ÖĞRETİM İLKE VE
YÖNTEMLERİ
Öğretim Teknikleri
Kavram Haritası
Grupla Öğretim Teknikleri
6. İstasyon Tekniği:
4
Grupla Öğretim Teknikleri
6.
İstasyon Tekniği: Tüm sınıfın, farklı aşamalardan oluşan öğrenme sürecindeki her aşamaya katkı sağlayarak, bir önceki grubun yaptıklarını ileri götürmeyi öğreten öğrenci merkezli bir tekniktir. Bu teknikte öğrenciler 4-5 gruba ayrılır ve grup sayısı kadar sınıfta çalışma masası (istasyon) oluşturulur.
Belirli bir problem ya da konu seçilir ve bu konuyla ilgili her bir istasyonda kompozisyon, poster, şiir, akrostiş, resim, deney, model vb.
hazırlanması istenir.
Her grup her bir istasyonda belirli bir süre çalışır ve süre bitiminde yer değiştirir.
Gelen her grup bir önceki grubun çalışmasını analiz ederek tamamlamaya çalışır.
Grupla Öğretim Teknikleri
7. Eğitsel Oyunlar: Konunun kazanımlarına ulaşmak için oyunların eğitsel amaçlı kullanılmasıdır.
Eğitsel oyunların;
1.
Kazanımlara uygun,
2.
Öğrencilerin yaşına ve cinsiyetine uygun,
3.
Sınıfta oynanmaya uygun, açık ve anlaşılır olmalı,
4.
Uzun zaman almamalı ve tehlikeli olmamalıdır.
Eğitsel amaçlı kullanılabilecek oyunlar “nesi var?”, “siz
olsaydınız ne yapardınız?”, “Ben kimim?” oyunudur.
Grupla Öğretim Teknikleri
8. Bilişsel Çıraklık: Öğretmenin öğrencilere bilişsel bir beceriyi kazandırmak için önce tam bir destekle öğretime başladığı, daha sonra kademe kademe desteğini azaltarak öğrencinin beceriyi yalnız başına yerine getirinceye kadar süren bir tekniktir.
Bilişsel çıraklığın dört boyutu;
1.
İçerik: Uzmanlık için gerekli olan bilgi türleridir.
2.
Metot: Uzmanlığın geliştirilmesini destekleyen yöntemlerdir.
3.
Sıralama: Öğrenme etkinliklerini düzenleme yaklaşımıdır.
4.
Sosyoloji: Öğrenme çevresini oluşturan sosyal özellikleridir.
Grupla Öğretim Teknikleri
9. Ekiple Öğretim: Bir grup öğretmenin herhangi bir konuyu bir grup öğrenciye öğretmek amacıyla çeşitli tekniklerden
yararlanarak öğretimi gerçekleştirdiği bir tekniktir.
Bu tanıma göre ekiple öğretim şu özelliklere sahiptir:
1.
Ekiple öğretim bir konuyu ya da konuları öğretmek ve öğrenmek için yapılan bir öğretim süreci düzenlemesidir.
2.
Ekiple öğretimde sadece öğretmenler değil onların yardımcıları (asistanlar) da bulunur.
3.
Ekiple öğretimde büyük grupla öğretim, küçük grup tartışmaları ve bağımsız çalışmalar yapılır.
4.
Ekiple öğretimde öğrenci sayısı geleneksel sınıfların iki ya
da daha fazla katı sayıda öğrenci bulunabilir.
Grupla Öğretim Teknikleri
10. Mikro öğretim: Bir öğretmenin sınıf içi uygulamalarından bir kesitin videoya kaydedilerek bir uzman ve öğretmenlerden oluşan bir grup tarafından izlenmesi, değerlendirilmesi ve geri dönüt verilmesi
yoluyla öğretmenin mesleki bilgi ve becerisini arttırmayı amaçlayan bir tekniktir.
Mikro öğretim tekniğinin uygulanması temel olarak dört aşaması:
1.
Brifing: Öğretmen anlatacağı konu, kullanacağı yöntem ve beceriler konusunda bilgilendirilir.
2.
Öğretim: Öğretmen brifing aşamasında öğrendiklerini uygulamaya koyar ve bu sırada videoya kaydedilir.
3.
Analiz ve Tartışma: Bu aşamasında öğretmenin videoya kaydedilen uygulamasının bir kısmı izlenir, tartışılarak değerlendirilir ve geri dönüt verilir.
4.
Tekrar Öğretim: Bu aşamada öğretmen, tartışma ve analiz
aşamasında verilen geri dönütler doğrultusunda planlama yapar ve
uygulamayı tekrarlar.
Grupla Öğretim Teknikleri
11. Benzetim: Gerçek öğretim
ortamlarının oluşturulmasının pahalı ve ya tehlikeli olduğu durumlarda yapay ortamlar yaratılarak
öğretimin gerçekleştirildiği bir tekniktir.
