• Sonuç bulunamadı

ETKİNLİK CEVAPLAR FAZ ETKİNLİK ETKİNLİK ETKİNLİK ETKİNLİK ETKİNLİK ETKİNLİK 03

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ETKİNLİK CEVAPLAR FAZ ETKİNLİK ETKİNLİK ETKİNLİK ETKİNLİK ETKİNLİK ETKİNLİK 03"

Copied!
32
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

20 FAZ’da Coğrafya

FAZ 01

1. ETKİNLİK 01

a. Dünya’nın iç yapısında yer alan katmanların isimlerini yazınız.

1. Yer kabuğu 2. Manto 3. Dış çekirdek 4. İç çekirdek

b. Yerin derinlerine gidildikçe (yer kabuğundan iç çekir- değe doğru) artan özellikleri yazınız.

1. Sıcaklık 2. Yoğunluk 3. Basınç

2. ETKİNLİK 02 a. Çekirdek b. Manto c. Yer kabuğu

3. ETKİNLİK 03

Yer kabuğunun üst kısmını oluşturan Sial katmanı dağ- ların altında kalın iken okyanusların altında incedir. Bun- dan dolayı okyanusların altında yer kabuğu ince olduğu için magmanın yeryüzüne çıkması daha kolaydır. Dün- ya’daki volkanik püskürmelerin okyanuslarda daha çok gerçekleşmesinin nedeni de bu durumdur.

a. Kıta kenarlarının yapbozun parçaları gibi birbirini ta- mamlaması

b. Birbirinden binlerce kilometre uzaklıktaki kıtalarda aynı canlı fosillerine rastlanması

c. Avrupa ve Amerika kıtalarının kenar kısımlarındaki kayaçların ve dağların jeolojik yapılarının ve uzanış- larının benzer olması

5. ETKİNLİK 05 2. Fay Hatları

3. Volkanik Faaliyetler 4. Levha Sınırları 5. Genç Oluşumlu Yerler 6. Sıcak Su Kaynakları

6. ETKİNLİK 06 a. Levha Tektoniği b. Pangea

c. dağların, okyanus, ince d. Afrika, Avrasya ve Arabistan e. III (3.), yükselmeye

f. 3., Alp g. 2.

h. Manto, manto ı., 3.

i., kıvrım dağ

(2)

20 FAZ’da Coğrafya

PİSA TARZI

1. Normal şartlarda Dünyamızın iç kısmının sıcak olduğu ve yer kabuğundan aşağılara inildikçe sıcaklığın arttığı kabul ediliyordu. Ancak metinde yapılan araştırmada derinliğe inildikçe sıcaklığın artması gerekirken aniden ısı düşmüştür.

2. Fosil dediğimiz canlı kalıntılarına tortul kayaçlarda ve özel- likle organik tortul kayaçların içerisinde rastlamak müm- kündür.

3. Derinlere inildikçe sıcaklığın düzenli artması gerekirken yapılan araştırmada sıcaklığın aniden düşmesidir. Ayrıca Dünyanın içindeki ısının kaynağının çekirdek olduğu düşü- nülürken, çekirdeğe yaklaşılmasına rağmen sıcaklığın ani- den düşmesidir. Ayrıca yer kabuğunun derinliklerinde rast- lanılan eski su rezervi bulgusu da, o kadar yüksek sıcaklık ve basınç altında hiçbir sıvının olmaması gerektiği savına ters düşmektedir.

FAZ 02

1. ETKİNLİK 01

Tablodaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz.

OROJENEZ

Sert tabaka Esnek tabaka

Kıvrım dağ Kırık dağ

Yüksek yerler

Antiklinal Senklinal Graben Horst

Alçak yerler

Alçak yerler

Yüksek yerler

1 2

2. ETKİNLİK 02

Tablodaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz.

1 2

EPİROJENEZ

1 - Birikim 2 - Buzullaşma 3 - Volkanizma

Yükün artması

Toptan alçalma

Yükün azalması

Toptan yükselme

Deniz ilerlemesi (Transgresyon)

1 - Buzulların erimesi 2 - Aşınma

Deniz gerilemesi (Regresyon)

3. ETKİNLİK 03

Aşağıdaki şekillerle ilgili verilen boşlukları uygun şekilde doldurunuz.

Antiklinal

Kıvrım Dağ

Senklinal

(Regresyon) Olay : Epirojenez (Toptan yükselme) Sonuç : Deniz gerilemesi

Deniz

(3)

20 FAZ’da Coğrafya Graben

Fay

(Transgresyon) Olay : Epirojenez (Toptan alçalma) Sonuç : Deniz ilerlemesi

Deniz

4. ETKİNLİK 04

Volkanizma Deprem

1. Lav 1. Episantr

2. Batolit 2. Hiposantr

3. Kaldera 3. Fay

4. Tüf 4. Tektonizma

Orojenez Epirojenez

1. Kıvrılma - kırılma 1. Deniz ilerlemesi 2. Antiklinal 2. Toptan yükselme

3. Graben 3. Regresyon

4. Senklinal 4. Transgresyon

1. ETKİNLİK 01

D/Y

1. Peribacalarına karstik arazilerde rastlanır.

Y

2. Püskürük taşlar volkanik arazilerde oluşur.

D

3. Kayaçların sertlik dereceleri birbirinden

farklıdır.

D

4. Tortul kayaçlar, fiziksel, kimyasal ve organik

olmak üzere üç gruba ayrılır.

D

5. Püskürük kayaçlara “katılaşım kayaçlar” da

denir.

D

6. Tüfler kolay aşınabilen kayaçlardır.

D

7. Tüflere, volkanik arazilerde rastlanır.

D

8. Türkiye’de tüflere rastlanmaz.

Y

9. Tortul taşlar, tabakalar hâlindedir.

D

10. İç ve dış püskürük kayaçların mineral yapısı

farklıdır.

D

2. ETKİNLİK 02

Magmanın soğuması aynı hızda gerçekleşmez. Çünkü yerin iç kısmına gidildikçe her 33 metrede sıcaklık 1 °C artar. Bundan dolayı yerin içinde oluşan iç püskürük ka- yaçların soğuma hızı daha yavaştır. Dış püskürük kayaç- lar ise doğrudan yeryüzüne çıkar ve daha hızlı soğur.

(4)

20 FAZ’da Coğrafya

3. ETKİNLİK 03

Aşağıda verilen yer şekillerinin oluşumunda etkili olan kayaçları karşısına yazınız.

Granit (Yer şekli: Tor Topoğrafyası)

Bazalt, Andezit ve Tüf (Yer şekli: Peribacaları)

Yer şekli Oluşumunda etkili kayaç

4. ETKİNLİK 04

a. İçinde fosil bulunabilir.

b. Birikme sonucunda oluşurlar.

c. Tabakalı yapı gösterirler.

5. ETKİNLİK 05

Aşağıdaki kayaçları tabloda uygun yerlere yazınız.

