4. ULUSLARARASI İLETİŞİM, EDEBİYAT, MÜZİK VE SANAT ÇALIŞMALARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR KONGRESİ

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE

MUSIC AND ART STUDIES

Yayıncı Sertifika No: 36934 E-ISBN: 978-605-7594-31-0 Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları

Bu kitabının/derginin/kongrenin her türlü yayın hakkı GÜVEN PLUS GRUP DANIŞMANLIK A.Ş. YAYINLARI’na aittir.

Yayınevinin yazılı izni olmadan, kitabın/derginin tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayını, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz. Kitapta yer alan her bölüm/makale sorumluluğu, görseller, grafikler, direkt alıntılar ve etik/kurum iznine yönelik sorumluluk ilgili yazarlara aittir. Oluşabilecek Herhangi Hukuki bir olumsuzlukta Yayınevi başta olmak üzere kitabın hazırlanmasına destek sağlayan kurumlar, kitabın düzenlenmesi ve tasarımından sorumlular kurum(lar) ve kitap/dergi editörler/hakemler hiçbir konuda “maddi ve manevi” bir yükümlülük ve hukuki sorumluluğu kabul etmez, hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her türlü hukuki yükümlülük ve sorumluluk “maddi ve manevi” yönden ilgili bölüm yazar(lar) ına aittir. Bu yöndeki haklarımızı maddi ve manevi yönden GÜVEN GRUP DANIŞMANLIK “YAYINCILIK”A.Ş.

olarak saklı tutarız. Herhangi bir hukuki sorunda/durumda İSTANBUL mahkemeleri yetkilidir. Güven Plus Grup Danışmanlık bünyesinde hazırlanan ve yayınlan bu eser ISO: 10002:2014-14001:2004-9001:2008-18001:2007 belgelerine sahiptir. Bu eser TPE “Türk Patent Enstitüsü” tarafından “Güven Plus Grup A.Ş.2016/73232” ve

“2015/03940” ve “2016/23465” nolu tescil numarası ile markalı bir eserdir. Bu bilimsel/akademik kitap/dergi ulusal ve uluslararası nitelikte olup, akademik teşvik kriterlerini karşılamaktadır. Çok bölümlü/yazarlı olan bu kitap/dergi E-ISBN’li olup Kültür Bakanlığı Milli Kütüphaneler tarafından ve 18 Farklı Dünya Ülkesiyle Anlaşmalı olan Milli Kütüphanenin E Erişim sistemi tarafından da taranmaktadır. Bu kitap/dergi maddi bir değer ile alınıp satılamaz. Kitap/dergi bölüm/makale yazarlarından, destekleyenlerden, kitap/dergiye emeği geçenlerden Güven Plus Grup A.Ş. Yayıncılık herhangi bir maddi bir gelir elde etmemiş ve talepte bulunmamıştır. Kitap/Dergide yer alan bölüm/makalelerden alıntı yapmak ve ilgili bölüm/makaleye atıf yapılmak koşulu ile kaynak gösterilmek üzere bilimsel ya da ilgili araştırmacılar tarafından kullanılabilir.

Metin ve Dil Editörü Doç. Dr. Gülsemin HAZER Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZDEMİR Dr. Öğr. Üyesi Gökşen ARAS Kapak Tasarımı

Doç. Dr. Pelin AVŞAR KARABAŞ Sayfa Düzeni

Burhan Maden Baskı-Cilt

GÜVEN PLUS GRUP DANIŞMANLIK A.Ş. YAYINLARI®

Kayaşehir Mah. Başakşehir Emlak Konutları, Evliya Çelebi Cad. 1/A D Blok K4 D29 Başakşehir İstanbul Tel:

+902128014061- 62 Fax:+902128014063 Mobile:+9053331447861 KONGRE/KİTAP/DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ

GÜVEN PLUS GRUP DANIŞMANLIK A.Ş. YAYINLARI®

Kayaşehir Mah. Başakşehir Emlak Konutları, Evliya Çelebi Cad. 1/A D Blok K4 D29 Başakşehir İstanbul Tel:

