Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu. 27 Haziran 4 Temmuz Kamu kesiminde güçlü bütçe performansı devam ediyor...

(1)

‐Bu Haftaki Yazımız..

Kamu kesiminde güçlü bütçe performansı devam ediyor.

..

Yaşanan küresel krizin ardından özellikle gelişmiş ülkelerin uyguladıkları politikalar söz konusu ülkelere ciddi mali yükler getirmiş ve çıkış sürecinde bütçe sorunlarıyla karşılaşmalarına neden olmuştur. Gelişmekte olan ülkeler de ise bütçe sorunları öncelikli sorun olarak ele alınmamaktadır. Türkiye ekonomisinde de krizin ardından bütçe açığında artış görülürken, izleyen yıllarda maliye politikalarında istikrar yeninden sağlanmıştır. Bu haftaki raporda piyasaların para politikalarına odaklandığı ve söz konusu politikaların ek maliye politikası önlemleri ile desteklenip desteklenmeyeceğinin tartışıldığı bir ortamda Türkiye ekonomisinin mali dengeleri ele alınmıştır. Bu çerçevede öncelikle bütçe gelişmeleri incelenmiş ardından buna bağlı borçlanma eğilimleri ele alınmış ve son olarak oluşan kamu borç stoku tartışılmıştır.

‐Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler...

TCMB 2011 Haziran ayı 2. dönem beklenti anketi açıklandı…

Merkez Bankası Haziran ayı ikinci dönem beklenti anketi sonuçlarını açıkladı.

Merkez Bankasının anketine göre, Haziran ayının birinci dönem anketinde %7.54 olan 2011 yıl sonu enflasyon beklentisi Haziran ayı ikinci dönem anketinde

%7.61'e yükseldi. Ankette, yıl sonu yıllık GSYH büyüme beklentisi ise yükselmeye devam ederek %5.47’e çıktı. Söz konusu oran Haziran ayının ilk dönem anketinde

%5.3 seviyesindeydi. Yıl sonu cari açık beklentisi ise 63 milyar dolardan 66.395 milyar dolara çıktı.

TCMB faiz oranlarında değişikliğe gitmedi…

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bugün yaptığı Haziran ayı toplantısında politika faiz oranını genel beklentiler doğrultusunda %6.25 seviyesinde sabit bırakmıştır.

Reel Kesim Güven endeksi Haziran ayında 114.6 olarak gerçekleşti...

Reel Kesim Güven Endeksi, Mayıs ayına göre 2.6 puan azalarak 114.6 seviyesinde gerçekleşti. Endeksin azalışında toplam istihdam ve mevcut toplam sipariş miktarına dair değerlendirmeler etkili oldu.

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı Haziran ayında %76.7 oldu...

İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı (KKO) Haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre 3.4 puan, bir önceki aya göre ise 1.5 puan artarak %76.7 oldu.

Mevsimsellikten arındırılmış kapasite kullanım oranı ise %74.9 seviyesinde gerçekleşti.

Açıklanacak Veriler..

Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi

Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti

13.06.2011 Cari İşlemler Dengesi(Nisan) ‐9.8 mlyr $ ‐8.0 mlyr $

15.06.2011 İşsizlik Oranı (Mart) %11.5 ‐‐

Merkezi Yönetim Bütçe (Mayıs) 1.56 milyar TL ‐‐

16.06.2011 Tüketici Güven Endeksi (Mayıs) 93.46 ‐‐

VakıfBank

Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar

ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu

27 Haziran‐ 4 Temmuz 2011

(2)

2 Kamu kesiminde güçlü bütçe performansı devam ediyor.

..

