İSTANBUL ANADOLU YAKASI ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
2012 YILI RAPORU
“Bu rapor; 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Kanun ile 03.12.2010 tarih ve 6085 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmiş, Rapor Değerlendirme Kurulu’nun 02.10.2013 tarih ve 34 numaralı oturumunda kabul edilmiştir. ”
Denetlenen Kuruluşun ; Unvanı: İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Merkezi: İstanbul Bağlı olduğu kuruluş : Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ) Sermaye durumu Ortaklık Hisse adediTaahhüt EdilenÖdenenÖdenmemiş TL%TL%TL% TEDAŞ - 63.557.577,00100,063.557.577,00100,0- - Toplam 63.557.577,00100,063.557.577,00100,0- -
“Bu rapor; 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Kanun ile 03.12.2010 tarih ve 6085 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmiş, Rapor Değerlendirme Kurulu’nun 02.10.2013 tarih ve 34 numaralı oturumunda kabul edilmiştir. ”
Denetlenen Kuruluşun ; Unvanı: İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Merkezi: İstanbul Bağlı olduğu kuruluş : Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ) Sermaye durumu Ortaklık Hisse adediTaahhüt EdilenÖdenenÖdenmemiş TL%TL%TL% TEDAŞ - 63.557.577,00100,063.557.577,00100,0- - Toplam 63.557.577,00100,063.557.577,00100,0- -
Karar organı (Yönetim kurulu ) Karar organındaki göreviAdı ve soyadı Temsil ettiği bakanlık veya kuruluş Kuruluştaki Görevi veya Mesleği Görevli Bulunduğu Süre Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 Başkan M. Şükrü DOĞAN Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖİB Başkan Yardımcısı24.08.201 03.05.2012 " Zafer ERKAN" TEDAŞ Gn.Md. Müşaviri 05.05.2012 31.07.2013 2 Bşk.Vek.Sami KOVANCI " AYEDAŞ Genel Müdürü 24.08.201021.05.2012 " Mükremin ÇEPNİ " ,, ,, ,, ,,21.05.201231.07.2013 3 ÜyeAdnan GÜRDAL" ÖİB Proje grup Başkanı 08.06.200931.07.2013 4 ÜyeBekir BAYRAKTAR" İstanbul Defterdarı 13.04.200914.04.2012 " Mükremin ÇEPNİ " AYEDAŞ Genel Müdürü05.05.201221.05.2012 "Sami KOVANCI " AYEDAŞ Eski Genel Müdürü21.05.201223.07.2012 " Mehmet YELOĞLU" Emekli 31.08.201231.07.2013 5 ÜyeMehmet ÇANAKÇI " TEDAŞ Gn. Md. Yrd.21.04.201014.04.2012 " A. Tarık ÇELENK" Emekli 02.07.201231.07.2013 Denetçiler Denetim organındaki görevi Adı ve soyadı Temsil ettiği bakanlık veya kuruluş Kuruluştaki Görevi veya Mesleği Görevli Bulunduğu Süre Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 DenetçiHasan AYKIN Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Maliye Müfettişi20.10.201119.10.2012 " Fatih LEBLEBİCİ " Kalkınma Bakanlığı 19.11.201231.07.2013 2 DenetçiO. Melih YAVUZ " ÖİB Müşaviri 03.12.2011 02.12.2012 " Eyyüp TAYMUR" ÖİB Uzman01.02.201331.07.2013
Sayıştay
Karar organı (Yönetim kurulu ) Karar organındaki göreviAdı ve soyadı Temsil ettiği bakanlık veya kuruluş Kuruluştaki Görevi veya Mesleği Görevli Bulunduğu Süre Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 Başkan M. Şükrü DOĞAN Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖİB Başkan Yardımcısı24.08.201 03.05.2012 " Zafer ERKAN" TEDAŞ Gn.Md. Müşaviri 05.05.2012 31.07.2013 2 Bşk.Vek.Sami KOVANCI " AYEDAŞ Genel Müdürü 24.08.201021.05.2012 " Mükremin ÇEPNİ " ,, ,, ,, ,,21.05.201231.07.2013 3 ÜyeAdnan GÜRDAL" ÖİB Proje grup Başkanı 08.06.200931.07.2013 4 ÜyeBekir BAYRAKTAR" İstanbul Defterdarı 13.04.200914.04.2012 " Mükremin ÇEPNİ " AYEDAŞ Genel Müdürü05.05.201221.05.2012 "Sami KOVANCI " AYEDAŞ Eski Genel Müdürü21.05.201223.07.2012 " Mehmet YELOĞLU" Emekli 31.08.201231.07.2013 5 ÜyeMehmet ÇANAKÇI " TEDAŞ Gn. Md. Yrd.21.04.201014.04.2012 " A. Tarık ÇELENK" Emekli 02.07.201231.07.2013 Denetçiler Denetim organındaki görevi Adı ve soyadı Temsil ettiği bakanlık veya kuruluş Kuruluştaki Görevi veya Mesleği Görevli Bulunduğu Süre Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 DenetçiHasan AYKIN Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Maliye Müfettişi20.10.201119.10.2012 " Fatih LEBLEBİCİ " Kalkınma Bakanlığı 19.11.201231.07.2013 2 DenetçiO. Melih YAVUZ " ÖİB Müşaviri 03.12.2011 02.12.2012 " Eyyüp TAYMUR" ÖİB Uzman01.02.201331.07.2013
İ Ç İ N D E K İ L E R
Sayfa No
I.TOPLU BAKIŞ……… I
II. İDARİ BÜNYE……… 1
A- Mevzuat………. 1
B- Teşkilat……….. 7
C- Personel durumu……… 13
III. MALİ BÜNYE………. 21
A- Mali durum……… 22
B- Mali sonuçlar……… 28
IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI……… 32
A- Giderler………. 32
B- Tedarik işleri………. 34
C- Üretim ve Maliyetler………. 42
D- Pazarlama……….. 47
E- Sigorta işleri……….. 55
F- İşletme sonuçları……… 55
G-İştirakler………. 61
H- Yatırımlar……….. 61
V. BİLANÇO………. 67
Aktif……… 68
Pasif……… 85
VI. GELİR TABLOSU………... 95
VII. EKLER……….. 105
KISALTMALAR
AB Avrupa Birliği
AG Alçak Gerilim
AYB Avrupa Yatırım Bankası DPT Devlet Planlama Teşkilatı
DUY Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği EPDK Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPE Elektrik Piyasası Endeksi
