• Sonuç bulunamadı

tam bir isabetle yonelebilme imkam saglamak,

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "tam bir isabetle yonelebilme imkam saglamak,"

Copied!
19
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

YUKSEK ()GRETiMDE ()NLtSANS VE i~LETMECtLtK ()GRETtMiNDE UYGULANMA BA~ARISI

D9~. Dr. tnal Cern A~KUN

Tiirkiye'de 1973-1974 ogretim Ylhmn yiiksek ogretime getirdigi tar-

t1~ma alanlanndan biri de onlisans olmu~tur. Onlisans Milli Egitim Temel Kanununun 37. Maddesi, Oniversiteler Kanununun 53. Maddesinde yiik- sek ogretimin ilk kademesi olarak belirtilmektedir. Yiiksek Ogretim Kuru- lunun (YOK) «Onlisans Ogretiminin Diizenlenmesi» konusundaki karanna

«Tiirkiye'de Egitjm Sisteminin Yaplsl ve Meslek Kademeleri» adlyla ekle- nen ~EKiL-l 'deki ~emada onlisansm yeri sistem i9inde kesinlikle saptan-

ml~ bulunmaktadlr (1).

Ote yandan soz konusu YOK karanmn 7. Maddesinde onlisansm ama9lan ~oyle ongoriilmektedir :

«1- Bir yandan ogrencilere orta ogretimdeki yeti~meleri yoniinden aralannda mevcut seviye farklanm yiiksek ogrenim slrasmda te- lafi etme fusatml vermek,

2- Diger yandan, orta ogrenimleri masmda yiiksek ogretimin ancak temel ogrenim alanlanna yonelmi~ olan ogrencilere, lisans ogre- niminin ge~itli dallanndan kabiliyetlerine gergekten uyan birisine tam bir isabetle yonelebilme imkam saglamak,

(1) yOK'iin «Onlisans Ogretiminin Diizenlenmesi konusundaki karan 8-9 ~ubat 1974'te yapllan toplantJda ahnml~tJr.

(2)

~ l:

14 20 13 19

::1

~

11 17 10 16

2 ::~

15

5 8 4

MRETtM KADEMELERt

r~---~A~--~---

__ ,

MESLEK KADEMELERt

r - - -

DOKTORA DtPLOMASI

~ 0

-1

I-<

+r

W YttKSEK LtSANS DtPLOMASI

-1 YUKSEK LtsANs II

(MASTER,UZMANLIK)

1

LlsANS DiPLOMAS I

I Ir----~~~~~:

D1PLOMASI

r

LtSANS

, , I

I I I

B N L t SAN S

r

HEM LISE HEM MESLEK DiPLOMASI

I

I I I

LiSE DiPLOMASI

HEM MESLE~E

UK M ,HEM YUKSEK MRETt-. YATA 1 Y SEK RETI~E HAZIRLIYAN :&\ VE S

ME HAZIRLAYAN: ,ALANLARINA HAZIRLA-

_rg99MtflAR. __ J~~O:~

____ ..

1Y.At! EItOG\lA!1.LN.t •. __

1--.

l

TEMEL E~tTtM DiPLoMAsrl

I

o R TAO K U L

t L K 0 K U L

~EKiL - 1 Tiirkiye'de Egitim Sisteminin Yaplsl ve Meslek Kademeleri

..

'\

VII

1

VI

1

v

I

T

IV

I

III

I

!

I I

I

r

1

(3)

3- Yuksek ogrenime girdikleri halde ilk Ylllardaki ba~an durumlan lisans ogrenimi i<;in yeterli bulunmayan veya klsa yoldan hayata atll- mak isteyen gen<;lere, orta ogretim diplomasl ile lisans diplomasl ara- smda ge<;erli olaeak onlisans seviyesinde bir ara diploma vermek, 4- Yuksek ogretimde daha ust ogretim yolunu aneak belli bir ba~a­

nyl gosterenlere a<;mak suretiyle, ilk yJllan <;ok daha fazla kit- lesel olan yiiksek ogretimin, ileri yIllanna daha <;ok bireysel egi- tim imkillll yaratmak, boy Ieee <;ah~maYI te~vik ederek yuksek egitimin kalitesini yukseltmek».

Soz konusu karann 8. Maddesi, onlisans kademesi ile ilgili gorevleri ve kurulu~ tesbitinde ~u goru~u getirmektedir :

1- Onlisans kademesinin, ogreneileri, a) Lisans dallanndan birine yoneltmek ve b) meslege yoneltmek gibi ikili bir gorevi olmasl,

2- Lisans ogrenimine hazlrlayabilmek i<;in onlisans kademesinde, en azbir ydhk bir sure i<;inde

a) dil ve edebiyat

b) sosyal ve ekonomik bilimler 0) matematik-fizik (teknik) d) tabii bilimler

gibi temel bilim bolUmundeki derslerin ogrenimine yer verilmesi;

bu bolUmierie dersleririin aynea tesbit edilmesi ;bunlann «bolilm- len> halinde veya «ortak dersler ve se<;meli» dersler halinde du- zenlenebilmesi; Yll ve slnlf dilzeni yerine donem ve kredi dlizeni- nin uygulanmasl; yaz donemi ve ak~am kurlanna yer verilmesi;

ve lisans ogrenimine aneak, lisans dallanndan biri i<;in tesbit edil-

mi~ derslerden belli bir dereeenin ilstiinde ba~an gosterenlerin ka- bul edilmesi; boyIeee lisans ogrenimi yapmak isteyen gen<;lerin onlisans kademesinde alabildigine <;ah~maga ve yan~maga te~vik

edilmesi,

3- Onlisans kademesinde meslege hazlrlamak i<;in, her meslegin ozel- ligine gore, gerek bu kademede gerekse bu kademeyi takip eden yllda duzenieneeek meslege hazlrltk programlan ile bazl mesiek alanlanna onlisans diplomasl seviyesinde ara insanglieli yeti~tiril­

mesi,

4- Onlisans ogretiminin, Fakulte ve b.6lUmler i<;inde degil, dogrudan dogruya Oniversite, Akademi ve Yliksek Okullar i<;inde merkezi

3

(4)

olarak veya ge~it1i bOlge ve illerde bunlara bagh olarak kurulmasl ve uygulamamn 1974-75 ogretim Ylhndan itibaren, paralel prog- ramlarla diizenlenmege ba~lanmasl gibi esaslann gozoniinde tutul- masml tavsiye etmi~»

