GGY403
Mali Analiz Teknikleri
Doç. Dr. Erol DEMİR
Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü
BAŞABAŞ NOKTASI
Başa baş noktası analizi işletmelere, hangi üretim miktarında, ne kadar gider ile ne kadar gelir elde edeceklerini ve bu gelirin ne kadarının kar olduğunu gösteren bir analiz olarak karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla işletme kararlarının alınmasında yol gösterici bir unsur olarak göz önünde bulundurulması ve önemsenmesi gerekir.
Başka bir ifade ile işletmenin toplam gelirlerinin , toplam giderlere eşit olduğu faaliyet hacmidir.
Kar hedeflerine ulaşmada gerekli iş hacminin belirlenmesi
Çeşitli üretim düzeylerinde birim maliyetlerin ve en az satış fiyatının belirlenmesi
En karlı mamul türlerinin seçilmesi üretimin bu yönde yapılması
Yeni yatırımlar için asgari üretim kapasitesinin saptanması
İzlenecek üretim yatırım ve fiyat politikalarının belirlenmesi
Faaliyetlerin, yöneticilerin kontrolü, hedefleri ulaşılıp ulaşılmadığının kontrolü
BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ YARARLARI
BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ
Sabit ve Değişken Giderler a) Sabit Giderler
Gider
Sabit Gider
Üretim Miktarı
Üretim düzeyine bağlı olarak değişmeyen giderlerdir.
Üretimden bağımsız olarak yapılırlar.
Üretim olsa da olmasa da, artsa da artmasa da aynı kalırlar.
Faiz giderleri – Amortismanlar – Sigorta ve Vergiler, Yönetici maaşları sabit giderlerdir.
b)Değişken Giderler
Üretim miktarındaki değişmelere paralel olarak değişme gösteren giderlerdir.
Hammadde , direkt işcilik, işletme malzemesi ve üretimde kullanılan yardımcı madde giderleri değişken giderlerdir.
BAŞABAŞ NOKTASI ANALİZİ
BAŞABAŞ NOKTASI GRAFİĞİ
BBN ANALİZİNİN UNSURLARI
SABİT GİDERLER BBN (BİRİM) =
BİRİM SATIŞ FİYATI – BİRİM DEĞİŞKEN GİDER -
SABİT GİDERLER BBN (TUTAR) =
BİRİM DEĞİŞKEN GİDER 1 -
BİRİM SATIŞ FİYATI
BBN ANALİZİNİN UNSURLARI
KATKI PAYI = BİRİM SATIŞ FİYATI- BİRİM DEĞİŞKEN GİDER
BBN (BİRİM) = SABİT GİDERLER / KATKI PAYI
KATKI PAYI ORANI = BİRİM KATKI PAYI / BİRİM SATIŞ FİYATI
BBN (TUTAR) = SABİT GİDERLER / KATKI PAYI ORANI
BBN ANALİZİNİN UNSURLARI
Örnek:
60.000 adet ürün üretmeyi planlayan A firması gerçekleştireceği üretim için toplam olarak 70.000 TL sabit, 180.000 TL ise değişken maliyete katlanması gerektiğini tespit etmiş ve üreteceği her bir ürün için 8 TL satış fiyatı belirlemiştir. Bu durumda firmanın satış ve miktar bazında başa baş noktaları aşağıdaki gibi gerçekleşecektir.
70.000
BBN Miktar = --- 14.000 br (8-3)
70.000
BBN Tutar = --- 112.000 tl 1- (3 / 8)
BBN ANALİZİNİN UNSURLARI
ÖRNEK:
Birim satış Fiyatı: 5 000 TL./b Birim değişken Maliyet: 3 600 TL./b Toplam Sabit Maliyet: 1 260 000 TL.
Üretim Miktarı: 1 000 Adet olduğunu varsayalım.
Bu durumda:
Katkı Payı: 5 000 - 3 600 = 1 400 TL./b Katkı Oranı: 5 000 – 3 600 / 5 000 = 0,28
Başabaş Noktası (Miktar) : 1 260 000 / 1 400 = 900 Adet Başabaş Noktası (Satış Tutarı): 1 260 000 / 0,28 = 4 500 000TL.
olarak hesaplanacaktır.
KAYNAKLAR
Finansal Analiz, Prof. Dr. Figen AYIKOĞLU ZAİF, Prof. Dr. Aydın KARAPINAR, Gazi Kitabevi, Ankara.
Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN, Prof. Dr. Nejat TENKER, Gazi Kitabevi, Ankara, 2010
Finansal Yönetim, Dr. Öztin AKGÜÇ, Avcıol Basın Yayın, İstanbul.
Mali Tablolar Analizi, Dr. Öztin AKGÜÇ, Genişletilmiş 15. Baskı, Avcıol Basın Yayın, İstanbul, 2013.
Mali Tablolar Analizi, Prof. Dr. Şerafettin SEVİM, Dumlupınar Üniversitesi Yayınları, Kütahya.
