Macar Dil Bilimi
11.Hafta
Reform Döneminden Günümüze
Genel Özellikler
• Macar dilinin dil akrabalığı üzerine yapılan karşılaştırmalı dilbilimsel çalışmalar bu dönemde bir sonuca ulaşmış ve bunun neticesinde Macaristan Türkoloji ve Finugristik alanında önemli bir merkez haline gelmiş, bunun bir sonucu olarak ilgili alanlarda faaliyet gösteren akademik birimler tesis edilmiştir.
• Macar dilinin söz varlığı ve Macar dilindeki alıntı ve ödünç kelimeler ile ilgili kapsamlı araştırmalar yapılmış, bu sözcükler bilim dünyası ile paylaşılmıştır.
• Yapılan dil çalışmalarını, araştırma sonuçlarını yayımlayan önemli dil ve dilbilim dergileri yayım hayatına başlamıştır.
• I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında dilbilim çalışmaları yavaşlamış, bu dönem dilbilim tarihinin en zor süreçlerinden biri olmuştur. Akademik dergiler bu süreç içerisinde yayımlarını sonlandırmak yahut ara vermek durumunda kalmışlardır. Ancak bütün bu imkansızlıklara rağmen yine de I. Dünya Savaşı ve II. Dünya savaşı sırasında Zoltán Gombocz, Géza Bárczi, Dezső Pais, Gyula Németh, Lajos Ligeti, Bálint Csűry, Antal Klemm, Antal Horger, Gedeon Mészöly, Miklós Zsirai,... gibi dilciler bu dönemde de önemli dil çalışmaları yapmışlardır (Szathmári: 17-18).
• II. Dünya Savaşı’ndan sonraki dönemde gerçekleşen kültürel ve toplumsal değişim ve gelişmeler dil çalışmalarına da yansımış, yapılan dil çalışmaları modern dilbilim seviyesine ulaşmış, başta 1949 yılında kurulan Macar Bilimler Akademisi Dilbilim Enstitüsü (Magyar Tudományos Akadémia Nyelvtudományi Intézete) olmak üzere bilimsel merkezler, dil çalışmaları yapan kurumlar, akademik birimler, enstitüler açılmış; bunların katkısıyla dilbilim çalışmaları ilerlemiş ve disiplinlerarası çalışmaların sayısı artmış, özellikle onomastik, dil tarihi, lehçebilim, ses bilim ve stilistik alanlarında büyük bir ilerleme yaşanmış, ihtisaslaşma ve dilbilimindeki ilerlemeler neticesinde dilbilim dallarının yeni alt kolları gelişmiştir (Szathmári: 19).
Kaynaklar
• Szathmári, István, A magyar nyelvtudomány történetéből, Tinta Könyvkiadó, Budapest, 2006.
Araştırma
• Konu: «Macaristan’da Türkoloji çalışmaları ve Macar Türkologlar»
(Dönem sonundaki son derse kadar süreniz bulunmaktadır)