ETKB Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı EÜAŞ Elektrik Üretim Anonim Şirketi
GWh Giga Watt saat
HES Hidroelektrik Santrali İHD İşletme Hakkı Devri
İSDF İtibari Sistem Dengesizlik Fiyatı KAMU-İŞ Kamu İşletmeleri İşverenler Sendikası KDV Katma Değer Vergisi
KHK Kanun Hükmünde Kararname
KİK Kamu İhale Kurumu
KİT Kamu İktisadi Teşebbüsü
kV kilo Volt
kVA kilo Volt Amper
kWh kilo Watt saat
MVA Mega Volt Amper
MYTM Milli Yük Tevzii Merkezi
OG Orta Gerilim
ÖİB Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖYK Özelleştirme Yüksek Kurulu PMUM Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi SGK T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu TEFE Toptan Eşya Fiyat Endeksi
TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi TEK Türkiye Elektrik Kurumu
TES-İŞ Türkiye Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikası
TETAŞ Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi TÜFE Tüketici Fiyat Endeksi
TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu
TFRS Türkiye Finansal Raporlama Standartları TMS Türkiye Muhasebe Standartları
TÜFE Tüketici Fiyat Endeksi TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu
TWh Tera Watt saat
UFRYK Uluslararası Finansal Raporlama Yorum Komitesi ÜFE Üretici Fiyat Endeksi
YPK Yüksek Planlama Kurulu
Yİ Yap-İşlet
YİD Yap-İşlet-Devret
Sayıştay
I. TOPLU BAKIŞ
Elektrik sektöründeki dağınık yapıyı ortadan kaldırmak ve işletme bütünlüğünü sağlamak üzere 15.07.1970 tarih ve 1312 sayılı Kanun ile KİT statüsünde Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kurulmuş, 12.10.1970 tarihinde faaliyetlerine başlamış ve böylece imtiyazlı şirketlerin görev bölgeleri ve belediye sınırları dışında Türkiye’de elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve satış hizmetleri TEK bünyesinde toplanmıştır.
Daha sonra 1312 sayılı Kanuna ek ve değişiklikler getiren 09.09.1982 tarih ve 2705 sayılı Kanun hükümleri uyarınca da belediye, köyler ve bağlı birliklerinin elektrik hizmetleri, hak ve borçları ile TEK’e devredilmiştir.
23.02.1983 tarih ve 17968 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile İstanbul merkez olmak üzere Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Kocaeli ve Sakarya illerini kapsayan 6.800.000.000 TL sermayeli “TEK Sınırlı Sorumlu Boğaziçi Elektrik Dağıtım Müessesesi” faaliyete geçmiştir.
28.10.1983 tarih ve 18205 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 110 sayılı KHK ile 1312 sayılı TEK yasası yürürlükten kaldırılmış ve Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğünün hukuki bünyesi amaç ve faaliyet konuları yeniden düzenlenmiştir.
18.06.1984 tarih ve 18435 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 233 sayılı KİT’ler Hakkında KHK’nın 63. maddesi ile TEK’in kuruluşuna ilişkin 110 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmış, KHK’nin 60. maddesi uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı KİT olarak yeniden kurulmuş ve ana statüsü 09.11.1984 tarih, 18570 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak faaliyetlerini TEK olarak sürdürmeye devam etmiştir.
16.08.1985 tarih ve 85/9800 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren
“Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Görevlendirilecekleri Bölgeleri Gösterir Yönetmelik” de değişiklik yapan 21.07.1989 tarih ve 89/14345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İstanbul’da “16. Görev Bölgesi” oluşturulmuş; TEK Yönetim Kurulu kararı ile bağlı iller ayrılarak Boğaziçi Elektrik Dağıtım Müessesesinin faaliyet alanı, İstanbul ili ve bağlı ilçe ve köylerini kapsayacak biçimde yeniden belirlenmiş ve “İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesi” olarak çalışmaya devam etmiştir.
Bu değişikliğin hemen ardından, 04.12.1984 tarih ve 3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanunun 3. maddesi uyarınca çıkarılan 24.08.1989 tarihli ve 89/14393 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesinin faaliyet alanı içindeki İstanbul Anadolu Yakası’nda (16. Görev Bölgesi) Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş. (AKTAŞ), 30 yıl süreyle elektrik üretimi, dağıtımı ve ticaretiyle görevlendirilmiştir.
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak; 24.11.1989 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile AKTAŞ arasında “Görev Verme Sözleşmesi”,
30.03.1990 tarihinde de Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) ile AKTAŞ arasında “İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi” imzalanmıştır.
Böylece, İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesinin faaliyet alanı içindeki “16.
Görev Bölgesi İstanbul Anadolu Yakası”nın “İşletme Hakkı” 1990 yılında 30 yıl süre ile Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’ye devredilmiştir.
