya Parçalar Halinde Öğretmek: Öğretim tekniği bakımından bir iĢi tüm olarak öğretmek mümkün olduğu gibi, parçalara bölerek kısım kısım öğretmek de mümkündür.

Kişisel Farklılıklar: Eğitim, gruplar halinde yapıldığından, bu grupların içindeki kiĢilerin zekâ, yetenek ve diğer yönden birbirinden farklı olabileceklerini de düĢünerek eğitim programını buna göre yürütmek gereklidir.

Oryantasyon: ĠĢe alıĢtırma, örgüte yeni katılan çalıĢanlara, kurum, çalıĢma arkadaĢları, kurumun politikaları, iĢler ile görevleri tanıtmak amacıyla uygulanan eğitim çabalarıdır(ġimĢek ve Öge, 2011:151).

Firmaların iĢe yeni baĢlayan personelin firma kültürüne ve iĢe kısa sürede uyum göstermesi için yaptığı faaliyetler, uyum programının konusunu oluĢturur. Bazı firmalarda bu program aylarca sürebilir. Personelin iĢe uyumlaĢtırılması süreci, baĢlıca dört temel faaliyeti içerir(www.mcozden.com).

 Benimsenme: Gerek iĢ arkadaĢları gerek amirleri ile kiĢilerarası iliĢkiler oluĢturmak.

 Liyakat: ĠĢi baĢarmak için görevlerini öğrenmek.

 Rol Tanımı: Örgütteki rollerini ve bu rolle iliĢkili biçimsel ya da doğal

gruplardaki rollerini açıklığa kavuĢturmak,

 Değerlendirmenin Uygunluğu: Görevin ve rolün gereklerini tatmin için

Oryantasyon programı, yeni personele, iĢletmenin baĢarısı için nasıl bir performansla çalıĢacağını gösterir ve iĢletmenin pazara ne gibi mal ve hizmetler sunarak topluma ne derece katkı sağladığını anlamasını sağlar(Chruden ve Sherman, 1990:117). Oryantasyon, üç nedenden dolayı yapılır(Taylor, 1959: 44).

Birincisi, iĢletme, zamandan kazanır. Çünkü yeni çalıĢan iĢletmeye girdiğinde diğer iĢleri ve iĢletmeyi tanımak için zaman harcayacaktır.

Ġkinci neden, yeni çalıĢanın iĢletme hakkında doğru bilgiler edinmesi istenir. YanlıĢ bilgiler, yeni çalıĢanda yanlıĢ yargılar oluĢturabilir.

Üçüncü olarak, yeni çalıĢanın, iĢyerini evi gibi hissetmesini sağlamaktır. Yeni çalıĢan, oryantasyon yoluyla iĢletmede kendini bir ölçüde yabancı hissetmeyecektir.

2.13.5.Havacılık Yer Hizmetlerinde Yeri

Havacılık sektörü gerçekleĢtirdiği faaliyet itibariyle bir yerden bir yere ister insan ister kargo taĢımacılığı ya da herhangi bir diğer hizmette bulunsun insanın can güvenliğinin ve uçuĢ emniyetinin çok geniĢ kapsamda değerlendirilmesi gereken bir konu olmasıyla beraber yüksek risk oranlarının devamlı kontrol altında tutulması gereken bir sektör olması dolayısıyla da bu sektörde iĢe baĢlayan yeni personelin iĢin gerektirdiği, bilgi, beceri ve sosyal konularda bir öğrenme sürecinden geçirilerek iĢlere adapte edilmesi önem taĢımaktadır.

Örneğin uçak bakımında çalıĢan bir teknisyen için oryantasyon sürecinde öncelikle iĢ ortamında maruz kalabileceği tehlikelerin anlatılması, kullanması gerekecek alet ve edevatlar hakkında detaylı bilgiler, iĢin gerektirdiği sorumluluklar ve iĢin havacılık emniyeti açısından önemi konularında detaylı bilgiler verilmesi ile baĢlayacak bu süreç hem uçuĢ güvenliği ile ilgili, hem de iĢe baĢlayacak yeni personelin karĢılaĢacağı zorluklar ile ilgili konularda sorunların en aza indirilmesini sağlayacaktır(Can, 2008: 69-70).