Yaşanan küresel krizin ardından özellikle gelişmiş ülkelerin uyguladıkları politikalar söz konusu ülkelere ciddi mali yükler getirmiş ve çıkış sürecinde bütçe sorunlarıyla karşılaşmalarına neden olmuştur. Gelişmekte olan ülkeler de ise bütçe sorunları öncelikli sorun olarak ele alınmamaktadır. Türkiye ekonomisinde de krizin ardından bütçe açığında artış görülürken, izleyen yıllarda maliye politikalarında istikrar yeninden sağlanmıştır. Bu haftaki raporda piyasaların para politikalarına odaklandığı ve söz konusu politikaların ek maliye politikası önlemleri ile desteklenip desteklenmeyeceğinin tartışıldığı bir ortamda Türkiye ekonomisinin mali dengeleri ele alınmıştır. Bu çerçevede öncelikle bütçe gelişmeleri incelenmiş ardından buna bağlı borçlanma eğilimleri ele alınmış ve son olarak oluşan kamu borç stoku tartışılmıştır.

2011 yılının başından bu yana Mart ayı haricinde aylık olarak fazla veren Merkezi Yönetim Bütçesi Mayıs ayında da 2.8 milyar TL fazla vermiştir. Bütçe giderleri Mayıs ayında yıllık %27.5 artarak 24.3 milyar TL olurken, bütçe gelirleri ise yıllık %9.1 oranında artarak 27.1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz dışı fazla ise yıllık bazda %13.5 azalarak 6.9 milyar TL olmuştur. Bütçe gerçekleşmelerinde, faiz giderlerinin 2010 yılı Mayıs ayına göre %88 gibi yüksek bir oranda artarak 4 milyar düzeyinde gerçekleşmesi dikkat çekerken, bu artışın borç stokunun vade yapısına bağlı olarak dönemsel bir gerçekleşme olduğu söylenebilir.

Öte yandan 2011 yılı Ocak‐Mayıs döneminde ise bütçe açığı, 2010 yılının aynı dönemine göre %97.7 oranında azalarak 233 milyon TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Aynı dönemde faiz dışı denge ise 2010 yılının aynı dönemine göre %45 oranında artarak 20.6 milyar TL fazla vermiştir. Ocak‐Mayıs döneminde bütçe giderleri de bir önceki yılın aynı dönemine göre %6.2 oranında artarak 119.6 milyar TL olmuştur. Bu dönemde faiz giderleri %13.8 oranında azalırken, en çok artış gösteren gider kalemi sermeye transferleri olmuştur.

Ocak‐Mayıs döneminde bütçe gelirleri %16.3 oranında artarken, gelirlerdeki bu artışın vergi gelirlerindeki artıştan kaynaklandığı görülmektedir. Bu dönemde vergi dışı diğer gelirler %5.9 oranında azalırken, vergi gelirleri ise %20.8 oranında artış göstermiştir. Aynı dönemde vergi gelirlerindeki yüksek oranlı artışın etkisiyle vergi gelirlerinin faiz hariç bütçe giderlerini karşılama oranı da %101.3’e yükselmiştir. Vergi türlerine bakıldığında ise en çok artış, ithalde alınan katma değer vergisi gelirlerinde gerçekleşmiş ve bu kalemde %42.7 oranında artış yaşanmıştır.

Bütçe dengesinden farklı olarak fiilen harcanan paralarla fiilen gerçekleşen gelirler arasındaki farkı gösteren

0 20000 40000 60000 80000 100000 120000

Bütçe Giderleri

Faiz Hariç Giderler

Faiz Giderleri

Bütçe Gelirleri

Vergi Gelirleri

Bütçe Açığı Faiz Dışı Denge

Bütçe Gerçekleşmeleri (milyon TL)

2010 Ocak‐Mayıs 2011 Ocak‐Mayıs

Kaynak: Maliye Bakanlığı

Grafik‐1

0 5000 10000 15000 20000

25000 Vergi Gelirleri (milyon TL)

2010 Ocak‐Mayıs Dönemi 2011 Ocak‐Mayıs Dönemi Kaynak: Maliye Bakanlığı

Grafik‐2

(3)

3

22 24 26 28 30 32 34 36

Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09 Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11 May.11

İç Borç Stoku Ort. Vadeye Kalan Süre (Ay)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Grafik‐5

azalmıştır. Bütçe açığındaki azalışla beraber, hazine nakit dengesindeki açığın da azalması, Türkiye bütçe disiplinine dair olumlu bir tablo çizmektedir.