Elektrik piyasasının serbestleştirilmesi ve özelleştirme hedefleri doğrultusunda 12.08.1993 tarihli, 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile TEK; TEAŞ (üretim, iletim ve toptan satış) ve TEDAŞ (dağıtım ve perakende satış) olmak üzere önce ikiye ayrılmış; daha sonra 2001 yılına gelindiğinde dünya uygulamaları ile uyumlu bir şekilde 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle TEAŞ yeniden yapılandırılarak üretim (EÜAŞ), iletim (TEİAŞ) ve ticaret (TETAŞ) faaliyetleri birbirinden yasal olarak ayrıştırılmıştır.
Böylece üretim, iletim, dağıtım ve perakende satış faaliyetleri birbiriyle organik ilişkisi olmayan bağımsız kuruluşların rol aldığı alt sektörler haline gelmiş ve bu esnada doğal tekel niteliği taşıyan iletim ve dağıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi ve yatırımcılar açısından iletim ve dağıtım şebekelerine ayrımcı olmayan bir erişim rejimini temin etmek üzere EPDK oluşturulmuştur.
Bu kapsamlı düzenlemeler neticesinde, TEK’in elektrik dağıtım müesseseleri TEDAŞ bünyesinde kalmış ve müesseselerin mevcut faaliyetleri, ticaret unvanları yeni duruma göre tescil edilmek suretiyle TEDAŞ yapısı içinde aynen devam etmiştir.
Öte yandan açılan bir davayı görüşen Danıştay 10. Dairesi, İstanbul Anadolu Yakası’nda elektrik dağıtım hizmetini yürüten Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’nin TEDAŞ ile imzaladığı imtiyaz sözleşmesini, kamu yararına aykırı bularak iptal etmiş;
Bakanlar Kurulu da iptal kararı üzerine, İstanbul Anadolu Yakası’ndaki elektrik dağıtım görevini Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’den alarak, 02.04.2002 tarihinden itibaren
“TEDAŞ İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım İşletmesi Koordinatörlüğü”ne devretmiştir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmıştır. Söz konusu Kanunun 14 üncü maddesi ile TEDAŞ, EÜAŞ ve bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirme işlemlerinin, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde ÖİB tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının koordinatörlüğünde, DPT, Hazine Müsteşarlığı, EPDK ve ÖİB başta olmak üzere diğer ilgili taraflarca “Elektrik Enerjisi Sektörü”nün aynı zamanda AB topluluk müktesebatına uyum hedefi çerçevesinde serbestleştirilmesi ve söz konusu sektörde yapılması planlanan reform ve özelleştirmelerle ilgili olarak sürdürülen çalışmalar neticesinde hazırlanan “Elektrik
II
Sayıştay
30.03.1990 tarihinde de Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) ile AKTAŞ arasında “İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi” imzalanmıştır.
Böylece, İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesinin faaliyet alanı içindeki “16.
Görev Bölgesi İstanbul Anadolu Yakası”nın “İşletme Hakkı” 1990 yılında 30 yıl süre ile Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’ye devredilmiştir.
Elektrik piyasasının serbestleştirilmesi ve özelleştirme hedefleri doğrultusunda 12.08.1993 tarihli, 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile TEK; TEAŞ (üretim, iletim ve toptan satış) ve TEDAŞ (dağıtım ve perakende satış) olmak üzere önce ikiye ayrılmış; daha sonra 2001 yılına gelindiğinde dünya uygulamaları ile uyumlu bir şekilde 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle TEAŞ yeniden yapılandırılarak üretim (EÜAŞ), iletim (TEİAŞ) ve ticaret (TETAŞ) faaliyetleri birbirinden yasal olarak ayrıştırılmıştır.
Böylece üretim, iletim, dağıtım ve perakende satış faaliyetleri birbiriyle organik ilişkisi olmayan bağımsız kuruluşların rol aldığı alt sektörler haline gelmiş ve bu esnada doğal tekel niteliği taşıyan iletim ve dağıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi ve yatırımcılar açısından iletim ve dağıtım şebekelerine ayrımcı olmayan bir erişim rejimini temin etmek üzere EPDK oluşturulmuştur.
Bu kapsamlı düzenlemeler neticesinde, TEK’in elektrik dağıtım müesseseleri TEDAŞ bünyesinde kalmış ve müesseselerin mevcut faaliyetleri, ticaret unvanları yeni duruma göre tescil edilmek suretiyle TEDAŞ yapısı içinde aynen devam etmiştir.
Öte yandan açılan bir davayı görüşen Danıştay 10. Dairesi, İstanbul Anadolu Yakası’nda elektrik dağıtım hizmetini yürüten Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’nin TEDAŞ ile imzaladığı imtiyaz sözleşmesini, kamu yararına aykırı bularak iptal etmiş;
Bakanlar Kurulu da iptal kararı üzerine, İstanbul Anadolu Yakası’ndaki elektrik dağıtım görevini Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’den alarak, 02.04.2002 tarihinden itibaren
“TEDAŞ İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım İşletmesi Koordinatörlüğü”ne devretmiştir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmıştır. Söz konusu Kanunun 14 üncü maddesi ile TEDAŞ, EÜAŞ ve bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirme işlemlerinin, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde ÖİB tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının koordinatörlüğünde, DPT, Hazine Müsteşarlığı, EPDK ve ÖİB başta olmak üzere diğer ilgili taraflarca “Elektrik Enerjisi Sektörü”nün aynı zamanda AB topluluk müktesebatına uyum hedefi çerçevesinde serbestleştirilmesi ve söz konusu sektörde yapılması planlanan reform ve özelleştirmelerle ilgili olarak sürdürülen çalışmalar neticesinde hazırlanan “Elektrik
Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi” (Strateji Belgesi), YPK’nın 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile onaylanmıştır.
