B a ş k a m e m l e k e t l e r d e y a p ı i ş l e r i
A l m a n y aM e s l e k î k u r s l a r v e k o n k u r l a r : İnşaat işlerinde çalışan işçilerin meslekî bilgilerini çoğalt-mak çoğalt-maksadile, 1935 senesi zarfında Almanyada 572 adet mes-lek kursu açılmıştır. Bu kurslara devam eden işçilerin adedi 12,586 ya baliğ olmuştur.
Ayni zamanda tertip edilen millî meslek konkurlarına 1934 senesinde 16,800, 1935 senesinde 32,000 ve 1936 senesinde de 72,000 genç işçi iştirak etmişlerdir. Tasfiye usulile yapılan konkurlar neticesinde, muhtelif sınıflara mensup 660 genç nihai konkura iştirak etmek üzere (Königsberg) şehrine gön-derilmişlerdir. Bunlardan 220 si konkuru kazanmış ve 35 de fevkalâde bir derece ihrazına muvaffak olmuşlardır. Bu genç-ler Başvekile takdim edilmişgenç-ler ve kendigenç-lerine diplomalarile beraber birer şeref madalyası hediye edilmiştir. Konkurda mu-vaffak olan gençleri, mensup oldukları korporasyonlar, mes-leklerinde daha ziyade terakki etmeleri için, para hediyesile taltif etmişlerdir.
Y a p ı s i g o r t a l a r ı ;
«Bauindustrie» nin neşriyatına nazaran, Yapı sigorta-larının şekillerinde bazı tadilât ve ıslahat yapılmıştır. Adi ika-metgâhlara mahsus yapıların sigorta primleri binde 1,2 ye tenzil edilmiştir. Yapı sigortaları poliçelerinin tanziminde ya şantiye adedi ve yahut bir senelik iş yekûnu esası teşkil et-mektedir. Yapı işlerinde kullanılan makineler ancak 2,500 marka kadar sigorta edilebilir. Otomobiller, kamyonlar, resim ve dosyeler, altın ve gümüşe müteallik kıymetli eşya ve mü-cevherat sigortaya dahil değildir. Yangından ileri gelecek ha-şarat için ayrıca konturata kayıtlar koşulur ve primler ona göre tanzim edilir. Sigorta şirketleri mukavele aktederken bilhassa müteahhidin mesleki ihtisasmı gözönünde tutmak-tadırlar.
A v u s t u r y a
H e y k e l t r a ş l a r v e m e s l e k i h t i l â f l a r ı ; Avusturyada 1929 senesindenberi heykeltraşlarla, mer-mer yontucular arasında mevcut olan ihtilâf nihayet mahke-me kararile hal ve tesbit edilmiştir. Bu ihtilâfa sebebiyet ve-ren hâdise; bir heykeltraşın mermerden bir mezar taşı inşa-sını taahhüt etmiş olmasıdır. Mermer yontucuları cemiyeti tarafından heykeltraşın mahkemeye verilmiş olması ve kendi ihtisası olmıyan bir işi taahhüt etmek ve başkalarına ait müş-terileri gayri nizamî olarak kendine celbetmek suçlarile itti-ham edilmesi bu iki san'at mensuplarını uzun bir mücadeleye-sevketmişti. Muhtelif mahkemelerde görülen bu uzun dava nihayet heykeltraşın lehine olarak neticelenmiştir.Mahkemenin nihaî kararma göre;heykeltraşlar, ornemanlar ve heykel -traşiyi alâkadar eden figürleri ihtiva eden mezar taşlarının inşasına salâhiyettardırlar ve hattâ eskiden mevcut taşların
üzerini süslemek ve ilâveler yapmak hakkı bile kendilerine bahşedilmiştir.
A m e r i k a B i r l e ş i k Hükümetleri
A m e r i k a l ı m i m a r l a r ı n t a l e p l e r i " ; «American İnstitute of Architects» in İkametgâhlar ko-misyonu 68 inci toplantısına ait tanzim ettiği raporda: «Yapı faaliyetlerindeki şahsî teşebbüslerin ancak hükümetin yar-dımına mazhar olmak suı-etile inkişaf edebileceği, bununla beraber hükümetin bu nevi yapılar üzerindeki sıkı kontrolü-nü hafifletmek, mahallî inşaattaki plânların tetkiki, merkezî ve federal teşekküllerin formalitelerine tâbi tutmadan, daha pratik bir şekilde, mahallî komisyonların dairei salâhiyetine bırakmak suretile temin etmesi lâzımdır. Federal teşekküller daha ziyade rehberlikle iktifa edip, malî yardımlarla şahsî teşebbüsleri himaye ve teşvik etmelidir. Yapı projelerinin tet-kik -ve kabulü merkezî komisyonlar tarafından değil, her mın-takanın mahallî komisyonları tarafından gözden geçirilme-lidir. Buna mukabil hükümet müesseseleri yapı malzemesi-nin tedarik şekilleri, piyasa Hatlarının istikrarı, inşa metod-ları, yapı endüstrisinin memleketteki inkişafı gibi umumî me-sail ile iştigal eylemelidir.» denilmektedir.