Türkiye ekonomisinde bütçe performansının, kamu kesimi borçlanma gereksinimlerini ve böylece tahvil‐bono piyasasında arzın belirlemesi açısından finansal piyasalar üzerinde de önemli etkileri olmaktadır. Bu bağlamda, kamu kesimi performansının borçlanma pozisyonuna yansımaları itibariyle de değerlendirilmesi yararlı görünmektedir. Kriz sonrası çıkış sürecinde yakalanan olumlu bütçe performansı 2010 yılında borçlanma dinamiklerine de yansımıştır. Güçlü bütçe performansının da etkisiyle borçlanma dışı kaynakların artması, %99.5 olarak gerçeklemesi planlanan iç borç çevirme oranının %89.5 seviyesine inmesini sağlamıştır. Aynı şekilde 2011 yılının kalan bölümünde de kamu dengelerinde bir bozulma görülmediği takdirde bu yıl için belirlenen %88’lik iç borç çevirme oranının daha düşük gerçekleşmesi mümkün olabilecektir.

Gerek yurtiçinde maliye politikalarının güçlü bir görünüm sergilemesi gerekse yurtdışında krizden çıkış sürecinin belirginleşmesi 2010 yılında borçlanmanın vadesine de yansımıştır.

3 aylı hareketli ortalamalar halinde baktığımızda krizin hemen ardından düşen iç borçlanmanın ortalama vadesi 2009 ve 2010 yıllarından yükseliş eğilimi göstermiştir. 2011 yılının ilk çeyreğinde de yükselişini sürdüren vade artışı son aylarda bir miktar gerilemiştir.

Bu düşüşte yurtdışı piyasalardaki bozulmanın yatırımcıların risk algılamalarında yarattığı bozulma etkili olmuştur. Gerek ABD’den büyümeye ilişkin gelen olumsuz veriler gerekse Avrupa’da başta Yunanistan’ın yaşadığı sorunlar yatırımcıların tercihlerinde etkili olmaktadır.

Merkezi yönetim bütçe verilerinin yanı sıra kamu maliyesinde büyük önem arz eden Merkezi Yönetim Borç Stoku verileri incelendiğinde, 2011 yılının Mayıs ayı itibariyle 492.1 milyar TL olarak gerçekleşen merkezi yönetim borç stokunun 129.4 milyar TL tutarındaki %26’lık kısmının dış, geriye kalan %73 oranındaki büyük

20 25 30 35 40 45 50 55 60

İç Borçlanmanın Vadesi (3 ay hareketli ortalama)

70 80 90 100 110 120 130 140

220 240 260 280 300 320 340 360 380

Oca.05 May.05 Eyl.05 Oca.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL‐sağ eksen)

(4)

4 kısmının ise 362.7 milyar TL ile iç borç stokundan meydana geldiği görülmüş, iç borç stokunun gerçekleşen son rakamıyla yıllık bazda %6.5 oranında artış göstermesi ise dikkat çekmiştir. Öte yandan gerçeklen iç borç stokunun %84.5 ile oldukça büyük bir kısmının özel sektörden kaynaklanması dikkat çeken bir diğer nokta olmuştur. Mayıs ayında, iç borç stokunun %50.1 oranındaki kısmı sabit faizli borçlardan kaynaklanırken geriye kalan %49.9 oranındaki kısmı ise değişken faizli borçlardan oluşmuş ve meydana gelen iç borç stokunun %15.5 oranındaki kısmının kamu harcamalarından kaynaklandığı görülmüştür. Gerçekleşen iç borç stokunun yanı sıra, iç borç stokunun ortalama vadesi de borç stokunun sürdürülebilirliği açısından önem taşımaktadır. İç borç stokunun ortalama vadeye kalan süresinin, kriz döneminde oldukça düşük seviyelerde yatay bir seyir izlemesinin ardından, özellikle 2010 yılbaşından bu yana istikrarlı bir artış sergilediği görülmektedir (Bkz. Grafik‐