4628 sayılı Kanuna göre dağıtım sektörü, EPDK tarafından verilen dağıtım lisanslarıyla bölgesel tekeller olarak işletilecek olup; Strateji Belgesi ekinde, Türkiye’nin elektrik dağıtım şebekesi coğrafi yakınlık, yönetimsel yapı, enerji talebi ve diğer teknik/mali faktörler dikkate alınarak 21 dağıtım bölgesine bölünmüştür.
Strateji Belgesi’nde özelleştirme uygulamalarına dağıtım bölgeleri baz alınarak kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik dağıtım ve perakende satış hizmetlerinden başlanacağı belirtilmiştir.
TEDAŞ bünyesinde bulunan dağıtım şebekesinin, 21 bölge olarak belirlenen dağıtım bölgelerinden, Kayseri haricindeki 20 dağıtım bölgesi eylem planına uygun olarak ÖYK’nın 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış ve özelleştirmenin satış, kiralama, işletme hakkı devri ve işin gereğince uygun sair hukuki tasarruf yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte ve/veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.
Bunun üzerine, Kayseri İli dışında kalan 20 bölgede TEDAŞ’ın mevcut 64 müessese ve İstanbul İli Anadolu Yakası’ndaki Koordinatörlük ile 7 bağlı ortaklığı 4046 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi çerçevesinde yeniden yapılandırılarak, %100 hissesi TEDAŞ’a ait anonim şirket şeklinde 20 dağıtım şirketine dönüştürülmüştür.
Böylece ÖYK’nın 02.04.2004 tarihli ve 2004/22 sayılı Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan TEDAŞ’ın %100 hissedarı olduğu İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Anasözleşmesi, 4046 sayılı Kanunun 20/A maddesine istinaden düzenlenmiş olup; 01.01.2005 tarihinden itibaren “14. Görev Bölgesi”ndeki kurum faaliyetleri, AYEDAŞ “İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi” adı altında yürütülmektedir.
ÖYK’nın 07.11.2005 tarih ve 2005/125 sayılı kararı ile TEDAŞ’ın özelleştirme stratejisi belirlenerek, sermayesinin %100’ü TEDAŞ’a ait olan ve elektrik dağıtım bölgelerinde dağıtım lisansı ile TEDAŞ’ın uhdesinde bulunan dağıtım sisteminin işletme hakkına sahip olan veya ileride sahip olacak dağıtım şirketlerinin hisselerinin
“blok satış yöntemi” ile özelleştirilmesine karar verilmiştir.
TEDAŞ’a ait AYEDAŞ’ın %100 oranındaki hissesinin “blok satış” yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla ÖİB tarafından 17.08.2010 tarihinden itibaren verilen ilanlarla ihaleye çıkılmıştır. İhalede son teklif verme tarihi olan 24 Kasım 2010 itibariyle 13 teklif alınmıştır. 7 Aralık 2010 tarihinde yapılan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda en yüksek teklif 1.813.000.000 ABD Doları bedelle MMEKA Makine İthalat Pazarlama ve Ticaret A.Ş. tarafından verilmiştir.
Satış,12.04.2011 tarih ve 27903 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 11 Nisan 2011 tarih ve 2011/32 sayılı kararı ile onaylanmıştır. ÖİB tarafından verilen ek süreye rağmen ilgili firmalar tarafından Şirket’in devir alınmaması nedeniyle ÖİB’nin 02.01.2012 tarihli açıklaması ile teminatlar irat kaydedilerek ihale iptal edilmiştir.
ÖİB, 2012 Kasım ayı içerisinde AYEDAŞ ile birlikte, TOROSLAR, DİCLE ve VANGÖLÜ EDAŞ’ta bulunan %100 oranındaki TEDAŞ hisselerinin “blok satış”
yöntemi ile özelleştirilmek üzere ihaleye çıkmıştır.
Son teklif verme tarihi olan 19.02.2013 tarihi itibariyle AYEDAŞ’da ki %100 oranındaki TEDAŞ hisselerinin özelleştirme ihalesine katılmak üzere 6 firma başvurmuştur. Tüm başvuru sahipleri ön yeterliliği karşılamıştır.
15.03.2013 tarihinde yapılan ihalede en yüksek teklifi 1.227 milyon $ teklifle Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. vermiştir.
Konuyu görüşen Rekabet Kurumu 11.04.2013 tarih ve 13-21/286-137 sayılı kararı ile devirle ilgili bir sakınca olmadığına karar vermiştir. Karar şöyledir:
“Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin birinci sıradaki teklif sahibine devrinin onaylandığı dikkate alınarak; Anadolu Yakası Elektrik dağıtım A.Ş.’nin %100 oranında hissesinin blok satış yöntemiyle özelleştirme kapsamında, bahse konu hisselerin tamamının - Enerjisa Elektrik dağıtım A.Ş. veya – Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş. veya – Fina Enerji Holding A.Ş. – Fina Limancılık Lojistik Holding A.Ş. Ortak Girişim Grubu tarafından devralınması işlemine izin verilmesinde sakınca bulunmadığına karar verildi.”
Rekabet Kurumu Kararında söz edilen Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirilmesi ile ilgili olarak 08.03.2013 tarih ve 28581 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 07.03.2013 tarih ve 2013/21 sayılı ÖYK Kararında Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. üçüncü sırada yer alması nedeniyle AYEDAŞ’ın Enerjisa tarafından devralınmasında piyasada bir tekel durumu yaratılmayacak olması nedeniyle devri onaylamıştır.
İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirilmesi ile ilgili 27.05.2013 tarih ve 2013/95 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı 28.05.2013 tarih ve 28660 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Karara göre; yapılan ihalede 1.227 Milyon $ teklifle Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. birinci sırada,1.225 Milyon $ teklifle Aksa Perakende Satış A.Ş. ikinci sırada, 1.035 Milyon $ teklifle Fina Enerji-Fina Limancılık Ortak Girişim Grubu üçüncü sırada yer almıştır.