Ote yandan Ege Universitesinde onlisans ile ilgili oIarak yapllan bir

9ah~mada bu ogretim kademesinin amaCl ~oyle a~:tkIanmaktadlr (2) : a- Kitlesel ogretim yaplcl,

b- Yiiksek ogretimdeki YIgmlan absorbe edici,

c- Standart ~artlar ve programlar i<;inde ozeIlikle ilk slmfta yiiriitiilen ogretim ile ileri safha i<;in temel olan bilgileri kazandmcI, bir yan- dan da ileri lisansa yonlendirici,

d· Kademenin ikinci slmfl iIe ileri lisansa yonelmeyenlere pratik bir ogretimle ki~ileri klsa devrede hayata yoneitici, ozeIlikle kalklll- makta olan toplumlar i<;in «ara insangiicii» yeti~tirmesini saglaYlcl ogretim yapmak,

e- Boylece hem yiiksek ogretime miiracaat edenlere, asgari bir on kademede imkan saglamak ve bu on kademede ki~inin kendi ye- teneklerini stand art ~artlarda ortaya koymasma imkan vermek, f- Bu sayede de yiiksek ogretime yonelecek yetenege ve ki~inin kendi kaderini kendisinin tayininde hak tammak suretiyle flrsat e~itligi

ve sosyal adalet iIkeleri i<;inde bir yiiksek o~retim hizmetini ger<;ek-

le~tirmek,

g- Bu esas i<;inde hem insan israfml onlemek, hem de gerekliler i<;in klsa siirede pratik bilgilerle hayata atllmalanm saglayarak bir an evvel iiretici bir etmen oIarak biiyiik bir kiitleyi yurt ekonomisine dahil etmek ,

Bu a<;lklamamn arkasmda ~u gorii~ ileri siiriilmektedir :

Memleketimizde yiiksek ogretim kademelenmesi, on lisans kademesi- nin realize edili~i geregine ait fikirler 10-12 ytldu soylene gelmektedir. Bu arada ~unu da soyleyelim ki, Ege Universitesi hem bu fikirlerin yaplclsl ola- rak, hem de uygulaYlclsl olma yoniinden yurdumuzda onciiliik etmi~tir.

Bu fikir son yllda;

a- On lisans kademesinin temel egitim kanununda yer almasl, b- U<;iincii 5 yllhk planda ifadesini bulmu~ olmasl,

(2) YUSUF V ARDAR, Yiiksek O~retimde On Lisans Sorunu, E~e Universitesi, Bor- nova, 1974, s. 3-4.

(5)

6eRtNctLERtN LtS! -

aN

L!SANS tLtSKt VE GE~tSLFRt SEMASI ---_._---,--.., L1SANS MRETiM1

YET E R

BAS A R I GOSTERENLER

UN1vERS1TELE1<.1N Fark11 Iisans o~retim

kademeleri (Kendi ~art_

lar1na gore Yonlendiri_

ci s1n1f1 ba~aranlar1

a1ular. )

i:lN LlSANS

YON LEN D t R t c T E MEL SIN I F

gosteren

Isteyenler Iisanstan vazgec;ip be- ceri Sl.nl.fln doner.

Ara insan gUcU

!steyen yeniden Iisans iC;in ,artlar1 deneyebilir

,Ba$arlS1Z olup hayata dBnenler

~EKtL - 2 Ege Universitesinde YapIian Bir ~ah~ma Sonucu ileri Siiriilen Onlisans Onerisi

5

(6)

c- Nihayet 1750 saYlh kanunda da amir hilkiim haline gelmi~ bulun- maSI nedeni ile halen yurt olc;iisilnde dil~ilniHilr ve pianianmasl

i~i ele ahmr olmu~tur.

Ancak buna ragmen, konu yukanda belirlenen amac; ve fonksiyon- Ian goze almadan planlandlgl ve progtamla~t1gl takdirde, fayda yerine zarar getirebilecek bir hilviyet alabilir. C;ilnkii yukanda belirlenen amar,; ve fonksiyon hedef olmaymca bir on lisans, iiniversiteye milracaatlan emici olmayacak, klsa devrede becerili insanlan ilretici yapamlyacak, maddi ola- naklar ve ogretim giicilnden en iyi ~ekilde yararlanmaYI saglamlyacaktlr.

Bu halde de, bugLin yurdumuzun biiyiik problemi haline gelen yiiksek og- renime giremeyen ogrenciler sorununa deva olamlyacakbr.»

Gorii~ sahibi Tilrkiye'de onlisans soruilU ir,;in SEKiL-2'deki model onerisini ileri siirmektedir. (3)

Semadaki modele gore, onlisans kademesi iki Yll olacaktlr. ilk yilda tcmel bilgilerin ortak standart ko~ullar, programlar ve ders malzemesi ile belli bir diizenle§tirme ir,;inde kitlesel ogretimi yapllacaktIr. ilk yd sonunda belli ba~anYl saglayarak, belli yetenekleri oldugunu ortaya koyabilen og- renciler, bu kazamlml§ temel bilgiler iizerine ogretim yapacak r,;e~itli lisans dallanna gec;cceklerdir. Ancak ba~anlan vas at olanlar, onlisansm ikinci SI111f1 olan bcceri sl111fma ahl11p, orada uygulamaya yonelik, pratik bilgilere d::tyall ogretim programma almarak, «ara insan giicil» olarak topluma hI.- zandmlacaktIr. Hic;bir ba~an saglamayanlar, dahq fazla. iimitsizlige girmeden ve zaman kay billa ugramadan lise diizeyindeki bilgilerle kendi kendilerini eleyip, hayata doneceklerdir (4).

Boylelikle, onlisans ic;in ogrenci kaynagl olan liselerden ogrenciler, kitle halinde onlisansm ilk sll11fma ahnarak, standart temel egitime girecek- ler, bunlardan bir 10sml ise, onlisanslllbeceri sl111fllla girerek klsa devreden hayata ilretici olarak kazandmlacaklardlr. Belki r,;ok az saYlda bir ogrenci grubu ba~anslz olacak Ye bunlar, daha fazla zaman kaybetmeden hayata donilp, erkenden yonlerini c;izeceklerdir. (5)

Ote yandan soz konusu goril§te, aynntlh durumu SEKiL-3'de go- rLHen onlisans kademesi ile ilgili bir r,;e~itlendirme onerisi yapllarak, Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler, Hayati Bilimler ve Teknik Bilimler Onlisans prog- rami an olmak ilzere dort tiirde ele alman onlisans kademesi ic;in $U ar,;lk- lama yapllmaktadlr: (6)

(3) A.g.k., s. 9 (4) A.g.k., s. 4-5.

(5) A.g.k.

(6) A.g.k.,s.6-7,JO

(7)

Fakliltelerde Fen Bilimleri- Faktiltelerde, Haya t i bilim- Faktiltelerde Teknik bilim .,... e ne dayal~ ~e,itli Lisans Faktiltelerde sosyal Bilgi- lerin uygulamalar~na dayal~ uygulamaIar~na dayal~ agre- .,...

