286
Koroner anjiyografi sonras› geçici körlük
Temporary blindness after coronary angiography
Koroner anjiyografi (KAG), koroner arter hastal›¤›n›n tan›s›n-da kesin tan› yöntemidir. ‹fllem ile ilgili komplikasyonlar nadir ol-makla birlikte; strok, miyokard infarktüsü, vasküler komplikas-yonlar, aritmiler, kontrast nefropatisi ve hatta ölüm meydana ge-lebilir. Kontrast maddenin oksipital lobda tutulmas›na ba¤l› geçi-ci körlük nadir bir durumdur. Yaz›m›zda KAG sonras› geçigeçi-ci kör-lük geliflen bir hastam›z› sunuyoruz. Altm›fl dört yafl›nda erkek hasta, hipertansiyon ve diyabetes mellitus hastas› olup, 1992 y›-l›nda 4'lü koroner arter köprüleme ameliyat› (sol iç meme arteri (S‹MA)- sol ön inen arter (SÖ‹A), Aorta (Ao)- sa¤ arka inen arter (SA‹A), Ao-1.diyagonal arter (D1) ve Ao-1.optus marjin arter (OM1) geçirmifl. Son 6 ayd›r efor anjinas› flikayeti ve sintigrafide inferoapikal iskemi tespit edilmesi üzerine KAG planland›. Rutin laboratuvar testleri normaldi ve allerji hikayesi yoktu. Standart Judkins yöntemiyle sol, sa¤ koroner arter daha sonra Ao -SA‹A, Ao-OM1 safen greftler gösterildi. Ao-D1 safen greft proksimal-den tam t›kal› idi. Ard›ndan sol subklaviyan arter yolu ile S‹MA grefti gösterildi ve S‹MA aç›kt›. Ancak S‹MA aran›rken sol ver-tebral artere istemsiz olarak toplam 10 cc kadar kontrast madde verilmek durumunda kal›nd›. ‹fllem esnas›nda hemodinamik du-rum stabil seyretti. Kontrast madde olarak bir ionik olmayan dü-flük osmolar kontrast madde olan ‹omeprol (‹omeron 350/200, Bracco, ‹talya) toplam 150 cc kullan›ld›. Koroner anjiyografiden hemen sonra, hasta hiçbir fleyi göremedi¤ini ifade etti. Göz has-tal›klar› konsültasyonunda; santral sinir sistemi nedenli iki taraf-l› tam görme kayb› oldu¤u ifade edildi. Nörolojik muayenesinde belirgin patoloji yoktu, ancak beyin tomografi (BT) önerildi. Kont-rasts›z BT'de iki tarafl› oksipital lobda belirgin kontrast madde tutulumu gözlendi ve kranyal MR ile de teyit edildi. Bu bulgular-la, akut arka serebral dolafl›m sendromu kabul edildi. Hastaya antiödem ve parenteral piracetam tedavisi baflland› ve 48 saat devam edildi. Tedavinin 24. saatinde hasta görmeye bafllad›. Bir gün sonra çift görme tarif etti. Her geçen gün görme fonksiyon-lar›nda artma oldu ve 5. günde görme fonksiyonlar› tamamen normale döndü. Kontrol BT'de oksipital lobdaki kontrast madde tutulumunun tamamen kayboldu¤u gözlendi. Hasta yaklafl›k bir y›ld›r, bu yönüyle semptomsuz izlenmektedir. Akut arka serebral dolafl›m sendromu; geçici kortikal körlük, nistagmus ve normal göz dibi muayene bulgular›n›n oldu¤u bir tablodur. Ço¤unlukla, vertebral, serebral, brakiyal anjiyografinin nadir bir komplikas-yonu olup insidans› % 0.3-0.4 olarak bildirilmifltir (1,2). Ayr›ca mi-yelografi veya aortografiden sonra da meydana gelebilir. Koro-ner anjiyografi sonras› ise son derece nadirdir. Vertebral arter-ler; medulla oblongata, beyin sap›, serebellum, temporal loblar›n bazal k›sm› ve oksipital loblar› besledi¤inden, vertebral arter
an-jiyografisi bu tip nörolojik komplikasyonlar aç›s›ndan yüksek risk tafl›r. Anjiyografiyi takiben 12 saat içerisinde meydana gelebilir. Kontrast ajan›n direkt toksik etkisi, idyosenkrazik reaksiyon, va-zospasm, mikroemboli, hipoksi, sonucu geliflen iskemi ve öde-min tabloya sebep oldu¤u ve körlü¤ün 2-7 gün içerisinde tama-men düzeldi¤i bilinmektedir (3,4).
‹laveten, kan-beyin bariyerinin bozuklu¤u da söz konusu ola-bilir. Özellikle hipertansif veya diyabetik hastalarda kan-beyin bariyeri geçirgenli¤inin bozulmas› sonucu kontrast maddenin beyine özellikle kortekse geçmesi mümkündür. Literatürde koro-ner köprüleme ameliyatl›s›, diyabetik ve hipertansif bir bayan hastada KAG sonras›nda tam görme kayb› ve afazi geliflen bir vaka bildirilmifltir (5). Benzer flekilde, oksipital lob ve talamusta kontrast madde birikti¤i gözlenmifltir. Anjiyografiden 6 gün son-ra görme fonksiyonlar› tamamen düzeldi¤i son-rapor edilmifltir. So-nuç olarak, özellikle koroner köprüleme ameliyatl›, diyabetik ve hipertansif hastalarda KAG yap›l›rken daha dikkatli olunmas›, S‹-MA veya sa¤ ‹S‹-MA grefti aran›rken selektif vertebral artere kont-rast madde verilmemeye özen gösterilmeli, geçici görme kayb›-n›n nadirde olsa geliflebilece¤i bilinmelidir.
Nam›k Özmen, Bekir S›tk› Cebeci,
Ejder Kardeflo¤lu, Mehmet Saraço¤lu*,
Mehmet Dinçtürk
GATA Haydarpafla E¤itim Hastanesi,
Kardiyoloji ve *Nöroloji Servisleri,
‹stanbul, Türkiye
Kaynaklar
1. Studdart WE, Davis DO, Young SE. Cortical blindness after cereb-ral angiography. J Neurosurg 1981; 54: 340-4.
2. Horwitz NH, Wener L. Temporary cortical blindness following an-giography. J Neurosurg 1974; 40: 583-6.
3. Bassette RC, Rogers JS, Cherry GR, Gruzhit C. The effect of cont-rast media on the blood-brain barrier. J Neurosurg 1993; 10: 38-47. 4. Henzelova MJ, Coghlan HC, Dean LS, Taylor JL. Cortical blind-ness after left internal mammary artery to left anterior descen-ding coronary artery graft angiography. Cathet Cardiovasc Diagn 1988;15:37-9.
5. Vranckx P, Ysewijin T, Wilms G, Heidbüchel H, Herregods MC, Desmet W. Acute posterior cerebral circulation syndrome accom-panied by serious cardiac rhythm disturbance. Cath Cardiovasc Interv 1999 :48; 397-401.
Y
Yaazz››flflmmaa AAddrreessii:: Dr. Nam›k Özmen, GATA Haydarpafla E¤itim Hastanesi Kardiyoloji Servisi 34668 Kad›köy, ‹stanbul, Türkiye Tel: 0216 542 24 18 Gsm: 0533 777 82 18 Fax: 0216 348 78 80 E-mail: drnamikozmen@yahoo.com