Bu teknik sağlık (hemşirelik ve doktor eğitimi), mühendislik,
havacılık (pilot eğitimi), savunma (askeri eğitim) alanlarında ve
sürücü eğitiminde yaygın olarak
kullanılmaktadır.
Grupla Öğretim Teknikleri
12. Deney Tekniği: Bilimsel bir kanunun doğruluğunu göstermek ya da bir hipotezi test etmek amacıyla kontrollü olarak
yapılan bir gözlemdir.
Deney Çeşitleri:
1.
Kapalı uçlu deneyler: Daha önceden bilinen bilgilerin
doğruluğunu ispatlamak amacıyla düzenlenmiş deneylerdir.
2.
Açık uçlu deneyler: Kapalı uçlu deneylerden farklı olarak öğrenciler deneyin bütün işlemleri kendileri uygular ve
genellemelere kendileri ulaşırlar; ancak öğrenciye problem durumu ve deneyin amacı söylenir.
3.
Hipotez sınama deneyleri: Bu deney türünde öğrenciler
hipotezleri kendileri belirleyebilecekleri gibi öğretmen
tarafından da belirlenerek öğrenciye verilebilir.
Bireysel Öğretim Teknikleri
12
Bireysel Öğretim Teknikleri
1. Bireyselleştirilmiş Öğretim: Öğrencilerin bağımsız olarak öğrenmelerine ve böylece öğretmenin en fazla yardıma ihtiyacı olan öğrencilerle etkileşmesine olanak veren bir tekniktir.
Bireyselleştirilmiş öğretim sisteminin beş temel bileşeni vardır :
1. Bireysel hız,
2. Tam öğrenme,
3. Öğretmen uyarıları ve gösterdiklerini motivasyonun aracı olarak kullanma,
4. Çalışma materyallerinde yazılı kelimelere vurgu,
5. Öğrenci gözetmeni
Bireysel Öğretim Teknikleri
2. Programlı Öğretim: Programlı öğretim dayandığı altı temel ilke vardır:
Küçük Adımlar İlkesi: Bu ilkeye göre öğretilecek konu kendi içinde anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde içerik birimlere ayrılır.
Kademeli İlerleme İlkesi: Burada küçük içerik birimlerine ayrılan konu, öğretimin aşamalılık ilkelerine bağlı olarak kolaydan zora, basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene doğru sıralanır.
Etkin Katılım İlkesi: Öğrenci her içerik birimini kendi kendine çalışarak öğrenmeye çalışır.
Başarı İlkesi: Öğrencinin bir içerik birimin tam olarak öğrenmeden diğer birime geçememesidir. Bu nedenle öğrencinin başarabileceği birimlerle başlaması öğrenme güdüsünü sürdürmesi açısından
önemlidir.
Anında Düzeltme İlkesi: Burada öğrenciye sorulan soruya verdiği cevabın doğruluğuna bağlı olarak geri dönüt verilir.
Bireysel Hız İlkesi: Öğrencinin kendi öğrenme hızına bağlı olarak
içerik birimlerini öğrenmesidir.
Bireysel Öğretim Teknikleri
3. Bilgisayar Destekli Öğretim: Bireyin kendi kendine öğrenmesini sağlayan bireyselleştirilmiş öğretimin bilgisayar teknolojisi ile birleştirilmesinden oluşmuş ve bilgisayarın öğrenmenin meydana geldiği ortamın oluşturulmasında yardımcı ve tamamlayıcı bir araç olarak kullanıldığı bir tekniktir.
Bilgisayar destekli öğretimde kullanılan programlar:
1. Alıştırma ve uygulama,
2. Bire bir öğretim,
3. Oyun,
4. Benzetim,
5. Keşif,
6. Problem çözme
Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri
16
Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri
1. Gezi: Okulda ve sınıfta yapılan öğretimi tamamlamak ve gündelik yaşamla bağlantısını kurmak amacıyla yapılan planlı ziyaretlerdir . 2. Gözlem: Belirli bir ortamda ya da kurumda
ortaya çıkan davranışları ayrıntılı olarak araştırmak istenildiğinde kullanılan bir veri toplama tekniğidir.
3. Görüşme: Kişilerin belirli bir amaç için bir
konudaki bilgilerini, bakış açısını, duygu ve
düşüncelerini onlara sorarak öğrenmeye dayalı
bir veri toplama tekniğidir.
Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri
4. Sergi: Belirli amaçlar doğrultusunda üretilmiş ya da toplanmış olan
çeşitli nesnelerin bir düzen içinde birleştirilerek gösterime sunulması için kullanılan bir tekniktir.
5. Ev Ödevi: Okulda yapılan öğretimin sınıf dışındaki uzantısı olup okulda geçirilen öğrenme yaşantılarının önem ve anlam kazanmasında ve yeni öğrenme yaşantılarının
edinilmesinde kullanılan bir öğretim
tekniğidir.
