SHB229 SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ
Arş. Gör. Dr. Burcu Özdemir Ocaklı
10. Hafta:
• Kamu Yönetimi İlkeleri
Örgütlenme İlkeleri
• Merkezden Yönetim
• Siyasi Merkezden Yönetim
• İdari Merkezden Yönetim
• Yerinden Yönetim
• Siyasi Yerinden Yönetim
• İdari Yerinden Yönetim
• Fonksiyonel Yerinden Yönetim
• Coğrafi Yerinden Yönetim
Merkezden Yönetim
• Birlik ve bütünlüğü sağlamak amacıyla belirli bazı hizmetlere ilişkin
karar ve faaliyetlerin merkezi hükümet ve onun hiyerarşik yapısı içinde yer alan örgütlerce yürütülmesi demektir.
• Siyasi ve idari olmak üzere ikiye ayrılır
Merkezden Yönetimin Özellikleri
• Politika belirleme, karar alma ve yürütme yetkisi
• Merkezi ve taşra kuruluşları
• Kamu hizmetlerinin finansmanı ve harcamalar
• Personelin atanması, yer değiştirme ve terfi işlemleri
Merkezden Yönetimin Yararları
• Yönetimde birlik ve bütünlük
• Kamu hizmetlerinin standart bir biçimde sunulması
• Tarafsızlık
• Kaynakların rasyonel ve planlı kullanımı, düşük maliyet
• Milli savunma ve diplomasi gibi hizmetleirn merkezi yönetim zorunluluğu
Merkezden Yönetimin Dezavantajları
• Kamu hizmetlerinde gecikme
• Yerel ihtiyaçlarla uyumsuzluk
• Yerel teşkilatlarda inisiyatif eksikliği ve demotivasyon
• Etkinlikte azalma ve hantallık
• Halkın kamu hizmetlerine karşı ilgisinin ve katılımının azalması
Yerinden Yönetim
• Bir ülkede siyasi ve idari yetkilerin bir bölümünün merkezi yönetimin dışındaki otoritelerce kullanılmasıdır.
• Siyasi ve idari olmak üzere ikiye ayrılır
Yerinden Yönetimin Temel Özellikleri
• Özerk statü
• Karar almada aktif ve katılımcı tutum
• Tüzel kişiliğe sahip olma
• Özerk bütçe
• Seçimle belirlenen kendi yöentim yapısı
• İdari vesayet ilişkisi
• Doğrudan kanunla ya da CB Kararnamesiyle kurulma
Yerinden Yönetimin Yararları
• Demokratik katılımın artması
• Yerel ihtiyaçların ve koşulların ön planda olması
• Gecikmelerin azalması, verimliliğin artması
• Merkezi yönetimin yükünün azalması
Yerinden Yönetimin Dezavantajları
• Kamu hizmetlerinde bölgesel ve yerel farklılıkların oluşması
• Birlik ve bütünlüğe tehdit oluşturabilme
• Hizmet maliyetlerinin artması (ölçek farklılıklarından dolayı)
Yerinden Yönetimin Çeşitleri
• Fonksiyonel Yerinden Yönetim
• Özerk statü
• Üniversiteler, KİT’ler, barolar, meslek odaları
• Coğrafi Yerinden Yönetim
• Bölge, il, ilçe, köy ayrımı
• Kaynakça
• Eryılmaz, B. (2019) Temel Kavramlar. Süleyman Sözen (Ed). Kamu Yönetimi. Anadolu Üniversitesi Yayınları