Öğretmen Adayı 4 ile İlgili Bulgular ve Yorum

Ö.A.4 öğrenmeyi doğru açıklayamamıştır. Öğrenmeyi bilgi yükleme olarak algılamaktadır ve davranışa dönüşmesi boyutuyla ilgili herhangi bir şey söylememiştir. Öğretme ile de karıştırdığı görülmektedir.

“Imm bilmediği bir şeyi ama bu dediğim öğretme olur. Öğrenme nedir? Verilen bilginin anlaşılması ya da hani besin nasıl hazmedilir ya onun gibi anlaşılması. Bilginin anlaşılması.” (1. Görüşme 1. bölüm)

Ö.A.4 etkili bir fen ve teknoloji öğretmeninin, öncelikle alan bilgisine hâkim olması gerektiğini düşünüyor. Ancak bilmediği konular hakkında çocuklara rahatlıkla konu hakkında bilgi sahibi olmadığını söyleyemeyeceği seziliyor. Daha önce bir sınıf ortamında öğretmenlik deneyimi olduğu için çocukların seviyesine inmek gerektiğini ve iyi bir alan

105

bilgisine sahip olmanın tek başına yeterli olmadığını söylerken aslında pedagojik bilginin önemini bildiği görülmektedir.

“Bence kendini önce çok geliştirmeli. Yani kendi alan bilgisine çok iyi sahip olmalı. Çünkü çocuklar bunu hemen fark ediyorlar. Ondan sonra öz gelişimi çok iyi tamamlamış olmalı. Kendine güveni olmalı. Aa... Sınıf yönetimine hâkim olması gerekiyor kesinlikle. Mesela atıyorum bir soru bilmiyordur. Hani bunu önce kendisinin kabullenmesi lazım. Ben bunu bilmiyorum ama çocuğa bilmiyorum diye yansıtmaması gerekiyor. Hani belki onu başka bir şeye yönlendirerek ya da gidip birlikte araştıralım diyerek. Çocuk bilmediğini öğrendiğinde hoca eksikmiş gibi düşünüyor. Ben bunu gördüm kendi öğrencilerimde. Hani bu şekilde olmalı ama en önemlisi çok iyi alan bilgisinin olması ve bunu verebilmesi. Hani sadece bilmesi değil anlatabilmesi, basite indirgemesi çok çok önemli. Çocuk anlamıyor, hayal edemiyor. Ha o kadar basite indirgiyoruz ki bazen kendi kendime gülüyordum. Ben bunu nasıl böyle anlattım falan diye. Ama çocuğun anlaması için mecbur öyle şaklabanlıklar yapmak zorunda kalıyorsun. Çok basite indirgememiz gerekebiliyor.” (1. Görüşme 1. bölüm)

Ö.A.4 kendini bahsettiği özellikler bakımından yeterli görmektedir. Eksikliklerini ise biraz daha deneyim kazanarak gidereceğini ve bu konuda sürekli çalışacağını söylemiştir. Aynı zamanda kendi öğrendiği yöntemlerin artık geçerli olmadığının farkında olup yeni tekniklerle kavramların verilmesi gerektiğini söylemiştir. Verdiği örnekle yine pedagojik bilginin önemini vurgulamıştır. Ayrıca teknolojik materyaldeki metin miktarının öğrenci seviyesine uygun olması gerektiğini deneyiminden sonra anladığını belirtmiştir.

