öğretim ilke ve yöntemleri
sınıf yönetimi
program geliştirme
öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı
soru bankası
aögs kpss 30. Eğitimde yıl
naim ünver
Seçilmiş özgün sorular
PÜF noktalarıyla konu anlatımı
Öğretici çözümler
Örnek uygulamalar
Öğrenme-öğretme etkinlikleri
Öyküler
Naim Ünver KPSS AÖGS ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ, SINIF YÖNETİMİ, PROGRAM GELİŞTİRME, ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI SORU BANKASI ISBN 978-605-318-426-3 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
© Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.
1.Baskı: 2016, Ankara Proje-Yayın: Seda Gökay Türkçe Redaksiyon: Seher Reyhani Dizgi-Grafik Tasarım: Hilal Sultan Coşkun Kapak Tasarımı: Gürsel AVCI Baskı: Koza Yayın Dağıtım A.Ş.
Cevat Dündar Cad. No. 139
Ostim/ANKARA
Tel : 0312 385 91 91
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 12385
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
E-ileti: pegem@pegem.net
İnternet: www.pegem.net
ÖN SÖZ
Bu kitap, öğretmenliğe gönül vermiş güzel yürekli insanlar için ince eleyip sık doku- yarak hazırlanmıştır.
Kitabın içindeki soru ve çözümler öğretmen olabilmek için çabalayan ve atandıktan sonra asil öğretmenliğe geçmek isteyenler için gerekli bilgileri ve amaca ulaşmayı kolaylaştırıcı püf noktalarını içermektedir. Kitapta cevap anahtarı kısmı bulun- mamaktadır. Sorunun cevabının ne olduğunu anlamak için çözümleri okumanız gerekmektedir. Biliyorum size zahmet vereceğim biraz. Ama bilirsiniz ki öğretmen- lik zor zanaat. Zahmetine katlanmadan keyfi sürülmüyor anlayacağınız.
Kitapta yer alan öğretim etkinlikleri ise siz değerli öğretmenlerin derslerini daha etkili ve verimli şekilde işlemenize destek verecek örnek uygulamaları kapsamakta- dır. Ayrıca kitabın en değerli bölümlerinden olan “yaşanmış öğretmenlik hatıraları”
ise sizlere yaptığınız mesleğin kutsallığını bir kez daha hatırlatma amacıyla kaleme alınmıştır.
Öğrencilerini seven, kendine değer veren, farklılıklara tahammülü olan, yoklama haricinde de öğrencilerini sayan, en çok da kendine saygısı olan öğretmenler diliyo- rum bu ülkeye.
İstiyorum ki bu ülkenin baş sözlüğünde, öğretmen kelimesi "iyi yönde değiştiren, özel insan" anlamına gelsin. En çok bunu diliyorum bu güzel ülkeye. Sizler bu dilekleri yerine getirebilecek insanlarsınız.
Yüzümde tebessüm, yanaklarım al al. Ceketim saygıdan düğmeli söylüyorum; "Öğ- retmenler gününüz kutlu, ömrünüz bereketli olsun öğretmenim. Daha şimdiden ilk kutlayanınız ben olmak istedim. Ben severken biraz aceleciyim.”