5). Borç stokunun vadesinin uzaması halinde borçları çevirme hızının düştüğünü göz önüne alırsak, bu kapsamda söz konusu vade süresinin 2011 yılı itibariyle yeniden yatay bir seyir izlemeye başlamasının nispeten daha ılımlı bir gelişme olduğu söylenebilmektedir.

Bütçe dengelerinin birçok gelişmiş ülke açısından en önemli risk unsuru olduğu bir ortamda Türkiye ekonomisi açısından mali dengelerin önemli bir riske işaret etmediği görülmektedir. Yılın ilk beş aylık döneminde bütçenin güçlü görünümü devam ederken, borçlanma dinamikleri ve borç stoku görünümü de bu durumdan pozitif etkilenmiştir. Borçlanmanın ve buna bağlı olarak borç stokunun vadesi uzarken, iç borç stokunun artış hızı yavaşlamıştır. Maliye politikası tarafında nispeten sağlıklı bir görünüm göze çarpmasına karşın, iki önemli konu önümüzdeki dönemde dikkat çekici olacaktır. Öncelikle yurtdışı görünümdeki bozulmanın daha fazla derinleşmesi yurtiçinde faizlerin yükselmesine ve böylece borçlanma maliyetlerinin artmasına neden olabilecektir. İkinci olarak ise yurtiçinde ekonominin soğutulması amacıyla para politikası aracılığı ile atılan adımların ne derece etkili olacağı ve ek maliye politikası önlemlerini gerektirip gerektirmeyeceği kamu dengeleri için belirleyici olacaktır.

(5)

5

TÜRKİYE

Sektörler Sektör 2009 2010 2010 2010 2010

Payları IV. I. II. III. IV.

(%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek

Tarım 4.1 8.6 4.2 7.2 15.6 8.2

Sanayi 25.4 23.8 25.5 25.8 21.8 24.2

İnşaat 5.6 5.3 5.6 5.7 5.4 5.7

Ticaret 13.3 12.5 13.0 13.2 11.8 13.0

Ulaş. ve Haber. 14.9 14.2 15.0 14.9 13.8 14.7

Mali Kur. 12.5 13.0 12.4 11.1 11.0 13.1

Konut Sah. 5.5 5.0 5.4 4.9 4.5 4.6

Eğitim 2.4 2.0 2.4 2.0 1.6 1.8

Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.5 1.2 1.5 1.2 1.1 1.1

Vergi‐Süb. 8.6 8.2 8.6 8.6 8.0 8.5

GSYİH 5.9 12.0 10.3 5.2 9.2

Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek)

Sektörel Büyüme Hızları (%) 9.1

‐20

‐15

‐10

‐5 0 5 10 15

1999Q1 1999Q3 2000Q1 2000Q3 2001Q1 2001Q3 2002Q1 2002Q3 2003Q1 2003Q3 2004Q1 2004Q3 2005Q1 2005Q3 2006Q1 2006Q3 2007Q1 2007Q3 2008Q1 2008Q3 2009Q1 2009Q3 2010Q1 2010Q3

Reel GSYİH (Yıllık % Değişim)

Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK

‐30.0

‐20.0

‐10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

Sektörel Büyüme Hızları (%)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

‐20.0

‐15.0

‐10.0

‐5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q‐q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y‐y)

(6)

‐30.00

‐20.00

‐10.00 0.00 10.00 20.00 30.00

Mar.07 May.07 Tem.07 Eyl.07 Kas.07 Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09 Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11

İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ.

Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%)*

2009 IV.

Çey

2010 I.

Çey 2010

II.

Çey 2010

III.

Çey 2010

IV.

Çey.

Yer. Hanehalkı Tük. Har.

67.6 70.9 75.3 71.2 68.0 70.8

Dev. Nihai Tük. Har.

9.1 17.7 13.6 13.7 12.5 17.0 Gay. Safi Ser. Oluş.

22.0 16.5 18.1 19.1 17.4 20.2

Kamu Sektörü

3.8 4.4 3.0 3.9 3.8 4.6

Özel Sektör

18.3 12.1 15.1 15.3 13.6 15.6

Mal ve Hiz. İhracatı

23.1 23.1 20.5 22.1 20.8 20.9

Mal ve Hiz. İthalatı

26.9 25.2 25.4 27.3 25.4 28.2

GSYİH

5.9 12.0 10.3 5.2 9.2

Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%)

Sanayi Üretim Endeksi

‐8

‐6

‐4

‐2 0 2 4 6 8

‐30

‐20

‐10 0 10 20 30

Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim)

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.)

İmalat Sanayi Üretim Endeksi

Kaynak:TÜİK

*2010 Q3 itibariyle

Kaynak:TÜİK

‐40

‐30

‐20

‐10 0 10 20 30 40

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat

(7)

7

‐60

‐50

‐40

‐30

‐20

‐10 0 10 20 30 40 50

Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.)

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.)

Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%)

Nisan Ayı

2010 2011

Petrol Ürünleri 11.5 7.9

Tekstil 20.6 ‐2.3

Gıda 11 5.8

Kimyasal Madde 21.1 13.3

Ana Metal Sanayi 8.9 7.7

Metalik Olm. Diğ. Mineral 18.8 2.7

Taşıt Araçları 30 26.6

Elektrikli Teçhizat ‐0.6 4.8

Giyim

17.0 ‐2.9

Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000

Oca.01 Tem.01 Oca.02 Tem.02 Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11

Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)

Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi

700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000

Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Aylık Sanayi Sipariş Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0

Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09 Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11

Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0

Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09 Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK

Kaynak:OSD,Vakıfbank

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

(8)

Kapasite Kullanım Oranı

76.7

50 55 60 65 70 75 80 85

Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

45 55 65 75 85 95

Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları

Yatırım Malları

Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı

‐50.0 1,950.0 3,950.0 5,950.0 7,950.0 9,950.0 11,950.0 13,950.0 15,950.0 17,950.0 19,950.0

Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL)

Verilen İnşaat Ruhsatları

0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0

2003‐I 2003‐III 2004‐I 2004‐III 2005‐I 2005‐III 2006‐I 2006‐III 2007‐I 2007‐III 2008‐I 2008‐III 2009‐I 2009‐III 2010‐I 2010‐III 2011‐I

Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)

Toplam Sanayide Verimlilik

85.0 90.0 95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0 130.0

Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Kaynak:TCMB

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

PMI Endeksi

30 35 40 45 50 55 60

Haziran 05 Eylül 05 Aralık 05 Mart 06 Haziran 06 Eylül 06 Aralık 06 Mart 07 Haziran 07 Eylül 07 Aralık 07 Mart 08 Haziran 08 Eylül 08 Aralık 08 Mart 09 Haziran 09 Eylül 09 Aralık 09 Mart 10 Haziran 10 Eylül 10 Aralık 10 Mart 11

PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters

(9)

9

ENFLASYON GÖSTERGELERİ

TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu

7.17

4.72

0 2 4 6 8 10 12 14

Oca.04 Nis.04 Tem.04 Eki.04 Oca.05 Nis.05 Tem.05 Eki.05 Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

TÜFE (yıllık‐% değ.) Çekirdek‐I Endeksi

TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)

9.63

‐5 0 5 10 15 20 25

Oca.04 Nis.04 Tem.04 Eki.04 Oca.05 Nis.05 Tem.05 Eki.05 Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

ÜFE (yıllık‐%değ.)