Kayaçlar

Kimyasal Tortul Fiziksel Tortul Organik Tortul 1. Kaya tuzu

2. Kalker 3. Jips

1. Kum taşı 2. Çakıl taşı 3. Kil taşı

1. Kömür 2. Tebeşir 3. Mercan kalkeri

Dış püskürük İç püskürük Başkalaşım

1. Andezit 2. Tüf 3. Bazalt 4. Obsidyen

1. Granit 2. Siyenit 3. Gabro 4. Diorit

1. Mermer 2. Elmas 3. Gnays 4. Kuvarsit

FAZ 04

1. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.

a. Türkiye’nin bulunduğu alan; farklı jeolojik zamanlarda orojenez, epirojenez, deprem ve volkanizmanın etkisiy- le şekillenmiştir.

b. Hasan ve Süphan dağlarının oluşumunda volkanizma etkili olmuştur.

c. Dış kuvvetlerin etkisiyle aşınarak zamanla sertleşmiş alanlara masif arazi adı verilir.

d. Ağrı, Tendürek ve Nemrut Dağı Doğu Anadolu Bölge- si’nde yer alan başlıca volkanik dağlardır.

e. Cumhuriyet tarihimizin en büyük depremi, 27 Aralık 1939 tarihinde Erzincan’da meydana gelen 7,9 şiddetindeki depremdir.

f. Saroz Körfezi’nden başlayıp doğuda Van’a kadar uza- nan Kuzey Anadolu Fay Hattı’dır.

g. Çukurova ve Ergene Ovası’nda binlerce yıldır biriken tortul tabakalardan dolayı çökmeler gerçekleşmesi epi- rojenez olayına örnektir.

h. Türkiye, ilk olarak I. Jeolojik Zaman’da meydana gelen Kaledoniyen ve Hersinyen kıvrımlarından etkilenmiştir.

2. Ülkemiz, özellikle III. Jeolojik Zaman’dan sonra dikey ve yatay yönde meydana gelen yer kabuğu hareketlerinden etkilenmiştir.

Bu hareketler sonucu günümüzde neler oluşmuştur yazı- nız.

a. Kıvrım dağlar

b. Kırık dağlar

c. Volkanik araziler

(5)

20 FAZ’da Coğrafya zınız.

a. Bozdağlar

b. Kaz Dağları

c. Madra Dağı

d. Aydın Dağları

e. Menteşe Dağları

5. Türkiye’de sıklıkla depremlerin yaşanmasına neden olan levhalar hangileridir, yazınız.

a. Avrasya

b. Afrika

c. Arabistan

Aşağıda verilen dağ isimlerini görsellerin altlarına uygun olanları yazınız.

KIVRIM DAĞLAR

a. Kuzey Anadolu Dağları: Küre, Kaçkar, Canik b. Toros Dağları: Bey, Bolkar, Aladağ

KIRIK DAĞLAR

a. Kaz, Madra, Yunt Dağları

b. Bozdağlar, Aydın Dağları

c. Menteşe ve Amanos (Nur) Dağları

VOLKANİK DAĞLAR

a. Doğu Anadolu’da: Nemrut, Süphan, Tendürek, Ağrı dağ- ları

b. İç Anadolu’da: Erciyes, Melendiz, Hasan, Karadağ, Kara- cadağ

(6)

20 FAZ’da Coğrafya

7. D/Y

1. Türkiye’de fay hatlarına yaklaştıkça deprem riski artmakta, fay hatlarından uzaklaştıkça deprem riski

azalmaktadır. D

2. Ülkemizde en fazla etkili olan depremler karstik sa- halarda görülen çöküntü depremleridir. Y

3. Türkiye, günümüzdeki görünümünü II. Jeolojik Za-

man’da almıştır. Y

4. Aydın ve Yunt dağları kırık orojenezi ile oluşmuş-

lardır. D

5. Türkiye’nin bulunduğu yer kabuğu tabakası; hareket hâlindeki magmanın etkisiyle alçalma, yükselme ve

kırılmaya uğramıştır. D

6. Türkiye’nin genç volkanlarından biri olan Kula vol- kanları, Toros dağları içerisinde yer alır. Y

7. Erciyes, Hasan Dağı, Melendiz, Karadağ ve Kara- cadağ Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan başlıca

volkanik dağlardır. Y

8. Batı Anadolu’daki başlıca volkanik alanlar Kula çev-

resinde bulunmaktadır. D

9. Hatay’dan Van’ın doğusuna kadar bir yay çizerek KAF ile birleşen Batı Anadolu Fay Hattı’dır Y

10. Türkiye, Arabistan ve Afrika ile Avrasya levhası arasında sıkıştığından ülkemizde sıklıkla depremler

yaşanmaktadır. D

(7)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01

Aşağıda verilen yer şekilleri ile ilgili cümlelerdeki boşluk- ları uygun kelimelerle doldurunuz.

• İsmi: Mantar kaya

• Rüzgâr aşındırması ile oluşur.

• Çöl ve bitki örtüsünden yoksun karasal alanlarda çok yaygın görülür.

2. ETKİNLİK 02

5 4 3 2 1

• İsmi: Denge profili

• Akarsu aşındırması ile oluşur.

• Türkiye, genç oluşumlu bir ülke olduğu için akarsuları denge profiline ulaşmamıştır.

• İsmi: Çentik vadi

• Akarsu aşındırma şeklidir.

• Akarsu akış hızı fazladır.

• En fazla Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerindeki akarsularda görülür.

4. ETKİNLİK 04

• İsmi Kanyon vadi

• Karstik arazilerde görülür.

• En fazla Akdeniz Bölgesinde görülür.

5. ETKİNLİK 05

• İsmi: Şahit kaya

• Rüzgâr aşındırması ile oluşur.

• Türkiye’de İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu böl- gelerinde görülür.

(8)

20 FAZ’da Coğrafya

6. ETKİNLİK 06

• İsmi: Barkan

• Rüzgâr biriktirmesi ile oluşur.

• Görüldüğü yerlerde fiziksel (mekanik) çözünme fazla- dır.

7. ETKİNLİK 07

Çağlayan ve Dev kazanı

Plato

Peribacaları

Peneplen

Kırgıbayır

Vadi

8. ETKİNLİK 08

Yukarıdaki resimde gösterilen ve büklümler yaparak akan akarsuyun özelliklerini maddeler halinde yazınız.

a. Yatak eğimi azdır.

b. Akarsuyun akış hızı ve enerji potansiyeli azdır.

c. Akarsuyun boyu uzamıştır.

d. Akarsu hem aşındırma hem biriktirme yapar.

e. Yana aşındırma fazladır.

9. ETKİNLİK 09 Birikinti konisi

Dağ eteği ovası

Delta ovası

Dağ içi ovası

Irmak adası

Taban seviyesi ovası

10. ETKİNLİK 10

• İsmi alüvyal tabanlı vadi

• Akarsu aşındırma şeklidir.

• Arazi eğimi azdır.

• Akarsu hızı azdır .

• En fazla Marmara ve Ege’de görülür.

11. ETKİNLİK 11

Akarsu

• Yukarıdaki yer şekli akarsu biriktirme şekli ırmak ada- sıdır.

