I
Maket
ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ
P R O J E Y A R I Ş M A S I
EGE
1. Ödül Y I L M A Z S A N L I Mimar İ. T. Ü. Y I L M A Z T U N C E R Mimar İ. T. Ü. G Ü N E R A C A R M i m a r İ. T. Ü. J Ü R İ R A P O R U Ö Z E T İ : Ş E M A : I — K O N U V E M E T O DN â z ı m plânın mevcut Ege Üniversite şehrinde ayrılmış bulunan arazisi üzerinde modern Ziraat İlmi Öğretim Felsefesini en iyi şekilde temin ve temsil edecek fakülte binasını, müsabakaya iştirak eden 22 proje arasından seçme işidir.
Jüri çalışmaları :
İnceleme - açıklama - eleştirme ve sıra-l a m a yosıra-lunda yapısıra-lmıştır. II — F O N K S İ Y O N K o n u dört fonksiyonun ışığı altında etüd edilmiştir. A — Yerleşme B — Çalışma C — Sirkülâsyon D — Estetik.
A — Yerleşme : Ege Üniversitesi ge-nel vaziyet plânı esasları ile birlikte çevre ve arazi hususiyetleri göz önünde tutulmuş, oto ve yaya sirkülâsyon yolları ile iç mey-danların tevlit ettiği problemler nazarı iti— bare alınarak sitenin esas bünyesini bozma-yacak sureti haller aranmıştır.
Parçalanmış kitlelerin araziye en uy-gun şekilde yerleştirilmiş olması, gruplar arasında dengeli yeşil boşlukların bırakılmış olması, bölgenin iklim özelliklerine uyan mahfuz, kullanışlı ve insan ölçüsüne uy-gun mekânların tertibi ve inkişaf meseleleri-nin ele alınışı projelerin değerlendirilmesin-de ana ilkelerdeğerlendirilmesin-den biri olmuştur.
B — Ç a l ı ş m a : Çalışma fonksiyonu iki noktada incelenmiştir.
1 — Yapının işlemesi
2 — Işık ve ısı durumu.
1 — Yapının işlemesi: Fakültenin öğ-retim esaslarına göre tanzimi ve muhtelif bölümler arasındaki münasebetlerin muvaf-fakiyet dereceleri, fakülte öğretim kısımları ile araştırma, tatbikat ve diğer kültür ve sosyal tesislerinde sitenin ve fakültenin kendi bünyesindeki kuruluş ve inkişaf safhalarına uygun bir gruplamanın mevcut bulunup bu-lunmadığı aranmıştır.
Öğreticiler ve öğrenciler arasında en iyi bağı kuracak çözümler; kürsü - lâboratuvar münasebetleri; bu ünitenin sınıflar ve anfi grupları ile alâkası, esas giriş ve tâli giriş çıkışların isabetli yerleri, sosyal tesislerin fakülte içinde çalışmalara en iyi şekilde hiz-met imkânı sağlayan tertipleri - araştırma sahalarının müstakil çalışma hüviyetleri
-(s;
l i-İD
H
i ö 1
uj
ı
O BLOKUsınıflar ve küçük anfi gruplarının merkezî durumları tetkiklerimizde göz önünde tu-tulmuştur.
2 — r§ık ve ısı durumu : Senelik sıcak-lık ortalaması yüksek olan ve umumiyetle güneşin etkisindeki bir muhitte kitlelerin parçalı fakat birbirine yakın kompozisyon-larla tertiplenmesinin ışık ve ısı kontrolü bakımından doğru bir çözüm olduğu kabul edilmiş, gerekli yerlerde ise solar kontrolün ehemmiyeti üzerinde durulmuştur.
C — S İ R K Ü L A S Y O N 1 — Dış sirkülasyon 2 — İç sirkülasyon.
1 — Dış sirkülasyon: Site umumî oto ve yava yollarının fakülte ile bağlantısı -Iâboratuvar ve diğer atölye eleman'arına rahatlıkla servis imkânları, idare ve büyük anfiye oto ile ulaşım imkânları aranmış, oto yollarının yaya trafiğini aksatmayan su-reti haller üzerinde durulmuştur.
2 •— İç sirkülasyon: Fakülte üniteleri arasında en iyi ve yakın bağı kuracak şe-kilde iç plânlamanın halledilmiş olması, rahat ulaşım ve görüşü temin eden net is-tikametler veren iç sirkülâsyon çözümleri aranmıştır.
B — E S T E T İ K
Yukarıda bahsedilen fonksiyonlara ce-vap verecek çözümün ortaya koyacağı form'ıı yaratan strüktür ve malzeme mese-leleri ile birlikte mimarinin his ve estetik anlayışını da nazarı itibare almış bulunu-yoruz.
