PİYASALAR
Veri akışının sakin olduğu yurtdışı piyasalarda EUR/USD paritesi dar bantta hareket etti ve günü 1,2448 seviyesinden sonlandırdı. ABD tarafında bugün açıklanacak perakende satışlar verisi tüketim ve harcamalara yönelik bilgi vereceğinden önemle izlenecek.
Avrupa'da ise Yunanistan'daki siyasi belirsizlik nedeniyle Portekiz, İtalya ve İspanya gibi mali yük altındaki ülkelerin tahvil faizleri yükselirken, yatırımcıların güvenli liman olarak gördükleri Almanya'nın 10 yıllık tahvillerinin getirisi tarihi düşük seviye olan %0,67 düzeyine indi.
1
Döviz Piyasası
Yurtiçinde açıklanan %1,7 ile beklentilerin altında kalan 3. çeyrek büyüme verisi, TL’yi olumsuz etkiledi. Ancak TCMB Başkanı Erdem Başçı’nın geleceğe yönelik olumlu konuşmaları ve petrol fiyatlarında devam eden düşüş büyüme verisinin olumsuzluğunu sınırladı ve USD/TL kuru günü yatay seviyeden tamamladı.
Emtia Piyasası
Altın, yatırımcıların dikkatlerini ABD'de faizlerin artırılacağı beklentilerine çevirmeleri ile birlikte, 6 haftanın en yüksek seviyesinden düştü ve günü ons başına USD 1.226 seviyesinden tamamladı.
Brent petrolün varil fiyatı, Suudi Arabistan'ın üretim azaltmayı düşünmediğini tekrar açıklaması ve OPEC’in 2015 talep tahminlerini aşağı çekmesinin ardından 2009’dan beri en düşük seviye olan USD 65 seviyesinin altını görürken günü USD 64,2 seviyesinden sonlandırdı.
$/TL 2,1482 2,2669 2,2660 0,0% 5,5%
€/TL 2,9529 2,8055 2,8215 0,6% -4,4%
Sepet* 2,5515 2,5363 2,5434 0,3% -0,3%
€/$ 1,3743 1,2374 1,2448 0,6% -9,4%
$/Yen 105,31 119,69 117,82 -1,6% 11,9%
$ Endeks 80,04 88,69 88,27 -0,5% 10,3%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg * (0,5$+0,5€)
31 Ara 13 9 Ara 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim 10 Ara 14 Günlük
Değişim
2,2660 1,2448 2,5434
1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4 2,6
Oca 13 Nis 13 Tem 13 Eki 13 Oca 14 Nis 14 Tem 14 Eki 14 --- FED Çıkış Stratejisinin Açıklanması
$/TL €/$ Sepet
Kaynak: Bloomberg
Altın($/Ons) 1.202 1.231 1.226 -0,4% 2,1%
Petrol(Brent) 110,8 66,8 64,2 -3,9% -42,0%
Gümüş($/Ons) 19,5 17,1 17,1 -0,1% -12,4%
Kaynak: Reuters, Bloomberg
31 Ara 13 10 Ara 14 Günlük Değişim
9 Ara 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim
1.693
1.226 117,38
64,2
60 70 80 90 100 110 120 130
1.000 1.100 1.200 1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 1.800 1.900 2.000
Oca 13 Nis 13 Tem 13 Eki 13 Oca 14 Nis 14 Tem 14 Eki 14 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
2
Borsalar
Beklentilerin altında açıklanan 3. çeyrek büyüme verisine rağmen petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye'nin makro dengelerine olumlu yansıyacağı beklentisiyle yurtdışından pozitif ayrışan BİST-100 endeksi günü %0,7 yükselerek 84.126 puandan kapattı.
ABD hisseleri, enerji hisselerinde yaşanan kayıplar sonucu dünü sert düşüşle kapatırken, S&P 500 endeksi son iki ayın en kötü performansını gösterdi. Asya borsaları petrol fiyatındaki zayıf seyrin güç verdiği küresel ekonomik büyüme hakkındaki endişelerle güne düşüşle başladı.
