SHB229 SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ
Arş. Gör. Dr. Burcu Özdemir Ocaklı
7. Hafta:
• Siyasi İdeolojiler 2
Milliyetçilik/Ulusçuluk (Nationalism)
• 1789 Fransız Devrimi ile Fransa’da ortaya çıkıyor
• Daha sonra Avrupa’ya ve Osmanlı Devleti’ne yayılım
• Dil, kültür ve ülkü birliği
• Evrensel milliyetçi ilkelerden bahsetmek mümkün değil
• Liberalizm, muhafazakarlık, faşizm, sosyalizm ideolojileriyle de
bütünleştirilebilir.
Milliyetçilik
Etimolojik Köken:
• Natio: Roma’da yabancılara verilen olumsuz ve küçük düşürücü bir kelime
• Orta Çağ’da kullanılan “nation” sözcüğü ise bir anlam kaymasına uğrayarak üniversitelere gelen öğrenci gruplarını ifade eder
• 13. yüzyılda ise üniversitelerde aynı görüşü paylaşan öğrenci topluluklarını ifade etmek için kullanılır. Böylece “nation” kavramı, düşünsel-siyasi bir içerik kazanır
• 16. yüzyılda İngiltere’de ise “nation” elit kesimlerle birlikte halkı tnaımlamak için kullanılmaya başlanmıştır. Halk, önceleri küçümsenen, bir kelimeyken milletin halkla özdeş kullanımı, halkın seçkin hâle gelmesi ve aşağılanmaktan kurtulmasının bir göstergesi haline gelmiştir.
• Arapçada millet kavramının dinsel bir anlamı vardır. Osmanlı
İmparatorluğu’ndaki “millet sistemi” de dini inançlar çerçevesinde şekillendirilmiştir.
• Millet sisteminin, Balkanlar’da ortaya çıkan milliyetçilik hareketleriyle işlevini kaybetmesiyle birlikte “millet” kelimesi bugünkü modern
anlamına yakın bir anlamda kullanılmaya başlanmıştır.
• Cumhuriyetin ikinci on yılından itibaren millet kavramının taşıdığı
dinsel çağrışımlardan uzaklaşmak için “ulus” kavramı kullanılmaya
başlanmıştır.
Anarşizm
• Bütün formdaki siyasi otorite biçimleri-buna devlet de dahil olmak üzere- kötüdür ve gereksizdir.
• Anarşi=>kuralsızlık, kanunsuzluk
• Ultraliberalizm ve ultrasosyalizm kesişimi
Feminizm
• Mary Wollstonecraft- Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi/
Savunulması (1792)
• Eğitim alanında eşitlik
• 1. dalga Feminizm -1840 ve 1850’lerde oy kullanma hakkının talebi
• 2. dalga Feminizm-1960’larda sosyal alanda ve hukuk önünde kadın- erkek eşitliği
• 3. dalga Feminizm- 1990’larda ortaya çıkıyor. 2. dalganın devamı
olduğu kadar 2. dalgayı eleştiren bir hareket
Çevrecilik (Environmentalism)
• 19. yy.’da Sanayi Devrimi’ne karşı
• 20.yy.’da hızlı ekonomik gelişmeler, nükleer teknoloji, asit yağmurları, ozon tabakasının incelmesi, küresel ısınma gibi olaylara karşı
• Doğanın dengesinin bozulmasıyla birlikte insanlığın sonunun geleceği inancı
• Ekosentrik X Antroposentrik
• Ekososyalizm=> Kapitalizmin etkisi
• Ekofeminizm=> Erkek gücünün etkisi
• Sığ çevreciler (açık yeşiller) X Derin çevreciler (koyu yeşiller)
Köktendincilik (Fundamentalism)
• Modern hayata ayak uyduramama
• Seküler düzenin daha derin ya da spiritüel gerçekliğe ulaşmada yetersiz görülmesi
• 1970’lerde Amerika’da Yeni Hristiyan Sağ
• Yahudi köktendinciliği
• Hindu köktendinciliği
• İslami köktendinciliği
• İran İslam Devleti /Humeyni (1979)
• Afhaganistan’da Taliban
• IŞİD
İdeolojinin sonu mu?
• Daniel Bell (1960)- 2. dünya savaşı sonrasında faşist rejimlerin devrilmesi, ideolojilerden ziyade ekonomik programların öne çıkması
• Francis Fukuyama(1992)-Tarihin sonu tezi
• Siyasi ideolojiler konu dışı-ilgisiz değildir, sadece artık bir ideojinin hükmü vardır (liberal demokrasi)
• Sovyet sosyalist sisteminin çöküşü
• Samuel Huntington (1993 ve 1996) “Medeniyetlerin Çatışması”
• Sovyetlerin dağılmasıyla birlikte politik ideolojiler ya da ekonomik kaygılar değil, medeniyetler/kültürler çatışması ortaya çıkacaktır
• Anthony Giddens (1994)
• Küreselleşmenin etkisiyle sağ ve sol ideolojilerin bir önemi kalmamıştır
Post-modernizm
• Modernliğin sonu
• Toplumlar giderek daha kompleks, bölünmüş ve çoğulcu bir toplum
• (Sanayiye dayalı üretim biçiminde ve sınıf dayanışmasından uzaklaşma)