“%100 olmasa da yeterliyim. Eksiklik olarak ımm biraz daha deneyim eksikliği. Sınıf kontrolü çok fazla değil belki de. Ee mesela müfredata yeni girmiş konular var hocam. O konuları biz görmedik. Ama çocuklara veriyoruz. Ve formülsüz veriyoruz. Mesela atıyorum kırılmalar olsun optik konusunda. Biz bunu ortaokulda formüllü olarak öğrendik. Hani öğrenme biçimimiz çok farklıydı. Hoca formülü yazardı, böyle böyle böyle derdi. Şu anda anlatım teknikleri çok farklı. Mesela 5E’ ye göre anlatıyoruz. Hani çocuğun onun mantığını alması gerekiyor. Sizin o sırada aklınızı çalıştırmanız gerekiyor. Hani kırıldığında yaklaşması mı hani mesela ben o gün anlatırken çocuklara şey diye anlattım. Hani kalabalık bir otoyol dedim. Hızlı olmanız lazım, yavaşladığınız anda… gibi. Bu şekilde çok aktif beyni kullanmak gerek. Bu konuda kendimi geliştirmem lazım. Her konuda kendimi zorlamam lazım diye düşünüyorum. Hani böyle örnekler türetebilmem lazım ki çocuğa anlatabileyim. Ezbersiz vermeyi istiyorum. Çünkü ben hep ezbersiz çalışmaya çalıştım.” (1. Görüşme 1. bölüm) “Benim bazı slâytlarda onu gözden kaçırmışım. Çünkü hani üniversitede ki gibi anlattığımız için hani öğrenci ondan korkuyor. Onun seviyesine uygun olması gerekiyor. Bir de 5. sınıfsa mesela çok daha şey yapılması gerekiyor.” (ders anlatımı öz değerlendirme formu)

İyi bir fen ve teknoloji öğretmenin alanına hâkim, sınıf yönetimi becerisine sahip ve bildiğini aktarabile olması derken de aslında yine pedagojik bilgiye sahip olması düşünmektedir. Bu

106

bakımdan da kendine son derece güvenmektedir. Ancak teknolojik bilgiye sahip olması konusunda hiçbir şey söylememiştir.

“Öncelikle alan bilgisi daha sonra sınıf yönetimi aa sonra bilmiyorum ama kendi öz gelişimini tamamlamış olması ya da yaşının gerektirdiği koşulları sağlamış olması. Hani öğretmenliğin verdiği bir ağırlık vardır. Onu yapabilmesi ve bilgilerini aktarabilmesi.” (1. Görüşme 1. bölüm)

“Basitleştirip aktarmak. Hani sonuçta biz bu konuların hepsini biliyoruz ama aa şuanda ezbersiz bir eğitim sistemi var. Her şeyin mantığına dayalı, kavramaya dayalı ve çocuğa siz bunun mantığını verdiğinizde çok farklı geri dönüşüm veriyorlar. Hani bunu bu sefer siz kendiniz birleştiremiyorsunuz, orada sıkıntı oluyor.” (1. Görüşme 1. bölüm)

“Ve bunlara benim geri dönütüm olması lazım. Bana uçak mesela hangi prensibe göre uçak çalışıyor diyebilir çocuk ya da kanatları nasıl havada duruyor diye ben ona açıklayabilmeliyim. Onun seviyesine de indirebilmeliyim. En önemlisi onun seviyesine indirebilmem. Önce kendim bileceğim sonra onun seviyesine indireceğim.” (1. Görüşme 1. bölüm)

Ö.A.4 oldukça detaylı bir şekilde ideal bir fen ve teknoloji sınıfını tanımlamıştır. Özellikleri sayarken teknolojik alt yapıdan da bahsetmiştir. Ancak seçtiği teknoloji sadece bir projeksiyon bilgisayar ve internetten ibarettir. Diğer özellikler bakımından detaylandırmasına rağmen teknolojik donanım bakımından öğretmen merkezli bir teknoloji sınıfı hayal etmektedir.

“…mutlaka Projeksiyon olmalı, bir bilgisayar olmalı. Ee bence öğretmen masasına çok fazla ihtiyaç yok. Hani gerek olduğunu çok fazla düşünmüyorum. Ondan sonra U şeklinde sınıfı ben tercih ederim. Çocukların hepsini görebiliyor. Ortada bir masa olmalı. Burada deneyleri yapabileyim. Çocuklar görsün. Ondan sonra işte şu arkada bir oda olursa burada deney malzemelerim olabilir. Ee işte lavabo gibi şeyler olabilir. Aynı zamanda bu masalar çok kullanışlı olmalı, hem çocuklar burada ders çalışabilmeli, dersi dinleyebilmeli, aynı zamanda elektrik devresi, suyu onlarda olmalı. İkisi bir arada olmalı. Ee bu şekilde bir sınıf olabilir. Deney malzemelerimin çok fazla olmasını isterim. Panomun olmasını isterim. Panolarda onların etkinliklerinin olmasını isterim. Birde biyoloji ile ilgili örneklerin olmasını isterim. Çocuklar aynı zamanda görsünler ama çok fazlada kalabalık olsun istemem. Bu seferde ilgilerini çeker... Dersi dinleyemezler. Evet modeller. Ya da ilgiyi çekebilecek şeyleri arkada saklardım. Burada o dersle ilgili şeyleri sadece barındırırdım. Böyle bir sınıf düşündüm... İnterneti mutlaka olmalı.” (1. Görüşme 1. bölüm)