Devir işlemleri tamamlanarak 01.09.2036 tarihine kadar işletilmek üzere yaklaşık 23 yıllığına Şirket 31.07.2013 tarihinde Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye devredilmiştir.
Şirketin genel durumuna ait verilerin son beş yıl üzerinden seyrini gösteren toplu bilgiler tablosu aşağıdadır.
IV
Sayıştay
ÖİB, 2012 Kasım ayı içerisinde AYEDAŞ ile birlikte, TOROSLAR, DİCLE ve VANGÖLÜ EDAŞ’ta bulunan %100 oranındaki TEDAŞ hisselerinin “blok satış”
yöntemi ile özelleştirilmek üzere ihaleye çıkmıştır.
Son teklif verme tarihi olan 19.02.2013 tarihi itibariyle AYEDAŞ’da ki %100 oranındaki TEDAŞ hisselerinin özelleştirme ihalesine katılmak üzere 6 firma başvurmuştur. Tüm başvuru sahipleri ön yeterliliği karşılamıştır.
15.03.2013 tarihinde yapılan ihalede en yüksek teklifi 1.227 milyon $ teklifle Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. vermiştir.
Konuyu görüşen Rekabet Kurumu 11.04.2013 tarih ve 13-21/286-137 sayılı kararı ile devirle ilgili bir sakınca olmadığına karar vermiştir. Karar şöyledir:
“Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin birinci sıradaki teklif sahibine devrinin onaylandığı dikkate alınarak; Anadolu Yakası Elektrik dağıtım A.Ş.’nin %100 oranında hissesinin blok satış yöntemiyle özelleştirme kapsamında, bahse konu hisselerin tamamının - Enerjisa Elektrik dağıtım A.Ş. veya – Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş. veya – Fina Enerji Holding A.Ş. – Fina Limancılık Lojistik Holding A.Ş. Ortak Girişim Grubu tarafından devralınması işlemine izin verilmesinde sakınca bulunmadığına karar verildi.”
Rekabet Kurumu Kararında söz edilen Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirilmesi ile ilgili olarak 08.03.2013 tarih ve 28581 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 07.03.2013 tarih ve 2013/21 sayılı ÖYK Kararında Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. üçüncü sırada yer alması nedeniyle AYEDAŞ’ın Enerjisa tarafından devralınmasında piyasada bir tekel durumu yaratılmayacak olması nedeniyle devri onaylamıştır.
İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirilmesi ile ilgili 27.05.2013 tarih ve 2013/95 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı 28.05.2013 tarih ve 28660 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Karara göre; yapılan ihalede 1.227 Milyon $ teklifle Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. birinci sırada,1.225 Milyon $ teklifle Aksa Perakende Satış A.Ş. ikinci sırada, 1.035 Milyon $ teklifle Fina Enerji-Fina Limancılık Ortak Girişim Grubu üçüncü sırada yer almıştır.
Devir işlemleri tamamlanarak 01.09.2036 tarihine kadar işletilmek üzere yaklaşık 23 yıllığına Şirket 31.07.2013 tarihinde Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye devredilmiştir.
Şirketin genel durumuna ait verilerin son beş yıl üzerinden seyrini gösteren toplu bilgiler tablosu aşağıdadır.
Toplu Bilgiler Ölçü 2008 2009 2010 2011 2012 Fark
Artış veya azalış (%)
Sermaye Bin TL 63.558 63.558 63.558 63.558 63.558
Ödenmiş sermaye Bin TL 63.558 63.558 63.558 63.558 63.558
Öz kaynaklar Bin TL 11.598 68.504 79.046 88.803 99.951 11.148 12,6
Yabancı kaynaklar Bin TL 510.737 566.795 584.546 673.722 779.597 105.875 15,7 Mad. duran varlık (edinme
değeri) Bin TL 66.662 118.278 153.513 144.865 69.298 (75.567) (52)
Maddi duran varlık birik.
amortis. Bin TL - - - -
Yatırım. için yap. Nak.ödem. Bin TL 39.743 52.746 52.385 51.095 56.764 5.669 11,1
Yatırım gerçek. oranı (nakdi) % 68,5 78,9 97,1 114,4 94,6 (19,8) (17,3)
Tüm alım tutarı Bin TL 1.200.887 1.359.155 1.368.758 1.304.615 1.559.203 254.588 19,5
Satın alınan enerji miktarı GWh 9.491 9.276 8.612 8.505 8.480 (25) (0,3)
Satın alınan enerji maliyet
tutarı Bin TL 1.177.188 1.328.324 1.328.369 1.256.846 1.507.746 250.900 19,9 Satın alınan enerji birim
maliyeti Kr/kwh 12,11 14,32 15,43 14,78 17,78 3,00 20,3
Kayıp ve kaçak oranı % 8,62 7,48 6,91 8,3 8,28 (0,02) 0,0
Satılan enerji miktarı GWh 8.672 8.582 8.016 7.799 7.778 (21) (0,3)
Net satış tutarı Bin TL 1.436.368 1.721.318 1.743.180 1.845.473 2.125.492 280.019 15,2 Ortalama satış fiyatı (Net) Kr/kwh 16,56 20,06 21,74 23,66 25,06 1,40 5,9
Ortalama satış maliyeti Kr/kwh 13,6 15,69 17,11 16,64 19,86 3,2 19,2
Stoklar : 0
-Malzeme Bin TL 8.305 11.323 10.730 10.356 13.383 3.027 29,2
-Diğer stoklar Bin TL 39 39 102 78 161 83 106,4
Memur (ortalama) Kişi 1
İşçi (ortalama) Kişi 1.840 1.784 1.762 1.705 1.670 (35) (2,1)
Personel için yapılan tüm
giderler Bin TL 71.147 78.774 81.372 88.287 96.030 7.743 8,8
Cari yıla ilişkin :
Memurlar için yapılan
giderler Bin TL 37 37
Memur başı. aylık ort gider TL 4.625 4.625
-İşçiler için yapılan giderler Bin TL 71.010 78.627 81.221 88.395 92.695 4.300 4,9
-İşçi başı.aylık ortala. gider TL 3.222 3.696 3.848 4.320 4.625 305 7,1
Dönem karı vergi ve diğ.