Naim Ünver
İÇİNDEKİLER
I. BÖLÜM: ÖĞRETİM İLKE ve YÖNTEMLERİ
TEST - I Ö RETİM İLKELERİ ...3
ÇÖZÜMLER - I ÖĞRETİM İLKELERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ ...6
TEST - II Ö RETİM YAKLA IMLARI VE MODELLERİ ...8
ÇÖZÜMLER - II ÖĞRETİM YAKLAŞIMLARI ve MODELLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ...12
TEST - III Ö RETİM STRATEJİLERİ- Ö RENME STİLLERİ-Ö RENME STRATEJİLERİ ...14
ÇÖZÜMLER - III ÖĞRETİM STRATEJİLERİ- ÖĞRENME STİLLERİ-ÖĞRENME STRATEJİLERİ ...17
TEST - IV Ö RETİM YÖNTEMLERİ ...19
ÇÖZÜMLER - IV ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ ...22
TEST - V TARTI MA VE ANLATIM TEKNİKLERİ ...23
ÇÖZÜMLER - V TARTIŞMA VE ANLATIM TEKNİKLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ ...26
TEST - VI Ö RETİM TEKNİKLERİ ...28
ÇÖZÜMLER - VI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ ...33
TEST - VII KAVRAM Ö RETİM TEKNİKLERİ ...35
ÇÖZÜMLER - VII KAVRAM ÖĞRETİM TEKNİKLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ ...38
TEST - VIII AKTİF Ö RENME TEKNİKLERİ ...39
ÇÖZÜMLER - VIII AKTİF ÖĞRENME TEKNİKLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ ...45
TEST - IX DÜ ÜNME BECERİLERİ ...48
ÇÖZÜMLER - IX DÜŞÜNME BECERİLERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ ...51
KARMA TEST - I ...53
ÇÖZÜMLER - KARMA TEST - I ...56
KARMA TEST - II ...58
ÇÖZÜMLER - KARMA TEST - II ...61
KARMA TEST - III BENZERLERİ KAR ILA TIRMA ...62
ÇÖZÜMLER - KARMA TEST - III ...66
KARMA TEST - IV ...71
ÇÖZÜMLER - KARMA TEST - IV ...74
KARMA TEST - V ...76
ÇÖZÜMLER - KARMA TEST - V ...84
vi
II. BÖLÜM: PROGRAM GELİ TİRME
TEST - I E İTİM TÜRLERİ VE KÜLTÜREL SÜREÇLER ...153
ÇÖZÜMLER - I ...155
TEST - II PROGRAM TÜRLERİ-PROGRAM BOYUTLARI-PROGRAM ÖZELLİKLERİ ...158
ÇÖZÜMLER - II ...160
TEST - III PROGRAM GELİ TİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ ...162
ÇÖZÜMLER - III ...164
TEST - IV FELSEFE ALANLARI-FELSEFE AKIMLARI-E İTİM FELSEFELERİ ...165
ÇÖZÜMLER - IV ...167
TEST - V PROGRAM GELİ TİRME TASARIM YAKLA IMLARI ...169
ÇÖZÜMLER - V ...172
TEST - VI İHTİYAÇ BELİRLEME KAYNAKLARI, TEKNİKLERİ, YAKLA IMLARI...174
ÇÖZÜMLER - VI ...176
TEST - VII HEDEFLER/KAZANIMLAR ...177
ÇÖZÜMLER - VII ...178
TEST - VIII İÇERİK DÜZENLEME İLKELERİ VE İÇERİK DÜZENLEME YAKLA IMLARI ...179
ÇÖZÜMLER - VIII ...181
TEST - IX BELİRTKE TABLOSU VE E İTİM DURUMLARI DÜZENLEMELERİ ...184
ÇÖZÜMLER - IX ...185
TEST - X PROGRAMIN DENENMESİ-PROGRAMIN DE ERLENDİRİLMESİ VE Ö RETİM PLANLARI ...187
ÇÖZÜMLER - X ...188
III. BÖLÜM: SINIF YÖNETİMİ
TEST ...193ÇÖZÜMLER ...198
IV. BÖLÜM: MATERYAL GELİ TİRME
TEST - I MATERYAL GELİ TİRME ...209ÇÖZÜMLER ...214
KARMA ...225
ÇÖZÜMLER ...228
I. BÖLÜM
ÖĞRETİM İLKE ve
YÖNTEMLERİ
3
TEST - I ÖĞRETİM İLKELERİ
1. Ülkemizde İngilizce eğitiminin ilkokuldan itibaren verilmekte olmasına rağmen, ülke insanımızın büyük çoğunluğu İngilizce okuma, yazma ve konuşma konusunda son derece yetersizdir ve bu dilde iletişim kuramamaktadır.
Ülke insanımızın aldığı eğitim sonrasında rahatça İngilizce iletişim kurabilecek düzeye gelmesi için, İngilizce eğitiminin aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisine göre yeniden düzenlenmesi gerekir?