...

ogretimine kabul ediIirIer: lere dayal~ Lisans ogreti- ogre tim yapan mesleki Liaan tim yapan mealek Lisana1

Q) (Matematik,Fizik,Kimya, min.e kabul edilirler: (Hukuk i~in kabuL edilirle.r :(T~p, i~in kabul edilirler

k

>00 Zooloji,Botanik,Jeoloji, 1ktisat,1dari tIimIer, Ziraat, D~, Hekimligi, (in~aat,Elektrik,Makina,

:0 Astronomi, va. Lisanslar~ MaIiye tiearet, VB.) Eezae1hk, Orman, vs.) Maden, Kimya mtihendisligi

<I) gibi. ) ve Mimari, va, gibi)

s::

.,

<I)

.,...

,..:l

...

I

4

I 1 I

OM e I.ei II.ci t,ei rI.ei I.ei II.ei I.ci II.ci

.,...

Yoniendiri -~ Beeeri Yonlendiri--~Beeeri Yonlendiri r-f- Beeeri Yoniendiri -

f-

Beeeri

...

Q)

ci ci ei ci

k

>00 s~n~f Bln~f1 s1nlf slnlf1 slnlf s~nlf1 s1n~f sln1f1

:0 t 't 'I' t

tI) Ara ins an gtieU Ara insan gUeU Ara insan gUeU Ara inaan sllell

s:: III (teknolog) (teknolog) (teknolog) (teknolog)

CD 'M

.-1 (orta okul ogretmeni. MUze, (Pratik hesap memuru, Zab~t (Eczac1 kaIfas~,sag11k me- (Santiye Ijefi, sUrveyan,

1

s:: fizik,kimya,bah~e teknisyen katibi, komiayoneu vs.) muru, Tarlm eksperi orman makine tamireisi, bak11l1

:0 gozlemci,programlay~e1,vs.) muha£~Z1,pratik protezci teknologu, v.s, v..s •

.. + + +

<I)

I II III IV

s::.,...

III k

Fen Bilimleri Sosyal Bilimier Hayat Bilimieri Tekpik Bilimler

<Il QJ .,... i-l

15n - Liaans On - Liaana 1hl - Lisans

,..:l "-1..-1 on - Lisansl,

S::t-<

:0

~EKiL - 3 Ege Universitesinde Yapllan. Onlisans <;ah~masl ile ilgili Aynntlh Oneri

(8)

«Bizim Ulkemizde ah~Ila gelmi~ egitlm kurulu~lannm <;:e$itliligi ve te..i mel egitim kanununda orta ogretimde ogrehcilerin yonetimi de ongorii1mii~

yonelim kartallanm dii~iillerek; bu dort <;:e~it iini{enin ve her kurulu~un 'ken- di ogretim giicii, plan ihtiya<;:lan ve diger olanaklarma gore, buonlisans tiplerinden bir veya ikisini hatta ii<;:uaii kendine bagh olarak aqlp, i$lete~

bilir dii~iincesindeyiz. Bil <;:e~itler daha da arttmlabilirler.

Ancak esas olacak husus, bu <;:e~itler birinci slmftan sonra dikey olav rak uygun bir fakiilteniri~ Iisans ogretimine yol vermesi; yatay olatak da i- kinei sll1lfmda yine uygun tipte mahaI'et kazandmcl ara insan giicii' yeti~­

tirici VaSf1l11 korumasl olmahdlr;

(SEKiL-3)'de gordiigiimiiz gibi, m~sela fen bilimleri on lisansmm yonlendirici smlftan soma, fakUltelerde fen bilimine dayah <;:e~itlilisans

ogretimine ge<;:i$ yamnda, yatay diizende ikinci yllm beceri smlfinda fen bilimlerine dayanan ara insan giicii teknologu yeti~tirmek planlahmahdlrl Bu durum benzer ~ema i<;:inde sosyal bilimler, hayati bilimler, teknikbilim~

ler on lisans <;:e~itleri i<;:inde aynen uygulanmahdu. Siiphesiz bu <;:e~itlerin

her biri i<;:in, yonlehdirici temel sll1lf i<;:in ogretim programlarmm stand art bir ~ekilde diizenlenmesi ve beceri sll1lfma da hangi, .tiparains'an giiciiniin

yeti~tirilecegi ve ona gore hangi pratik bilgilerin verilmesinin esas ahnacagl yetkili ogreticilerle ge1i~ti1"ilmelidir. Bu esas i<;:inde on lisans ogretim birim~

lerinin ger<;:ekle~mesiyle her fakUlte, on lisanstm yonlendirici sHuftan soma, lisans ogretimine yll ilavesi yapmadan kehdine ozgii lisansiyeleri yeti~tire~

bilmek i<;:in ogretim plan, program veders planlanm geli~tifip yiiriirliige sokmahdlr. Boyle bir diizenlemel1ln hem. yurt a<;:lsll1dan hem de lisans og- retimi baktmll1dan kaza:ndlracagl imkaniJ'ar <;:ok geni~ olacaktu'.

Bu esas i<;:inde ktsa zamanda ogrenct Ylglnlan sorum! <;:ozUlerek, fa- kiiltelere daha yetenekH ki~iler yoheleC'e'k, kaybolan ve zaman israf eden bil'qok geny ara insan gitcii olara:k, becertl1 insanlhr' otarak hayata ve top':

luma kazandmlacak ve neticede Ulkemiz ilt:! milletimiz i<;:in biiyuk yarar saglanacaktlr. »

Ege Dniversitesinde yapllan bu <;:ah~mamn uygulama degeri iizerinde

gorii~.Jeri1'nizi belirtmeden once, ele~tirilere a<;:lkhk kazandlrmasl baktmtndan soz konususorun i<;:in ba~ka bir model onerisi getirmeyi, soma iki oneriyi

kar~lla~tlrmah olarak incelemeyi uygun bulmaktaYlz.

TURKtYE'DE YUKSE'K OGRETtM KURUMLARI tC;IN GENEL ON- LtSANS UYGULAMASI tLE tLGiLi BiR MODEL ONERist

SEKiL-4'de Tiirkiye'deki yiiksek ogretim kurumlan i<;:in onerdig:mii onlisans modelinin i~leyi~ esaslan ~u ~ekilde olacaktlr :

(9)

I~---

- - -

~L._O_C_R_E_N--:-C_!

_L_E_R_-IJ - - - -

()N LisANS

1 YIL

B!TtRME TEST SINAVI

,

I I I

T V

lLE ECtTtM APK UNIVERStTE

' - - -

--- ----

Bell~ Bir-Puan1n Alt1n- da Ba~ar1 GHsterenler

r - - .... -__

-_-_-_-....:-t~========~--f Meslek Oku-lu

2.Y1l

Belli Bir Se~im Sureci tIe Lisans Ogreniminln

r - - -

I

_ _ _ _ _ .J

Y Llsans Ogreniml 4 Y11

uksek Lisans Ogreniml 1-2 Y11

I 2.S1o.1f1na Ge~il1

' - - -

-- - - - - - - -

-

- - - - - - -

- -

- - - -

SEKIL - 4 : Tiirkiye'de Yiiksek Ogretim Kurumlan icin Genel Onlisans Uygulamasma tli~kin Model Onerisi

Doktora Ogrenimi 2-4 Yl.l

(10)

J - Yuksek ogrenime girccek ogrenciler, bu ogrenimlerine ya teknik ya da sosyal bilgiler alamnda ba~lama se<,:imini diledikleri bi<,:imde yaplp.

sosyal ve teknik bilgilerde yuksek ogretim <,:ah~malanm surduren akademi, fakulte ve yiiksek okullann bu iki ayn alanda. ortakla~a duzenleyecekleri onlisans programlaniia ahnacaklardu.