yas. yük. Bin TL - 4.272 6.538 21.832 19.300 (2.532) (11,6)
Tahakkuk eden vergiler Bin TL 31.321 35.879 42.668 71.088 74.990 3.902 5,5 GSYH’ya katkı (üretici
fiyat.) Bin TL 224.043 352.026 360.048 516.390 547.516 31.126 6,0
GSYH’ya katkı (alıcı
fiyatlarıyla) Bin TL 255.243 390.926 396.303 566.897 603.206 36.309 6,4 GSMH’ya katkı (alıcı fiyat.) Bin TL 255.243 390.926 396.303 566.897 603.206 36.309 6,4 Faaliyet karlılığı
(özkay.yönü) % - 663,0 366 511,7 340,1 (171,6) (33,5)
Mali karlılık (özkay. yönün) % - 89.3 44,1 336,8 77,8 (259,0) (76,9)
Ekonomik karlılık % - 11,8 6,4 47,6 12,4 (35,2) (73,9)
Zararlılık (özkay. yönünden) % 51,7 - - -
Faaliyet karı Bin TL 145.974 265.551 269.996 429.420 440.728 11.308 2,6
Dönem karı veya zararı Bin TL (12.482) 61.178 32.508 282.653 100.836 (181.817) (64,3) Bilanço karı veya zararı Bin TL 65.202 (8.296) 17.674 260.821 81.536 179.285 (68,7)
04.12.1984 tarih ve 3096 sayılı “Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanunun” 3. Maddesi uyarınca çıkarılan 24.08.1989 tarihli ve 89/14393 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesinin faaliyet alanı içindeki İstanbul Anadolu Yakası’nda (16. Görev Bölgesi) Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş. (AKTAŞ), 30 yıl süreyle elektrik üretimi, dağıtımı ve ticaretiyle görevlendirilmiştir.
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak; 24.11.1989 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile AKTAŞ arasında “Görev Verme Sözleşmesi”, 30.03.1990 tarihinde de Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) ile AKTAŞ arasında “İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi” imzalanmıştır.
Yaklaşık 12 yıl AKTAŞ Elektrik A.Ş. faaliyet göstermesinden sonra açılan bir davada; Danıştay 10. Dairesi, İstanbul Anadolu Yakası’nda elektrik dağıtım hizmetini yürüten Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’nin TEDAŞ ile imzaladığı imtiyaz sözleşmesini, kamu yararına aykırı bularak iptal etmiş; Bakanlar Kurulu’da iptal kararı üzerine, İstanbul Anadolu Yakası’ndaki elektrik dağıtım görevini Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’den alarak, 02.04.2002 tarihinden itibaren “TEDAŞ İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım İşletmesi Koordinatörlüğü’ne devretmiştir.
Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş.; Yüksek Planlama Kurulunun 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile kabul edilen Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi ile belirlenen 20 elektrik dağıtım bölgesinden birisi olarak Şirket Ana Sözleşmesinin 25.01.2005 tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanması kararı ile kurulmuştur.
Şirket, 2012 yılında 1.507 milyon TL tutarında 8.480 GWh elektrik satın almış olup birim maliyeti 17,73 Kr/KWh olarak gerçekleşmiştir. Kayıp kaçak oranı %8,28 olarak gerçekleşmiş olup kalan 7.778 GWh enerji 25,06 Kr/KWh ortalama fiyattan satılarak 440,7 milyon TL faaliyet karı gerçekleşmiştir Şirketin 2012 yılında aldığı ve sattığı enerji miktarı % 0,3 oranında azalmıştır. Azalışta en büyük etki 2012 yılında serbest tüketicilerin tükettiği yıllık enerji miktarının 30.000 KWh’ye düşürülmesi ve serbest piyasadaki rekabetin etkisi ile fiyatların EPDK’nın ilan ettiği fiyatlardan düşük olması nedenleriyle serbest tüketici sayısının artması neticesinde; serbest tüketicilerin tükettiği enerji miktarının Şirketin toplam satışının %21,2’sine kadar yükselmiş olmasıdır.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 9 uncu maddesi çerçevesinde;
Düzenlemeye tâbi tarifeler üzerinden, dağıtım bölgeleri arası maliyet farklılıkları nedeniyle oluşan fiyat farklılıklarından, tüketicileri kısmen veya tamamen koruyacak 2015 yılının sonuna kadar geçici bir Fiyat Eşitleme Mekanizması uygulanacağı düzenlenmiş ve bu doğrultuda hazırlanan “Elektrik Dağıtım Bölgelerinde Uygulanacak Fiyat Eşitleme Mekanizması Hakkında Tebliğ” gereğince Şirket 2012 yılında 374,9 milyon TL destekleme ödemesi yapmış ve 2012 yılını 100,3 milyon TL dönem karı ile kapatmıştır.
