Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

Temel Kavramlar

 TEMEL KAVRAMLAR

 Eğitim

 Teknoloji

 Eğitim Teknolojisi

 Öğretim Teknolojisi

 Öğretim Teknolojisine Kullanımının Aşamaları

Eğitim Teknolojisi Nedir?

❑ Eğitim teknolojisinin eğitim süreci içindeki yeri

❑ Program Geliştirme: “Eğitimin planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi işlemleri”dir Çilenti (1984).

❑ Program Geliştirmede aşamalar:

▪ Eğitimin planlanması,

▪ Eğitimin yürütülmesi

▪ Değerlendirme

❑ Eğitim teknolojisinin başlangıcı: “Bunu nasıl öğretirim?”

❑ Program geliştirme süreciyle bağlantısı: “eğitimin yürütülmesi” aşaması, yani bireylerin özel amaçlara (hedeflere) ulaşmalarının sağlandığı aşama.

❑ Eğitim teknolojisi, “öğrencileri, eğitim programlarında

belirlenmiş olan özel amaçlara ulaştırma süreciyle uğraşan bilim dalı”dır.

Eğitim Teknolojisi Nedir?

❑ Eğitim teknolojisi, “öğretme-öğrenme süreçlerinin

yapısallaştırılması, yani öğretme-öğrenme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve

geliştirilmesi işi” dir (Alkan, 1998).

❑ Programı oluşturan bütün ögeler birbirleriyle organik bir ilişki içindedirler. Bu nedenle eğitim teknolojisi programın bütünüyle ilgilidir ve programın bütününü kapsar.

❑ Eğitim teknolojisi, “öğrenme ile ilgili sorunların analizi ve çözümünde insanları, yöntemleri, düşünceleri, araç- gereçleri ve organizasyonu içeren karmaşık ve tümleşik bir süreç”dir (Ergin, 1998).

Sistem Yaklaşımı

Öğretim Hedefleri Konu Alanı

Giriş Davranışları Öğretim Stratejisi

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Öğretim Materyalleri

Değerlendirme

Dönüt (Geri Bildirim)

Sistem yaklaşımı bir bütünü, onu oluşturan parçaları ve parçalar arasındaki ilişkileri göz önünde bulundurarak ele alıp incelemektir. Program geliştirme sürecine sistem yaklaşımıyla bakıldığında programın boyutlarından birinde olan bir değişmenin sistemde yer alan diğer boyutları da etkilediği anlaşılır.

Sistem Yaklaşımı ve Öğretim Materyalleri

❑ “Öğretim araç ve materyalleri” öğretim programının hem bir alt ögesi hem de alt sistemidir.

❑ Öğretim sürecinde kullanılan araç ve materyallerin

▪ eğitim hedefleriyle,

▪ konu alanıyla,

▪ öğrenci giriş davranışlarıyla,

▪ öğretim strateji

▪ yöntemleri

ile uyumlu olması gerekir.

❑ Bu uyumlu çalışma gerçekleşmediğinde bundan bütün yapı etkilenir.

Öğretme-Öğrenme ve İletişim Süreçleri

❑ Bir öğretim etkinliği sırasında öğrenen bireylere herhangi bir konuda bir şeyin öğretilebilmesi için

öğreticiyle öğrenenler arasında o konuda bir iletişimin kurulması gerekmektedir.

❑ Öğretme-öğrenme süreçlerinde gerçekleştirilen tüm etkinliklerin temelde birer iletişim etkinliğidir.

İletişim-Öğrenme-Öğretme

Başarılı bir öğretim etkinliği için etkili bir iletişim gereklidir.

Öğrenme - Öğretme Süreci, en genel anlamıyla bir iletişim sürecidir.

İletişim ise, iki birim arasındaki anlamlı mesaj alış verişi süreci olarak tanımlanabilir.

İletişim iki birim arasında birbiriyle ilişkili mesaj

alışverişidir.

İletişim Sürecinin Ögeleri

❑ Bir iletişimde etkili olan beş değişkenden söz edilebilir:

Bunlar; "Kaynak, Mesaj, Kanal, Alıcı ve Dönüt" dür.

❑ Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir. Bu birim, kitap, gazete, dergi, radyo, TV ya da yüz yüze iletişimde bir insan olabilir.

❑ Mesaj iletişimin içeriğidir. İletilmek istenen bilgi, fikir, mesajı oluşturur.

❑ Kanal mesajın sunuluş biçimidir. Mesaj, sözlü ya da yazılı olarak sunulabilir.

❑ Alıcı mesajın gönderildiği birimdir. Mesajı okuyan, dinleyen, izleyen; kişidir.

❑ Dönüt ise, alıcının mesaja verdiği tepkidir; alıcının mesajı nasıl yorumladığını gösterir.

Teneffüs

2. ders

Geleneksel İletişim Modeli

Kaynak Alıcı

Nerede? (Ortam) Neden?

5N 2K

Geri Bildirim (Dönüt) Kanal

Nasıl?

