SHB229 SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ

SHB229 SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ

Arş. Gör. Dr. Burcu Özdemir Ocaklı

6. Hafta:

• Siyasi İdeolojiler 1

Monarşi/Mutlakiyet

• 16. yy. Dan itibaren Avrupa’dan yükselen düşünce

• Avrupa’daki irili ufaklı feodal yapının ulus devletlere dönüşmesi

• Devletler içerisindeki iç karışıklıklar

• 15. yy. da önce İspanya, daha sonra İngiltere, Fransa, Almanya ve İsviçre

• Rönesans ve Reformun merkezi olmasına ragmen en geç İtalya (farklı prenslikler var, Napoli, Milan, Floransa, Roma, Sicilya, Monako)

Mutlakiyetçi düşüncede

• Toplum farklılıklardan arınmış, aynı amaçlar ve değerler etrafında bir araya gelmiş, kenetlenmiş ve tek vücut olmuş bir toplumdur

• Farklılaşma kaos, karmaşa ve tehdit olarak algılanır

• Önemli olan birey değil devlettir.

• Hükümdar her şeyin ve hukukun üstündedir.

• “Sonuca giden her yol mübahtır (Machiavelli)

Liberalizm

• Liberalizmin savunduğu bazı değerler Antik Yunan düşünce

geleneğinde yer alsa da esas olarak modern dünyada gelişen bir ideolojidir.

• 17. yy.’dan itibaren liberal düşünce gelişmeye başlamıştır.

• 3 ana akım

• Klasik liberalism

• Sosyal liberalism

• Liberteryan düşünce

Klasik Liberalism

• 17. yy. da ortaya çıkmıştır

• Temel insan hakları, sınırlı devlet, hukukun üstünlüğü, serbest piyasa ekonomisi

• Siyasi liberalism- John Locke

• İktisadi liberalism- Adam Smith

Sosyal Liberalizm

• 19. yy.dan itibaren gelişmeye başlamıştır

• Sivil ve siyasal hakları, siyasal katılımı ve eşitlik düşüncesini savunur

• Devlete bazı alanlarda yükümlülük getirir

• John Stuart Mill

• Thomas H. Green

Liberteryen Düşünce

• Devlet bir gece bekçisi rolünde olmalıdır

• Sadece güvenlik ve adaleti sağlamakta sorumlu

• Sosyal, ekonomik ve siyasal yaşamın hiçbir yerinde olmamalıdır

• Alt yapı, eğitim, sağlık, sosyal güvenlik

Liberalizmin İktisadi Boyutu

• Sınırlı devlet anlayışı

• “Laissez faire, laissez passez”

• Adam Smith

• Ekonomi gücünü rekabetten alır

• Serbest piyasa ekonomisi, pazar ekonomisi

• Daha kaliteli ve ucuz malların üretilmesi sağlanacaktır

Muhafazakar Düşünce ve Toplum

• Bilgilerimiz akla değil, tecrübeye dayanır

• Toplumsal düzenin temeli mülkiyet ve otoritedir.

• Akrabalık, aile, komşuluk, din, gelenek ve görenekler toplumsal düzeni ayakta tutan ve sürekliliği sağlayan mekanizmalardır

• En iyi düzen mevcut düzendir (Status-co)

• Süreklilik ve istikrar

Muhafazakar düşüncede devlet ve otorite

• Siyasi otorite (devlet) toplumdaki hiyerarşik yapının en üst formudur

• Toplum insanın bedenini, otorite ise beynini oluşturur.

• Güçlü bir otoriteyle toplumun düzeni ve devamı söz konusu olabilir

• Otoritenin temeli sözleşmeye değil, sadakate dayanır.

• Liberal muhafazakarlık

• Otoriter muhafazakarlık

SOSYALİZM

• Avrupa’da gerçekleşen sanayi devrimine tepki olarak ortaya çıkmıştır

• Sömürünün olmadığı , devletten, sosyal sınıflardan ve özel mülkiyetten arınmış, eşitlikçi sosyalist bir toplum

• Önce Fransa’da ortaya çıkıyor, sonra Avrupa’ya yayılıyor

• Ütopik sosyalistler

MARKSİZM

• Tarihsel ilerleme/değişim sosyal sınıfların çatışması üzerinden gerçekleşir.

• Yerleşik hayata geçiş ve özel mülkiyetin ortaya çıkması

• Alt yapı ve üst yapı

• Artık değerin en fazla sömürüldüğü system

• Yabancılaşma

• Sosyalizmden komünizme geçiş

Sosyal demokrasi

• Liberalizmden farklı olarak devlet adalet, güvenlik, savunma gibi temel işlevlerin yanı sıra alt yapı, eğitim, sosyal refah gibi alanlarda da

sorumludur

• Devlet farklı toplumsal kesimler arasında eşit imkan ve fırsatları sağlamak zorundadır

• Liberaller özgürlüğe vurgu yaparken, sosyal demokratlar eşitliğe vurgu yapar

• Liberal demokratlar sınırlı bir devlet anlayışına sahip iken, sosyal demokratlar kapsayıcı bir devlet anlayışına sahiptir

Faşizm

• 1. Dünya Savaşından sonra ortaya çıkıyor

• Versay anlaşmasıyla Almanya topraklarının bölünmesi

• İnsanlar eşit değildir

• Haklar yoktur, yükümlülükler vardır

• Zor ve şiddet kullanımı, sınırsız devlet yetkisi

• Lider-parti-devlet-toplum hiyerarşisi

• İspanya’da Franco, İtalya’da Mussolini

KAYNAKÇA

• Heywood, A., Politics, 4th, Palgrave, 2013

• Kapani ,M.(2010).Siyaset bilimine giriş,Bilgi Yayınevi.

• Dursun D. & Altunoğlu, M. (2019). Siyaset Bilimi. Anadolu Üniversitesi Yayınları