Ö.A.4 fen programında 2013 yılında değişiklik yapıldığının farkındadır. Eski programın temellerinin yeni programdan itibaren uygulanmaya başladığını söyleyerek 2006 programı hakkında bilgi sahibi olmadığı ortaya çıkmaktadır.

“Bu en son değişenler ya daha çok şeyler geldi diye biliyorum. Ee biraz daha karma, sarmal yapı mesela geldi. Özellikle takip etmiyorum. Hocalarımızdan duyduğumuz

107

kadarıyla… Öğretim felsefelerini düşünürsek… Ee yaparak öğrenme, yaşayarak öğrenme daha çok.” (1. Görüşme 1. bölüm)

“Ben bütün kazanımlarda azaltıldı diye biliyorum. Mutlaka çünkü eski hani bundan önceki değişim olmadan önce çok fazla kazanımlar oluyordu, konular ve ünitelerde. Şimdi çok daha az 3 tane,5 tane ve hani neye ulaşmak istediğinizi daha rahat görüyorsunuz.” (1. Görüşme 1. bölüm)

Elektrostatik konularının kazanımlarının yeni programda verildiği yeri bilmemektedir. “Sınıf olarak eee değişmedi galiba. Yine 7.sınıf ama daha öncesine de almış olabilirler, bilmiyorum.” (1. Görüşme 1. bölüm)

Ö.A.4’ün strateji, yöntem ve teknik arasındaki farkları bilmediği görülmektedir ve kendi de bunun farkındadır. Birden çok yöntem ve teknik kullanmanın daha etkili olduğunu düşünmektedir.

“Hmm. Yöntem, teknik, strateji bunların hepsini ben birazcık karıştırıyorum. Hangisi yöntem, hangisi teknik, hangisi strateji hani çok fazla bir bilgim yok. Ama mesela. Mesela buluş yoluyla öğretme var. Bu yöntem. Teknik onu bilmiyorum. İsimlerini bilmiyorum. İsimlerini bilmiyoruz ama uyguluyoruz. Tabii oturup bir sürü isim sayamayacağım. Düz anlatım, deney”… (1. Görüşme 1. bölüm)

“Bence en etkilisi ne kadar fazla yöntem, teknik kullanırsak o daha etkili oluyor. Yani o kadar teknikle çok fazla hazmettiğimi düşünmüyorum. Ama hep okudum, biliyorum neyin ne olduğunu. Kendim ders verdiğimde de uyguladım mesela. İsmen hatırlayamıyorum, birde hafızada benim sıkıntım var. “ (1. Görüşme 1. bölüm) Ancak ders anlatırken farklı stratejileri uyguladığını söylemiş ve örnekle açıklamaya çalışmıştır.

“Uygulamada... Mesela hocam çocuklara diyorum ki gözünüzü kapatın. Hayal edin diyorum. İşte şuradayız. Hayal dünyalarını çalıştırıyorlar. Aa o konuyu hayal etmelerini söylüyorum. Eee onun dışında simülasyonlar benim çok hoşuma gidiyor. Ee çünkü çocuk kendisi deneyebiliyor orada ya da mesela sen söyle diyorum. Hani kaç olsun, numarasını yazıyoruz, sonucu direk görebiliyoruz. Onlar güzel oluyor. Imm ondan sonra ee çocukları ayağa kaldırıyorum. Mesela atıyorum, kutuplaşmayı göstereceğim hani iyonik bağ, kovelent bağı göstereceğim. El ele tutuşturuyorum, sen daha çok çekiyorum, sen daha az çek diyorum. Bak diyorum bu tarafa gidiyorsun o zaman burada bir kutuplaşma oluşur diyorum. Onları kullanıyorum. Ee onun dışında daha çok onların düşünmesini sağlamaya çalışıyorum.”…(1. Görüşme 1. bölüm) Ö.A.4’den ölçme değerlendirme yöntem ve tekniklerinden sadece klasik ölçme değerlendirme tekniklerini sayabildiği tespit edilmiştir. Kendisi değerlendirme yaparken klasik yöntemlerle değerlendirme yapmak istediği görülmektedir.