• Eğim az olan yerde oluşur.

• Türkiye’de en fazla Ege Bölgesi’nde görülür.

(9)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01

Marmara Denizi

Kapıdağ Yarımadası

Kara

• İsmi: Tombolo .

• Dalga biriktirmesi ile oluşur.

• Oluştuğu yerde derinlik az, akıntı zayıf ve gelgit genliği azdır .

2. ETKİNLİK 02

1. Fiyort ve skyer kıyı tipleri:

Ülkemizin mutlak konumundan dolayı görülmez. Çünkü ülkemiz orta kuşakta yer alır ve bu kıyı tipleri buzulların etkisiyle oluşur.

2. Haliç ve Watt kıyı tipleri

Ülkemizin göreceli (özel) konumundan dolayı (okyanusa kıyımız yok ve gelgit etkili değil) görülmez.

3. ETKİNLİK 03

• Dalga aşındırma şeklidir.

• İsmi falez (yalıyar)

• Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde görülür.

• Bu şeklin olduğu yerlerde kıta sahanlığı dardır.

• Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında yaygındır.

1. Ria kıyı tipi 2. Ria kıyı tipi 3. Enine kıyı tipi 4. Dalmaçya kıyı tipi

5. ETKİNLİK 05 1. Eğim

2. Yağış ve kar erimeleri 3. Killi toprak

4. Deprem

5. Yol, maden ve tünel çalışmaları

6. ETKİNLİK 06

Karadeniz kıyıları → Boyuna kıyı tipi Ege kıyıları → Enine kıyı tipi

Boğazlar → Ria kıyı tipi

Norveç kıyıları → Fiyort kıyı tipi Adriyatik Denizi kıyıları → Dalmaçya kıyı tipi

(10)

20 FAZ’da Coğrafya

7. ETKİNLİK 07

1 4 9 10

6 12

2 8

11

3 7

5

14

20 17 13

18

19 15

16

D

E B İ K

İ

T R A V A D

K L U

S Ü T F

O N İ T A

İ Y

L A G N

O R

N

V A A

İ M Y A A L

İ E L T A D

R T O P L A

E R İ R K S

B A R K A N B

C A S A N D E

R İ A

O Y U N A B

V A S I

I

E N D

D P R E M

1. Yeryüzünü en hızlı şekillendiren dış kuvvet

2. Akarsuyun akım miktarı

3. Mağara tabanlarında oluşan birikim

4. Karstik bir birikim şekli

5. Etrafı akarsularca derin yarılmış yüksek düzlükler

6. Akarsuların açmış olduğu oluklar

7. Volkanik arazilerde akarsu aşındırması sonucu oluşan turistik yer şekli

8. Buzul çukurluğu

9. Hilal şeklindeki kum birikintileri

10. Akarsuyun deniz içerisinde yaptığı birikme

11. Buzulların yaptığı bir biriktirme şekli

12. Karadeniz ve Akdeniz’deki kıyı tipi

13. İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kıyı tipi

14. Bir çözünme türü

15. Dolinlerin birleşmesiyle meydana gelen şekil

16. Sarkıt ve dikitlerin birleşmesiyle oluşan şekil

17. Kıyı set gölü

18. Buzul vadilerinin deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyılar

19. Rüzgârların oluşturduğu kovuklar

(11)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01

Boğaz vadi

Karadeniz ve Akdeniz’de yaygındır.

Kanyon vadi Akdeniz’de yaygındır.

Çentik vadi

Doğu Anadolu’da yaygındır.

Alüvyal tabanlı vadi Ege’de yaygındır.

1. Çentik vadi 2. Kanyon vadi

3. Boğaz ve çentik vadi 4. Alüvyal tabanlı vadi 5. Kanyon ve boğaz vadi

3. ETKİNLİK 03

Peribacalarının oluşumunu kısaca açıklayınız.

Sel sularının volkanik tüfleri aşındırmasıyla oluşan şekil- lerdir. Oluşumunda temel etken akarsular, dolaylı etken rüzgârlardır.

4. ETKİNLİK 04

I. Falez (Dalga aşındırma şekli)

II. Lagün (deniz kulağı) (Dalga biriktirme şekli) III. Tombolo (saplı ada) (Dalga biriktirme şekli) IV. Haliç (Gelgit aşındırma şekli)

(12)

20 FAZ’da Coğrafya

5. ETKİNLİK 05

1. I nolu şekil dalga aşındırması sonucunda II ve III nolu şekiller ise dalga biriktirmesi ile olmuşlardır.

2. IV nolu yer gelgit aşındırması sonucu okyanus kıyıların- da görülür.

3. IV nolu şekle Türkiye’de rastlanmaz.

4. II ve III nolu şekillerin görüldüğü yerlerde;

1. Kıyı derinliği az 2. Gelgit yok 3. Güçlü akıntı yoktur.

5. I nolu şeklin olduğu yerde kıta sahanlığı dardır.

Verilen şekillerin haritada görüldüğü yerleri numaralarla eşleştiriniz.

c a d

b

a b c d

I I II III

6. ETKİNLİK 06

Fiyort: Buzullar kıyıda olmadığı için (mutlak konumdan dolayı)

Haliç: Gelgit olmadığı için (göreceli konumdan dolayı)

7. ETKİNLİK 07

1. Enine Kıyı tipi

Doğal liman oluşumu fazladır.

2. Boyuna Kıyı tipi Doğal liman oluşumu zordur.

PİSA TARZI

1. Bölgede yer alan karstik kayaçların içerisindeki çatlaklar- dan yeryüzüne çıkan sıcak suların, içindeki karbondioksit ve karbonmonoksitin havayla temas etmesi sonucunda uçma- sıyla, kalsiyum karbonatın birikmesiyle oluşmuştur.

2. Pamukkale Travertenleri, Ege Bölgesi’nde Büyük Menderes grabeni ile Gediz grabenlerinin birleştiği yerde oluşmuştur.

Denizli’de yer alan bu oluşumlar doğa, kültür, kaplıca tu- rizmlerinin ilgi alanındadır.

3. Jeolojik, jeomorfolojik, klimatolojik ve hidrolojik şartların bir araya gelmesiyle oluşmuştur.

(13)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01 1. Antiklinal

2. Senklinal

3. Antiklinal

Kıvrım Dağ

Türkiye’den örnek 1. Toroslar

2. Kuzey Anadolu Dağları Oluşum dönemi 3. jeolojik zaman

Kırık Dağ

Türkiye’de en fazla Ege Bölgesi’nde görülür.

2. ETKİNLİK 02

Yıldız, Bitlis, Zonguldak, Menteşe, Kırşehir, Alanya - Ana- mur masifleridir.