A) Yaşama yakınlık B) Öğrenciye görelik C) Basitten karmaşığa D) Güncellik
E) Bilinenden bilinmeyene
2. Hasan Öğretmen, özellikle soyut bilgiler içeren konuları işlerken verdiği örnek sayısını artırmakta, anlaşılır bir dil kullanmakta ve anlattıklarına yönelik görsel materyaller sunmaktadır.
Buna göre Hasan Öğretmen’in öncelikli olarak işe koştuğu öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşama yakınlık B) Öğrenciye görelik C) Açıklık
D) Bilinenden bilinmeyene E) Somuttan soyuta
3. Arzu Öğretmen, öğrencilerinin bilinç düzeyini yükseltmek, yakın çevrede ve dünyada olup bitenleri fark etmelerini sağlamak için işleyeceği konulara uygun olan yazılı ve görsel medya haberlerini dersinde öğretim materyali olarak kullanmaktadır.
Buna göre Arzu Öğretmen derslerini
aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisine göre düzenlemektedir?
A) Bilinenden bilinmeyene B) Güncellik
C) Yakından uzağa D) Öğrenciye görelik E) Sosyallik
4. İlkokul birinci sınıf öğrencileri “yarım” kavramını;
meyveyi ya da ekmeği ikiye bölerek algılarken, ilerleyen yıllarda ½ yazılımının “yarım” anlamına geldiğini kavrarlar. Buna benzer uygulamalar ilkokuldaki matematik derslerinin birçok konusu için geçerlidir.
Buna göre ilkokul matematik derslerinde en çok işe koşulan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilgi ve becerinin güvence altına alınması B) Somuttan soyuta
C) Açıklık
D) Bilinenden bilinmeyene E) Yakından uzağa
5. Öğretmenler öğretim programının kazanımları doğrultusunda ders işlemekle birlikte, dersine girdikleri öğrencilerin ilgi, ihtiyaç, beklenti ve bireysel farklılıklarını dikkate almak zorundadır. Bu yüzden aynı yaş grubundaki farklı sınıflara derse giren öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecini tek elden yapılan bir düzenleme ile işlemesi çağdaş bir uygulama olmaz. Bu yüzden farklı uygulamalarla ders işlenmesi son derece doğaldır.
Yukarıda sözü edilen program öğesi ve öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uygulanabilirlik – bilgi ve becerinin güvence altına alınması
B) Çerçeve-yaşama yakınlık C) Esneklik-öğrenciye görelik D) Amaca uygunluk-etkin katılım
E) Uygulayıcılara yardımcı olma-güncellik
6. Başta yapılandırmacılık olmak üzere çağdaş eğitim yaklaşımlarında hazır bilgi önemsenmez ve bilgi öğrenci tarafından üretilir. Değişmeyen evrensel bilgiler değil, işe yarayan ve üretilen bilgiler önemlidir.
Günümüzdeki bu tarz yaklaşımlar dikkate alındığında aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi geçerliğini kaybetmiştir?
A) Yaşama yakınlık B) Güncellik
C) Otoriteye itaat ve özgürlük D) Etkin katılım
E) Bilgi ve becerinin güvence altına alınması
4
7. İlçe merkezinde görev yapan bir sınıf öğretmeni
“yaşadığı yeri bilir” kazanımına yönelik olarak konuları “uzay, dünya, kıta, ülke, bölge, şehir, ilçe ve mahalle” sıralamasıyla işlemiştir. Konu sonunda yaptığı değerlendirmede ise öğrencilerin büyük çoğunluğunun istenen kazanıma ulaşamadığı ortaya çıkmıştır.
Sözü edilen öğretmenin öğrenme-öğretme sürecini aşağıdakilerden hangisine göre yeniden düzenlemesi gerekir?
A) Hayatilik
B) Bilinenden bilinmeyene C) Somuttan soyuta D) Yakından uzağa E) Basitten karmaşığa
8. İlkokuldaki matematik 1. sınıf derslerinde “ritmik saymaların önce ileriye sonra geriye doğru sayma”
şeklinde öğretilmesi ya da dört işlemin “toplama- çıkarma-çarpma-bölme” sıralaması ile öğretilmesi aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile ilişkilidir?