2- Onlisans bir Yll siireli olacak, bir YIIsonunda ogrencilerin ya yli ic;inde ba~anlanm degerleyecek bir sistem ya daen azmdan yli sonunda uy- gulanacak test vb. bir bitirme smavlyla on Ii sans ba~arilan ol<,:Ulecektir.

3- Onlisans ba$an degerlemesi sonucunda, lisans ogrenimine devam edecek bir duzeyde olduklan anla~!lanlar veya bu l<Ol1uda saptanacak belli bir puanm i.istunde ba~arl gosterenler ba~an di.izeylerinin ilgili oldugu aka- demi, fakUlte ve yuksek okullarm birinci slIufma ahnacaklardn·.

4- Onlisans ba~an degerlemesi sonucunda, ba~anh lisans ogrenimillin gerektirdigi belli bir puan duzeyinin altmda kalanlar, ycteneklerine uygun mesl,ek okullanna girmelerini saglayacak ornegin bir yetenek test smaVl uygulamasmdan sonragerek umversite, akademi gerek Milli Egltim Bakan- hglna bagh· <,:ah;;an iki YIlJrk meslek okullanna almacaklardlr.

5- Meslek okulunu bitirip, belli bir meslek yetenegini elde ettigi haldc Ii sans alamnda teorik ogrenimlerini surdiirmek isteyenler, belli bir sec;im siireci so nunda bitirdikleri meslek dkulunun ilgili oldugu akademi, fakiiltc v.eya yuksek okulun ikinci sllllfma ahnarak, buradan lisans ve Iisans ustu' ogrenimlerine devam edebileceklerdir.

6- Dort Yllhk Ii sans ogrenimini bitirenler dilerlerse, 1-2 Yl1hk yuksek lisans ile 2-4 ytlhk sureye gore duzenlenen doktora ogrcnimi olmak uzere lisansiistu ogrenimine girebilecektir.

7- Modelde egitim teknolojisi ve bu arada TV ile egitim iki degl~ik bie;imde ele ahnml~tlr. Onlisansta TV'den daha c;ok ogrencinin ogrenim gorme olanagml arttmcl vebu alanda a-;Ik iiniversite uygulamasim de'stek- leyici bir arae; olarak yararlanma ongorUlmu~tiir. Ote yandan lisans ve mes- lek ogrenimi alanmda TV'den ileri egitim teknolojisini okullara getirip, egitim ve ogretimin etkinligini arttlrma ~eklinde bir yararlanma uzerinde

durulmu~tur.

8- Genel olarak modelde ulr Yllhk onlisans hazulaYlcl bir ogretim

~eklinde gorUlmLi~, lisansta ge<,:erlia~ama olarak du~iinUlmemi~tir.Ote yan- dan meslek oku~u ic;in iki Yllhk sure temel ahnml~, bir kimsenin en az iki vli- da bir meslek yetenegi kazanabilecegi ongorUlmu~ti.ir.

9- Lisans, lisansiistii programlarda ogrencilerin hem kendi yetilerine gore ders almalan, hem de aldlklan derslerle aralannda etkili, yaratlcl, 0- zendirici bir bag kurabilmeleri Ic;in ogretim sistemi olarak donem, kredi,

(11)

ders gec;me sisteminin benimsenmesinin yerinde olacagl kamsilla vatllml~tIr.

Ku~kusuz boyle bir diizen, onlisanstan ortalama ogrenci diizeyinin iistiinde yetenek ya da yetiyle (kapasite) ile gelenogrencilerin lisans ogrenimini ii~

ydda tamamlamalan da olurlu bulunabilecektir.

10- Model bir bakIma gec;ici nitelik ta~lmaktadlf. Orta ogretimde ge- reken reform c;ah~malan tamamlamp, ogrenciler orta ogretim slraSlllda, yiiksek ogretime veya meslege yonelici olmak iizere, ba~hca iki alandan birine gidebilecek bir yetiye kavu~turuldugu zaman, onlisans uygulamasl c;ok simrianacak, beiki de biitliniiyle kaldmlabilecektir. Modeld6onlisans,

§imdiki orta ogretim duzenimizin ba~tabolgelerarasl dengesizlik, lise ve ·den- gi okullardaki '.amac;, yeti~tirme yontemleri; egitim olanaklan, vb. konu- lardaki ciddi yetersizliklerini bir dereceye kadar giderici bir a~ama olarak

dij~iiniilmii~tlir.. Ashnda oria ogretim diizeni, belli bir yap! sagiamitgilla

k;avu~up', bugiinkiic;okiintli giderilebilirse, 0 vakit bu ogretimden gelel1 og- rencilerin, lisans ogrenimine .mi, yoksa dogrudan ara insangiicii yeti~tiren

mesiek adamhgl egitimine mi alillacagl biiyiik biro sorun olmayacaktlf., lKt MODELiN KAR~ILASTIRMALI iNCELEMESi

Ege Oniversitesinde yapllan c;ah~ma sonUCl\., ortaya konan modelle, onerdigimiz ikinci bir model araslllda, temelde oldukc;a farkh birtakIm nok- talarbulunmaktadlL Soyleki, birinci modelde onlisans siirekli bir yiiksek ogretim a~amaSl olarak goriili.irken, ikincide bugiinkii orta ogreti:nin yeter- sizligini giderici bir a~ama ~eklinde ele ahnml§tIr. Eu aynhk, bir baklma Milli Egitim Temel Kanununda farkillda olunmayarak yol aC;llml~ bir c;e-

li~meden ileri gelmektedir. Soz konusu Kanun,. 28. Maddesinde orta ogre- timin amac; ve gorevlerini :;OU :;;ekilde belirtilmi~tir :

«Orta ogretimin amac; ve gorevleri, Milli Egitimin genel amac;lanna ve temel ilkelerine uygun olarak,

1. BiiUin ogrencilere orta ogretim seviyesinde asgari ottak bir genel kiiltiir vermek suretiyle onlara ki:;;i ve toplum sorurilanm tammak, c;oziim yollan aramak ve yurdun iktisadi, sosyal ve kiilUitel kal- killmasilla katklda bulunmak bilincini ve giici.inii kazandlftnak, 2. Ogrencileri, c;e~itli program ve okullarda ·ilgi, istidat ve kabiliyetleri olc;usiinde ve dogrultusunda yiiksek ogretime veya hem meslege, hem de yiiksek ogretime veya hayata ye i~ alanlanl1a hazlrlamaktlr.