Kavram Öğretim Teknikleri
19
Kavram Öğretim Teknikleri
1. Kavram Haritaları: Farklı kavramlar ya da ifadeler arasındaki ilişkileri göstermeye yarayan ve bilgiyi organize eden bir araçtır.
2. Zihin Haritası: bilgiyi,
kolaylıkla işlenecek ve uzun
süre hafızada tutulmasını
sağlayacak bir yöntemle
kaydeden ve düzenleyen görsel
bir diyagramdır.
Kavram Öğretim Teknikleri
3. Tanılayıcı Dallanmış Ağaç:
Bu teknik; bir ağaç diyagramına yerleştirilen birbiriyle ilişkili önermelere, öğrencilerin doğru veya yanlış
yanıtlar vererek bir sonuca ulaşmalarını sağlayan ve bu
sayede öğrencilerin zihin yapılarındaki bilgi örüntüleri
ile kavram yanılgılarını tespit etmeyi amaçlayan bir
ölçme ve değerlendirme aracıdır.
Tanılayıcı Dallanmış Ağaç tekniği kullanılarak, bir
değerlendirme etkinliği aşağıda verilen yedi aşamada hazırlanabilir:
1. İlgili dersin, öğretim programındaki kazanımları incelenir.
2. Öğrencilerin daha çok kavram yanılgılarına düştüğü konular belirlenir.
3. Doğru-yanlış şeklinde öğrencilerin rahatlıkla anlayabileceği önerme şeklinde ifadeler hazırlanır. İfadelerin birbirine
bağlı bir bilgi ağını sorgulayabilecek bir yapıda hazırlanması önemli görülmektedir.
4. Hazırlanan önermelerden 7 veya 15 adet doğru yanlış tipindeki sorular seçilir.
5. Tanılayıcı dallanmış ağaç diyagramına sorular uygun şekilde yerleştirilir.
6. Sorular diyagrama yerleştirildikten sonra dallanmış ağacın çıkışları yazılır ve diyagram tamamlanır.
7. Öğrencilerin TDA tekniği ile bilgi sahibi olmasını sağlayan kısa bir yönerge yazılır.
22
Şekil: Tanılayıcı dallanmış ağaç tekniği ile
hazırlanmış örnek bir değerlendirme etkinliği
23
4. Yapılandırılmış Grid: Herhangi bir konu ile ilgili öğrencilerin sahip olduğu kavram
yanılgılarını belirlemeye yarayan ve anlamlı öğrenmeyi ölçmeye yönelik bir tekniktir.
24
5. Kelime İlişkilendirme Testleri: Öğrencinin bilişsel yapısını ve bu yapıyı oluşturan
kavramlar arasındaki bağları ortaya
çıkararak kavramlar arası ilişkilerin yeterlik ve anlamlılık düzeyini belirlenmesine
yarayan bir tekniktir.
25
Müzik öğretmeni ……….
K14. “Öğretmenimiz çok eğlenceli birisidir”. K39.
“Müzik öğretmenimiz ilgili birisidir”. K8. “Müzik
öğretmeni deyince aklıma yetenekli oluşu gelir”. K103.
“Müzik öğretmenim işinde başarılı bir insan”. K12.
“Müzik öğretmenleri beceriklidir”. K52. “Müzik öğretmeni öğrencilere ilham vericidir”. K5. “Müzik öğretmeni ruhun gıdası olan müziği bizlere öğretmek ve sevdirmek için vardır”. K76. “Müzik öğretmeni müziği sevdiren kişidir”
26
6. Kavram Karikatürleri: Konuşma balonları içinde bilimsel
konuşmaların sunulması amacıyla karikatür benzeri bir tarzda tasarlanan bilişsel çizimler ya da görsel
uyuşmazlıklardır
27
28
Yararlanılan Kaynaklar:
1. Yelken, T., Y. (Ed.) (2016). Öğretim İlke ve Yöntemleri. 4.
Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
2. Duman, B. (Ed.) (2015). Öğretim İlke ve Yöntemleri. 4.
Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
3. Kocaarslan, M. (2012) Tanılayıcı dallanmış ağaç tekniği ve ilköğretim 5. sınıf fen ve teknoloji dersi maddenin değişimi ve tanınması adlı ünitede kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9, (8), 269-279.
4. KURTASLAN, Z. AYDIN, B. VE ÖZER, B. (2018).Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla ortaokul ve lise öğrencilerinin
“müzik öğretmeni” kavramına yönelik bilişsel yapılarının belirlenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 22(74), 375-390
5. YURTYAPAN, E., KANDEMİR, N VE KANDEMİR,Ş. (2017).
Kavram Karikatürü Destekli Fen Öğretimi Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, (18) 2: 738-773
29