A) Basitten karmaşığa B) Yakından uzağa C) Bilinenden bilinmeyene D) Somuttan soyuta E) Genelden özele
9. Ufuk Öğretmen, öğrencilerinin kendi kişisel öğrenme sorumluluklarını almaları için, öğrenme- öğretme sürecinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi aşamalarında onlara görevler verir. Bu görevleri başarıyla yerine getiren öğrencilerini över ya da onlara küçük hediyeler dağıtır.
Buna göre Ufuk Öğretmen’in kullandığı öğretim ilkesi ve eğitim durumları değişkeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aktivite-pekiştirme B) Sosyallik-ipucu C) Hayatilik-dönüt
D) Öğrenciye görelik-dönüt E) Güncellik-pekiştirme
10. Suat Öğretmen, “hücre duvarı” konusunu işlemeye başlamadan önce öğrencilerine komşu kavramını sormuş ve öğrencileriyle komşu evlerle aralarında olan duvarlar veya çitler üzerinde konuşmuştur.
Suat Öğretmen’in işe koştuğu öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yakından uzağa B) Basitten karmaşığa C) Somuttan soyuta D) Bilinenden bilinmeyene E) Özelden genele
11. Sunay Öğretmen, öğrencilerini; bir yandan okul ve sınıf kurallarına uyarken bir yandan da seçme hakkını kullanıp, kendi kararlarını alabilecek bireyler olarak yetiştirmeyi amaçlayarak öğrenme-öğretme sürecini düzenlemektedir.
Buna göre Sunay Öğretmen’in işe koşması gereken öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bütünlük B) Ekonomiklik C) Sosyallik D) Yaşama yakınlık E) Güncellik
12. Çağdaş eğitim programlarında öğrencilerin sadece zihinsel yapılarını geliştirmek yerine, bilginin yanı sıra beceri ve tutumlarda kazandırılması amaçlanır.
Geçmişte sadece bilişsel kazanımlara yer verilen belirtke tabloları da günümüzde, bilişsel, duyuşsal ve devinişsel kazanımları kapsayacak şekilde hazırlanır.
Buna göre çağdaş eğitim programlarının dikkate aldığı öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bütünlük B) Sosyallik C) Ekonomiklik D) Hayatilik
E) Öğrenciye görelik
5
13. Kerem Öğretmen, öğretilmesi zor olan soyut konularda anlatım; beceri gerektiren konularda gösterip-yaptırma ve tutum kazandırmak istediğinde drama, görüş geliştirme gibi öğretim yöntem ya da tekniklerini kullanıp kısa sürede az emek harcayarak çok sayıda kazanıma ulaşmaya odaklanır.
Buna göre Kerem Öğretmen’in benimsediği öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bütünlük B) Ekonomiklik C) Sosyallik D) Öğrenciye görelik E) Hayatilik
14. Aşağıdakilerden hangisi hayatilik ilkesine uygun bir uygulamadır?
A) Eğitim fakültesinde öğrendiklerinden yola çıkarak hedefe uygun öğretim yöntemi seçme B) Kısa sürede ve az emekle birden fazla
kazanıma ulaşma
C) Öğrencilerin ön bilgilerinden yola çıkarak yeni konuyu öğretme
D) Öncelikle öğrencilerin duyu organlarını daha sonra zihinsel süreçleri devreye sokma
E) Öğrenme-öğretme sürecini düzenlerken bireysel farklılıkları dikkate alma
15. Program geliştirme sürecinin “ihtiyaç belirleme”
çalışmalarının sonuçlarına göre yapılması, aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisini ön plana çıkarmaktadır?
A) Ekonomiklik B) Bütünlük C) Yaşama yakınlık D) Açıklık
E) Sosyallik
16. Aşağıdakilerden hangisi öğrenme-öğretme sürecinin, bilinenden bilinmeyene ilkesine göre düzenlendiğinin kanıtı olamaz?
