HUKUK BAŞLANGICI

(1)

HUKUK BAŞLANGICI

SORUMLULUK - II

(2)

Medeni hukukta sorumluluk

 Culpa in Contrahendo Sorumluluğu

 Sözleşme öncesi sorumluluk olarak da adlandırılır.

 Tarafların, sözleşme kurulmadan önce ama sözleşme görüşmeleri esnasında var olan sorumluluğudur.

 Sözleşme görüşmeleri esnasında taraflardan biri dürüstlük kuralına aykırı davranırsa ve sözleşme kurulmuş olmamasına rağmen karşı tarafın zararı ortaya çıkarsa culpa in contrahendp sorumluluğu söz konusu olur.

 Örneğin terzide kıyafet diktirmek üzere bulunan kişinin ayağına kumaş toplarından birinin düşmesi durumunda sözleşme kurulmamasına rağmen terzinin culpa in

contrahendo sorumluluğu doğar.

(3)

Medeni hukukta sorumluluk

 Güven Sorumluluğu

 Bazı durumlarda kişiler arasında sözleşme bulunmamasına rağmen ve haksız fiilin unsurlarının da tamamlanmamış olmasına rağmen bir kişi diğer kişiye zarar vermiş olabilir. Bu tür durumlarda zararın giderilebilmesi için güven sorumluluğu

öngörülmüştür.

 Sözleşme ilişkisi içinde bulunulmayan bir kişide güven uyandırılmasına rağmen bu güvenin boşa çıkartılması durumunda söz konusu olur.

 Haksız fiil sorumluluğu ile sözleşmesel sorumluluk arasında kalan bir sorumluluk türüdür.

 Üç temel şartı vardır:

 Güvenen ile güvenilen arasında özel bağlantı

 Bunun sonucu güvenen kişide haklı bir güven oluşmalı

 Bu güven boşa çıkartılmış olmalı

(4)

Ceza hukukunda sorumluluk

 Ceza hukukunda «kanunilik ilkesi» bulunduğundan, bu sorumluluğun doğması için ceza kanunlarında sorumluluğun öngörülmüş olması gerekir.

 Bir kişinin cezai sorumluluğunun doğması için üç şartın yerine gelmiş olması gereklidir:

 Maddi illiyet bağı

 İrade serbestliği ve ayırtım gücü

 Kusur

(5)

İdare hukukunda sorumluluk

 İdare hukukunun temel ilkeleri göz önünde bulundurularak, özel hukuktan farklı bir sorumluluk türü gelişmiştir.

 Bu sorumluluk türünün gelişiminde devletin görevlerinin artması, hukuk devleti anlayışına geçilmesi ve liberal devlet yapılarından sosyal devlet yapılarına geçilmesi rol oynamıştır. Bunun sonucunda kamu

sorumsuzluğu ilkesinden uzaklaşılmıştır.

 İdare hukukunda sorumluluk genel olarak ikiye ayrılır:

 Hizmet kusuru (kusura dayanan sorumluluk)

 Kusursuz sorumluluk

(6)

İdare hukukunda sorumluluk

 Hizmet Kusuru (Kusura Dayanan Sorumluluk)

 Hizmet kusurunun varlığından söz edilebilmesi için dört şartın bulunması gerekmektedir:

 İdari bir işlem veya eylem bulunmalı,

 Bu işlem veya eylem hukuka aykırı olmalı,

 Hukuka aykırı işlem veya eylemden bir zarar doğmalı ve

 Zarar ile idari işlem veya eylem arasında uygun illiyet bağı bulunmalıdır.

(7)

İdare hukukunda sorumluluk

 Kusursuz Sorumluluk

 İdarenin kusuru olup olmamasına bakılmaksızın gidermekle yükümlü olduğu zararlarda doğan sorumluluğudur.

 AY m. 125: «İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.»

 İdarenin kusursuz sorumluluğunun şartları:

 İdarenin bir işlem veya eylemi bulunmalı,

 Bu işlem veya eylemden bir zarar doğmalı ve

 Zarar ile idari işlem veya eylem arasında uygun illiyet bağı bulunmalıdır.

 İdare hukukunda kusursuz sorumluluk, «risk ilkesi» ve «kamu külfetleri karşısında

eşitlik ilkesi»ne dayandırılmaktadır.

(8)

Siyasi sorumluluk

 Parlamenter sistemde, başbakan ve bakanların TBMM’ye karşı olan

sorumlulukları siyasi sorumluluk olarak adlandırılır. Yaptırımı ise, güvensizlik oyu ile başbakanın, ilgili bakanın veya Bakanlar Kurulunun hükümetten

düşürülmesidir.

 Ülkemizde 2017 Anayasa değişikliği ile birlikte başbakanlık ve Bakanlar Kurulu kaldırılmıştır. Güvenoyu da kaldırıldığı için bakanların TBMM’ye karşı siyasi

HUKUK BAŞLANGICI