Bu gorevler yerine getirilirken, ogrencilerin istekleri ve kabiliyetleri ile toplumun ihtiyac;lan arasillda denge saglamr.»

11

(12)

()te yandan bu durum VIII. Milli Egitim ~il.rasmin 15. Madde Ka- rarmda a~agldaki ~ekilde belirtilmi~tir (7) :

«0rta ogretimin ama~ ve gorevlerini yerine getirebilmesi i~in orta 6gretim kurumlarmda;

1. Yiiksek ogretimehazlrlayan programlar,

2. Hem meslege, hem de yiiksek ogretime hazulayanptogramlar 3. Hayata ve i~ alanlanna hazlrlayan programlar diizenlenir.

()grenciler, orta ogretimde, istek ve kabiliyetleri Ol~iisiinde Ve dog- rultusunda bu programlardan birine yonelerek yeti~me imkam bulurlar.»

Buradan a~lk~a goriilmektedir ki; MilliEgitim Temel Kanunu'nda orta6gretim ile yiiksek6gretimin ilk a~amasl olan 6nlisans aynl amat;larl

ta~i.makta ve eger bir diizenlemeye gidilmezse, ileride ayni ama~h' bu t;ift a~ama,' orta6greti'mderi gelen6grencilerin onHsanstabitkan~lkhga ginp, orta ogretimde yoneldikleri ama~hin onlisansta sapmalan ve bazl ~lkrhaz,;,' lara girmeleri $onucunu dogurabilecektir; Milli' Egltim . Temer Kanununda ogrencilerin orta ogretimde ~e~itli alanlara yonlendirilmesi ongoriildiigiine gore, belli alana yonelmi~ ogrenci tekrar onlisansa toplamp, orta 6gretimde gereken yonlendirilmenin yapdmadlgml varsaymak, herhalde hakhhgl ko- layca savunulacak bir gerek~eyle ileti siiriilemez; aksine~eli~ik ve cok yonlii bir kaYlp olgusunu ortaya koyar. Kammlzca, orta ogtetim Milli Egitim Temel Kanunda saptanan ama~lara gore ~ah~maya ba~ladlgl zaman, on- lisan'sa~amasl sadece, octa ogretimden yiiksek ogretime ge~ecekler arasmda yetersizligi goriilen' ogrehCilerin, girecekleri yiiksek ogretim alanma hazlr- lanacaklan destekleyici bir a~ama olarak genel egitim sistemi' i~inde koru- nabilir. <;iinkii bugunkii yaygm orta ogretim alam ne kadar diizenlenirse diizenlensin ileride ~e~itli bOlge ve yorelerin okullatim bitiren ogrencilerin, yiiksek ogrenime ge~i~lerinde kiiltiir yapdan bu ogrenim i~in yetersiz bulu- nanlan goriilecektir. Dlkenin geli~memi~ orta ogretim kurumlanndan gelen bOyle ogrencilerin, girecekleri yiiksek ogretim kurumunun bagh oldugu onlisans a~amasmda destek ligrenimi gormeleri, bolgelerarasl dengesizlik- leri giderici bir rol oynayabilir. Ancak ~imdiki kan~lkhgl onlemek i~in orta ogretimin yonelecegi yeni hedefler ve girecegi yeni model kar~lSlnda, on- lisansm ge~ici ama<;lan ile uzun donemde eger korunacaksa, orta ogretimi biitiinleyecek bi~imde ama~landmlmasl gerekecektir.

Birinci modelin yetersiz kaldlgl diger bir noktaonlisansl' «yiiksek og- retimdeki YIgmlan absorbeedici)}bir ~are olarak dii~uniirken~ bunun tek- nigini modele almayr~ldir:Giiniimiizde kitlelerin ogretim ve egitiminde en

(7) Milli E~tim Bakanhgl, Tflbligler Dergisi, IX. SOra Ozel SaYl$I, C. 37, S. 1788, s. 111

(13)

etkili ara~ televizyon olmakta, bu nedenle bir a~lk iiniversite kavraml ge- listirilmi~ bulunmaktadlr. tkinci modelin iistiinHigii. Tiirkiye'de ~imdiki ko-

~ullarm bOyle yaygm egitim ara~lanna da ihtiyacl olacagml ongoriip, bu ko- nuda yaptlacak planh bir ~ah~mada biitiinleyici rol oynamasldlr.

c>te yandan birinci modelle ikinci model arasmda ~lkan temel bir ay- nhk da «beceri slmft» ile «meslek okulu» konusunda goriilmektedir. Birinci modelde onlisans aym zamanda ., iiniversiteye devam edecek ba~anYl gos- teremeyenleri bir ytlda beceri smlflan i~inde, hayata bir meslek, .sahibi ve ara insangiicii yeti~tirme ama~lanyla hazlrlanacaklardlr. Bu smlfta ba~anh

olmayanlar onlisanstan tiimiiyle ~,lt<.flnlacakttr. lkinci modelde. dUl"l}ll1 bi- raz daha degi~iktir. Burada onlisans ogrencinin, Ii sans ogrenimine, veya meslek egitimine gitrp.esini diizenleyen bir haZlrhk basamagl olarak dii~ii­

niilmii~tiir. Belli bir diizeyde ba~an gosterenler lisans ogrenimine, goste- remeyenler yeteneklerine uygun bir meslek okuluna gidecek veburada en az iki ytlda meslek egitimigoreceklerdir. Model meslek ogreniminde ba~art

gosterip, lisans ogrenimine ge~mek isteyenlere de olanak verecek bir esnek-

likta~lmaktadlr. Birinci modelde ise lisans ogreniminde ba~an ,gostereme- yenlerin beceri slmfma donii~ii ongoriilmii~tiir ki, kammlzca bu tiir ogren- cilerin de yeteneklerine uygun meslek okullanm se~melerine flrsat taplmak, birinci yoldan ~ok daha etkili ve anlamh bir tutum olur. Genel olarak belirt- mek gerekirse, ogrencilerin hayata «beceri smlfIanndan» ~ok, belli ama~­

lara gore orgiitlenmi~ meslek okullarmda hazlrlanmalan her yoniiyle daha olumlu bir yol olacakttr. Aynca ikinci model lisans, yiiksek lisans ve mes- lek ogreniminde ~aglmlzm ileri egitim teknolojisinin dayanagl olan tele- vizyondan yararlanmaYl da ongormii~ bulunmaktadtr ki, bunun en onemli amaCl ogrencileri bulunduklan ogrenim alam i~inde en etkili ve verimli, ba-

~anYl ozendirici tekniklerle egitmek, ba~artSlZhk oramm dii~iiriip, ogrenciyi hayata, hi~bir yerde tutunamaml~, ~aresiz bir ~ekilde yollamamakttr. Bu yiiz- den birinci modelde onlisansta ba~arlslz olup bayata donenler diye bir grup ogrenciye yer verilirken, ikinci modelde bu durum, bir sistem geregi ya da

ka~lmlmazhgl ~eklinde goriilmediginden modele ahnmaml~ttr.