A) Cevizin yapısından yola çıkarak, insan beyninin yapısını öğretme
B) Denk küme konusunu işlemeden önce, küme ve eleman kavramlarını hatırlatma
C) Dersin başında öğrencilerin ön koşul bilgilerini harekete geçirme
D) Ritmik sayma işlemini sayı boncukları ile yaptırma
E) Evdeki doğal gaz sisteminden yola çıkarak, dolaşım sistemini öğretme
17. Öğrencilerinde “yapamam, başaramam” gibi negatif tutumlar oluşmasını ve öğrenilmiş çaresizlik yaşanmasını engellemek isteyen bir öğretmenin, öğrenme-öğretme sürecini düzenlerken öncelikli olarak işe koşacağı öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşama yakınlık B) Açıklık
C) Güncellik D) Aktivite
E) Basitten karmaşığa
18. Okul öncesi eğitim öğrencilerine daha çok oyun temelli yöntemlerle öğretim yapılırken, lise ve üniversite düzeyindeki öğrencilere genelde sözel anlatım yoluyla öğretim yapılmasını en iyi şekilde açıklayan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Basitten karmaşığa B) Yaşama yakınlık C) Bütünlük D) Açıklık
E) Öğrenciye görelik
19. İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde öğretmen, bir yandan harita üzerinden gösterirken diğer yandan da Karadeniz’in nasıl Ege Denizi ve Akdeniz’e bağlandığını anlatmıştır. Sonrasında öğrenciler atlaslarını açıp, Türkiye fiziki haritasının üzerinde bu bağlantı yolunu renkli kalemle işaretlemiştir.
Öğretmenin derste kullandığı öğretim ilkeleri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hayatilik-aktivite B) Açıklık-aktivite
C) Öğrenciye görelik-ekonomiklik D) Sosyallik-ekonomiklik E) Hayatilik-güncellik
20. Ebru Öğretmen derslerinde tek öğretim yöntemi kullanmak yerine, öğrencilerinde hem bilişsel aktivite yaptırmaya, hem beceri geliştirmeye hem de tutum oluşturmaya odaklanarak farklı yöntem, teknikleri bir arada kullanmaktadır.
Buna göre Ebru Öğretmen’in benimsediği öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bütünlük B) Sosyallik C) Açıklık D) Hayatilik E) Aktüalite
6
6. Bilgi ve becerinin güvence altına alınması ilkesinin te- meli daimicilik ve esasicilik eğitim felsefelerine dayan- maktadır. Bu iki eğitim felsefesi geleneksel anlayışa sa- hip ve çağdaşlıktan uzaktır. Bu yüzden bilgi ve becerinin güvence altına alınma ilkesi günümüz çağdaş eğitimin- de geçerliğini yitirmiştir. Çünkü çağdaş eğitimde bilginin değişebilirliğine inanılır.
7. Yakından uzağa ilkesi, öğrenme-öğretme sürecini yakın tarihten uzak tarihe veya yakın çevreden uzak çevreye doğru düzenlenmek için kullanılır. Soruda sözü edilen öğretmen konuyu uzak çevreden yakın çevreye doğru sıraladığı için öğrencilerin çoğunluğu kazanıma ulaşa- mamıştır. Öğretmen dersi yakından uzağa ilkesine göre yeniden düzenlemelidir.
8. Basitten karmaşığa ilkesi, öğrenme-öğretme sürecinin öğrencilerin kolayca yapabileceği işlem ya da beceriler- den başlayıp kademe kademe zorlaşacak şekilde dü- zenlenmesidir. Bu ilke öğrencilere öz güven kazandırır ve "öğrenilmiş çaresizlik" yaşanması olasılığını ortadan kaldırır. Soruda sözü edilen öğretiler basitten karmaşığa ilkesine göre düzenlenmiştir. Ayrıca bu soruda ilk elen- mesi gereken seçenek genelden özele olan E seçene- ğidir. Çünkü genelden özele ya da özelden genele diye öğretim ilkesi yoktur.