I II

Kıvrım dağ Kırık dağ

1. I nolu dağda yükseklere antiklinal alçaklara senklinal denir.

2. II nolu yerde alçaklara graben yükseklere horst denir.

3. I nolu şekle Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde rastlanır.

4. Türkiye’deki kıvrım dağlar 3. jeolojik zamanda Alp-Himalaya orojenezi ile oluşmuştur.

5. II nolu şekle en fazla Ege Bölgesi’nde rastlanır.

4. ETKİNLİK 04

Türkiye genç oluşumlu yani 3. jeolojik zamanda oluşan bir ülkedir. Taş kömürü ise 1. jeolojik zamanda oluştuğu için ülkemizde taş kömürü yatakları azdır.

5. ETKİNLİK 05

Kaçkar, Bolu, Küre, Canik, Köroğlu Dağları

(14)

20 FAZ’da Coğrafya

6. ETKİNLİK 06

1. Erzurum 2. Kars

3. Ardahan 4. Gaziantep 5. Şanlıurfa 6. Adıyaman 7. Uzunyayla 8. Bozok

9. Haymana 10. Teke

11. Taşeli 12. Çatalca - Kocaeli

7. ETKİNLİK 07

Aşağıdaki boşlukları doğru şekilde doldurunuz.

Ege Bölgesi’nde yer alan graben ovaları:

1. Bakırçay 2. Gediz 3. Küçük Menderes 4. Büyük Menderes ovalarıdır.

2. Teke Yöresinde yeralan karstik ovalar:

1. Tefenni 2. Elmalı 3. Korkuteli 4. Kestel 5. Muğla ovalarıdır.

8. ETKİNLİK 06

Doğu Anadolu Bölgesindedir.

Erzurum - Kars ve Ardahan platolarıdır.

9. ETKİNLİK 06 Çukurova Bakırçay Gediz

Küçük Menderes Büyük Menderes Bafra

Çarşamba Silifke

10. ETKİNLİK 06

• Kıyılarda gelgitin etkili olmadığını

• Akıntıların az olduğunu

• Akarsuların bol alüvyon taşıdığını gösterir.

11. ETKİNLİK 06

Rize’de kıyı dik, deniz derin, akıntılar fazla ve kıta sahan- lığı dar olduğu için delta oluşumu yoktur.

(15)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01

1. Kuzey Amerika 2. Güney Amerika

3. Afrika 4. Avrupa

5. Asya 6. Avustralya

7. Antarktika

a. Büyük Okyanus b. Atlas Okyanusu c. Hint Okyanusu

2. ETKİNLİK 02

a. Gidegenin olup olmaması b. Göl çanağının kayaç yapısı c. İklim özellikleri

d. Sıcaklık ve buharlaşma

3. ETKİNLİK 03

Yer kabuğu hareketleri sonucu oluşan çukurlara sula- rın dolması ile oluşan göllere denir. Hazar, Baykal, Lut, Viktorya, Tanganika başlıca tektonik göllerdir.

1. sıcaktır 2. yerin içinden 3. Mineralce 4. Sağlık 5. Kırıklı

6. çok değişmez 7. Fay

5. ETKİNLİK 05 1. soğuk 2. eriyebilen 3. kireç 4. Akdeniz’de 5. Karstik

6. ETKİNLİK 06 1. soğuk 2. Beşeri 3. fışkırır

4. İç, Güneydoğu 5. Artezyen

(16)

20 FAZ’da Coğrafya

7. ETKİNLİK 07 1. soğuk 2. Vadi 3. etkilenir 4. Yamaç (vadi)

8. ETKİNLİK 08 1. Volkanik 2. sıcak 3. su, buhar 4. jeotermal 5. İzlanda’da 6. Gayzer

9. ETKİNLİK 09 1. Kaynak 2. Rejim 3. Akım (debi) 4. Ağız 5. Açık havza 6. Düzensiz rejim

PİSA TARZI

1. %97’si tuzlu, %3’ü tatlı sudur. Tatlı suların da 2/3’si buz hâ- lindedir.

2. Ekvatoral bölge, Ilıman Okyanusal bölgede yer alan ülkeler, Muson Asyası ve kutuplara yakın ülkelerdir.

3. Yağış miktarı, sıcaklık, buharlaşma, tatlı su kaynaklarının kullanımı ve çevre kirliliği tatlı su miktarını etkileyen başlıca faktörler arasındadır.

FAZ 09

1. ETKİNLİK 01

1. Dalga biriktirmesi 2. Tektonizma 3. Karstik süreçler 4. Heyelan 5. Volkanizma

2. ETKİNLİK 02 1. Van Gölü 2. Beyşehir Gölü 3. İznik Gölü 4. Tuz Gölü 5. Abant Gölü 6. Mogan Gölü 7. Van Gölü 8. Van Gölü

9. Küçükçekmece ve Büyükçekmece Gölü 10. Meke Gölü

3. ETKİNLİK 03

1. Yükselti, eğim ve engebenin fazla olması

2. Yarı kurak iklimin görülmesi, genelde yaz mevsiminin kurak geçmesi, sıcaklık ve buharlaşmanın etkisi ve kar erimeleri 3. Ülkemizin yarımada ülkesi olmasından dolayı üç taraftan

denizlerle çevrili olması, dağların kıyıya yakın ve paralel uzanması

4. Yağış miktarının az olması

6 Yer şekillerinin engebeli olması, etrafı dağlarla çevrili çukur arazilerin varlığı, sıcaklık ve buharlaşmanın fazla olması 7. Ülkemizin genç oluşumlu bir ülke olması, yükselti, eğim ve

engebenin fazla olması

8. Kar erimeleri ve yağışların etkisi

9. Eğim, engebe ve akış hızının fazla olması 10. Yağış rejiminin kısmen düzenli olması

(17)

20 FAZ’da Coğrafya 1. 1. Fırat

2. Dicle 4. Kura 5. Çoruh

2. 1. Meriç 2. Asi

3. 1. Fırat 3. Kura 4. Aras

4. Manavgat 5. Bartın çayı 6. Çoruh

7. 1. Bakırçay

3. Küçük Menderes 4. Büyük Menderes

1. ETKİNLİK 01

Toprak Horizonları

A horizonu

B horizonu

C horizonu

D horizonu

2. ETKİNLİK 02

Çözülme türü Neden bu çözünmenin yaygın olduğu

K Kimyasal Nem, yağış ve sıcaklık

fazla

L Kimyasal Nem ve yağış fazla

M Fiziksel (Mekanik) Sıcaklık farkı fazla

N Fiziksel (Mekanik) Sıcaklık farkı fazla

O Fiziksel (Mekanik) Sıcaklık farkı fazla

3. ETKİNLİK 03 a. İklim b. Yer şekilleri c. Ana kaya d. Zaman e. Canlılar

(18)