0 5 10 15 20 25 30 35

Gıda Enerji Tüfe

Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık‐% değ.)

ÜFE Alt Sektörler (yıllık‐% değ.) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE

500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300

100 120 140 160 180 200 220 240 260

Ocak 04 Haziran 04 Kasım 04 Nisan 05 Eylül 05 Mart 06 Ağustos 06 Ocak 07 Haziran 07 Kasım 07 Nisan 08 Eylül 08 Şubat 09 Temmuz 09 Aralık 09 Mayıs 10 Ekim 10

UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg

‐10

‐5 0 5 10 15 20 25 30 35

Tarım Sanayi İmalat Sanayi

Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB, Vakıfbank Kaynak:TCMB

‐0.2 0.8

Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Eğlence ve Kültür

Eğitim Yıllık

Aylık

(10)

Türk‐ İş Mutfak Enflasyonu İTO Enflasyon Göstergeleri

4 5 6 7 8 9 10

Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi

Enflasyon Beklentileri

‐10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Oca.00 Tem.00 Oca.01 Tem.01 Oca.02 Tem.02 Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11

İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi

40 50 60 70 80 90 100

Oca.04 May.04 Eyl.04 Oca.05 May.05 Eyl.05 Oca.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11

Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti

‐4

‐2 0 2 4 6 8

2006M01 2006M04 2006M07 2006M10 2007M01 2007M04 2007M07 2007M10 2008M01 2008M04 2008M07 2008M10 2009M01 2009M04 2009M07 2009M10 2010M01 2010M04 2010M07 2010M10 2011M01 2011M04

Türk‐İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.)

Kaynak: İTO

Kaynak:Türk‐İş

(11)

11

İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

9.9 10.8

8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0

2005M01 2005M05 2005M09 2006M01 2006M05 2006M09 2007M01 2007M05 2007M09 2008M01 2008M05 2008M09 2009M01 2009M05 2009M09 2010M01 2010M05 2010M09 2011M01

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı

19,000 20,000 21,000 22,000 23,000 24,000 25,000 26,000 27,000

Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11

İşgücü Arzı İstihdam Edilenler

30.0 35.0 40.0 45.0 50.0 55.0

İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı İşgücüne Katılım Oranı

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53

0 5 10 15 20 25 30

Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler

Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000

Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10

İş Arayanların Sayısı İşkur İstatistikleri

92 94 96 98 100 102 104 106 108 110

Sanayi İstihdam Endeksi Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)

Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, Vakıfbank

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

İşsizlik Oranı İşgücü Durumu

(12)

1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000

Kurulan‐Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kurulan‐Kapanan Şirket Sayısı

95.0 97.0 99.0 101.0 103.0 105.0 107.0 109.0 111.0 113.0 115.0

Reel Brüt Ücret ‐ Maaş Endeksleri Reel Brüt Ücret ‐ Maaş Endeksleri

Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

(13)

13

DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

‐60

‐40

‐20 0 20 40 60 80 100 120 140

Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11

Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y)

İthalat‐İhracat Dış Ticaret Dengesi

0 5000 10000 15000 20000 25000

Oca.03 Nis.03 Tem.03 Eki.03 Oca.04 Nis.04 Tem.04 Eki.04 Oca.05 Nis.05 Tem.05 Eki.05 Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

İthalat

‐60

‐40

‐20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y)

İhracat

Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı

‐11000

‐9000

‐7000

‐5000

‐3000

‐1000 1000 3000

‐74000

‐64000

‐54000

‐44000

‐34000

‐24000

‐14000

‐4000 6000

Cari İşlemler Dengesi (Yıllık‐milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar‐sağ eksen)