9. Aktivite (iş/etkin katılım) ilkesi öğrencilerin yaparak ya- şayarak öğrenme-öğretme sürecinin aşamalarına dâhil olması ve kendi öğrenme sorumluluğunu üstlenmesidir.
Öğretmen’in bunu başaran öğrencilerini övmesi ya da küçük hediyelerle ödüllendirmesi pekiştirme işlemidir.
10. Bilinenden bilinmeyen ilkesi, öğrencilerin bildikleri ko- nulardan yola çıkarak bilmedikleri kavramı anlamlandır- malarını kolaylaştırılır. Bunun için en uygun yol analoji (metofor) kullanarak, bilinmeyen kavramı, bilinen kavra- ma benzetmektir. Suat Öğretmen, öğrencilerine analoji tekniği sayesinde bilinenden bilinmeyene ilkesini uygu- lamıştır.
ÇÖZÜMLER - I ÖĞRETİM İLKELERİ TESTİ ÇÖZÜMLERİ
1. Yaşama yakınlık (hayatilik) ilkesi, okulda verilen eğitimin gerçek hayatta işlevsel olması, işe yaraması anlamına gelmektedir. Okullarda yoğun şekilde İngilizce dersi okutulmasına rağmen ülkemiz insanının İngilizce ileti- şim kurma konusunda başarısız olması, okullarda veri- len eğitimin işlevsel olmadığı manasına gelmektedir. Bu yüzden İngilizce eğitim programı işlevsel hale gelecek şekilde, yaşama uygunluk ilkesine göre yeniden düzen- lenmelidir.
2. Açıklık (alenilik) ilkesi, öğretmenin bir yandan konuyu açık ve anlaşılır bir dille anlatırken bir yandan örnekler vermesi ve görseller kullanarak öğrenmenin kalıcılığını artırmasıdır. Yani aynı anda hem işitme hem de gör- me duyusunu harekete geçirmesidir. Hasan Öğretmen, açıklık ilkesini işe koşmaktadır.
3. Aktüalite (güncellik) ilkesi, güncel olayların sınıf ortamı- na taşınmasıdır. Bunun en iyi yolu konu uygun medya haberlerinin ele alınmasıdır. Bununla birlikte derste be- lirli gün ve haftalara yönelik olarak yapılan etkinlikler de aktüalite ilkesi ile ilgilidir. Güncellik ilkesi sayesinde öğ- renciler yakın çevrede ve dünyada olup bitenlerin farkın- da olmaktadır. Arzu Öğretmen, güncellik ilkesine göre ders işlemektedir.
4. Somuttan soyuta ilkesi, bilgilerin öncelikle çok sayıda (özellikle de dokunma duyusu) duyu organını harekete geçirecek şekilde somut, sonrasında soyut olarak öğre- tilmesidir. İlkokul öğrencileri somut işlemler döneminde olduğundan ve matematik dersi konuları o düzey öğren- cileri için çok soyut kaldığından, somuttan soyuta ilkesi ilkokul matematik derslerinin vazgeçilmez öğretim ilke- sidir.
5. Öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecini düzenlerken öğrencilerin ihtiyaç, ilgi, beklenti ve bireysel farklılıklarını dikkate alması, öğrenciye görelik ilkesidir. Öğrenci özel- liklerinin ve yaşanılan yerin olanaklarının dikkate alına- rak program işleyişinde farklılığa gidilmesi ise programın esneklik özelliğidir.
7
11. Sosyallik (otoriteye itaat ve özgürlük) ilkesi, öğrencilerin bir yandan kural ve kanunlara uyarken bir yandan da seçme haklarını kullanıp, kendi kararlarını alabilmelerini içerir. Sunay Öğretmen’in işe koşması gereken ilke sos- yallik ilkesidir.
12. Bütünlük ilkesi, öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve deviniş- sel alanların tamamında geliştirilmesi ile ilgilidir. Çağdaş eğitim programları, öğrencilerin bütüncül olarak gelişme- sine odaklanır. Bütünlük ilkesi Mustafa Kemal Atatürk’ün
“Ben sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklı ola- nını severim.” sözünden aklınıza gelebilir.