20 FAZ’da Coğrafya

4. ETKİNLİK 04 a. horizon b. fiziksel c. A

d. yer şekillleri e. zaman

5. ETKİNLİK 02

A. Laterit B. Tera - Rossa 1. Ekvatoral 1. Kimyasal

2. Kimyasal 2. Demir

3. Humusça 3. Kırmızı

4. Tuz ve kireç 4. Akdeniz 5. Verimli

C. Kahverengi Orman D. Podzollar

1. nemli 1. Soğuk ve nemli

2. Humusça 2. Humus

3. Karışık 3. Açık

4. verim

E. Tundra F. Çöl

1. donar 1. Fiziksel (Mekanik) 2. bataklık 2. Verimlilik

3. değildir. 3. tuz

G. Kahverengi Bozkır H. Çernezyom

1. Otsu 1. yarı

2. Humus 2. Çayır

3. Tuz ve kireç 3. Humusça

4. Açık 4. Verim

Alüvyal Azonal Topraklar

1. Akarsular 1. taşınan

2. Mineral 2. Mineral

3. Eğimin, ovalarda 3. Verimli

ve delta 4. Horizon

5. İklimi, vermez

Lös Moren

1. Rüzgârlar 1. Buzullar

2. Kurak 2. Kutuplara

3. Kuraklık

Kolüvyal ve Litosol Regosol

1. Bitki, eğimli 1. Volkanlardan 2. Sel ve rüzgâr

3. Dağ

4. Horizon 5. litosol

6. ETKİNLİK 06

1. Akdeniz ve Ege 2. alüvyal

3. mineral 4. deniz

5. Nemin, İç, Güneydoğu, fiziksel (mekanik) 6. kırmızı, terra rossa

7. Karadeniz, tuz, kireç 8. Kayaçların, toprak

9. Erzurum - Kars, çernezyom 10. bozkır

11. iklim, toprak 12. iklim, toprak 13. alüvyal 14. kimyasal

15. mekanik (fiziksel) 16. toprak, hızandırır 17. kimyasal, toprak 18. seramik

19. Nem, yağış

20. Çernezyom ve alüvyal

(19)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01

Killi topraklardır. Kurak dönemde toprak çatlar, yağışlı dönemde suyla şişerek yüzeye çıkar. Yani toprak adeta yerinde döner.

2. ETKİNLİK 02

Çukurova, Bafra, Çarşamba, Silifke, Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderes ovalarıdır.

3. ETKİNLİK 03

Horizonlarından biri eksik olan topraklardır. Yer şekilleri ve ana kayaya bağlı olarak oluşur. Hidromorfik, halo- morfik ve kalsimorfik toprakları olarak üçe ayrılır.

4. ETKİNLİK 04 1. İç Anadolu 2. Kıyı, yağışın 3. tahıllara

4. Güneydoğu Anadolu 5. Karadeniz

6. çay 7. patates 8. kolüyal

9. Mineralce, verimli 10. humusça

1. Seramik 2. Kiremit 3. Tuğla 4. Porselen 5. Cam

6. ETKİNLİK 06

İnsanların ormanları tahribiyle oluşur. Doğal erozyon- dan farkı insanların yanlış uygulamalarının olmasıdır.

7. ETKİNLİK 06

Verimli değildir. Çünkü erozyon sonucu verimli kısmı dağların eteklerine taşınmıştır.

8. ETKİNLİK 08

Tahıllardır. Çünkü ülkemizin iklimine uyum sağlamıştır ve temel besin maddesidir.

(20)

20 FAZ’da Coğrafya

FAZ 12

1. ETKİNLİK 01

A. Ağaç Formasyonları 1. Ekvatoral ormanlar 2. Muson ormanları 3. Karma ormanları 4. İğne yapraklı ormanlar B. Çalı Formasyonları 1. Maki

2. Garig 3. Psödomaki C. Ot Formasyonları 1. Bozkır

2. Savan 3. Çayır 4. Tundra

2. ETKİNLİK 02

1. Geniş yapraklı orman 2. Karma yapraklı orman 3. İğne yapraklı orman 4. Dağ çayırları

3. ETKİNLİK 03 1. Geniş yapraklı

2. Karma (Karışık) yapraklı 3. İğne yapraklı

4. Tundra

4. ETKİNLİK 04

İklim: Ekvatoral

Bitki örtüsü: Yağmur ormanları

5. ETKİNLİK 05

Yağış ile ilgilidir. Çünkü orman alt sınırını yağış, üst sını- rını sıcaklık belirler.

6. ETKİNLİK 06

a. İklim: Muson

Bitki örtüsü: Muson ormanları

b. İklim: Okyanusal

Bitki örtüsü: Karışık yapraklı ormanlar

c. İklim: Sert karasal Bitki örtüsü: Tayga ormanları

d. İklim: Akdeniz Bitki örtüsü: Maki

e. İklim: Savan (Yazı yağışlı tropikal iklim) Bitki örtüsü: Savan

f. İklim: Step Bitki örtüsü: Bozkır

g. İklim: Sert karasal Bitki örtüsü: Çayır

h. İklim: Tundra Bitki örtüsü: Tundra

i. İklim: Çöl

Bitki örtüsü: Çöl (Kaktüs)

(21)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01 1. Kasnak meşesi 2. Sığla ağacı 3. Datça hurması 4. Kazdağı köknarı 5. İspir meşesi 6. Ters lale

2. ETKİNLİK 02

a. İklim çeşitliliğinin fazla olması b. Yer şekillerinin çeşitli olması

c. Geçmiş jeolojik dönemlerde iklim değişmelerinin ya- şanması

d. Toprakların farklı olması

3. ETKİNLİK 03 1. kısadır 2. yaz, yağışlı

4. Geçmiş jeolojik dönemlerden kalan bitkilere kalıntı bitki de- nir.

5. Makinin tarhip edildiği yerlerde ortaya çıkan cılız çalılara garig denir.

6. Karasal iklimlerde insanların ormanları tahrip etmesiyle or- taya çıkan otlara antropojen bozkır denir.

7. Karadeniz ikliminde ormanların tahrip edilmesi sonucunda çıkan çalılara psödomaki denir.

1. İğne yapraklılar 2. Çalı türleri (maki) 3. Geniş yapraklılar 4. Otsu bitkiler 5. Otsu bitkiler 6. İğne yapraklılar 7. Çalı türleri (maki) 8.

9. Otsu bitkiler 10. İğne yapraklılar 11. İğne yapraklılar 12. Geniş yapraklılar 13. Geniş yapraklılar 14. Orman altı bitki türleri 15. İğne yapraklılar 16. Çalı türleri (maki) 17. Çalı türleri (maki) 18. Çalı türleri (maki) 19. Geniş yapraklılar 20. Otsu bitkiler 21. Geniş yapraklılar 22. Geniş yapraklılar 23. Otsu bitkiler 24. Otsu bitkiler 25. Otsu bitkiler 26. Otsu bitkiler

(22)

20 FAZ’da Coğrafya

FAZ 14

1. ETKİNLİK 01

1. İnsanların alet yapımını keşfetmesi 2. Yerleşik hayatta ve tarıma geçiş 3. Sanayi Devrimi

2. ETKİNLİK 02

1. İnsan ömrünün uzaması 2. Beslenme şartlarının iyileşmesi 3. Tıptaki gelişmeler

4. Salgın hastalıkların önlenmesi

3. ETKİNLİK 03

Nüfus miktarı

Yaş grupları

Kent ve kır nüfus oranları

Nüfusun eğitim durumu

Nüfusun ekonomik faaliyetlere göre dağılımı

Nüfusun cinsiyet durumu

Nüfus hareketleri

4. ETKİNLİK 04

Nüfus miktarını, ülke içindeki dağılışını ve yoğunluğu- nu belirlemek

Nüfusun yaş, cinsiyet, eğitim durumu, çalışan nüfu- sun sektörel dağılımı, kır - kent nüfusunu belirlemek

Kalkınmanın gerçekleşmesinde geleceğe yönelik planlamalar yapılabilmesini sağlamak

5. ETKİNLİK 05

Aritmetik Nüfus Yoğunluğu: Bir ülke veya bölgedeki top- lam nüfusun, o ülke veya bölgenin yüz ölçümüne bölünme- siyle bulunur.