‐12000

‐10000

‐8000

‐6000

‐4000

‐2000 0

Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

‐20000

‐10000 0 10000 20000 30000 40000 50000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık‐milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık‐milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık‐milyon dolar)

(14)

TÜKETİM GÖSTERGELERİ

‐15

‐10

‐5 0 5 10 15 20

Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim)

‐5 15 35 55 75 95 115 135 155 175

Oca.04 Haz.04 Kas.04 Nis.05 Eyl.05 Şub.06 Tem.06 Ara.06 May.07 Eki.07 Mar.08 Ağu.08 Oca.09 Haz.09 Kas.09 Nis.10 Eyl.10 Şub.11

Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim)

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115

Ara.03 Mar.0

4

Haz.04 Eyl.04 Ara.04 Mar.0

5

6

7

8

9

0

1 Haz.11

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Krediler CNBC‐e Güven Endeksleri

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

Oca.02 May.0

2

Eyl.02 Oca.03 May.0

3

Eyl.03 Oca.04 May.0

4

Eyl.04 Oca.05 May.0

5

Eyl.05 Oca.06 May.0

6

Eyl.06 Oca.07 May.0

7

Eyl.07 Oca.08 May.0

8

Eyl.08 Oca.09 May.0

9

Eyl.09 Oca.10 May.1

0

Eyl.10 Oca.11 May.1

1

CNBC‐e Tüketici Güven Endeksi CNBC‐e Tüketim Endeksi

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Oca.04 Nis.04 Ağu.04 Kas.04 Mar.05 Tem.05 Eki.05 Şub.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 Nis.07 Ağu.07 Ara.07 Mar.08 Tem.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eyl.09 Oca.10 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Mar.11

Krediler (Yıllık % Değişim)

Bireysel ve Ticari Krediler

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:BDDK

Kaynak:BDDK

(15)

15

‐60

‐50

‐40

‐30

‐20

‐10 0

Ara.06 Şub.07 Nis.07 Haz.07 Ağu.07

Eki.07 Ara.07 Şub.08 Nis.08 Haz.08 Ağu.08

Eki.10 Ara.10

Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam‐milyar TL)

Kaynak:TCMB

KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları

Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge

‐35

‐25

‐15

‐5 5 15 25 35 45 55 65

Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Vergi Gelirleri (Reel yıllık %)

Kaynak:TCMB

‐3 7 17 27 37 47 57

Faiz Dışı Denge (12 aylık‐milyar TL)

Kaynak:TCMB,Vakıfbank

Kaynak:TCMB

300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0

Oca.05 Haz.05 Kas.05 Nis.06 Eyl.06 Şub.07 Tem.07 Ara.07 May.08 Eki.08 Mar.09 Ağu.09 Oca.10 Haz.10 Kas.10 Nis.11

Toplam Borç Stoku (milyar TL)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

60.0 70.0 80.0 90.0 100.0 110.0 120.0 130.0 140.0

200.0 220.0 240.0 260.0 280.0 300.0 320.0 340.0 360.0 380.0

Oca.05 Haz.05 Kas.05 Nis.06 Eyl.06 Şub.07 Tem.07 Ara.07 May.08 Eki.08 Mar.09 Ağu.09 Oca.10 Haz.10 Kas.10 Nis.11

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL‐sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150

170 190 210 230 250 270 290 310

Ara.06 Mar.07 Haz.07 Eyl.07 Ara.07 Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11

Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam‐milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam‐milyar TL)

(16)

16

LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

‐5 0 5 10 15 20 25

Ocak 2004 Mayıs 04 Eylül 04 Ocak 05 Mayıs 05 Eylül 05 Ocak 06 Mayıs 06 Ağustos 06 Aralık 06 Nisan 07 Ağustos 07 Aralık 07 Nisan 08 Ağustos 08 Aralık 08 Nisan 09 Ağustos 09 Aralık 09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11