13. Ekonomiklik ilkesi, kısa sürede, az emek harcayarak çok sayıda kazanıma ulaşmaktır. Kerem Öğretmen, ekono- miklik ilkesini benimsemiştir.
14. Yaşama yakınlık (hayatilik) ilkesi, okulda verilen eğitimin gerçek hayatta işlevsel olması, işe yaraması anlamına gelmektedir. Eğitim fakültesinde öğrendiklerinden yola çıkarak, hedefe uygun öğretim yöntemini seçebilmek, okulda öğrenilenlerin öğretmenlik yaşamında işe yara- dığının göstergesidir. Kısa sürede ve az emekle birden fazla kazanıma ulaşma ekonomiklik, öğrencilerin ön bilgilerinden yola çıkarak yeni konuyu öğretme bilinen- den bilinmeyene, öncelikle öğrencilerin duyu organlarını daha sonra zihinsel süreçleri devreye sokma somuttan soyuta ve öğrenme-öğretme sürecini düzenlerken birey- sel farklılıkları dikkate alma öğrenciye görelik ilkesi ile ilgili açıklamalardır.
15. Çağdaş eğitimde program geliştirme çalışmaları belir- lenen ihtiyaçlar doğrultusunda gerçekleşir. Bu yüzden programa konulan kazanımlar, gerçek yaşamda karşılık bulacak şekilde oluşur.
16. Cevizin yapısından yola çıkarak, insan beyninin yapısını öğretme, denk küme konusunu işlemeden önce, küme ve eleman kavramlarını hatırlatma, dersin başında öğ- rencilerin ön koşul bilgilerini harekete geçirme ve evdeki doğal gaz sisteminden yola çıkarak, dolaşım sistemini öğretme bilinenden bilinmeyene ilkesine yönelik uygula- malardır. Ritmik sayma işlemini sayı boncukları ile yap- tırma uygulaması ise somuttan soyuta ilkesidir.
17. Öğretime öğrencilerin kolaylıkla başarabileceği işlemler- den başlandığında öğrencide “yapabiliyorum” algısı olu- şur ve öğrenci öz güven kazanır. Bu yüzden işlemler ko- lay olandan başlatılıp kademeli olarak zorlaştırılmalıdır.
18. Okul öncesi eğitim öğrencileri, işlem öncesi dönemdedir.
İşlem öncesi dönem öğrencileri oyun ve taklit yoluyla ya- parak-yaşayarak öğrenir. Öğrenme etkinlikleri eğlenceli olmadığında ya da pasif kaldıklarında kolayca sıkılırlar.
Lise ve üniversite öğrencileri ise soyut işlemler dönemin- de oldukları için, dikkat süreleri uzundur ve sözel anla- tımla yapılan öğretileri kolayca kavrayabilirler. Soruda sözü edilen öğretim düzenlemeleri, öğrenciye görelik ilkesiyle ilgilidir.
19. Açıklık (alenilik) ilkesi, öğretmenin bir yandan konuyu açık ve anlaşılır bir dille anlatırken bir yandan örnekler vermesi ve görseller kullanarak öğrenmenin kalıcılığını artırmasıdır. Yani aynı anda hem işitme hem de görme duyusunu harekete geçirmesidir. Öğretmen konuyu an- latırken harita üzerinde göstererek açıklık ilkesini devre- ye sokmuştur. Aktivite (iş/etkin katılım) ilkesi öğrencilerin yaparak yaşayarak öğrenme-öğretme sürecinin aşama- larına dâhil olmasıdır. Öğrenciler harita üzerinde çalışa- rak etkin katılım sergilemiştir.
20. Ebru Öğretmen derslerinde tek öğretim yöntemi kullan- mak yerine, öğrencilerinde hem bilişsel aktivite, hem be- ceri geliştirme hem de tutum oluşturmaya odaklanarak farklı yöntem ve teknikleri bir arada kullanarak bütünlük ilkesini devreye sokmaktadır. Çünkü bütünlük ilkesi, öğ- rencilerin bilişsel, duyuşsal ve devinişsel alanların tama- mının geliştirilmesi ile ilgilidir.