Petrol fiyatlarındaki zayıf seyrin devam etmesinin TL’ye destek olmasına paralel 2 yıllık gösterge faiz günü %8 seviyesinden sonlandırdı. Beklentilerin altında gelen yurtiçi büyüme verisinin etkisi ise sınırlı oldu.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 42,4 milyar TL düzeyine gerilerken, bu rakamın 39 milyar TL’lik kısmı %8,25’ten haftalık repo fonlamasından, 3,2 milyar TL’lik kısmı %10,75’ten piyasa yapıcılığı imkanından, yaklaşık 0,2 milyar TL’lik kısmı
%11,25’ten kotasyondan oluştu ve ortalama fonlama maliyeti
%8,45 düzeyine geriledi.
Faiz Piyasası
Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 180 seviyesine; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %4,76 seviyesine yükseldi.
%8,45
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
May 12 Eki 12 Mar 13 Ağu 13 Oca 14 Haz 14 Kas 14 TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi
Kaynak: TCMB
%8
10 943
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000 5.500 6.000
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) Top. Piyasa Hacmi
Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*)
Milyon TL Milyon TL
Gösterge Tahvil* 10,10 7,97 8,00 0,03 -2,10
USD Libor( 3 aylık) 0,25 0,23 0,23 0,00 -0,02
EUR Libor( 3 aylık) 0,27 0,06 0,06 0,00 -0,21
O/N İMKB Repo 7,60 10,72 10,64 -0,08 3,04
Eurobond 2030* 6,91 4,71 4,76 0,05 -2,15
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg * bi l eşi k fa i z
10 Ara 14 Yıl Sonuna Göre Değişim 31 Ara 13 9 Ara 14 Günlük
Değişim
BIST-100 67.802 83.527 84.126 0,7% 24,1%
BIST-30 82.448 102.992 103.774 0,8% 25,9%
Sanayi 62.349 76.474 76.832 0,5% 23,2%
Hizmetler 50.656 61.864 62.262 0,6% 22,9%
Mali 90.498 111.721 112.649 0,8% 24,5%
Bankalar Endeksi 122.226 154.446 155.831 0,9% 27,5%
Dow Jones 16.577 17.801 17.533 -1,5% 5,8%
S&P 500 1.848 2.060 2.026 -1,6% 9,6%
DAX 9.552 9.794 9.800 0,1% 2,6%
Nikkei 225 16.291 17.813 17.413 -2,2% 6,9%
Bovespa 51.507 50.193 49.548 -1,3% -3,8%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
10 Ara 14 Yıl Sonuna Göre Değişim Günlük
Değişim 31 Ara 13 9 Ara 14
84.126
48.000 53.000 58.000 63.000 68.000 73.000 78.000 83.000 88.000 93.000 98.000
0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000
Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14 İşlem Hacmi (milyon TL) BIST 100 Endeks (sağ eksen)
Kaynak: Reuters
3
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
Türkiye ekonomisi, 2014 yılının üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %1,7 ile beklentilerin (%3) altında bir büyüme performansı gösterdi.
TCMB ‘2015 Yılı Para ve Kur Politikası’ programını açıkladı.
OPEC kendi ürettiği petrole olan talebin, ABD'de kaya petrolü arzında devam eden artış ve küresel tüketimdeki zayıf büyüme nedeniyle gerileyeceğini belirterek petrol piyasasındaki arz fazlasının gelecek yıl da devam edeceğine işaret etti.
ABD’de bütçe açığı kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre %58 azalarak USD 57 milyar oldu.
Güney Kore Merkez Bankası politika faizi %2’de sabit tuttu.
Kuveyt, petrol fiyatını 2008'den bu yana görülen en düşük seviyeye indirdi.
Japonya'da çekirdek makina siparişleri 5 aydır ilk kez düşüş göstererek aylık bazda %6,4 geriledi.
Türkiye ekonomisi, 2014 yılının üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre %1,7 ile beklentilerin (%3) altında bir büyüme performansı gösterdi. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %1,8’lik artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH artışı bir önceki çeyreğe göre %0,4 oldu. 2014 ilk çeyreği için daha önce açıklanan %4,7'lik büyüme %4,8'e, ikinci çeyrek için açıklanan %2,1 büyüme ise %2,2’ye revize edildi.