Tarımsal Nüfus Yoğunluğu: Bir ülkede veya herhangi bir alanda tarımda çalışan, hayvancılıkla uğraşan nüfusun ta- rım alanlarına bölünmesiyle bulunur.

Fizyolojik Nüfus Yoğunluğu: Toplam nüfusun ekili - dikili alana bölünmesi sonucu elde edilir.

6. ETKİNLİK 06

1. Nüfus az 2. Nüfus fazla 3. Nüfus fazla 4. Nüfus az 5. Nüfus fazla 6. Nüfus fazla 7. Nüfus az 8. Nüfus az 9. Nüfus fazla 10. Nüfus fazla 11. Nüfus az 12. Nüfus az 13. Nüfus az 14. Nüfus az

7. ETKİNLİK 07

1. Beşeri etmenler 2. Doğal etmenler 3. Doğal etmenler 4. Doğal etmenler 5. Beşeri etmenler 6. Doğal etmenler 7. Beşeri etmenler 8. Doğal etmenler 9. Beşeri etmenler 10. Doğal etmenler 11. Beşeri etmenler

(23)

20 FAZ’da Coğrafya

Neresi Neden

a. Kanadanın kuzeyi İklim soğuk b. Grönland adası İklim soğuk c. Asya ve Avrupanın kuzeyi İklim soğuk

d. Orta Asya Kurak ve soğuk karasal iklim

e. Himalayalar Yükselti fazla

f. Avustralya’nın iç kısmı Kurak çöl iklimi g. Kongo havzası Sıcak ve nemli iklim h. Amazon havzası Sıcak ve nemli iklim

ı. Kuzey Afrika Sıcak ve kurak çöl iklimi

9. ETKİNLİK 09

1. ABD’nin doğusu → Sanayi ve ticaret ihracat yoğun

2. Güney Avrupa → Sanayi ve ticaret, turizm, ticaret yoğun

3. Kuzeybatı Avrupa → Sanayi ve ticaret ticaret yoğun

4. Japonya → Sanayi ve ticaret ticaret yoğun 5. Güneydoğu Asya → Tarım ve sanayi yoğun 6. Mısır (Nil Deltası) → Verimli tarım toprakları

A B C D E

1 Gelişmiş ülkelere ait ✗ ✗ ✗

2 Genç nüfus oranı fazla ✗ ✗

3 Son yıllarda doğum oranı

azalan

4 Geri kalmış ülkelere ait ✗ ✗

5 Yaşlı nüfus oranı fazla ✗ ✗ ✗

6 Genç nüfus oranı az ✗ ✗

7 Son yıllarda bebek ölümleri

azalan

8 Ölüm oranları fazla

9 Doğum oranı az ✗ ✗

10 Kanada ve ABD’ye ait

11 İngiltere ve İsviçre’ye ait

12 Bolivya ve Hindistan’a

(24)

20 FAZ’da Coğrafya

FAZ 15

1. ETKİNLİK 01 1. yaşlı, fazladır 2. azalmaktadır 3. daralma, azaldığını 4. azalmaktadır

2. ETKİNLİK 02

Günümüzde ülkemizde çalışan nüfusun en fazla oldu- ğu sektör hizmet sektörüdür. Ülkemiz çalışan nüfusunun yarısından fazlası hizmet sektöründedir. Bu durum ülke- mizin ekonomik olarak gelişmeye devam ettiğini göste- rir.

3. ETKİNLİK 03 1. kırsal, fazladır 2. şehir, köy nüfusundan 3. artmasında, göçler 4. şehirsel, köy, dengeli

4. ETKİNLİK 04 I. a, alır II. b, verir

5. ETKİNLİK 05 daha fazladır.

Neden: Çünkü bu illerde sanayi faaliyetleri ve iş gücü potansiyeli fazladır. Bundan dolayı kırsal kesimlerden çalışmak için gelen erkeler göç ettiği için de erkek nüfu- su fazla olmaktadır.

6. ETKİNLİK 06 fazladır.

Neden: Çünkü bu illerde ekonomik faaliyetler sınırlı, iş gücü olanakları azdır. Bundan dolayı erkek nüfus iş bul- mak için başka illere göç ettiği için kadın nüfus oranı fazla olmaktadır.

7. ETKİNLİK 07

Türkiye haritası üzerinde her bölgenin en kalabalık nü- fuslu bölümünün ismini yazarak tarayınız.

15 14

13

10 11 8 9

7 6 5 4

16 17

18

19

20 21

1

2 3

Marmara Bölgesi → 3 numaralı yer, Çatalca - Kocaeli Bölümü

Ege Bölgesi → 5 numaralı yer, Kıyı Ege Bölümü Akdeniz Bölgesi → 8 numaralı yer, Adana Bölümü İç Anadolu Bölgesi → 18 numaralı yer, Yukarı Sakarya Bölümü

Karadeniz Bölgesi → 16 numaralı yer, Orta Karadeniz Bölümü

Doğu Anadolu Bölgesi → 12 numaralı yer, Yukarı Fırat Bölümü

Güneydoğu Anadolu Bölgesi → Orta Fırat Bölümü, 9 nu- maralı yer

(25)

20 FAZ’da Coğrafya 1. Dağlık arazi

2. Yer şekilleri engebeli 3. Ulaşım zor

Menteşe Yöresi

9. ETKİNLİK 09 1. Yükselti fazla 2. İklim soğuk Hakkari Bölümü

10. ETKİNLİK 10

1. Yer şekilleri engebeli 2. Ulaşım yollarına uzak Yıldız Dağları Bölümü

11. ETKİNLİK 11

Akdeniz Bölgesi haritasında nüfusu seyrek olan yerin isim- lerini ve nedenlerini yazınız.

Neden;

1- Yükselti fazla 2- Karstik arazi yaygın

Taşeli Platosu Teke Platosu

(26)

20 FAZ’da Coğrafya

FAZ 16

1. ETKİNLİK 01

1. Doğal 2. Sosyal

3. Siyasi 4. Doğal

5. Ekonomik 6. Doğal

7. Siyasi 8. Siyasi

9. Doğal 10. Siyasi

11. Doğal

2. ETKİNLİK 02

Savaşlardan sonra ülkeler arasında yapılan antlaş- malar sonucunda iki ülke vatandaşlarını ilgilendiren nüfus değişimine mübâdele göçü denir.