TURKiYE'DE HER YUKSEK O(;RETiM KURUMUNUN KENDi YA- PISINA UYGUN ONLisANS KADEMELt O(;RETtM VE E(;tTtM YAP- MA TEMELtNE DAYALI, t~LETMECtLiK O(;RETiMiNE OZGU MODEL ONERtSt

Tiirkiye'de sosyal ve teknik olmak iizere ba~hca iki alanda tiim yiik- sek ogretim kurumlanmn ortakla~a yiiriitecekleri ve bu arada televizyon, radyo gibi kitle haberle~me ara9lanndan da yararlanabilecekleri, a91k iini- versite kavramma dayah genel onlisans uygulamasl modelinin bir alma~lgl

(alternatifi) olarak iizerinde durulabilecek ikinci bir model de, her yiiksek 13

(14)

\ D~i~IS

;:t~~

lKl D1lNEM tlZERINDEN GENEL NITELiKLl 1lIR YILLIK lSLETHECtLtK 1iNLlsANSININ

O-ERS PROGRAHI

-~--T~---

( SLE~ECII.'I) (\H\~:-\

BILr.!,! B!r.Glsl ) ---,/<' - ~/

I'HJHASERE B1LGls\

lSLE~E0:tK

MESLEK

OltULLARI

I SOSYAL

\ POLIT1KA

~B1LG1Sl

"-_.-

r:oo~~ ~ILG1SI )

"-....--~-_/

~I

lSTAT1STl:) BILGIS!

/

SEKiL -- 5 i§letmecilik Onlisansl Ders Programl Onerisi

(15)

ogretim kurumunun kendi yapu;ma uygl1n, ozel bit onlisans progtamtuy- gulamasma girmesidir.

Ege Oniversitesinde yapllan ve daha once sozilnii ettigimiz9ah~mada,

~EKiL"3'de goriildiigii gibi Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler, Hayat Bilimleri, Tcknik Bilimler olmakiizere dort onlisaris tiirii ongoriilmii§, bu. arada hu- kuk, iktisat, idari ilimler, maliye, tiparet, vh. konularda ogrenimyapan fa- kiilteler sosyal bilimler onlisansma baglamnl~ilr. Model sQ,syalqilim dal- larUll kapsayan genel bir Onlisans. mQqeli ortaya koymakta, bunlar .aras1l1da her ogretim kurumun~n kendi onlisansll1l ozeI. ko~ullanna gore diizenleme olanaginl pek tammamaktadif. KU$kusuz boyle genel nitelikteki bir sosyal bilim onlisansl Jyinde i~letmeci1ige ozgii bir modelin geli~tirilmesi olanak- slzla$maktadlf. Halbuki ~EkiL-5'de goruidiigii gibi, I~h~tmecilik onlisans ders programl uygulamasma ge<;iidigi zaman, bir yandan i~letmecilik lisan- sma daha yuksek nitelikte ogrencinin girmesi saglamrken, diger yandan

ba~ansl lisans diizeyinin alt1l1a kalanlanh i~letmecilikle' ilgili meslek okul- lanna ahnmahin durumunda, soz konusu' ogrencilerin bu okullaragirme uygunlugu ile buralarda gosterecekleri ba~anlan etkili bit bi<;:imde destek- lenmi§ olabilecektir. Onerilen ders programinda. a<;lklamaya gerekseme gos- teren .iki onem'Ii ders «fiaber1e~me Bilgisi» ile «Davranl§ Bilgisi» olmaktadlr.

Haberle~me bilgisi, orta ogretimde bir tiiriii ci.ddi bir ogretjm ve egitim dii- zeyin,e kavu~tu.rulamayan, aslmda ogrencinin ki~.i!iginin geli~mesinde' son derepe onemli rol. oynayan,. yazl!I ve sozlU kompQzisyon <;ah~malarml kap- samaktadlr. Davr.a11l~hilgisi ise ogrcncinin hireysel, toplumsctl ve kiiltiirel

davram~ kahplannm belirlenip, geli~tirilmesindeetkili olacak, sosyoloji, psik.oloji, . sosyal psikoloji ve kiiltiirel antropolojinin temel .konulan.~m og- retimini i<;ermektedir. Boyle bir ders programlyla bir' yIlhk ogretimden ge-

<;en olilisans ogrencilerinden lisans ogretilnine de~am edemeyecek durumda hulunanlar, otel, lokanta, turizm, sigortaclltk, bankaClhk, kooperatif<;ilik, reklamclltk, muhasebecilik, sekreterlik, vb. alanlarda i~Jetmelere ara insilll- giicii yeti$tiren meslek okullarmda iki Yllhk: ogretim ve egitim' gordiikten sonra i~ hayatma bellt bi;r meslegin adar11l olarak atIlabilecektir. Boyle bir model ku~kusuz her yilksek ogretim kurumunun kendi yaplsma ve 6ianak- lannauygun meslek okullan- a<;lp, diger yandan yine bu yaplya gore diizen-

lenmi~ bir onlisans programlylaogrencileri, .rneslege yada Iisans ogretimine yoneltmede daha bi1invIi yollara soktugundan, genelnitelikteki sosyal bilim- let 6nlisans program I yamnda' etkinlik ve iistilnliigunu korumaktadir. Aksi halde nereye ve nasil yonelecegini bilmeyen bir grup 6grencinin karma bir onlisans kiiltiirii i<;inde,bir' YllIn! ge<;irmesinin· pek anlatniI hir yam bulun- mayacakttr.

Her Yliksekogretim kuruinunun kendi yapisllla uygun onlisans a~amah

ogretim ve egitim yapmasllla somut bir ornek verebilmek iyin SEKfL-6'da 15

(16)

aym zamanda i~etmecilik ogretimi yapan Eski§ehir t.T.t. Akad~misi i~in geli~tirilen bir model onerisi ortaya konmaktadlT. Bu modelin esa,slan ~u

~ekilde diizenlenmi~tir :

1- Yiiksek. ogrenimlerini Eski~ehir t.T.t. AJ<:ademisinde yapmak is- teyen ogrenciler, Eski~ehir t.T.i. Akademisince kendi ogretim alamnm bil- gi yaplsma uygun olarak diizenlenmi~ bir yllhk «lktisadi ve Ticari Bilgilw>

onlisans programma ahnacaklardlr.

2- Bir yllhk onlisans programl sonunda ogrenciler en· azmdan bir onlisans test smavma ahnarak, bu smavda onlisans ba~ar,llan ol~iilegektir.