Büyümenin arz tarafını incelediğimizde üçüncü çeyrekte en yüksek artış ulaştırma kaleminde olurken, bunu sırasıyla mali kuruluşlar, sanayi, inşaat ve ticaret izledi. Tarım ise geçen yılın aynı çeyreğine göre %4,9 azaldı. Tarımdaki bu azalışta 2014 yılının kurak geçmesi en büyük etkendi. Mali kuruluşlardaki artış ise 2012’nin üçüncü çeyreğinden itibaren en zayıf artışı gösterirken, bunda en önemli etki BDDK’nın tüketici kredileri ve kredi kartları üzerinde uyguladığı sınırlayıcı tedbirler oldu. Bankacılık sektörünün 3. çeyrekteki toplam karı 2013 yılının aynı dönemine göre %8,2 azalmıştı. Büyümenin talep tarafına baktığımızda büyümenin ana dinamosunun ihracat ve kamu tüketimi olduğu görülmektedir. İhracat bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %8 artarken, kamu tüketimi %6,6 artış gösterdi. Yıl başından itibaren devam eden iç talepteki baskının bu çeyrekte de etkili olduğu görülmektedir. Özel tüketim artışı %0,2’de kalırken, özel sektör yatırımı ise değişim kaydetmedi.
Yılın üçüncü çeyreğinde büyümenin en önemli kaynağı 2,5 puanlık katkıyla dış talep olurken; kamu tüketiminin katkısı %0,6, özel sektör tüketiminin katkısı %0,1 oldu. Özel tüketim talebinin TCMB ve BDDK tarafından alınan önlemler paralelinde ivme kaybettiği ve zayıf seyretmeye devam ettiği görülmektedir. Yatırımların büyümeye katkısına baktığımızda kamu yatırımını %0,1 daraltıcı etki yaparken, özel sektör yatırımının ise katkısı olmadı.
1,7
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15
2008-1 2008-2 2008-3 2008-4 2009-1 2009-2 2009-3 2009-4 2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4 2012-1 2012-2 2012-3 2012-4 2013-1 2013-2 2013-3 2013-4 2014-1 2014-2 2014-3
Büyüme (Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre değişim, %)
Kaynak: TÜİK
2014 OVP Büyüme Hedefi %3,3
4
TCMB ‘2015 Yılı Para ve Kur Politikası’ programını açıkladı. Programa ilişkin yapılan açıklamada aşağıdaki hususlara değinildi:
TCMB’nin temel hedefi fiyat istikrarıdır. Mevcut şartlar 2015 için %6,2'lik enflasyon tahmininin de altında bir gerçekleşme olabileceğine işaret etmektedir. Önümüzdeki yıl enflasyonun % 5'e oldukça yakın bir seviyede gerçekleşmesi mümkündür.
Enflasyonun 2015 yılı boyunca kademeli bir düşüş sergilemesi amaçlanmaktadır. Son dönemde petrol fiyatı olmak üzere tüm emtia fiyatlarında önemli bir düşüş gerçekleşmiş durumdadır ve bu enflasyonu düşürücü bir faktör olacaktır. Petrol fiyatlarındaki her 10 Dolarlık düşüşün 0,4-0,5 puanlık enflasyonu düşürücü etki getirdiği hesaplanmaktadır. Enflasyon için yıl sonu öngörüsü %8,9’dur. TCMB’nin mevcut düşüncesi yılsonunda %8,9'un altında gerçekleşme olabileceği yönündedir. Ocak- Şubat-Mart-Nisan aylarında enflasyonda kuvvetli bir düşüş mümkün olarak değerlendirilmektedir.
Gelecek yıl dış dengede belirgin iyileşme beklenmektedir. Emtia fiyatlarındaki düşüşün kalıcı olup olmadığı izlenecektir. Eğer bu durum kalıcı olursa Türkiye için avantaj sağlayacaktır.
Dünyada düşük faiz ortamı Türkiye için avantaj yaratmaktadır. Bu avantajı kullanarak yapılan borçlanmaların üretime ve yatırıma yönelik olması önem taşımaktadır. Basiretli borçlanma konusunda çaba gösterilmelidir. Düşük faiz ortamı gelir dağılımına da olumlu yönde katkı yapmaktadır.