VI
Sayıştay
04.12.1984 tarih ve 3096 sayılı “Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanunun” 3. Maddesi uyarınca çıkarılan 24.08.1989 tarihli ve 89/14393 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesinin faaliyet alanı içindeki İstanbul Anadolu Yakası’nda (16. Görev Bölgesi) Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş. (AKTAŞ), 30 yıl süreyle elektrik üretimi, dağıtımı ve ticaretiyle görevlendirilmiştir.
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak; 24.11.1989 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile AKTAŞ arasında “Görev Verme Sözleşmesi”, 30.03.1990 tarihinde de Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) ile AKTAŞ arasında “İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi” imzalanmıştır.
Yaklaşık 12 yıl AKTAŞ Elektrik A.Ş. faaliyet göstermesinden sonra açılan bir davada; Danıştay 10. Dairesi, İstanbul Anadolu Yakası’nda elektrik dağıtım hizmetini yürüten Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’nin TEDAŞ ile imzaladığı imtiyaz sözleşmesini, kamu yararına aykırı bularak iptal etmiş; Bakanlar Kurulu’da iptal kararı üzerine, İstanbul Anadolu Yakası’ndaki elektrik dağıtım görevini Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’den alarak, 02.04.2002 tarihinden itibaren “TEDAŞ İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım İşletmesi Koordinatörlüğü’ne devretmiştir.
Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş.; Yüksek Planlama Kurulunun 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile kabul edilen Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi ile belirlenen 20 elektrik dağıtım bölgesinden birisi olarak Şirket Ana Sözleşmesinin 25.01.2005 tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanması kararı ile kurulmuştur.
Şirket, 2012 yılında 1.507 milyon TL tutarında 8.480 GWh elektrik satın almış olup birim maliyeti 17,73 Kr/KWh olarak gerçekleşmiştir. Kayıp kaçak oranı %8,28 olarak gerçekleşmiş olup kalan 7.778 GWh enerji 25,06 Kr/KWh ortalama fiyattan satılarak 440,7 milyon TL faaliyet karı gerçekleşmiştir Şirketin 2012 yılında aldığı ve sattığı enerji miktarı % 0,3 oranında azalmıştır. Azalışta en büyük etki 2012 yılında serbest tüketicilerin tükettiği yıllık enerji miktarının 30.000 KWh’ye düşürülmesi ve serbest piyasadaki rekabetin etkisi ile fiyatların EPDK’nın ilan ettiği fiyatlardan düşük olması nedenleriyle serbest tüketici sayısının artması neticesinde; serbest tüketicilerin tükettiği enerji miktarının Şirketin toplam satışının %21,2’sine kadar yükselmiş olmasıdır.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 9 uncu maddesi çerçevesinde;
Düzenlemeye tâbi tarifeler üzerinden, dağıtım bölgeleri arası maliyet farklılıkları nedeniyle oluşan fiyat farklılıklarından, tüketicileri kısmen veya tamamen koruyacak 2015 yılının sonuna kadar geçici bir Fiyat Eşitleme Mekanizması uygulanacağı düzenlenmiş ve bu doğrultuda hazırlanan “Elektrik Dağıtım Bölgelerinde Uygulanacak Fiyat Eşitleme Mekanizması Hakkında Tebliğ” gereğince Şirket 2012 yılında 374,9 milyon TL destekleme ödemesi yapmış ve 2012 yılını 100,3 milyon TL dönem karı ile kapatmıştır.
İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin özelleştirilmesi ile ilgili 27.05.2013 tarih ve 2013/95 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı 28.05.2013 tarih ve 28660 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş. ve İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Perakende Satış A.Ş. devir işlemleri tamamlanarak 01.09.2036 tarihine kadar işletilmek üzere yaklaşık 23 yıllığına Şirket 31.07.2013 tarihinde Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye devredilmiştir.
Öneriler :
İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin 2012 yılı çalışmaları üzerinde Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonunda getirilen öneriler aşağıdadır.
1-03.03.2011 tarih ve 27863 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6113 sayılı Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Bir Kısım Borç ve Alacaklarının Düzenlenmesine Dair Kanun uyarınca, Şirketin enerji aldığı kuruluşlara olan borçlarının TEDAŞ Genel Müdürlüğüne devri neticesinde oluşan, 2011 yılsonu itibarıyla Şirkete kar kaydedilen, TEDAŞ Genel Müdürlüğünün 02.08.2012 tarihli talimatı ile “333.021 numaralı TEDAŞ Genel Müdürlüğüne borçlar” hesabına kaydedilen ve 31.12.2012 tarihinde de Şirketçe “542.002 numaralı Olağanüstü yedekler” hesabına aktarılan 191.333.092,47 TL’nin, ÖİB’den yazılı bir talimat, TEDAŞ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulundan bir karar ve TEDAŞ Genel Müdürlüğünden de Şirkete yazılı bir talimat bulunmadığı, dolayısıyla yapılan bu işlemle ilgili muhasebe kayıtlarının Genel Muhasebe İlkelerine uygun olmadığından konunun TEDAŞ Genel Müdürlüğünce açıklığa kavuşturulması (Sayfa:92,93).
Sonuç:
İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin 27.05.2013 tarihindeki kendi genel kurulunda kabul edilen 2012 yılı bilançosu ve 100.835.896,91 Türk Lirası dönem karı ile kapanan gelir tablosu genel görüşmeye sunulur.
II. İDARİ BÜNYE A- Mevzuat:
Elektrik sektöründeki dağınık yapıyı ortadan kaldırmak ve işletme bütünlüğünü sağlamak üzere 15.07.1970 tarih ve 1312 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Kanun ile KİT statüsünde TEK kurulmuş, 12.10.1970 tarihinde faaliyetlerine başlamıştır.
09.09.1982 tarih ve 2705 sayılı kanun ile kurumun görev alanı genişletilmiştir.
