ZEKĠ ÖĞRENME SĠSTEMLERĠNE DAYALI ÖRNEK PROGRAMIN MÜZĠKSEL ĠġĠTME EĞĠTĠMĠ SÜRECĠNDE KULLANILMAS

Bu bölümde yukarıda açıklanan zeki öğrenme sistemleri, müzik öğretmeni yetiĢtirme süreci ve bu sürecin önemli bir bölümünü oluĢturan müziksel iĢitme eğitimine yönelik bir uygulama yapılmıĢtır. Yapılan uygulamada Zeki Öğrenme Sistemlerine örnek bir yazılım olduğu düĢünülen, “Ear Master school” isimli programdan yararlanılmıĢtır. ÇalıĢmada deney grubu öğrencilerinin bireysel çalıĢma sürecindeki “Aralık iĢitme” baĢarıları kontrol grubu öğrencileri ile karĢılaĢtırılmıĢtır.

5. YÖNTEM

Bu çalıĢmada betimsel ve deneysel bir yol izlenmiĢtir.

5.1.Verilerin Toplanması ve Uygulama Süreci

Deneysel çalıĢmada müziksel iĢitme eğitiminde baĢlangıç kavramlardan biri olan aralık bilgisine dayalı bir uygulama yapılmıĢtır. ÇalıĢmada, deney ve kontrol grupları olarak iki farklı grup oluĢturulmuĢtur. Uygulama için seçilen aralık bilgisi konusu, müziksel iĢitme eğitimi sürecinin ilk konularından biri olması sebebiyle çalıĢma grupları 1. sınıf öğrencilerinden seçilmiĢtir.

Uygulama öncesinde deney ve kontrol grubu öğrencilerinin müziksel iĢitme becerisi ve aralık bilgisi açısından eĢit düzeyde olup olmadıklarının belirlenmesi amaçlanmıĢtır. Bu amaçla, aralık bilgisinin değerlendirilmesine uygun soru kalıpları çerçevesinde yapılan ölçme ile gruplar arası denklik sağlanmıĢtır. Değerlendirme soruları denklik testi ve uygulama sonrasında kullanılmak üzere iki farklı ölçek biçiminde geliĢtirilmiĢtir.

Uygulama sürecinde her biri beĢer kiĢiden oluĢan deney ve kontrol grupları ile aynı anda sınıf ortamında, bireysel olarak farklı zamanlarda çalıĢılmıĢtır. Grupları oluĢturan öğrenciler, müziksel iĢitme dersi kapsamında sınıf ortamında, eğitimci gözetiminde ve piyano ile toplu olarak çalıĢmalarını sürdürürken, yine eğitimci gözetiminde planlanan uygulamaya yönelik bireysel çalıĢmaya tabi tutulmuĢlardır. her biri beĢer kiĢiden oluĢan deney ve kontrol grupları müziksel iĢitme dersi kapsamında aynı anda sınıf ortamında günlük ders aktivitelerini eğitimci gözetiminde sürdürmüĢlerdir. Kontrol grubunu oluĢturan öğrenciler farklı zamanlarda piyano yardımıyla iki gün yarım saatlik iki farklı çalıĢma yapmıĢtır. Bu çalıĢmada öğrenciler piyano çalgısı ile aralık iĢitme becerisine yönelik bireysel olarak çalıĢmıĢlardır.

Deney gurubundaki öğrenciler, kontrol grubunda olduğu gibi bireysel ve iki gün yarımĢar saatlik dört çalıĢmayı bilgisayar baĢında “Ear Master school” programı yardımıyla gerçekleĢtirmiĢlerdir. Bir önceki bölümde de anlatıldığı gibi bireysel çalıĢmaya olanak veren program sayesinde öğrenciler, karıĢık ve bağımsız biçimde sorulan sorulara yine program yardımıyla cevap vermeye çalıĢmıĢlardır. Deney grubunu oluĢturan öğrenciler bireysel olarak karĢılarında kendilerine sorular soran bir eğitimci varmıĢ gibi çalıĢmalarını sürdürmüĢlerdir. Ġki gün sonunda deney ve kontrol gurubu öğrencileri aynı ölçek ile değerlendirilmiĢlerdir.

