SUMMARY
Bilateral Cortical Transient Blindness Following Cerebral Angiography
We present a case of transient cortical blindness following cerebral angiography, which resolved totally within three days. There were no pathologic findings in cranial computed tomography or cerebral angiography. Transient cortical blindness is a rare complication caused by direct neurotoxici- ty of contrast media, reported following cerebral, aortic, carotid, and coronary angiography.
Key words: Transient cortical blindness, angiography, con- trast media
Anahtar kelimeler: Geçici kortikal körlük, anjiografi, kon- trast madde
Radyolojik kontrast maddeler tan›sal ve giriflimsel prosedürlerde s›kl›kla kullan›lmakta olup, çeflitli yan etkileri bilinmektedir (7). Non-iyonik izoosmolar kon- trast maddelerin kullan›m›yla birlikte bu yan etkilerin görülme insidans› önemli ölçüde azalm›flt›r (7). Kontrast maddelere ba¤l› geçici kortikal körlük, serebral, karotid, aortik ve koroner anjiografiler sonras›nda nadiren rast- lanan bir yan etkidir (1-6). Bu yaz›da, non-iyonik izoos- molar kontrast madde kullan›larak çekilen serebral anjiografi sonras›nda geliflen ve üçüncü günde gerileyen bir kortikal körlük olgusu sunulmaktad›r.
OLGU SUNUMU
Bafl a¤r›s› ve kusma flikayetiyle acil servise baflvuran 49 yafl›ndaki erkek hastan›n nörolojik muayenesinde ense sertli¤i d›fl›nda özellik saptanmad›. Yap›lan bilgisayarl› tomografi incelemesi normal olarak de¤erlendirildi. Lomber ponksi- yonun ksantokromik saptanmas› üzerine hasta subaraknoid kanama olarak kabul edildi. Yap›lan serebral DSA ince- lemeleri normal olarak de¤erlendirildi. Hasta interne edilerek
semptomatik tedavi uyguland›. Kontrol amac›yla 25 gün sonra tekrar edilen serebral DSA incelemeleri de normal olarak de¤erlendirildi. Kontrol DSA incelemesi, her iki internal karotid artere ve vertebral arterlere her projeksiyon için bir defada 4 ml/sn toplam 8 ml kontrast madde 300 pci bas›nçla verilerek AP, lateral ve oblik projeksiyonlarda toplam yak- lafl›k 80 cc opak madde kullan›larak yap›ld›. ‹fllem esnas›nda komplikasyon geliflmedi. ‹fllemden yaklafl›k 30 dakika sonra hastada bilateral tam görme kayb› ile birlikte hafif konfüzyon, anksiete ve bafl a¤r›s› saptand›. ‹fllemden yaklafl›k 3 saat sonra yap›lan kranial tomografi incelemesinde özellik saptanmad›.
Hastan›n klinik tablosu kullan›lan kontrast maddenin direkt nörotoksik etkisine ba¤land›. Hastaya 4x4 mg deksametazon baflland›. Ayr›ca, hasta heparinize edilerek kontrast maddenin dolafl›mdan uzaklaflt›r›lmas› için hemodializ uyguland›. ‹fllem sonras› ikinci günden itibaren hastan›n görmesinde düzelme bafllad›, üçüncü günde görme tama yak›n düzeldi.
TARTIfiMA
Serebral, karotid, aortik ve koroner anjiografi çekimleri- ni takiben bildirilen akut bilateral körlük olgular›n›n tamam› kortikal tiptedir. Bu, oldukça nadir rastlan›lan bir durum olup serebral anjiografiler sonras›nda s›kl›¤›
% 0.3 ile % 1 aras›nda bildirilmektedir. Genellikle anjiografiden sonra birkaç dakika ile saatler aras›nda de¤iflen bir sürede ortaya ç›kmaktad›r. Bizim hastam›z- da da oldu¤u gibi, literatürde bildirilen tüm olgularda kortikal körlük geçici olup, birkaç saat ile bir-iki gün aras›nda tamamen normale dönmektedir (1).