3- 6nlis~ns ba~anolyiimii sonunda belli bir diizeyin ya da puanm altmda ba~a,n gosterenler, ba~an durupllanna gore Akademinin dort ydhk lSLETMECiLiK veya EKONOMI-MALiYE lisans programma ahnacak- lardlT.

4-6nlisans smavmda belli biro diizeyin yada puamnaltmda ba~an

gosterenler, bir meslek yetenek smaVl ile .Akademiye bagh olarak a~:tlacak

en az iki ydhk meslekokullanna gireceklerdir.

5- Akademinin meslek okullarmdan herhangi birini ba~anyla biti- renier, dilerlerse belli bir seyim siireciyle, i~letmecilik veya ekonomi-m;lliye lisans programmm ikinci smlfma ahmp, buradan lisans ve lisansiistii og- renimlerine devam edebileceklerdir. 6te yandan onlisanstan sonra lisans pro,gramma girip, bu programda ba~anslz ~lan ogrencilerden isteyenler ve belli bir seyim siireci sonunda Akademinin meslek okullarmdan herhangi birinde meslek egitimi gorebilecek durumlanmn oldugu anla~llanlar, bu okula ahnacaklardlr.

6- Modelde Akademinin Egitim Televizyonundan. yararlanma olana- gl iki yonde dii~iiniilmii~tiir. 6nlisansta k;lpasite arttmcl, ve Eski~ehir yev- resinp.eki diger illerde. de (ornegin, ·Afyon,. Kiitahya, Bilecik) ,bu .,programm uygulanm;lsma yardlmcl olacakaylk devreli ETV, lisans. ve meslek ogrenimin- dekapa,h devre ETV yaratlcl, etkin egitimin en oQ.emliaracl niteligini ta-

~,lyacaktlr.

7- Lisans ve lisansiistii ognmimde, gerek bu ogrenim ilj:inde, gerek me.slek okullanndan gelecekler He lisanSl bitirmeyip, meslek okullanna gi- decekler arasmda geyi~ kolaybklan: s;lglamasl, ogrencilerin kapasitelel,"ine, isteklerine gore ders ahp, .ba~anb, yaratlcl olabilmeleri iyinAkademide

~imdi uygulanan donem sistemi, clers geyme .ve kredi diizeniyledesteklene- cektir. Burada. ders geymeve kredidiizeninin en. ,onemli 0zelliginden bid de, bir yllhk onlisans programmdan gelip, lisans diizeyinde iistiin yeti (ka- pasite) gosteren ogrenc,ilere dort ytlhk.normal lisans prQgramlm ii<; yllda tamamlama olanagml vermesiolmaktadlr.

(17)

Burada Eski~ehir LT.i. Akademisi ic;in boyle bir model gcli~tirilirken ku~kusuz hareket edilen temel di.i~iince, her ogretim kurumunun kendi ola- naklanm kullanarak onlisans ogretimini en iyi bic;imde yaplsma uyarIaya- bilecegidir. Sozgelimi bugun iyin, yeterli ogretim uyesi bulabildigi takdir- de, Eski~ehir

t.

T. LAkademisi sahip bulundugu egitim tclevizyonu, modern bask! teknigine gore orgiitlenmi~ baslmevi, laboratuvah yabancl dil egitim olanaklan ile model onerisinde ongoriilen bazl meslek okullanm hizmete a<;abilir. Boyle bir model onerisi Eski~ehir i.T. i.Akademisi ic;in geli~tirile­

bildigi gibi, aym bic;imde Tiirkiye'deki her yuksek ogretim kurumu ic;in de

i ---[

1) eRE II ;

1

L E 1\

I t.Tot.A - - - ,

~---

t.T.t.A.

MmJ(!Z

- - ")

MESLEK OKULLARINA

AYIRICI TEST SINAVINI KAZANANLAR

BIlLCE llN LtsANS OKULLARI

l:SKtf,rnlR 1.T.l.A.tKTtSADt ve TiCAllt Dlu;lLRR llli

L1SA.'ISI - . ' 1lfl

(jll LtSANS

TEST SINAVI

\ LlsANS

\(~=-

r - ' -

,

I I I

-- -

_

... I

1~ '~n:.~ \

KAPALI I

KotT1M ' DEVRES1 / r - - - - - -r-"-"---i ~

_____ .1_.----,- I

DERS GE~ME ve IlOrm11 SISTEM1NE DAYAL!

1$LET11EC1L1K L1sANSI

DERS (;Et;ME ve OONI .. 11 S fS7F.J.'1tNE DAYALI EKOII(~11 ve 1(,'.I.1YE

L1sANSI j.T. LA.

,- - - - - - - - MESLEK OKULLARI -

u'

: MUHASEBECtLiK, SEKRE'l:;;-CtK, , llASARIs;zJ

MATBAACILIK, KOOPERATi F<; II. IK)

I TV. lSLE1,}IEC1LtCI,TURlm - - - - - - - - - - - - - - - - rlSANS

I i$LETMECILtct, REKLAMCI1.IK, _ OORFNCI~_J(_1 _ _ _

I YABANCr OtL MRETMEIILiGi,

I StGORTACILIK, UYG,l).A11ALl tSLErtll'C1Lil: ] [",ONCHI ve HALln:

,

ENDUSTRIYEL ntLGtLER",.. YUKSEK LlsANSI ,UKSEK LtSANSl

I BELLi EtR SE~;;:I- SiiRE~~ I

tLE LtSANS MRENtl11 NtN -.!

2.SINIFINA GE£~ __

,.-.--r=---- ---

[~o;i~~!;,~;~~~~ ~--~,----~

'--

-

- - - ---.. - - --- - - - ------- -- ---- - -

-

- -- -- --- - -- -

- - - - - --'

~EKiL - 6 Eski~ehir tT.i.A. ic;in Onlisans Kademeli Ogretim ve Egitim Modeli Onerisi

17

(18)

ayn ayn geli~tirilebilir. Sorun, her yuksek ogretim kurumunun kendi ola- naklanm en iyi ~ekilde degerlendirilmesi, belki ge<;ici bile olsa Turk Egitim Sisteminde olduk<;a uzun bir siire yer alacak onlisans ogretimini etkili, oteki ogretim a~amalan ile butiinleyici bir bi<;imde ba~latabilmesidir. Y oksa dog- rudan dogruya kapasite arttlrma amaclyla yuzlerce ogrenciyi ama<;slz, da- gmlk bir onlisans programma ahp, so nunda ger<;ekten sorun dolu bir on- lisans mezunu ogrenci kitlesi yaratmak, konuyu sorumsuz bir yakla~lmla

ele almaktan ote bir davram~tan uzakla~tlrmayacaktlr.