“Test yöntemi, yazılı yöntemler olabilir yazılı sınav. Sözlü sınav olabilir. Iıı boşluk doldurma, doğru-yanlış, eşleştirme olabilir ya da aaa pratiğe dayalı yöntemlerde

108

olabilir, ölçme değerlendirme için uygulamalı. Öğretmenlerimiz genelde test yöntemini kullandılar. Bir de yazılı sınav.”…(1. Görüşme 1. bölüm)

“Bence en uygun olan yazılı kısmı da olmalı, doğru-yanlış kısmı da olmalı, test kısmı da olmalı ee ve çocuğun uygulamaya yönelik olan kısmı da olması lazım. Çünkü laboratuvar olduğu için bir kısım uygulamayı yapabiliyor olması lazım. Hani daha karma bir sınav yapardım ben. Hepsinden azar azar ölçecek şekilde.”…(1. Görüşme 1. bölüm)

Ö.A.4 alternatif ölçme ve değerlendirme yöntem ve tekniklerini bilmediğini söylemiştir. “Evet, duymuştuk hocalarımızdan duyduk, üniversiteden. Ama çok fazla detayına inmedik.”…(1. Görüşme 1. bölüm)

Ö.A.4’ün ders anlatımı sırasında yapılan gözlemlere göre yaşadığı aksaklıklara rağmen sınıf üzerindeki hâkimiyetini hiç kaybetmediği, öğrencilerin ilgisini çekmeyi başardığı, kesintilere karşı kırıcı olmadan önlem alabildiği, öğrencilerle güzel iletişim kurduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin anlayıp anlamadıklarını sürekli kontrol etmiştir. Sadece etkinlik yapmamış ve birkaç kavramı açıklarken üst düzey kavram kullanmıştır.

Ö.A.4’ün hazırladığı ders planını 5E modeline göre yapılandırmaya çalıştığı görülmüştür. Ders planı, değerlendirme formuna göre değerlendirilmiştir. Ö.A.4’ün hazırladığı ders planının değerlendirilmesi Tablo 4.4’de gösterilmiştir.

Tablo 4 . 4 Ö.A.4’nin Hazırladığı Ders Planının Değerlendirilmesi Ö.A.4’nin Hazırladığı Ders Planının Değerlendirilmesi

Y et er li E k si k Y et er si z

1. Ders planı formunu eksiksiz doldurabilme X

2. Dersin amacını belirleme X

3. Kazanımları açıklama X

4. Dersin anahtar kavramlarını açıklama X

5. Derste kullanılacak araç-gereçleri belirleme X 6. Teknolojiyi dersin bölümlerine adapte etme X 7. Derste kullanılacak eğitim teknolojilerini belirleme X 8. Kazanımları yerine getirebilecek öğretim, yöntem, teknik ve strateji belirleme X 9. Anahtar kavramları açıklamada ders kitabı dışında farklı kaynaklardan yararlanabilme X 10. Dersin hazırlık kısmında öğrencilerin dikkatini nasıl çekeceğini belirleme X 11. Dersin sunuş kısmında günlük hayattan örnekler verebilme X 12. Dersin sunuş kısmında öğrencilere yöneltilebilecek soruları ve olası çözüm yollarını analiz edebilme X 13. Dersin uygulama kısmında etkinliklerin nasıl yapılacağını açıklama X 14. Kullanılacak eğitim teknolojilerinin dersin hangi aşamasında, ne kadar, nasıl ve hangi amaçla

kullanılacağını açıklama

X

15. Öğretim sırasında öğrenciler tarafından zorlanılacak ya da yanlış anlaşılabilecek kavramları belirleme

ve açıklama X

16. Öğretim sırasında öğrenciler tarafından zorlanılacak ya da yanlış anlaşılabilecek kavram yanılgılarını gidermede neler yapılabileceğini açıklama