Bu dört fonksiyonun dışında:
Müsabakaya iştirak eden projelerin ekenomik faktörleri:
— Fonksiyon ve kullanışlılık — Strüktür
— Cazip çevre
— Randımanı arttıracak tedbirler —- Fleksibilite
— Açıklık — Ses tedbirleri
Programın gerektirdiği mekânı çevre-leyecek hacım elemanları maliyeti,
yönlerinden mukayeselere tâbi tutulmuş ne-tice kararların verilmesinde rol oynamıştır.
Yapılan tasnif sonuhda muvaffakiyet mertebelerine göre 1, 6, 8, 2Q, 22 sıra Nö.lu projeler birinci elemeye, 3, 7, 9, 10, 12, 13, 15, 17 sıra No.lu projeler ikinci elemeye tâbi tutulmuşlardır.
Geriye kalan 9 projenin teker teker ve birbirleri ile mukayeseleri sonucunda,
14 sıra No.lu proje: Programın yerleş-tirilmesinde fonksiyona göre bir tertibe gi-dilmişse de arta sirkülasyon iyi çözülmemiş-tir. Büyük anfilerin çevre mekânlarla mü-nasebeti iyi değildir. Proje heyeti ıımumi-yesi ile bütün bir karakter ifade etmemek-tedir. Bazı detaylardaki sureti hallerin ori-jinal bulunmayışı sebepleri ile ve
ekseri-yetle : 1
16 sıra No.lu proje: Bazı e l e m a n t ı r kalitelerine ,,. mukabil kitle kompozisyonu-nun isabetsizliği ve kürsü - Iâboratuvar mü-nasebetlerinin başarısız tertibi sebebiyle
de-rece ve mansiyon projelerinden sonra en iyi proje olduğu ittifakla tesbit edilerek üçün-cü elemeye tâbi tutulmuştur.
18 sıra No.lu proje: Ön raporda izah edilen şehircilik ve mimarî prensipler mu-vacehesince incelenmiş bazı fonksiyon hata-ları ve zemin katında giriş holünü çizme-miş olmasına rağmen kitleler ve yeşiller arasındaki ölçülü parçalamalar, bölge ikli-mine uygun çözümü, cihetlemenin doğru ve Enstitüler arasındaki bağlantıların iyiliği göz önüne alınarak 5 - 2 ekseriyetle
dör-düncü mansiyona,
2 sıra No. lu projenin vaziyet plânı tertibinde dershane - Iâboratuvar ve kürsü bloklarının fakülteyi Üniversite kampusun-dan ayırıcı bir biçimde yerleştirilişi, d a h a önemli olan anfi kompleksleri ve kütüp-hane gibi elemanların geri plâna atılması uygun görülmemiş ve in sirkülâsyon bakı-mından Iâboratuvar sınıf öğretim üyeleri ve öğrenci ilgileri yönünden tatminkâr bulun-mamıştır. Buna rağmen yer yer plân ter-tiplerinde gösterilen başarı gereğince bu proje ittifakla üçüncii mansiyona,
5 sıra No.lu projede vaziyet plânı ter-tibinin kampusun genel d u r u m u ile uygun bir çözüm sekli arzetmeyişi. bina kitlelerinin tesadüfî yer'eştirilişi, kafeterya ve kreş gibi binaların çn plâna alınması, temsilî ka-rakteri olan arifi ve kütüphanenin arka plâna atılması yersiz bulunmuştur. Plân çalışması, bazı detay yetersizliklerine rağmen genel olarak başarılı görüldiijü için bu proje
11 sıra No.lu proje, vaziyet plânı ter-tibinde: U m u m î ahenge iştirak bakımından m a h z u r addedilen 6 katlı bir kitlenin ön plâ-na alınmış bulunması, kürsü bloklarının 5 ve 6 katta tertibi ile asansör kullanılmış ol-ması, müstakbel Edebiyat Fakültesi sını-rına çok fazla yaklaşmış olması ve kitlelerin birbirine çok yakın tertibi mahzurlu bulun-muştur. Buna mukabil çevre ile olan müna-sebetinde idare bloku ve anfinin sınırladığı ön meydanın istikamet gösterici şekilde tertibi iyi bulunmuştur.
Elemanter clarak anfilevin f o r m u ara-larda kalan kurların tertibi sınıf blokunda paperdülerin kifayetsizliği kürsüler blokları-nın orta kurlar şeklindeki tertibi ve bu kurlara bakan edalar ve bu blokların 5 ve 6 katlı olması sebebiyle şakulî sirkülasyon güçlüklerine mukabil umumî şemanın ve mimarî seviyesi takdir edilmiş ve ittifakla bir'rcei mansiyona,
19 sıra No.lu proje, umumî kitle kom-pozisyonu m u v a f f a k addedilmiştir, ancak ön meydancığın iki kürsüler bloku ile sınır-lanması mantıkî görülmemiştir. Ayrıca ha-vuzda kıymetlendirilmiş olan esas girişin geri plânla bağlantısı çok zayıf bulunmuş, bu büyük sirkülasyon üzerinde Dekanlık
ünite-e
-.- 3 C I = = P — J J — r f f T ^ I f -' i — j z 3 = F = 1 = f | f _ T . İ 't İ = J r: | . -#
- — = H h —-İÎR
İL
r
_uri!