Mübâdele göçünün en önemli iki özelliği; zorunlu ve kitlesel göçler olmasıdır.

Tarihte Türkiye ile Yunanistan arasında Lozan Ant- laşması’na bağlı olarak mübâdele göçü yaşanmıştır.

3. ETKİNLİK 03

Kuraklık

Toprakların verimsizleşmesi Nüfus yoğunluğu

Otlak darlığı

Siyasal baskılardan kaçmak Dinsel inançlarını özgürce yaşamak Maceraya atılmak

Yeni fırsatlardan yararlanma isteği

Yeni Dünya Kavimler

(Orta Asya’dan göç)

4. ETKİNLİK 04 1. İşçi Göçü 2. Beyin Göçü 3. Mübadele Göçü 4. Yeni Dünya Göçü 5. Sürekli Göç 6. Kavimler Göçü 7. Yeni Dünya Göçleri 8. Mevsimlik iç göç 9. Dış Göç

10. İç Göç

(27)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01 fazladır.

1. Tarım alanları azdır (yer şekilleri engebeli) 2. Tarımsal nüfus fazladır.

2. ETKİNLİK 02 1. fındık 2. Çay 3. Pamuk 4. Turizm 5. Turizm

3. ETKİNLİK 03 göç veren

4. ETKİNLİK 04 göç alan

5. ETKİNLİK 05 fazla, küçük

6. ETKİNLİK 06

Birincil ekonomik faaliyetler Hayvancılık

Balıkçılık Tarım Ormancılık

İkincil ekonomik faaliyetler İnşaat

Tekstil

Otomotiv üretimi Gıda Sanayi Orman Endüstrisi

Sigortacılık Ticaret Eğitim Sağlık Turizm

7. ETKİNLİK 07

Birincil faaliyet 1 - 4 - 14 İkincil faaliyet 3 - 6 - 8 - 13 - 15 Üçüncül faaliyet 2 - 5 - 7 - 9 - 10 - 11 - 12

8. ETKİNLİK 08

1. Gelişmiş ülkeler 2. Gelişmemiş ülkeler 3. Gelişmemiş ülkeler 4. Gelişmiş ülkeler 5. Gelişmemiş ülkeler 6. Gelişmemiş ülkeler 7. Gelişmemiş ülkeler 8. Gelişmiş ülkeler

9. ETKİNLİK 09 1. Gelişmemiş 2. Gelişmekte 3. Gelişmiş

PİSA TARZI

1. Bireylerin doğup büyüdükleri yerlerden başka yerlere git- mesidir. Göçlerin en önemli nedenleri ekonomiktir. Zorunlu, gönüllü vb gibi çok farklı göç türleri vardır.

2. Çevre kirlinmesi, gecekondu sorunları, işsizlik, suç oranla- rında artış gibi sorunlardır.

3. Stres, kendi kültüründen, gelenek ve göreneklerinden kop- ma, büyüklere saygıdan kopma, kendini yalnız ve koruma- sız hissetme ve saldırganlık duygularının artması gibi deği- şimlerdir.

(28)

20 FAZ’da Coğrafya

FAZ 18

1. ETKİNLİK 01

Batı ve Kuzeybatı Avrupa limanları ile Amerika’nın doğu kıyıları arasındaki deniz yoludur.

2. ETKİNLİK 02

İpek Yolu; Çin’den başlayıp Avrupa’ya kadar uzanan yol- dur.

Baharat Yolu; Hindistan’dan başlayıp Avrupa’ya uzanan yoldur.

Bu yolların önemi Coğrafi keşifler sonucu Ümit Burnu deniz yolunun bulunmasıyla azalmıştır.

3. ETKİNLİK 03

1. Avrupa ülkeleri (Fransa, Almanya, İngiltere) 2. Amerika (ABD)

3. Japonya

4. ETKİNLİK 04

Deniz yoludur. Çünkü;

yol yapım ve bakım maliyeti yoktur.

Bir seferde çok fazla yük taşınabilir.

Güzergah değiştirme kolaylığı vardır.

5. ETKİNLİK 05

Cebelitarık Boğazı ve Babülmendep Boğazı’dır. Bu yolda Akdeniz’e girişte Cebelitarık; Kızıldeniz’den çıkışta Babül- mendep Boğazı kullanılır.

6. ETKİNLİK 06

Macellan Boğazı’nın önemi azalmıştır. Atlas ve Büyük Okyanus arası mesafe kısalmıştır.

7. ETKİNLİK 07

A → Seyrek, çöl iklimi

B → Sık, Batı Avrupa sanayi bölgesi C → Seyrek, Amazon ormanları

D → Sık, ABD’nin doğusu, sanayi bölgeleri E → Seyrek, soğuk iklim ve bataklıklar F → Seyrek, çöl iklimi

G → Sık, nüfus ve yerleşme çok yoğun

(29)

20 FAZ’da Coğrafya Bering Boğazı → 1

Panama Kanalı → 2

Macellan Boğazı → 3

Dover Boğazı → 4

Cebelitarık Boğazı → 5

Süveyş Kanalı → 6

Babül Mendep Boğazı → 7

Ümit Burnu Yolu → 8

Hürmüz Boğazı → 9

İstanbul Boğazı → 10

Çanakkale Boğazı → 11

Malakka Boğazı → 12

Hint Okyanusu’nu Uzakdoğu’ya bağlar.

Bering Boğazı Gemilerde silahlı soygun ve korsanların

en yaygın olduğu yerlerden biridir.

Kutuplara yakın olması ve soğuk iklim

şartlarından dolayı kullanımı azdır. Panama Kanalı

Boğazın iki tarafı arasında bir günlük tarih farkı vardır.

Kızıldeniz ile Aden Körfezi arasındadır.

Boğazın her iki yakası farklı kıtalara aittir. Macellan Boğazı Süveyş Kanalı’nın açılması ile önemini

artmıştır.

Atlas Okyanusu’nu Büyük Okyanus’a bağlar. Dover Boğazı Ticari yönden önemi azdır.

Keşfi Hint Okyanusun’daki limanların önemini artırmıştır.

Akdeniz limanlarının önemini azaltmıştır. Cebelitarık Boğazı Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla önemi azalmıştır.

İnsanlar tarafından açılmıştır.

Süveyş Kanalı Açılması ile Macellan Boğazı önemini

kaybetmiştir.

Afrika ile Avrupa’yı birbirinden ayırır.

Babül Mendep Boğazı Akdeniz ile Atlas Okyanusunu birbirine

bağlar.

Hint Okyanusu ile Basra Körfezi’ni birbirine

bağlar. Ümit Burnu Petrol taşımacılığı açısından çok önemlidir. Yolu

Asya ile Afrika kıtalarını bağlar.

Kapakları olmayan en uzun kanaldır. Hürmüz Boğazı Açılması ile Ümit Burnu önemini kaybetmiştir.

Asya ile Avrupa’yı ayırır.