X

17. Öğrencilerin anlama düzeylerini nasıl teknoloji ile değerlendireceğini açıklama X 18. Değerlendirmede kullanılacak soruları kazanımlara ve öğrenci seviyesine uygun belirleyebilme X 19. Öğrenciler arasındaki bireysel farklılıkları dikkate alabilme X

20. Planın uygulanabilirliği X

109

Ö.A.4 hazırladığı planda iki ders saati için uygun kazanıma yer vermiştir. Ders planında yer alan etkinlikleri yapmak yerine videolarını izletmeyi tercih etmiştir. Ancak etkinliklerin sonuçlarını öğrencilerle birlikte yorumlayıp konuyla ilişkilendirmeyi başarmıştır. Hazırladığı ders planının ise yüksek düzeyde olduğu söylenebilir (12x3+8x2+1x1=43 puan). Ders anlattıktan sonra kendi performansını değerlendirirken sık sık tekrar yapmasını, öğrencilerin çoğuna söz hakkı vermesini, öğrencilerin dikkatlerini çekmeyi başarmasını, yaşadığı aksaklıklardan dolayı öğrencileri bilgilendirmesini, anlayıp anlamadıklarını sık sık sormasını, farklı örneklerle pekiştirmesini, ödev vermesini, internette fen sitelerine ulaşım hakkında bilgi vermesini, söz hakkı almayan öğrencilere özellikle söz hakkı vermesini, dersin sonunda kısa bir tekrar yapmasını, öğrencilerin hayal dünyalarını kullanmalarını sağlamasını güçlü yanları arasında saymıştır. Zayıf yönlerini ise internete bağlanmada sıkıntı çekmesini, bazı köprülerinin açılmamasını, internetin yavaş olmasını, bazı videolarının yasaklı sitelerden erişimi olması sebebi ile açılmamasını ve bu sırada dersi toparlamakta güçlük çekmesini, flaşı takacağı yeri bulamamasını, sınıfın fiziki şartlarının uygun olmamasını, ışığın ve masların sıraların yetersiz olmasını, sınıfın kalabalık olmasını (36), öğrencilerin sınıfın şartlarından dolayı hem öğretmeni hem de tahtayı aynı anda görememesini saymıştır.

İlk ders anlatımı olması, konular arası geçişte zorlanması, aralarındaki bağlantıları atlaması, ses tonunun alçak olması, yazdırmada çok hızlı olması olarak sıralamıştır. Bir daha deneyiminde yine teknolojiyi kullanmayı tercih edeceğini ve öğrencilerin öğrenmelerini tek tek kontrol edeceğini belirtmiştir.

“Kesinlikle teknolojiyi kullanarak sunarım. Sunum hazırlar, çocukların ilgisini çeker, bol örnek ve pekiştireç veririm. Daha fazla örnek verip tek tek öğrenip öğrenmediklerini kontrol etmeye çalışırım.” (ders anlatımı öz-değerlendirme formu) Sonuç olarak Ö.A.4’ün ders anlatımı sırasında yapılan gözlemlere göre sınıf düzeyinde konunun kazanımlarını, öncesini ve sonrasını bildiği görülmüştür. Teorik olarak öğretim, yöntem ve teknikleri ayırt edemediği, halde uygulamada farklı teknikler kullandığı, alternatif strateji ve teknikleri bilmediği ve klasik ölçme değerlendirme ile birlikte yine farkında olmadan kullandığı, sınıfı yönetiminde başarılı olduğu, öğrencilerin ön bilgilerini dikkate aldığı ve sınıfta demokratik bir ortam oluşturmayı başardığı göz önünde bulundurulduğunda Ö.A.4’ün pedagojik bilgisinin yüksek olduğu söylenebilir.

110