5.2.Verilerin Analizi

Yapılan uygulama çalıĢmasının sonunda değerlendirme sürecinden elde edilen bulgular SPSS paket programı yardımıyla analiz edilmiĢtir. Yapılan analizde grup mevcutlarının az olması ve verilerin normal dağılım göstermemesi sebebiyle parametrik olmayan (non-parametric) testlerden birinin uygulanması uygun görülmüĢtür. Bu sebeple gruplardan elde edilen denklik testi ve uygulama sürecine ait değerlendirme sonuçları, Mann Whitney U testi kullanılarak analiz edilmiĢtir. U testi analizinde gruplar arası anlamlılık düzeyi için p<.01 düzeyi kabul edilmiĢtir. Analiz sürecinde elde edilen sonuçlar yorumlanarak değerlendirilmiĢtir.

6. BULGULAR VE YORUM

Deney ve kontrol gruplarını oluĢturan öğrencilerin değerlendirme sürecinden aldıkları puanlar yardımıyla yapılan istatistik analiz iĢlemi sonucuna göre elde edilen bulgular aĢağıdaki gibi tablolar haline getirilerek yorumlanmıĢtır.

Tablo 1 Denklik Testine Yönelik U Testi Analizi

Grup Ort. SS U p

Deney 70,81 1,15 6,500 ,222 Kontrol 68

Denklik testi sonuçlarında iki grup arasında p<.01 düzeyine göre anlamlı bir fark oluĢmamıĢtır. Denklik testi için yapılan ölçüm sonuçları, her iki grubun birbirine yakın düzeyde baĢarı gösterdiğini ortaya koymaktadır. Grupları oluĢturan öğrenciler çalıĢmanın baĢlangıcında müziksel iĢitme becerileri bakımından denk düzeydedir.

Tablo 2 Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin Puanları Öğrenciler Deney Kontrol

1. Öğrenci 82,50 71

2. Öğrenci 80 65,50

3. Öğrenci 79,50 70,50

4. Öğrenci 83 71

5. Öğrenci 82,50 65,50

Tablo 1 incelendiğinde; grupları oluĢturan öğrencilerin baĢarı puanları arasında belli oranda fark oluĢtuğu gözlenmektedir. Deney grubu öğrencileri kontrol grubu öğrencilerinden 10 ila 15 puan daha fazla almıĢlardır. Bu durum deney grubu öğrencilerinin değerlendirme sürecinde daha baĢarılı olduğu sonucunu karĢımıza çıkarmaktadır.

Tablo 3 Uygulama Sürecine Yönelik U Testi Analizi

Grup Ort. SS U p

Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II Sayfa: 156

Kontrol 68,61

Tablo 2 göz önünde tutulduğunda, deney grubu öğrencilerinin bir önceki tabloda olduğu gibi daha baĢarılı olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. Bulgulara göre gruplar arasında p< .01 düzeyine göre anlamlı fark oluĢtuğu ve ortalama değerleri incelendiğinde bu farkın deney grubu yönünde gerçekleĢtiği anlaĢılmaktadır.

7. SONUÇ

Yapılan her iki uygulamada kontrol grubu öğrencileri piyanoda bastıkları sesleri ve aralıkları gördüğü veya hissettiği için yalnızca aralık duyumu açısından geliĢme göstermiĢtir. Deney grubu öğrencileri ise program tarafından sorulan bağımsız ve isteğe bağlı sorular yardımıyla hem aralık duyumu, hem de aralık türlerini çabuk tanıma açısından geliĢme göstermiĢtir. Müziksel iĢitme eğitimi süreci, yapısı gereği genellikle solfej çalıĢması haricinde bireysel çalıĢmaya uygun görünmemektedir. ÇalıĢma sürecinde birey ikinci bir kiĢiye ya da eğitimciye ihtiyaç duymaktadır. Yapılan uygulamada kullanılan program, iĢitme eğitimi sürecinde öğrencilere, bireysel etkileĢim olanağı sunması, yanlıĢlarını fark edebilmesi, soru çeĢitliliğinin çok olması, tekrar seçeneğinin olması ve istatistikî veriler bakımından etkili olmaktadır. Bu nedenle Deney grubu öğrencilerinin, çalıĢma sürecinde sanki bir eğitmen kontrolünde iĢitme becerisi çalıĢıyorlarmıĢ gibi olmaları, sesleri ve aralıkları önceden tahmin edemedikleri için düĢünme, dikkat ve muhakeme becerilerini kullanmak durumunda kalmaları iki grup arasındaki farkı oluĢturmuĢtur. Kontrol grubu öğrencileri piyano ile bireysel çalıĢma yaparken sesleri ve aralıkları tahmin etme olanağı buldukları ve bu sebeple iĢittikleri aralıkları muhakeme etmekte zorlandıkları için daha az bir geliĢme göstermiĢlerdir. Denklik testi ölçümlerinde eĢit düzeyde baĢarı gösteren grubun uygulama aĢamasında farklılık göstermesinde bu nedenlerin etken olduğu söylenilebilir.