M ü n a k a l â t v e y o l K a z a l a r ı ; «Roads and Streets» mecmuasının bir makalesine na-zaran, Amerikada vukua gelen yol kazaları günden güne ço-ğalmaktadır. 1935 senesine nazaran 36,100 ölüm vak'ası kay-dedilmiştir. 1925 den 1935 e kadar on senelik bir müddet için-de Amerikada yol kazaları neticesiniçin-de ölenlerin miktarı 400,000, yaralananların miktarı on milyon kişiye baliğ olmak-tadır.
Makale sahibi kazaların bu mühim yekûna çıkmasının sebeplerini otomobillerin sür'atlle yolların genişliklerindeki nisbetsizlikte aramaktadır. En ziyade kazaya sebebiyet veren otomobiller 1935 ve 1936 modeli sür'atli arabalardır ve bu ara-balar kâfi derecede geniş olmıyan şoselerde kazalara meydan vermektedirler.
Amerikanın en büyük otomobil fabrikaları direktörünün bu husustaki şayanı dikkat beyanatında: «Yollar ne kadar ge-niş ve mükemmel olurs aolsun azamî sür'at; saatte 90 kilo-metreyi geçmemelidir. Zira istatistiklere nazaran, vukua ge-len kazaların % 95 i 90 kilometreyi mütecaviz bir sür'atle ha-reket eden otomobiller tarafından yapılmaktadır.» denilmek-tedir.
P a r i s y e r a l t ı t r e n l e r i ;
iblâğ edilmiş olacaktır. Kumpanyanın umumî sermayesi on milyar frangı tecavüz edecektir.
1 9 3 7 P a r i s s e r g i s i ;
1935 denberi hazırlığına başlanılan ve küşat resmi 1937 senesinde yapılacak olan Paris Beynelmilel sergisinin bugünkü vaziyeti hakkında alınan malûmatı aşağıya dercediyoruz:
T u r i z m p a v i y o n u ;
Alma köprüsü ile Quai d'Orsay'ın teşkil ettikleri köşeye inşa edilmekte olan turizm paviyonunun 50 metre yüksekli-ğinde bir kulesi olacak ve bu kulenin muhtelif cepheleri dün-ya turizm faaliyetini gösterir şemalı dekorasyon ve kabartma-larla süslenecektir.
S i n e m a v e f o t o ğ r a f p a v i y o n u ; Eiffel kulesinin dibinde kurulmakta olan sinema ve fo-toğraf paviyomında 500 kişiyi istiap edecek bir sinema salonu bulunacak, geniş ve azametli antresi modern heykeltraşiye ait eserlerle tezyin edilecektir.
S e r a m i k p a v i y o n u ;
Quai d'Orsay sahillerinde kurulan bu paviyonun cephesi seramik dekorascyon ile süslenecek ve içerisinde çiniciliğe ve camcılığa müteallik âsarı nefise teşhir edilecektir.
T r o k a d e r o ' d a a k u a r y u m ;
Trokadero'da 1878 de meydana getirilmiş olan akuaryum bir çok tadilâtla genişletilmiş ve modern bir şekle sokulmuş-tur. Yeni akuaryum üç kısmı ihtiva edecektir:
1 — Madeni ve nebatî elemanlar,
2 — Denizlerde çalışan insanlar (denizaltındaki faaliyet), 3 — Denizlerde yaşıyan hayvanatın cins ve nevileri. Akuaryumdaki tesisatı harekete getiren makine tertiba-tı büyük vitrinler sayesinde halka teşhir edilecektir.
A l m a h a v a î g e ç i d i ;
Alma meydanı üzerinde, iki katlı olmak üzere, yayalara mahsus havai bir geçit inşâ edilmektedir. Bu geçit 110 metre uzunluğunda bir kiriş üzerine oturtulacak, gemi güvertele-rinde olduğu gibi, üst üste iki katı ihtiva edecektir. Geniş ki-rişin aralıklarına küçük satış mağazaları yerleştirilecektir.
İngiltere
B i n a v e r g i l e r i ;
İngilterede Yapı endüstrisi meclisi müstakil yapı müte-ahhitlerini terfih edecek bazı kararlar ittihaz etmiştir.
Yapı endüstrisi faaliyetini ve ebniye vergilerini tetkik eden eksperler heyeti bu millî faaliyet şubesinin senevî yüz elli milj'on İngiliz lirası vergi tarhedildiğini müşahede eyle-miştir. Heyet azaları, vergi fazlalığının yapı endüstrisinin ve buna tâbi diğer endüstri şubelerinin inkişafına bir mâni teş-kil edeceği kanaatindedirler. Bu sebeple hükümet nezdinde te-şebbüsatta bulunarak ebniye vergilerinin ve bilhassa yeni in-şa edilen binaların vergilerinde tenzilât yapılmasını istiye-ceklerdir.