Türkiye için önümüzdeki dönemde söz konusu olacak zorluklar FED'in politikalarını normalleştirmesi ve tarım/gıda fiyatlarının seyri olacaktır. FED'in sıkılaştırma adımları erken ya da geç olursa nasıl adım atılacağına ilişkin hazırlıklar yapılmış durumdadır.
TCMB döviz kurlarında aşırı oynaklığı arzu etmemektedir. Para politikasındaki sıkı duruş hem döviz kuru hem enflasyon beklentilerini kontrol etmekte başarılı olmaktadır. TL'de aşırı oynaklığı giderecek araçlar geliştirilmiştir ve bunlar gerekirse kullanılacaktır. Getiri eğrisi yataya yakın tutularak sıkı para politikası duruşu sürecektir.
TCMB döviz depo faizlerini düşürüp, limitleri artırmıştır. Bankalara gereklilik halinde likidite olanağı bu kanalla mevcuttur.
Bankalar daha uygun koşullarla döviz borçlanabilecektir. TCMB attığı adımlarla rezerv biriktirme hızını biraz azalttı, ihracat reeskont kredileri rezerv birikimlerine katkı yapmaktadır, 2015 yılında ihracat reeskont kredilerinin rezervlere katkısı artacaktır. Döviz rezervlerinin ithalatı karşılama oranı iyileşmeye devam etmektedir. Rezervlerin borçları karşılama oranı kademeli olarak artacaktır. Şu anda rezervlerin kısa vadeli borçları karşılama oranı %90 civarındadır ve bu eleştiri konusu olmaktadır.
Üçüncü çeyrek büyümesi sadece ihracattan gelmiş görünmektedir. Büyümenin dördüncü çeyrekte bir miktar daha iyi olması beklenmekle birlikte çok kuvvetli olmadığı değerlendirilmektedir.
OPEC kendi ürettiği petrole olan talebin, ABD'de kaya petrolü arzında devam eden artış ve küresel tüketimdeki zayıf büyüme nedeniyle gerileyeceğini belirterek petrol piyasasındaki arz fazlasının gelecek yıl da devam edeceğine işaret etti. OPEC tarafından yayımlanan aylık raporda, gelecek yıl üye ülkelerin ürettiği petrole olan talebin 280.000 varil azalarak günde 28,92 milyon varile düşeceği tahmini yer aldı. Kuruluş ayrıca Kasım ayında ürettiği petrolün Libya kaynaklı olarak Ekim ayına göre günde 390.000 varil azaldığını belirtti. OPEC'in geçen ayki toplantısında üretimi azaltmama kararı alınmış, örgütün en büyük üreticisi Suudi Arabistan, diğer üyelerden OPEC'in pazar payı kaybedilmesine neden olan ABD kaya petrolü üretimi ile mücadele etmelerini istemişti.
Kuveyt, petrol fiyatını 2008'den bu yana görülen en düşük seviyeye indirdi. Suudi Arabistan ile başlayan ve Irak ile devam eden petrol satış fiyatını düşürme yarışına Kuveyt de katıldı. Kuveyt, resmi petrol satış fiyatını 2008'den bu yana görülen en düşük seviyeye indirdi. Kuveyt, Asyalı alıcılar için ocak ayı ham petrol satış fiyatını bir önceki aya göre 1,85 USD/varil indirdi. Bu indirim ile Kuveyt petrolü, Suudi Arabistan petrolünün 0,50 USD/varil altında satılmaya devam edilecek.
ABD’de bütçe açığı kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre %58 azalarak USD 57 milyar oldu. Kasım ayında kamu harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre %22 azalarak USD 248 milyar, gelirleri ise %5 artışla USD 191 milyar olarak gerçekleşti. Bununla birlikte Hazine yetkilileri kasım ayında bütçe açığının keskin şekilde azalmasında bazı zamanlama farklarının etkili olduğunu da ifade ettiler. Bu zamanlama farkları dikkate alındığında Kasım ayında bütçe açığı USD 92 milyarla geçen yılın aynı döneminin %8 altında gerçekleşti.
5
VERİ GÜNDEMİ
Yurtiçinde cari işlemler dengesi yakından izlenirken; Almanya ve Fransa’da TÜFE, ABD’de perakende satışlar ve işsizlik maaş başvuruları açıklanacaktır.
UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