Kontrast maddelerin nörotoksisite mekanizmalar› net olarak bilinmemektedir. Mikroembolizasyon, vazo- spazm, serebral perfüzyonda bozulma gibi mekaniz- malar ileri sürülmüfltür. Ancak, son zamanlarda kontrast maddelerin osmolaritesine ba¤l› olarak kan-beyin bari- yerinde y›k›lma ve bunun sonucunda kontrast maddenin direkt nörotoksisitesi daha yayg›n olarak kabul gören bir mekanizmad›r. Baz› çal›flmalarda, oksipital korteks
Serebral Anjiografi Sonras› Geliflen Bilateral Geçici Kortikal Körlük
Nurten ANDAÇ (*), Feyyaz BALTACIO⁄LU (**), Gazanfer EK‹NC‹ (**), N. Çagatay Ç‹Mfi‹T (***)
SSK Göztepe Hastanesi Radyoloji Bölümü, Asist. Dr.*; Marmara Üniv. T›p Fak. Radyoloji Anabilim Dal›, Yard. Doç. Dr.**; Uz. Dr.***
OLGU SUNUMU Fizyoloji
Göztepe T›p Dergisi 17: 183-184, 2002
183 ISSN 1300-526X
bölgesinde kan-beyin bariyerinin kontrast maddelerin toksisitesine daha duyarl› oldu¤u ileri sürülmüfltür (4,6). Yine baz› yay›nlarda, körlük gelifliminden hemen sonra çekilen BT’lerde oksipital kortekste kontrast madde bulundu¤u bildirilmifltir (5,6).
Anjiografi sonras›nda geliflen geçici kortikal körlük için herhangi bir predispozan faktör saptanmam›flt›r (1). Kul- lan›lan kontrast maddenin miktar› veya tipi ile bir iliflkisi saptanmam›fl (2)olup, çeflitli kontrast maddelerin kullan›m› sonras›nda bildirilmifl olgular literatürde mev- cuttur (1-6). Hiçbir hastada görme bozuklu¤unu aç›kla- yacak oküler veya optik sinir patolojisi bildirilmemifltir.
Sonuç olarak, anjiografi sonras› geliflen nörolojik kom- plikasyonlar aras›nda sadece emboliye ba¤l› kal›c› kom- plikasyonlar de¤il, kontrast maddeye ba¤l› geçici kor- tikal körlük de düflünülmelidir. Özellikle, BT ile oksipi-
tal kortekste kontrast madde izlenmesi durumunda, du- rumun geçici oldu¤u ve sekelsiz iyileflmesi beklen- melidir (6).
KAYNAKLAR
1. Alsarraf R, Carey J, Sires B, Pinczower E: Angiography con- trast-induced transient cortical blindness. Am J Otolaryngol 20(2):130-132, 1999.
2. Helsley JD: Cortical blindness following cerebral angiography. W V Med J 91(7):324, 1995.
3. Kermode AG, Chakera T, Mastaglia FL: Low osmolar and non- ionic X-ray contrast media and cortical blindness. Clin Exp Neurol 29:272-6, 1992.
4. Kinn RM, Breisblatt WM: Cortical blindness after coronary angiography: A rare but reversible complication. Catbet Cardiovasc Diagn 22:177-179, 1991.
5. Lantos G: Cortical blindness due to osmotic distuption of the blood brain barrier by angiographic contrast material: CT and MRI studies. Neurology 39:567-571, 1989.
6. Parry R, Rees JR, Wilde P: Transient cortical blindness after soronary angiography. Br J Heart 70(6):563-4, 1993.
7. Sutton D: Textbook of Radiology and Imaging. 6th Edition 1:681, 1998.
Göztepe T›p Dergisi 17: 183-184, 2002
184
