GGY403 Mali Analiz Teknikleri

GGY403

Mali Analiz Teknikleri

Doç. Dr. Erol DEMİR

Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü

Mali Analiz Teknikleri

• Karşılaştırmalı Mali Tablolar Analizi 1

• Dikey Yüzde Analizi 2

• Eğilim (Trend) Yüzdeleri Analizi 3

• Oran Analizi 4

Karşılaştırmalı Mali Tablolar Analizi

 Bir işletmenin birbirini izleyen en az iki veya daha fazla faaliyet dönemine ait mali tablolarının karşılaştırmalı olarak düzenlenmesi ve bu tablolarda yer alan kalemlerin zaman içinde göstermiş olduğu gelişmelerin ve değişikliklerin tespit ve incelenmesidir.

 Bu analiz türü birden fazla döneme ait bilgilerin karşılaştırılması ve değerlemesini içerdiğinden dinamik bir yapıya sahiptir.

 Karşılaştırması yapılacak cari ve önceki dönem mali tabloları aynı zaman dilimlerini kapsamalıdır.

 Bir işletmenin cari yılına ait mali tablolar diğer işletmelerin aynı dönemine ait mali tablolarıyla karşılaştırılabilir.

 Karşılaştırmalı tablolar aracılığıyla artış ve azalışların analizi ve yorumu için önce karşılaştırmalı mali tabloların düzenlenmesi daha sonra da değişimlerin yorumlanması gerekir.

Karşılaştırmalı Bilanço ve Gelir Tablosunun Düzenlenmesi

 Kalemlerdeki değişim yüzdesi aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanır.

( 2 1) 1 *100 Y Y

Y



(Cari dönem değeri Önceki yıl değeri) Önceki yıl değeri *100



Dikey Yüzde Analizi

Bu tekniğin uygulanmasında finansal tabloların varlık ve kaynak yapılarında yer alan her kalemin varlıklar veya kaynaklar toplamı içindeki oranı yüzde olarak belirlenir.

Dikey yüzde yöntemi ile tek bir döneme ait mali tablolar analiz edilebileceği gibi birden fazla dönemin mali tabloları da analiz edilebilir. Bu nedenle dikey yüzdeler hem statik hem de dinamik bir analiz yöntemi niteliği taşır.

Dikey yüzdeler yöntemi işletmeler arası karşılaştırmalar veya işletmenin sektör içindeki yerini belirleme açısından veya işletmenin mali yapısında meydana gelen değişiklikleri izleme açısından yararlı bir araç niteliğindedir.

Dikey yüzdeler yöntemine göre düzenlenmiş mali tablolar, farklı büyüklükteki işletmeler arası karşılaştırma için ortak bir baz oluştururlar. Bu yöntemle işletmenin mali tabloları rakip işletmelerin mali tabloları ile karşılaştırılabilir.

Bilanço Dikey Yüzdelerinin Hesaplanması

Hesapların Aktif Toplamı İçindeki Payı

Hesapların Pasif Toplamı İçindeki Payı

Yüzdesi hesaplanacak kalem tutarı

Hesabın aktif içindeki payı= *100

Aktif Toplamı

Yüzdesi hesaplanacak kalem tutarı

Hesabın pasif içindeki payı= *100

Pasif Toplamı

Eğilim (Trend) Yüzdeleri Analizi

Eğilim (trend) yüzdeleri ile analiz tekniğinde, finansal tabloların varlık ve kaynak yapılarında yer alan kalemlerin zaman içinde göstermiş oldukları eğilimler incelenmektedir.

Eğilim yüzdeleri yönteminin uygulanmasında iki yaklaşım bulunmaktadır.

Baz yıla (temel yıl) göre eğilim hesaplanması

Bir önceki yıla göre eğilim hesaplanması

Baz Yıla Göre Bilanço ve Gelir Tablosu Eğilim Yüzdelerinin Hesaplanması

Eğilim yüzdelerinin hesaplanmasında baz yıl yöntemi benimsendiğinde genel ekonomi ve işletme bakımından normal tamamlanmış bir yıla ait mali tablolar baz olarak alınır ve bu yılın bütün rakamları 100 kabul edilir. Diğer yıl kalemlerindeki değişimler baz yıla göre hesaplanır.

Cari Yıl Rakamı Baz Yıl Rakamı *100

Oran Analizi

Oran, mali tablolarda yer alan iki kalem arasındaki ilişkinin matematiksel ifadesidir. Tek başına oran herhangi bir anlam ifade etmez. Oran herhangi bir standartla karşılaştırıldığında anlam kazanır.

Mali tablolardan çok sayıda oran hesaplamak mümkündür. Ancak oran hesaplamaktan amaç yorumlanabilir bilgi üretmek olmalıdır. Bu nedenle anlamlı ilişki içinde bulunan kalemler seçilerek birbiriyle oranlanır.

Daha sonra bulunan sonuçlar, geçmiş yıl sonuçlarıyla, benzer işletme oranlarıyla veya var ise genel standartlarla karşılaştırılarak işletmenin mali durumu yorumlanır.

Oranların Sınıflandırılması

Finans yöneticileri, firmanın likidite durumu, sermaye yapısı, varlıkların kullanılmasında etkinlik, karlılık gibi firmanın her yönüyle ilgili olduklarından, analizde değişik soruları yanıtlayacak çeşitli oranlar kullanmaktadırlar. Bu durumda oranlar:

1. Likidite oranları 2. Mali Yapı Oranları

3. Varlık Kullanım Oranları (Faaliyet Oranları) 4. Karlılık Oranları

5. Borsa Performans Oranları olarak sınıflandırılmaktadır.

KAYNAKLAR

 Finansal Analiz, Prof. Dr. Figen AYIKOĞLU ZAİF, Prof. Dr. Aydın KARAPINAR, Gazi Kitabevi, Ankara.

 Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri, Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN, Prof. Dr. Nejat TENKER, Gazi Kitabevi, Ankara, 2010

 Finansal Yönetim, Dr. Öztin AKGÜÇ, Avcıol Basın Yayın, İstanbul.

 Mali Tablolar Analizi, Dr. Öztin AKGÜÇ, Genişletilmiş 15. Baskı, Avcıol Basın Yayın, İstanbul, 2013.

 Mali Tablolar Analizi, Prof. Dr. Şerafettin SEVİM, Dumlupınar Üniversitesi Yayınları, Kütahya.