Ote yandan konu, sadece i~letmecilik ogretimine ozgu bir onlisans uygulamasl a<;lsmdan ele almdlgmda, i~letmecilik alamndaki hlZh geli~melerin,

ashnda lisans ogretimine ba~Iamadan ogrencileri bir hazlfhk ogretimin- den gc<;irme zorunlulugunu ortaya <;lkardlgl goriilmektedir. Bugun genel- likle, dart Yllhk i~letmecilik okullannda ilk iki. Yll ogrencilere, i~Ietmecilik

ile ekonomi, maliye, hukuk, matematik gibi ana <;evre disiplinlerde <;e~it1i

bilgiler verilmekte, i~lctmecilikte uzmanla~maya u<;uncu ve dorduncu slmf- larda girilmektedir ki, bu da her ge<;en gun ortaya <;lkan yeni del's konulan

kar~lSlnda yetersiz kalmaktadlr. Bu bakImdan, i~letmeciligin ana ve uzmanhk disiplinlerine daha a~agl slmflarda giren ders programlanmn, ogrencilerin

yeti~mesinde <;ok etkili, yerinde bir tutum olacagl bugun artlk kolayhkla savunulabilmektedir. j~letmecilik onlisansl boyle bir amacm ger<;ekle~tiril­

mesinde, herhalde onemli bir rol oynayacaktIr.

SONU<;

Milli Egitim Temel Kanununda arta ogretimden yuksek ogretime ge-

<;i~te siirekli bit a~ama olarak goriilen onlisans basamagl, gelecekte degi~ik

modellere girebilecek ve egitim sistemimizde durumunun ne olacagl kesin- likle ongoriilemeyen bir a~ama niteligi ta~lmaktadlr. <;ah~mamlzda bu du- rumu gozonune alarak farkh alma~lklan onermi~ bulunmaktaYlz. Ku~ku­

suz burada asIl sorun, orta 6gretimde ongoriilen yeni duzenlemeler sonucu, yuksek ogretime gelecek ogrenci toplulugunun ne dereceye kadar bu 6g- reiim alammn <;e§itli dallanna yoneltmi~ oldugudur. As1111da ozlenen ama<;, orta ogretimden gelen ogrencinin, yuksek ogretimde onlisansa gerek olmadan, devam edebilecekleri yuksek ogretim kurumlanna dogrudan dogruya ba~­

vurabilmeleridir. Boyle bir ama<;, ku~kusuz yuksek ogretimde onlisans ba- samagmm «ge<;ici» nitelikte ele ahnmasml gerektirece~tir. Ancak iilkenin i<;inde bulundugu son derece dengesiz orta ogretim ko~ullan dikkate alm- dlg111da, soz konusu «ozlenen amaca» eri§menin pek uygulama olanagl go- riilmemektedir. Durum boyle olunca, onlisans ko~ullann111 basklsl alt111da ge<;ici degil, tersine zorunlu bir basamak olma niteligi kazanmaktadlr. 0 vakit, onlisansm bir yandan orta ogretim programlanyla butiinle~mesi,

(19)

diger yandan da ya belli dalda c,;ah~an yiiksek ogretim kurumlannlll ortak-

la~a yiiriittiikleri, ya da her yiiksek ogretim kurumunun kendi programlnI kendisinin yapmasl temeline gore ele alacaklan bir yiiksek ogretim a~amasl

olma durumu c,;lkmaktadlr. Her iki yolun da kendine ozgii yarar vc saklll- calan bulunmaktadlr. Ortakla~a onlisans programlannda ogrcnciier orgiin ve yayglll egitim olanaklanndan, daha dii~Lik maliyetle yararlanabilir, bu arada birden fazla yiiksek ogretim kurumu araslllda sec,;me yapma olana- gllla kavu~abilir. Bu yontemin en onemli saklllcasl, ogrencinin ister lisans, ister meslek okulu olsun gidecegi kurumlara kendisini ah~tJrmada birtaklm uyumsuzluklarla kar~lla~lp, gordiigii onlisans egitiminin pek yaranm gore- memesidir. Aynca bu diizende, Ege

0

niversitesinin onerisinde gorlildiigii iizere, hic,;bir yere girememi~, ac,;lkta ogrenci toplulugu da kalabilecektir.

ikinci yolun iistiinliigii, her yiiksek ogretim kurumunun kapasitesine gore onlisans ogrencisi ahp, bunlardan ba~anh olanlan lisans ogretimine, ba-

~anh olmayanlan kendi meslek okullanna ahp, onlisans ogrencilerinin yiik- sek ogretim sorunun kesin c,;oziime kavu~turulmasldlr. Boyle bir uygulama daha once de belirtildigi gibi, i~letmecilik ogrctim ve egitimi yapan okullarda,

ba~anh bir onlisans ogretimine yol ac;abilir. Bu arada yapisl ve diizeni ba- kImllldan, c,;e~it1i meslek okullanm ac;ma olanagl bulunan Eski~ehir ikti- sadi ve Ticari ilimler Akademisi ic,;in, sahip oldugu ba~ta TV ilc Egitim Ens- titiisii gibi c,;agda~ egitim kurum ve arac,;lan yardlmlyla etkili, yaratlci bir

i~letmecilik onlisans uygulamasllla gec,;mesi ~imdiki ko~ullanndan daha olum- lu, verimli ko~ullann dogmasllla neden olabilir.

19

Referanslar

Benzer Belgeler

“Cheddar” Peyniri, Taze Kaşar Peyniri, Hardal, Salatalık Turşusu Cuban Sandwich Beef Bacon, Cheddar, Kassari Cheese, Mustard, Pickled Cucumber.

Bilâkis gölge tarafındaki (şimale nazır) odalar oldukça serindirler ve diğer cephedeki odalardan daha fazla mahrukatla ısıtılabilirler. Son seneler zarfında Almanyada

(1982) worte a book in Urdu, entitled, &#34;Sir Sayyid Aur Aligarh Tehrik (Sir Syed a n d Aligarh Movement)&#34;.^^ In this book, the common topics are, life a n d works of

Sülfat tehacümünün vu- kuu için devamlı surette rutubet şartlarının mevcudi- yeti elzemdir ve umumiyetle dış duvarların cephe tuğ- laları sülfat tehacümüne meydan

İşte gerek bu sebepten ve gerek istikamet, ko- ku, septik galerisinin vaziyeti, methallerin kolaylığı ve koridorların kısalığı gibi sebeplerden dolayı has- talara mahsus

Muhtelif memleketler hastahane'crinde, îon zamanlarda tatbik edilen vc yazıda bahsi oe«en, di|inda tesis edilen, bir hücredeki elektrik menbnından, katı nakit « l l i p s e

Bu katta, pencereleri şimale bakan resim salonu, önün- de açık havada resim yapmak için terası; 3 sınıf, bir kütüp- hane, bir tedris aletleri odası, muallim odası, fizik, kimya

Madde 52— Rakımları tayin ve tesbit olunan röper nok- talarına istinaden poligon ve nirengi noktalarının rakımları kezalik ayni şeraite tâbi olarak tayin ve tesbit olunur..