Ç i m e n t o f i a t l a r ı m ü n a s e b e t i l e İktisat Vekâleti tarafından 20 temmuzdan itibaren
Ttir-kiyede, çimento f tatlarının, tonu 20 liradan 17.00 liraya ten-zil edilmiştir. Bu tarife tatbik edilirken bu ucuzluktan İs-tanbul veya İzmir gibi sahil şehirlerin istifadesi eskisine na-zaran büytik olacaktır. Şark vilâyetlerimiz ve tren hattı üze-rindeki şehirlerimiz ise; çimentoyu eskisi kadar, değilse de yine pahalı istihlâk edeceklerdir. Yani İktisat. Vekâleti çimen-tonun alış fiatını indirdiği halde, trenle nakliyat ücretleri-nin yüksek olmasından iç Anadolu şehirleri hâlâ pahalı çi-mento kullanmaktadırlar. İktisat Vekâleti çiçi-mento fiatını indirirken, Nafıa Bakanlığının da çimento nakliye ücretle-rini yeniden bir gözden geçirmesi lâzımdır. Bu hayatî inşa-at malzemesinin, bir çok şehirlerimizde çok daha ucuza kul-lanılabileceği muhakkaktır.
Nakliye ücretlerinin yüksekliğine bir misal olarak ha-riçten gelen çimentoların nakliyesi ile kendi nakil ücretleri-mizi mukayese edelim. Herkesin malûmudur, ki son bir yıl-danberi Türkiyeye hariçten çimento sokulmaktadır. İzmir son zamanlarda tamamen Yugoslav çimentosu istihlâk edi-yor. Yugoslavya ile mesafenin yakınlığı ve çimento maliye-tinin ucuzluğu ithalât müsaadesi alanları bu memleketle iş yapmağa sevketmiştir.
Son zamanlarda Almanyadan da memleketimize çimen-to İthal edilmiştir. Almanyadan Türkiyeye çimençimen-tonun be-her tonu 12. Türk lirasına verilmekte ve be-herhangi Alman li-manından Derince limanına kadar 4 Türk lirası na-kil ücretile teslim edilmektedir. Derinceden Ankaraya çi-mentonun beher tonu ise (12) Türk lirasına nakil edilmek-tedir. Burada hem çimento Hatlarında ve hem de nakil üc-retlerindeki büyük fark göze çarpmaktadır.
Binaenaleyh, gerek Kartaldan ve gerek Derinceden An-karaya kadar çimentonun beher tonu 12 Türk lirasına nakil edilmektedir ki bu Ankarada çimentonun maliyet flatmı be-her torbada vasati 50 - 60 kuruş arttırmaktadır. Diğer iç A-nadolu şehirlerinde de vaziyet bu merkezdedir. Üçüncü U-mum! Müfettişlik merkezi olan Erzurumda büyük bir imar faaliyeti vardır. Burada ise yerli çimentonun beher tonu 50 liraya malolmaktadır. Son zamanlarda Umum! Müfettiş-lik ile Rusya arasında yapılan bir anlaşma neticesinde, Er-zurumda Rus çimentosunun beher tonu 17.00 Türk lirasına malolmaktadır ki yerli çimentonun maliyeti ile arasında 23 lira gibi mühim bir fark göze çarpar.
Yukarıda da basit bir surette gösterdiğimiz bir kaç mi-sal bize çimentonun flatı tenzil edildiği halde dünya piyasa-sına nazaran memleketimizde daha çok pahalı olduğunu ve bilhassa memleket içinde nakil ücretlerinin çok yüksek ol-duğunu isbat eder. Bu da çimento fabrikalarının Türkiye-nin bir mmtakasında toplanmış olduğu ve memleketin di-ğer taraflarına sevk için uzun mesafeler katetmek mecbu-riyeti olduğunu göstermektedir. Sümer Baııkm 5 yıllık iş programına girmiş olduğu halde, hâlâ inşa edilmeyen Sivas çimento fabrikası, yapıldığı takdirde, şark vilâyetlerimiz için çok faideli olacaktır. Memleketimizin yıldan yıla artan çi-mento istihlâki daha bir çok fabrikaların yapılmasına ihti-yaç göstermektedir. Yoksa tedricî surette indirilen fiatlarla, ve nakliye ücretlerinin bugünkü yüksekliği ile yine çimento-nun Türkiyede bir lüks malzeme olmasının önüne geçmek kabil olamıyacaktır.