Orta Asya petrollerinin deniz yolu ile İstanbul Boğazı Avrupa’ya taşınmasında önemlidir.

(30)

20 FAZ’da Coğrafya

FAZ 19

1. ETKİNLİK 01

1. Levha sınırları ile 2. deprem

2. ETKİNLİK 02

Doğal afetin büyüklüğü

Nüfusu kalabalık şehirlere yakınlık durumu Ülkenin ve halkın aldığı önlemler

Ülkenin gelişmişlik seviyesi

3. ETKİNLİK 03 Japonya Endonezya İtalya Afganistan Türkiye Şili

4. ETKİNLİK 04

İtalya → Alp-Himalaya Japonya → Büyük Okyanus Şili → Büyük Okyanus Yunanistan → Alp-Himalaya Türkiye → Alp-Himalaya Peru → Büyük Okyanus Yeni Zelanda → Büyük Okyanus

İran → Alp-Himalaya

5. ETKİNLİK 05

İskandinav Yarımadası Kanada

Sibirya Avustralya Brezilya

6. ETKİNLİK 06 1. Deprem

2. Deprem, Volkanizma, sıcak su kaynakları 3. Deprem

7. ETKİNLİK 07 1. volkanizmanın 2. Volkanizma

8. ETKİNLİK 08

1. Çığ

2. Çığ, soğuk ve dağlık 9. ETKİNLİK 09

1. kuraklığın 2. Kuraklığın, toprak 10. ETKİNLİK 10

1. sel, taşkınların

2. Sel, taşkınların, yağışların 11. ETKİNLİK 11

1. tropikal siklon, kasırga 12. ETKİNLİK 12

Bağladeş Sel, taşkının

1. Yağışın fazla olması 2. Yükseltinin az olması

3. Ganj ve Brahmaputra nehirlerinin birleşmesi 4. Ani kar erimeleri ve önlemlerin yetersiz olması

(31)

20 FAZ’da Coğrafya

1. ETKİNLİK 01

Genç oluşumlu bir ülke olduğumuz için ülkemizde fay hatları yaygındır. Bundan dolayı da en çok görülen doğal afet depremdir.

2. ETKİNLİK 02 Sel

Taşkın Çığ

Orman Yangınları

3. ETKİNLİK 03

Çanakkale Kuzey Anadolu Fayı (KAF)

Erzincan KAF

Burdur Batı Anadolu Fayı (BAF)

Çankırı KAF

İzmit KAF

Muğla BAF

Hatay Doğu Anadolu Fayı (DAF)

İzmir BAF

Yalova KAF

Adıyaman DAF

4. ETKİNLİK 04

1. Tuz Gölü’nün güneyi (Konya, Karaman, Aksaray) 2. Taşeli Platosu (Mersin) ve Akdeniz kıyıları

3. Güneydoğu Anadolu’nun güneyi (Gaziantep–Mardin arası) 4. Trakya (Ergene Ovası, Edirne)

5. Doğu Karadeniz kıyı kesimi (Rize, Giresun, Trabzon)

BAF KAF

DAF

6. ETKİNLİK 06

Heyelan en çok Karadeniz’de ilkbahar mevsiminde gö- rülür. Bu durumun nedeni ilkbaharda kar erimelerinin artması ile toprağın suya doygun hale gelmesidir.

7. ETKİNLİK 07

Yükselti

Eğim

İklim

Bitki örtüsünün zayıf olması

Yanlış arazi kullanımı

Alt yapı yetersizliği

8. ETKİNLİK 08

Halkın bilinçlendirilmesi

Orman alanlarında ateş yakmanın yasaklanması

Yangın söndürme ekibinin ve ekipmanlarının sayısı- nın artırılması

Orman örtüsü içerisinde ve yeni dikilecek fidanlar arasında boşlukların bırakılması

Orman arazilerinin içinde piknik yapmaya müsaade edilmemesi gerekir.

9. ETKİNLİK 09

Doğal nedenlerle de orman yangını çıkabilir; ancak bu- nun oranı çok azdır. Yıldırım düşmesi, rüzgârların kuru dalları birbirine sürttürmesi doğal nedenlerle çıkabilecek orman yangınının nedenleridir.

(32)

20 FAZ’da Coğrafya

10. ETKİNLİK 10

Ülkemizde yükselti, engebe ve kar yağışının fazla, bitki örtüsünün zayıf olduğu alanlarda çığ olayı sıkça görü- lür. Ülkemizin doğusunda yükselti, engebe ve kar yağışı- nın fazla olmasına bağlı kış aylarında çığ olaylarına çok rastlanır.

11. ETKİNLİK 11 Sel Taşkın Çığ Erozyon

12. ETKİNLİK 12

I. Sel, taşkın, heyelan II. Orman yangını III. Çığ

IV. Deprem

V. Sel ve taşkın, heyelan

PİSA TARZI

1. Doğal afetlerin bazıları can ve mal kaybına neden olan doğa olaylarına doğal afet denir ve doğal afetler insan dışı etkenlerle oluşmaktadır. Bazıları yavaş gelişirken (kuraklık gibi) bazıları hızlı gelişir (deprem gibi.)

2. Dünya’nın yer kabuğunun hemen altında yer alan manto üzerinde yüzer hâlde olması ve mantodaki konveksiyonel akımlar depremlerin nedenidir.

3. Can ve mal kaybı, hayvanların telef olması, ekonomik kayıp- lar, binaların ve alt yapının tahrip olması ve bunun yanında psikolojik ve sosyolojik sıkıntılardır.

Referanslar

Benzer Belgeler

Ses dalgalarının genliği ne kadar büyük olursa sesin şiddeti o kadar büyük olur2. Ses şiddetine

Proton sayıları (atom numaraları) aynı olduğundan bu atomlar aynı elemente ait atomlardır..

ADIM 6: Zar atma deneyini gerçekleştiriniz ve deney sonucu elde ettiğiniz çıktılardan yararlanarak örneklem uzayı yazınız. ADIM 7:Örneklem uzay kümesine bakarak

AMAÇ: Bu etkinlik tamamlandığında öğrencilerden üstel fonksiyonları oluşturmaları ve üstel fonksiyonların tanım ve değer kümesi hakkında fikir sahibi

Adım 7 : Şimdi aynı uygulamaya benzer bir şekilde yine bir doğru parçası çiziniz ve doğru parçasının orta noktasını sıfırdan (0) farklı bir sayı olarak seçip K

ADIM 5: Üçüncü ve dördüncü adımda bulduğunuz verileri aşağıdaki tabloda yerine yazınız. Eleman Sayısı Permütasyon Sayısı Altküme

Adım11: Başlangıç noktası bu doğru parçasının başlangıç noktası olan, yine 1 cm’lik bu doğru parçasına dik yeni bir doğru parçası çiziniz.. Adım12:Bu yeni

Ahlaki karar: Bireyin, kendi özgür iradesiyle bilerek ve is- teyerek ahlak yasalarına uygun karar vermesidir. Ahlaki eylem: Ahlaki bir değere uygun