Reel Faiz Nominal Faiz

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

Para Arzı

0 5 10 15 20 25 30 35

Ocak 2004 Nisan 04 Temmuz 04 Ekim 04 Ocak 05 Nisan 05 Temmuz 05 Ekim 05 Ocak 06 Nisan 06 Haziran 06 Eylül 06 Aralık 06 Mart 07 Haziran 07 Eylül 07 Aralık 07 Mart 08 Haziran 08 Eylül 08 Aralık 08 Mart 09 Haziran 09 Eylül 09 Aralık 09 Mart 10 Haziran 10 Eylül 10 Aralık 10 Mart 11

Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0

0 5 10 15 20 25 30

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

TCMB (milyar $‐sol eksen) Kamu Sektörü (milyar $) Özel Sektör (milyar $)

Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB,Vakıfbank

50000000 60000000 70000000 80000000 90000000 10000000 11000000 12000000 13000000 14000000

10000000 20000000 30000000 40000000 50000000 60000000 70000000

M2 (milyar TL) M3 (milyar TL)

(17)

17

Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler

Beklentiler

2011‐IMF Beklentisi (Nisan‐2011)

*Haziran 2011

Reel Büyüme (y/y)* Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH

Gelişmiş Ülkeler 2.2 2.60* ‐0.28 7.78 102.94

Gelişmekte Olan Ülkeler 6.6 6.90* 2.66 5.67 33.56

Tüm dünya 4.3 4.46 ‐‐ ‐‐ ‐‐

ABD 2.5 2.17 ‐3.24 8.53 99.52

Euro Bölgesi 2.0 2.26 0.03 9.90 87.28

Almanya 3.2 2.18 5.13 6.55 80.11

Fransa 2.1 2.14 ‐2.78 9.50 87.62

İtalya 1.0 1.95 ‐3.36 8.60 120.25

Macaristan 2.8 4.08 1.45 11.46 76.63

Portekiz ‐1.5 2.35 ‐8.72 11.93 90.55

İngiltere 1.5 4.20 ‐2.42 7.83 83.03

Japonya ‐0.7 0.15 2.30 4.88 229.08

Çin 9.6 4.98 5.71 4.00 17.08

Rusya 4.8 9.31 5.55 7.30 8.54

Hindistan 8.2 7.51 ‐3.66 ‐‐ 68.20

Brezilya 4.1 6.26 ‐2.58 6.70 65.71

G.Afrika 3.5 4.93 ‐4.36 24.4 39.55

TÜRKİYE 4.6 5.69 ‐8.03 11.44 39.41

Reel Büyüme (y/y)

(Çeyreklik) (%)

Enflasyon (y/y) (Aylık)

(%)

Cari Denge/GSYİH (Yıllık)

(%)

Merkez Bankası Faiz

Oranı (%)

Tüketici Güven Endeksi

ABD 2.3 3.6 ‐3.20 0.25 60.8

Euro Bölgesi 2.5 2.7 0.09 1.25 ‐10.00

Almanya 4.9 2.40 5.31 1.25 109

Fransa 2.20 2.20 ‐2.05 1.25 ‐36.00

İtalya 1.00 3.00 ‐2.08 1.25 105.80

Macaristan 2.50 3.90 ‐0.46 1.25 ‐41.00

Portekiz ‐0.60 3.70 ‐9.87 1.25 ‐49.10

İngiltere 1.80 4.50 ‐2.49 0.50 ‐21.00

Japonya ‐1.00 0.30 3.56 0.10 42.70

Çin 9.70 5.50 5.20 6.31 107.60

Rusya 4.10 9.60 4.05 8.25 ‐‐

Hindistan 7.80 9.41 ‐3.18 6.25 ‐‐

Brezilya 4.17 6.55 ‐1.51 12.00 112.10

G.Afrika 3.60 4.60 ‐2.83 5.50 9.00

Türkiye 9.20 7.17 ‐2.32 6.25 92.85