Macar Dil Bilimi

(1)

Macar Dil Bilimi

4.Hafta

(2)

Macar Dilinin Tarihsel Dönemleri

• Macar dilinin tarihsel sınıflandırmasının farklı biçimlerde de yapıldığı görülmekle birlikte Macar dilinin tarihsel dönemlerinin genel olarak alt dallarıyla birlikte 3 ana döneme ayrıldığı görülmektedir (Güngörmüş: 132; Kiss: 131):

• I. Ön Macarca;

• II. Ana/Eski Macarca Dönemi

• III. Yazılı Belgelerin Bulunduğu Dönem

(3)

Macar Dilinin Tarihsel Dönemleri

Tablonun oluşturulması için kullanılan kaynaklar: (Güngörmüş,131-132;

Kiss, 131).

I .Az előmagyar kor II.A nyelvemlék nélküli/Az

ősmagyar kor III.A nyelvemlékes kor

Az uráli egység korszaka Az urál vidéki őshaza kora Az ómagyar kor A finnugor egység korszaka A vándorlások kora A középmagyar kor

Az ugor egység korszaka Az újmagyar kor

(4)

• Macar dilinin özellikle yazılı belgelerinin bulunmadığı dönemleriyle

ilgili dil araştırmalarının yapılması sırasında, Macar dilinin akraba

dillerine ve etkileşim içinde olduğu diğer dillere de, karşılaştırmalı dil

çalışmalarının yapılabilmesi amacıyla başvurulduğunu, bu dillerin de

özellikle karşılaştırmalı dil çalışmaları bakımından araştırmalarda

kaynak olarak kullanıldığını görmekteyiz.

(5)

• Macar dili, tarihsel ve kültürel değişimlerin de etkisiyle -her dilde olduğu gibi- çeşitli dillerle etkileşim içinde olmuştur.

• Macar dilinin etkileşim içinde olduğu diller -akraba dilleri dışında-

arasında Türkçe, Latince, Almanca, Slav dillerini.. vb. sayabiliriz.

(6)

• Bu etkileşimler çerçevesinde Macar diline alıntı ve ödünç sözcükler

girmiş olup dil ve dil tarihi incelemelerinde ve özellikle yazılı belgelerin

bulunmadığı dönemlerle ilgili incelemelerde bu sözcükler çalışmalara

büyük katkı sağlamakta, kaynak oluşturmaktadırlar.

(7)

Örnek

• Örneğin Macar dilinin yazılı belgelerinin olmadığı Yurttutuş öncesi

dönemde Türkçe kökenli çok sayıda sözcük Macar söz varlığına

geçmiştir.

(8)

Kaynaklar

• Güngörmüş, Naciye, «Macar Dilinde Bulunan Türkçe Alıntı Sözcüklerin Dil Tarihi Açısından Genel Bir Değerlendirmesi», Batı Dil ve Edebiyatları Dergisi, c.III, sayı:3, s. 123-139, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1998.

Macar Dil Bilimi

Macar Dil Bilimi

Macar Dilinin Tarihsel Dönemleri

• Macar dilinin tarihsel sınıflandırmasının farklı biçimlerde de yapıldığı görülmekle birlikte Macar dilinin tarihsel dönemlerinin genel olarak alt dallarıyla birlikte 3 ana döneme ayrıldığı görülmektedir (Güngörmüş: 132; Kiss: 131):

Macar Dilinin Tarihsel Dönemleri

• Macar dilinin özellikle yazılı belgelerinin bulunmadığı dönemleriyle

ilgili dil araştırmalarının yapılması sırasında, Macar dilinin akraba

dillerine ve etkileşim içinde olduğu diğer dillere de, karşılaştırmalı dil

çalışmalarının yapılabilmesi amacıyla başvurulduğunu, bu dillerin de

özellikle karşılaştırmalı dil çalışmaları bakımından araştırmalarda

kaynak olarak kullanıldığını görmekteyiz.

• Macar dili, tarihsel ve kültürel değişimlerin de etkisiyle -her dilde olduğu gibi- çeşitli dillerle etkileşim içinde olmuştur.

• Macar dilinin etkileşim içinde olduğu diller -akraba dilleri dışında-

arasında Türkçe, Latince, Almanca, Slav dillerini.. vb. sayabiliriz.

• Bu etkileşimler çerçevesinde Macar diline alıntı ve ödünç sözcükler

girmiş olup dil ve dil tarihi incelemelerinde ve özellikle yazılı belgelerin

bulunmadığı dönemlerle ilgili incelemelerde bu sözcükler çalışmalara

büyük katkı sağlamakta, kaynak oluşturmaktadırlar.

Örnek

• Örneğin Macar dilinin yazılı belgelerinin olmadığı Yurttutuş öncesi

dönemde Türkçe kökenli çok sayıda sözcük Macar söz varlığına

geçmiştir.

Kaynaklar

• Güngörmüş, Naciye, «Macar Dilinde Bulunan Türkçe Alıntı Sözcüklerin Dil Tarihi Açısından Genel Bir Değerlendirmesi», Batı Dil ve Edebiyatları Dergisi, c.III, sayı:3, s. 123-139, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1998.

• Kiss Jenő, “A Magyar nyelvtörténet korszakolásának kérdésköréhez», Magyar Nyelv, 113.évf., 2017 Nyár, 2.szám, s.129-145.

http://magyarnyelv.c3.hu/17-2/KissJ_MNy_17-2.pdf

Erişim tarihi: 03.05.2020