Sivil havacılık alanında her düzeyde eğitim görmüĢ kiĢiler yer almaktadırlar. Burada söz konusu olan, kiĢilere, iĢletmeye katılmadan önce okullarda edindikleri eğitimin dıĢında, kuruma katıldıktan sonra verilecek eğitimdir.Bu eğitim; öncelikle,

kurumun kültürünü ve imajını vurgulamak, amacını belleklere iĢlemek ve üstleneceği görevin ayrıntılarının kavranmasını içermektedir. Hizmet içi eğitim, çok genel olarak iki bölümde ele alınabilir(Küçükönal ve Korul, 2002: 83).

Kuruluşa Yeni Katılan Kişilerin Eğitimi: Staj, kurs, seminer, iĢbaĢı eğitimleri gibi görev yeri ya da kuruluĢ dıĢı baĢka kurumlarda ve kuruluĢlarda verilen eğitimdir. KiĢilerin üstlenecekleri görevin gereğine göre yurt dıĢında üretici/iĢletici firmalarda ya da havacılıkla ilgili organizasyonlarda da eğitim görebileceklerdir.

Kuruluşta Çalışmakta Olan Personelin Eğitimi: Belli aralıklarla yeni teknolojiler, yeni kavramlar ve geliĢmeler doğrultusunda personel tazeleme eğitiminden geçeceklerdir. Sivil havacılık iĢletmelerinde çeĢitlilik gösteren fonksiyonlara paralel olarak eğitim de geniĢ bir yelpazeye yayılmaktadır. Bu yelpazenin birleĢme noktası, iĢletmenin amacıdır.

Havayolu iĢletmelerinin beklentileri, sektörde güvenilir bir imaj yaratmak temellidir. Bu yönde pilotlar, teknisyenler, uçuĢ ekibi gibi personele verilen tüm eğitimler, kiĢilerin, iĢlerini en doğru ve verimli Ģekilde yaparak hataların minimize edilmesini sağlamak, karĢılaĢılan olağanüstü durumlarda nasıl davranılması gerektiği gibi konularda bilgi sahibi yapmaktır(Barutçugil, 2004:278).

Havayolu iĢletmelerinde istihdam edilen insan kaynakları için ihtiyaç duyulan eğitimleri yönetici eğitimi, havacılıkla ilgili eğitim ve havacılık dıĢı eğitim olarak sınıflandırmak mümkündür. Bu eğitim türlerine tabi tutulan bazı havayolu personeli, aĢağıda tablo 2-2‟de belirtilmiĢtir(Castro, 1995:136).

Tablo 2.2:ÇeĢitli Eğitim Türlerine Tabi Tutulan Havayolu Personeli Yönetici Eğitimi Havacılık Eğitimi Havacılık DıĢı Eğitim

Havayolu Ģirket yöneticileri BaĢ pilot

Bakım yöneticisi Eğitim sorumlusu

BaĢ pilot, kaptanlar UçuĢ programcısı Kabin memurları Bakım yöneticisi Bakım teknisyenleri Eğitim personeli Sekreterler Muhasebeciler UçuĢ programcıları Kaynak: Castro, 1995:136.

Havayolu iĢletmelerindeki eğitim ve sürekli öğrenmeye birörnek olarak Southwest Havayolları verilebilir. Southwest Havayollarında ki teknik, müĢteri hizmetleri, rezervasyon, uçuĢ harekât gibi her birimin kendine ait bir eğitim programı mevcuttur. Ayrıca, Southwest‟te “Ġnsanlar Ġçin Üniversite” adıyla bir bölüm kurulmuĢtur. Bu bölümde personele ve yöneticilere çeĢitli özel kurslar verilmektedir. Bu kurslar; müĢteri iliĢkileri, karar verme, personel iliĢkileri, performans değerleme, iletiĢim, stres yönetimi, güvenlik ve kariyer geliĢimi konularını içermektedir(Küçükönal ve Korul, 2002: 84).