SHB229 SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ
Arş. Gör. Dr. Burcu Özdemir Ocaklı
HAFTA 1- SİYASET BİLİMİNDE TEMEL KAVRAMLAR
• Siyaset/politika nedir?
Siyaset’in Etimolojik Kökeni
• Siyasa (Arapça): Yönetmek, eğitmek, yetiştirmek
• Bedevi toplumlarda hayvanların (özellikle at ve deve) yetiştirilmesi ve eğitilmesi manasında kullanılmıştır (Seyis)
• Daha sonra şehir ve insanların yönetimi, yönetme sanatı manasında kullanılmıştır.
• Osmanlı Devleti’nde “devlete karşı işlenen suçların cezalandırılması”
olarak kullanılmıştır.
Politika (Politics)
• Politika
• Etimolojik Köken:
• Eski Yunan şehri anlamına gelen “polis” kelimesinden türemiştir.
• Aristoteles (M.Ö. 322) siyaset/politika biliminin öncüsü/babası olarak bilinir.
• Politika (Politics) adlı eserinde bilimler sınıflandırması yaparken
“politika”yı en üst kademeye koymuştur ve “üstün bilim” olarak nitelendirmiştir.
• İnsanoğlunu yaradılışı itibari ile bir “siyasal hayvan (zoon politik)”
olarak nitelendirmiştir.
Politika nedir?
• Birçok tanım
• Toplumda yaşayan insanlar arasında bir çatışma, bir mücadele ve bir kavgadır.
• İktidar ve güç kavgası
• Çatışma ve uzlaşma
• İnsanların kendi kurallarını koyması
• Aldatma/kandırma ve manipülasyon pratiği (negatif çağrışım)
• Machiavelli (16.yy) “Prens” adlı eserinde “gerçekçi” bir politika tanımı yapmıştır ve politikayı aldatma/zulüm ve manipülayon olarak nitelendirmiştir.
• Makyevelce (Machiavellian): Sinsice, hilekarca, acımasızca
Politikanın farklı alanlardaki tanımları
• Yönetim sanatı olarak politika
• Kamu işleri (public affairs) olarak politika
• Taviz ve uzlaşma olarak politika
• Güç ve kaynakların dağılımı olarak politika
Yönetim sanatı olarak politika
• Devlet yönetimi ile ilgili her şey siyasetin konusudur.
• Hükümet mekanizmalarına odaklanır
• Yasama, yürütme, yargı ve diğer devlet organları
• Politikacılar, bürokratlar ve lobiciler
• Özel sektör, eğitim kurumları, çeşitli sosyal gruplar ve aileler bu çemberin dışında kalmaktadır.
Kamu işleri (public affairs) olarak politika
• Kamusal olan her alan politiktir.
• Ticaret ve iş hayatı, sendikalar
• Sanat ve kültür
• Sadece aile ve ev hayatı bu tanımın dışında kalmaktadır.
Taviz (compromise) ve uzlaşma (consensus) olarak politika
• Karar alma sürecine odaklanır
• Tartışma, taviz verme, uzlaşma, ara bulma ve çatışmaların çözülmesi
• Dayanaksız güç kullanımına tercih edilir.
• Çatışmalar doğaldır, çözümler tehdit ve şiddetle değil, arabuluculukla çözülmelidir ve bu politikanın özelliklerindendir.
Çatışma ve güç mücadelesi olarak politika
• Politika sınırlı kaynaklar üzerine verilen bir mücadeledir.
• Bu mücadele “güç” kullanılarak yapılmaktadır.
• “Kimin neyi, ne zaman, nasıl elde ettiğini” belirleyen bir faaliyet (Laswell, 1958)
• Toplumda sosyal etkileşimin olduğu her alanda (aile dahil) politika mevcuttur.
• “Özel/kişisel olan politiktir”
• Marksist ve Feministler tarafından dile getirilmiştir.
Politikanın özellikleri-1
• Evrensellik: Geçmişten bugüne bütün toplumlarda siyasal bir nitelik bulunmaktadır.
• Süreklilik:İnsanlar arasında düşünce ve çıkar ayrılıkları var olduğu sürece politika da var olacaktır.
• Barış ve düzen:
• Siyasetin yapılabilmesi için asgari bir anlaşma temeli gerekmektedir.
Politikanın özellikleri-2
• Uzlaşma:
• Politika sadece bir çatışma değil, aynı zamanda bir uzlaşmadır.
• “Belli bir toplumda çatışma halinde olan çıkarların uzlaştırılması faaliyeti”
• Meşruiyet:
• Politika sadece iktidar kavgasından ibaret değildir, varolan otoritenin
meşruluğu ve ve en iyi yönetim şeklinin hangisi olduğu ya da olabileceği de politikanın özelliklerindendir.
KAYNAKÇA
• Heywood, A., Politics, 4th, Palgrave, 2013
• Kapani ,M.(2010).Siyaset bilimine giriş,Bilgi Yayınevi.