IMil
uıg • U u . i1mm
E
F Î
I I I I I . I I 11i'isııiıijıı^alıııııiiiluıiHiıU
Ullîllll.'lll'i JİILI[MM
i
I
9-4
II 't±
sinin yerleştirilişi mahzurlu addedilmiş, uzun ve alçak bloku aynı düzlem üzerinde tertibi arazi meyline uygun olmayışı okuma salonu yerinin isabetsizliği, orta blokun kür-sülerle bağlantılarının zayıflığı, kürsüler bloklarında bu bağlantılar noktalarının kifa-yetsizliği gibi mahzurlarına mukabil işleyiş diireni ve strüktürünün intizamı ve heyeti umumiyesindeki ciddiyet takdir edilerek bu proje ittifakla üçüncü m ü k â f a t a ,
4 sıra No.lu proje, vaziyet plânı ter-tibinde zcning plânının esas fikrine uyula-rak, kuzeyde alçak idare bloku, doğuda ka-feterya ve anfi, batıda tedris blokları ile çevrelenen ve doğuya açılmış iç avlu teşkili uygun görülmüştür. Bütün blokların topoğ-rafyava intibakı sarahaten belirtilmiştir. U m u m î dershaneleri zemin katta tertibi, her de-shaneye yeteri kadar boşalma saha-ları tahsisi ve dört cihetten tabiata açılmış ve arozive uygun olarak kademelendirilmiş gene! bir karalı teneffüshanenin yerleştiril-mesi ölcülendirilmedeki aşırılığa rağmen iyi bir çözüm tarzı getirmiştir. Öğrenciler ve öğretmenlere tahsis edilen kafeteryanın ted-ris blokları ile irtibatı ve 500 kişilik salo-nun bu manzumeye eklenişi fonksiyon bakı-mından uygun görüldüğü gibi salonun kul-lanılış maksadının zenginleştirilmiştir. Kür-sü tertiplerindeki yarım kat irtibatları uy-i'un bulunmuş ve her kürsünün kendi tat-bikat dershane ve lâboratuvarlarının esas kürsü nüvesine yakınlığı bilhassa müşavir jüri üyelerince yerinde görülmüştür. Ancak müellif kürsü programını gerçekleştirirken bir çek piyesin iç içe tertibi zorunda kal-mış bir kısım piyeslerin ışıksız ve havasız bölgelerde tertiplenmesi bazı odalarında nis-beten dar ölçüde tutulan aydınlıklara bak-mas'nı önleyememiştir. Bu arada bilhassa D blckunda uzun ve ışıksız dar koridorlar ortaya çıkmıştır. Kürsülerdeki dershanelerin ";riş ve dağılış sahaları kâfi ölçüde
değil-dir. Yukarıda belirtilen hususlar göz önüne alınarak bu proje ittifakla i k i n c i mü-kâfata,
21 sıra No.lu proje, yerleştirme bakı-mından talebelerin müşterek dershane ve anfileri ile diğer u m u m î tesislerin santral yerleştirilmesi ve bu tesisin öğretim üyeleri kürsü ve çalışma hacımları ile ihtisas tale-belerinin sınıf ve lâboratuvarlarının grııp-landırılarak 3 blokla irtibatlandırılması prensibi uygun bulunmuştur. K a m p u s esas meydanından fakülteye gelen küçük mey-dancıkların tertibi ve hoca talebe sirkülâs-yonıı muvafıktır. Programda istenen hacım-ların tertibinde fonksiyonhacım-larına göre doğru prensiplere bağlanacak hal suretleri aran-mıştır. Mimarî kompozisyonu itibariyle bi-naların parçalanması uygun bulunmuş, an-cak bu parçalayış bazı noktalarda fazla
ileri gitmiştir. Kürsülerin ikişer ikişer birer kat üzerine tertiplenip ihtisas sınıflarına ait talebe hacımlarının bunlarla irtibatlandır-ması iyi görülmüştür. Genel kompozisyon-daki bütünlük ve sağlam fikirlere dayanan sureti hallerinden dolayı bu proje genel
olarak jürinin değerlendirme prensipleri mu-vacehesinde diğer projelere nazaran üstün başarı gösterdiği tesbit edilmiş ve 5 - 2 ekse-riyetle b i r i n c i m ü k â f a t a
lâyık görülmüştür.
Birincilik kazanan proje için jürice
ya-pılan tavsiyelerin müellifçe yapılacak 1/200 mimarî revizyon projelerinde nazarı itibare alınması ve jürinin tekrar tetkik ve tasvibi temin edildiği takdirde mimarî avan proje olarak kabul edilmek suretiyle tatbik kabiliyeti olduğu tesbit edilecektir.