Ne?

Mesaj

Ne zaman?

Kim? Kime?

İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı

Kaynak Kodlama

Yaşantı Alanı Yaşantı Alanı

Kod Çözme Alıcı Mesaj

Ortak Yaşantı Alanı

Dönüt

Sınıfta İletişim Süreci

Yöntem

Mesaj

Öğretmen Öğrenci

KAYNAK

Mesajın ileti birimi

MESAJ İletişimin içeriği

KANAL

Mesajın sunuluş biçimi

ALICI

Mesajın gönderildiği birim

DÖNÜT

Alıcının mesaja verdiği tepki

Kanal

Öğretme-Öğrenme Süreci ile İletişim Süreci Arasındaki Benzerlik

Öğretmen Öğretim

İçeriği Öğretim araç

ve yöntemleri Öğrenci

Öğrenme Tepkileri (Dönüt)

(Kaynak) (Mesaj) (Kanal) (Alıcı)

Öğretmenin Yanıtlayacağı Sorular

Öğretmenin iletişim becerisini artırmak amacıyla iletişim olgusunu çözümlerken öncelikle kendi kendisine şu gibi soruları sorması ve yanıtlaması gerekir;

▪ İleteceğim mesaj sonrasında ne olmasını bekliyorum?

▪ Ortamı etkileme anlamında neyi başarmak istiyorum?

▪ Gerçekleştireceğim iletişim sonucunda öğrencilerimin neye inanmalarını, ne söylemelerini, ne yapmalarını istiyorum?

▪ Psikolojik anlamda, öğrencilerimde hangi etkileri

oluşturmak ve onlardan hangi tepkileri almak istiyorum?

İletişim Sürecinin Etkililiği

Bir iletişim sürecinin etkililiğini belirleyen koşullar:

▪ Simgelerin benzer biçimde tanımlanması

▪ Dilin anlaşılır bir şekilde kullanılması

▪ Çoklu kanal kullanılması

▪ Dönüt sisteminin sağlanması

İletişim Süreçleri ve Sonuçları…

❑ İletişim süreçleri

▪ Ortama yaptığı olumlu katkılar,

▪ Bıraktığı etkiler,

▪ Başvurulduğunda/kullanıldığında yarattığı etkileşim açısından

aynı niteliklere sahip değildir.

İletişim Süreci ve Ögeler

❑ Bir iletişim etkinliği yaşanırken amaçlanan sonuçlara ulaşılmasında, tarafların (kaynak ve hedef) sorumluluk almalarının önemli bir yeri vardır.

▪ Sınıfta öğretmenin çabaları yanında öğrencinin de katılımı önemlidir.

❑ Öğrenme-öğretme süreçlerinde mesajı ileten kişi her zaman karşısında sorumluluk bilincine sahip, üst

düzeyde güdülenmiş bireyler bulamayabilecektir. Bu durum mesajın iletilmesi sürecinde kalıcı etkilerin yaratılamayışı anlamına gelir.

❑ Bunun anlamı şu şekilde açıklanabilir.

Mesajı ileten kişi olarak öğretmen:

▪ Mesajın içeriğini ve

▪ Mesajın iletilme biçiminin özenle düzenlenmelidir.

Materyal Nedir?

❑ Materyallerin, hedeflere ulaşmak için seçilip, belli

ilkeler doğrultusunda düzenlenen içeriğin, görsel ya da yazılı formları oldukları söylenebilir.

❑ İletmek istediğimiz içeriği ya da mesajı;

▪ görsel,

▪ işitsel,

▪ yazılı ya da

▪ dokunsal formlarda taşıyan

öğrenme ortamı unsurları olarak tanımlanabilir.

❑ Bir slayt, bir tepegöz saydamı, bir film şeridi, bir teyp ya da video kaseti, bir CD gibi.

Öğretim Materyallerinin Getirileri

❑ Soyut fikirleri somutlaştırırlar.

❑ Zamandan ekonomi sağlarlar.

❑ İçeriğin tutarlı biçimde sunulmasını olanaklı kılarlar.

❑ Bireysel farklılıklara hizmet etmeyi kolaylaştırırlar.

❑ Öğretim ortamını zenginleştirirler.

Başvuru Kaynakları

❑ Alkan, C. (1998). Eğitim teknolojisi (Yenilenmiş 6. Baskı).

Ankara: Anı Yayıncılık.

❑ Çilenti, K. (1984). Eğitim teknolojisi ve öğretim. Ankara: Gül Yayınevi.

❑ Ergin, A. (1998). Öğretim teknolojisi iletişim (2. Baskı).

Ankara: Anı Yayıncılık.

❑ Heinich, R., Molenda, M., Russell, J. D. ve Smaldino, S. E.

(1999). Instructional media and technologies for learning (Sixth Edition). New York: Macmillan Publishing Company.

❑ Seferoğlu, S. Sadi (2009). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Teşekkürler!!!

☺