Bu bağlamda, Müzik Öğretmenliği Programındaki “Müziksel ĠĢitme – Okuma – Yazma” dersinde mevcut ders iĢleme yöntemlerine destek olarak müzik teknolojilerindeki yeni yönelimler olan “ZÖS” yazılımlı müzik programları bu ve benzeri derslerde kullanılmalıdır. Bütün bu programların veya yazılımların müzik eğitiminde etkin olarak kullanılması, öğrencilerin öğrenme süreçlerine çeĢitlilik katacak, merak ettikleri alanlarda zengin bir materyale sahip olmalarına neden olacak, yaparak yaĢayarak öğreneceklerdir.

5. KAYNAKLAR

Çuhadar, C. H. (2008). Müzikte Absolüt Duyuş, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 37 – 49. Ankara.

Doğan, N., Kubat, B. (2008). Zeki Öğretim Sistemleri için Yeni Bir Bileşen: Düzenleyici Modül. BiliĢim Teknolojileri Dergisi, 1(2). Gazi Üniversitesi BiliĢim Enstitüsü, Ankara.

Frasson C., Aımeur E., (1998). “Designing a multi-strategic ITS for Training in Industry”, Elsevier Science Computers in Industry, vol. 37, pp.153-167.

KeleĢ, A., KeleĢ A., (2002). “Bilgisayar Destekli Öğretim ve Zeki Öğretim Sistemleri”, VIII. Türkiye'de Ġnternet Konferansı, Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi, Ġstanbul, 19-21 Aralık.

Koç, A.(2004). Günümüzde Bilgisayar Destekli Müzik Yazılımlarının Müzik eğitimine Katkıları, 1924–2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni YetiĢtirme Sempozyumu, 7–10 Nisan, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.

Levendoğlu, O.(2004). Teknoloji Destekli Çağdaş Müzik Eğitimi.1924–2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni YetiĢtirme Sempozyumu Bildirisi, SDÜ, 7–10 Nisan, Isparta.

Mctaggart J., (2001). “ITS and Education For The Future”.

http://www.drake.edu/mathcs/mctaggart/CI512X/LitReview.pdf . (EriĢim tarihi: 2010).

Nwana, S, N. 1990. Intelligent Tutoring Systems: an Overview, Artificial Intelligence Review. Kluwer Academic Publishers, 4, pp. 251-277.

ÖNDER, H. (2003). Uzaktan Eğitimde Bilgisayar Kullanımı ve Uzman Sistemler, The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET July, ISSN: 1303-6521 volume 2 Issue 3 Article 17, 142.

ÖzmenteĢ, S. (2005). Müzik Eğitiminin Boyutları ve Çalgı Eğitimi, Ġnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(9), 89 – 98. Malatya.

Padayachee, I. (2002). Intelligent tutoring systems: architecture and characteristics. Proceedings of Sacla Conference, Port Alfred, June, 8 p.

Salgueiro, F., Costa, G., Cataldi, Z., Lage, F., Garcia-Martinez, R. (2005). Redefinition of Basic Modules of an Intelligent Tutoring System: The Tutor Module Proceedings VII Workshop Argentine Computer Science Reaserchers. pp. 444-448.

Shute,V. J., Psotka, J. (1996). ITS:Past, Present and Future. 19th Chapter of Handbook of Research Educational Communications and Technology 1270s. AECT Publication, Bloomington.

YurttaĢ, G. D., Sülün, S., (2009). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Destekli Eğitim Yapmaya İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi, 3th _{Internatıonal Computer & Instructıonal Technologıes Symposıum 07-09}

October

Yükseköğretim Kurulu BaĢkanlığı (YÖK) (1998). Eğitim fakülteleri öğretmen yetiştirme programlarının yeniden düzenlenmesi, Müzik öğretmenliğiLisans Programı. Ankara: YÖK BaĢkanlığı.

EKLER

ĠLKÖĞRETĠMDE FEN VE TEKNOLOJĠ ÖĞRETĠMĠNĠN YERĠ VE FEN