B e l e d î i n ş a a t t a e m a n e t v e m ü n a k a ş a u s u l l e r i ;
Beledî inşaatın emaneten mi, münakaşa suretile mi da-ha ucuza maledileceği mevzuu etrafında uzun münakaşalar devam etmektedir. «Highways & Bridges» namındaki mecmua son nüshasında belediye mühendislerinden birinin bu mev-zua dair bir raporunu neşretmiştir. Her iki sistemin de faide
ve mahzurları yazılıdır. Ehemmiyetine binaen bir suretini hu-lâsaten aşağıya alıyoruz:
«Emaneten yapılan inşaatta «kâr» mevzuu bahsolamaz. Fakat buna mukabil de müteahhitlerin çalışma sistemlerin-deki, uzun senelerin mahsulü olan, tecrübî teknik bulunmaz, ayni zamanda emanet usulünde kontrole sarfedilecek mebaliğ bu mühim sarfiyat yekûnile mütenasip bir faide temin ede-mez. Malzeme sarfiyatı fazla, amele ücretleri yüksektir. Ema-net usulile ameleden elde edüecek randman bir müteahhidin elde edeceği randmana nazaran daima azdır.
Münakaşa usullerinde, rekabet dolayısile, müteahhide ka-lacak kâr nihayet mahduttur. Ötedenberi mevcut olan tea-müle göre müteahhidin eseri otorite tarafından sıkı bir kon-trole tâbi olduğundan yapacağı işler nizamî ve konturat esas-larına muvafıktır.»
Raporunda münakaşa usulüne taraftar görünen mühen-dis, emanet usulünün ancak mütehassıslardan mürekkep tek-nik bir servis tarafından idaresile muvafık olacağı kanaatin-dedir.
İtalya
İ m a r f a a l i y e l e r i ;
1—.Sardinya adası; 220 kilometre uzunluk ve 100 kilometre genişliğe malik olan bu adada büyük bir imar faaliyetine şa-hit olunmaktadır. Bataklıklar kurutulmakta, yollar yapılmak-ta, köprüler kurulmakyapılmak-ta, mektepler inşa edilmektedir. Hükü-met 1438 kiloHükü-metrelik yol yaptırmış', 102 köprü inşa ettirmiştir.
2 — Romadan yirmi bir kilometrelik bir mesafede kâin
12,000 hektarlık bir arazinin sulanması temin edilmiş ve
zi-raate başlanmıştır.
3 — Napoliden otuz beş kilometrelik bir mesafede bulu-nan 20,000 hektarlık bir arazinin pompa tesisatı vasıtasile
ku-rutulması ameliyesi bitmiş ve ziraate terkedilmiştir. 4 — Pö nehrinin kollarından biri olan Reno nehrinin vü-cude getirdiği deltalar büyük mesai neticesinde tanzim edi-lerek pirinç zeriyatma salih bir şekle getirilmiştir. Bu arazi 90,000 hektara baliğ olmaktadır.
Y e n i i ş ç i l i k m u k a v e l e s i ;
Yapı endüstrisine ait yeni işçilik mukavelesinin esaslarını hulâsa eden «Corriere dei Costruttori» gazetesinin yazısını ay-nen dercediyoruz:
Yeni işçilik mukavelenamesi yapı endüstrisinde çalışan 800,000 işçinin bugünkü hayat şartları üzerinde memnuniyet-bahş ıslahat yapacak mahiyettedir. 1936 senesi ağustosundan itibaren yapı işlerinde çalışan amelenin yevmiyeleri % 10 nis-betinde arttırılmıştır.
Yeni konturatta, bir sene fasılasız çalışan ameleye 6 gün tatil hakkı bahşedilmiştir.
İşine nihayet verilen ameleye kıdem hakkı ile beraber o müessesede çalıştığı her sene için 16 şar saatlik yevmiye nis-betinde tazminat verilir. Kıdem hakkı kazanmadan istifa eden veya işine nihayet verilen ameleye müessesede çalıştığı her iki ay için bir günlük yevmiye tazminat olarak verilir.
Çalışma saatleri, vasati haftada kırk saate müsavi ola-cak şekilde, günlere taksim ve tevzi edilmiştir. Şimal mıntaka-larında çalışan amelenin kış mevsiminde çalışamadıkları gün-leri yazın telâfi etmegün-leri temin edilmiştir. Yeni konturat hu-susi şerait İçinde çalışan ameleler için (şehir haricinde çalı-şanlar, su içerisinde çalışanlar gibi) ayrı maddeler mevcut-tur.