1312 sayılı Kanunun Müesseselerin kuruluşu ile ilgili 23 üncü maddesi uyarınca çıkarılan ve 23.02.1983 tarih, 17968 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik ile İstanbul merkez olmak üzere Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Kocaeli ve Sakarya illerini kapsayan “TEK Sınırlı Sorumlu Boğaziçi Elektrik Dağıtım Müessesesi” olarak faaliyetlerine devam etmiştir.
1983 yılında yürürlüğe giren 110 sayılı KHK ile 1312 sayılı TEK yasası yürürlükten kaldırılmış ve Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğünün hukuki bünyesi amaç ve faaliyet konuları yeniden düzenlenmiştir.
18.06.1984 tarih ve 18435 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında KHK ile TEK’in kuruluşuna ilişkin 110 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmış ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı KİT olarak yeniden kurulmuştur. TEK’in ana statüsü 09.11.1984 tarih, 18570 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
16.08.1985 tarih ve 85/9800 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren
“Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Görevlendirilecekleri Bölgeleri Gösterir Yönetmelik” te 21.07.1989 tarih ve 89/14345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişiklik yapılarak İstanbul Anadolu yakasında “16. Görev Bölgesi”
oluşturulmuştur.
04.12.1984 tarih ve 3096 sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanunun 3. maddesi uyarınca çıkarılan ve 07.09.1989 tarih ve 20275 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 24.08.1989 tarihli ve 89/14393 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesinin faaliyet alanı içindeki İstanbul Anadolu Yakası’ndaki 16. Görev Bölgesinde Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş. (AKTAŞ), 30 yıl süreyle elektrik üretimi, dağıtımı ve ticaretiyle görevlendirilmiştir.
Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararına dayanılarak; 24.11.1989 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile AKTAŞ arasında “Görev Verme Sözleşmesi”, 30.03.1990 tarihinde de Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) ile AKTAŞ arasında “İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi” imzalanmıştır.
Böylece, İstanbul Elektrik Dağıtım Müessesesinin faaliyet alanı içindeki “16.
Görev Bölgesi İstanbul Anadolu Yakası”nın “İşletme Hakkı” 01.09.1990 tarihi itibariyle Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’ye devredilmiştir.
Açılan bir dava sonucunda Danıştay 10. Dairesi; yaklaşık 12 yıl İstanbul Anadolu Yakası’nda elektrik dağıtım hizmetlerini yürüten Aktaş Elektrik Ticaret
A.Ş.’nin TEDAŞ ile imzaladığı imtiyaz sözleşmesini, kamu yararına aykırı bularak iptal etmiş; Bakanlar Kurulu’da iptal kararı üzerine, İstanbul Anadolu Yakası’ndaki elektrik dağıtım görevini Aktaş Elektrik Ticaret A.Ş.’den alarak, 02.04.2002 tarihinden itibaren “TEDAŞ, İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım İşletmesi Koordinatörlüğü”ne devretmiştir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunun 14 üncü maddesi ile TEDAŞ ve EÜAŞ ile bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirme işlemlerinin, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde ÖİB tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının koordinatörlüğünde, DPT, Hazine Müsteşarlığı, EPDK ve ÖİB başta olmak üzere diğer ilgili taraflarca “Elektrik Enerjisi Sektörü”nün aynı zamanda AB topluluk müktesebatına uyum hedefi çerçevesinde serbestleştirilmesi ve söz konusu sektörde yapılması planlanan reform ve özelleştirmelerle ilgili olarak sürdürülen çalışmalar neticesinde hazırlanan “Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi” (Strateji Belgesi), YPK’nın 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Buna göre, TEDAŞ ile müessese ve hissedarı olduğu şirketler özelleştirme programına alındıkları 02.04.2004 tarihinden itibaren, 4046 sayılı Kanunun 37’nci maddesi uyarınca 233 sayılı KHK kapsamından ve Hazine Müsteşarlığı portföyünden çıkarılarak ÖİB portföyüne aktarılmış, ilgili bakan/bakanlık ÖİB’in bağlı olduğu Maliye Bakanlığı olmuştur.
ÖYK, 02.04.2004 tarihli ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan TEDAŞ’ın %100 hissedarı olduğu AYEDAŞ, 4046 sayılı Kanunun 20/A maddesine istinaden bu Kanun hükümlerine uygun olarak 01.01.2005 tarihinde faaliyete geçmiştir.
ÖİB’in 13.08.2004 tarihli onayı ile 20.09.2004 tarihinde ticaret siciline kayıt ve tescili yapılan Şirketin Ana sözleşmesi, 27.09.2004 tarih ve 6144 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanmıştır. Ana sözleşmede düzenlenmemiş hususlarda Türk Ticaret Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanmaktadır.
Şirket, Ana sözleşmesi uyarınca 4628 sayılı Kanuna uygun olarak yukarıda değinilen dağıtım bölgesi dahilindeki elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini karlılık, verimlilik ilkesi çerçevesinde ticari, ekonomik ve sosyal gereklere uygun biçimde yürütmek zorundadır.
Tamamına yakını işçi statüsünde istihdam edilen Şirket personelinden;
kapsamdışı personelin özlük ve sosyal haklarına ilişkin işlemler; 5434 ve 4046 sayılı kanunlar, 527 sayılı KHK ve bunların ek ve değişiklikleri ile YPK ve ÖİB kararlarına göre yürütülürken; kapsamiçi personelin özlük ve sosyal haklarına ilişkin işlemlerde;
4857 sayılı İş Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, bunların ek ve değişiklikleri ile bu kanunlara göre düzenlenen tüzük, yönetmelik ve toplu iş sözleşmesi hükümleri uygulanmıştır.
2