+902128014061-62-63 - +905331447861 info@guvenplus.com.tr, www.guvenplus.com.tr

͞ƵĞƌŐŝdƺƌŬWĂƚĞŶƚŶƐƟƚƺƐƺdĂƌĂķŶĚĂŶDĂƌŬĂdĞƐĐŝůŝ7ůĞdĞƐĐŝůůŝĚŝƌ͟

;ϮϬϭϱͬϬϰϬϲϲͲϮϬϭϱͲ'ͲϭϳϴϯϳͿ

ǁǁǁ͘ŐƵǀĞŶƉůƵƐ͘ĐŽŵ͘ƚƌ

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

ULUSLARARASI İLETİŞİM,

EDEBİYAT, MÜZİK VE SANAT ÇALIŞMALARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR KONGRESİ

TAM METİN

SÖZEL SUNUMLAR

4.

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

İÇİNDEKİLER

TAM METİN SÖZEL SUNUMLAR

ULUSLARARASI SANAT TERAPİSİ ÇALIŞTAYI: ROMANYA ÖRNEĞİ ...2 Eda ÖZ ÇELİKBAŞ

FUTBOL MÜSABAKALARININ GÖRSEL MEDYA YANSIMASI: FUTBOL TARAFTARLARI

ÜZERİNDEKİ SOSYOLOJİK VE PSİKOLOJİK YANSIMASI UYGULAMALI ANALİZİ ...11 Ali Serdar YÜCEL, Murat KORKMAZ, Gülten HERGÜNER, Çetin YAMAN, Mustafa TALAS

FUTBOL MÜSABAKALARININ GÖRSEL MEDYADA YORUMLANMASI: SOSYOLOJİK ALGI

BOYUTUNUN FUTBOL TARAFTARLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ UYGULAMALI ANALİZİ ...15 Gülten HERGÜNER¹, Murat KORKMAZ², Ali Serdar YÜCEL³, Çetin YAMAN⁴, Mustafa TALAS⁵

ULUSLARARASI SANAT TERAPİSİ ÇALIŞTAYI: ROMANYA ÖRNEĞİ ...20 Eda ÖZ ÇELİKBAŞ

FİLME UYARLANMIŞ AYTMATOV ANLATILARINDA ÇOCUK İMGESİ: İLK ÖĞRETMEN ÖRNEĞİ ...30 Sümeyye YAZICI

İBRAHİM ALAATTİN GÖVSA’NIN ŞİİRLERİNDE ANLAM AKTARICI ÖĞE OLARAK VATAN ...43 Ülkü ELİUZ

YİNELENMEYE MAHKÛM ÖZNE/LER: TAKMA GÖZ ...55 Elif ÖKSÜZ GÜNEŞ

SAVAŞ EDEBİYATI BAĞLAMINDA KİŞİLERİN DÖNÜŞÜMÜ: KEMAL TAHİR ESİR ŞEHİR ÜÇLEMESİ ...61 Emrah SEFEROĞLU

SPORUN YENİ YÜZÜ: E-SPOR VE E-SPORCU MOTİVASYONLARI ÜZERİNE BİR ANALİZ ...76 Rengim SİNE NAZLI

TARİHSEL VERİLER IŞIĞINDA GÖZBAĞI ROMANI* ...84

Burak ARMAĞAN, Ülkü ELİUZ²

İBRAHİM ALAATTİN GÖVSA’NIN ŞİİRLERİNDE ANLAM AKTARICI ÖĞE OLARAK VATAN ...92

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

Ülkü ELİUZ

THE COMPOSITIONAL TECHNIQUE OF THE PROMINENT TWENTIETH-CENTURY FRENCH

COMPOSER OLIVIER MESSIAEN ...103 Çağdaş SOYLAR

KAMU HİZMETİ MERKEZLİ TEMATİK BİR YEMEK TELEVİZYONU MODELİ* ...108

Cem KURTÇU¹, Artun AVCI²

2018 YILI TÜRK DİZİLERİNİN POSTER TASARIMLARININ GRAFİKSEL ANALİZİ ...116 Bahar SOĞUKKUYU

BYUNG-CHUL HAN’IN VE ANDREW NICCOL’UN PENCERESİNDEN ZAMANIN SORGUSU:

“ZAMANIN KOKUSU” VE “IN TIME” ...124 Bahar SOĞUKKUYU

REKLAMIN YAPISINI VE ETKİSİNİ DEĞİŞTİREN GÜÇ: GERİLLA REKLAMCILIK ...132 Refik YALUR

İNFOGRAFİK TASARIMINDA RENK KULLANIMI VE ÖNEMİ ...138 Emine YALUR

CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE TÜRK GRAFİK TASARIMCILARININ

LOGO/AMBLEM TASARIMINDA SADELİK ARAYIŞI ...147 Refik YALUR

TÜRKİYE’DE YAYINLANAN 10+ YAŞ KİTAP KAPAKLARININ GÖSTERGEBİLİMSEL

ÇÖZÜMLEMELERİ ...155 Emine YALUR

TARİHİ TİYATRO KOSTÜMLERİNİN ORİJİNAL FORMLARA UYGUNLUĞU VE SEYİRCİ

AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ...163 Emine KOCA¹, Nezahat ÇETİN²

YERLİ BİR MÜZİKLİ SAHNE SANATI ÖNERİSİ: “TÜRKÜLÜ OYUN” ...176 Ayça AVCI

POLITICS AND POLITICAL COMMUNICATION ...186 Giray Saynur DERMAN

BİR İLETİŞİM MECRASI OLARAK MÜZİK ENDÜSTRİSİNDE TWITTER KULLANIMI: MÜZİK

YORUMCULARININ TWITTER HESAPLARINDA PAYLAŞTIKLARI İLETİLERİN VE ETKİLEŞİMLERİNİN SANATÇI – HAYRAN İLİŞKİSİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ ...195

Mihalis (Michael) KUYUCU

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

KEMANİ CEVDET ÇAĞLA’NIN TAKSİM SES KAYITLARI KAPSAMINDA TÜRK MÜZİĞİ PERDE VE

ARALIK KULLANIMI ANLAYIŞI ...225 Emre PINARBAŞI¹, Naci PARLAR²

DİLDE VE DİLLE ÇOĞALAN ANLAMLAR: BİLGE KARASU’NUN ESERLERİNDE METİNLERARASILIK ..241 Gülşah ŞİŞMAN¹, Ülkü ELİUZ²

SOSYAL MEDYADA KURUMSAL İTİBAR: ÜNİVERSİTELERE DÖNÜK BİR DEĞERLENDİRME ...255 Birol BÜYÜKDOĞAN

ÖZET METİNLER

ON THE ROLE OF BRIDGE THEORIES IN THE EVOLUTION OF HUMAN LANGUAGE ...267 Sisto OLIVERİ

INSIGNIFICANCE OF STUDENTS’ MISTAKES: A PHILOSOPHICAL EXAMINATION OF THE INTERLINGUAL HYPOTHESIS ...268

Melanie HERRLEIN

THE LINGUISTIC ASSUMPTIONS UNDERLYING THE READABILITY FORMULAS: A CRITIQUE ...269 Simon DAVID

DESIGN AND IMPLEMENTATION OF IMPROVED ERROR CORRECTION CODE DEVELOPED FOR 5G COMMUNICATION SYSTEM ...270

Liam MACBRIDE

HOW CAN FOCUSING ON POSITIVE MISTAKES HELP ORGANIZATIONS BECOME MORE

COMMUNICATIVE? ...271 Marius BREBAN

READING BEYOND LINES: THEMES AND CULTURAL VALUES IN THE COMMUNICATION OF

CORPORATE LEADERS ...272 Aiselu GARRIOVA

PERSONAL RELATIONSHIP STRATEGIES AND OUTCOMES IN MEMBERSHIP BASED ORGANIZATIONS 273 Sebastiaan ROMEIN

COMMUNICATION QUALITY AND ADDED VALUE: A MEASUREMENT TOOL FOR MUNICIPALITIES ...274 Abdul Kader ANSARI

YERLİ BİR MÜZİKLİ SAHNE SANATI ÖNERİSİ ...275 Ayça AVCI

2018 YILI TÜRK DİZILERININ POSTER TASARIMLARININ GRAFIKSEL ANALIZI ...276 Bahar SOĞUKKUYU

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

BYUNG - CHUL HAN’IN VE ANDREW NİCCOL’UN PENCERESINDEN ZAMANIN SORGUSU ...277 Bahar SOĞUKKUYU

TARİHSEL VERİLER IŞIĞINDA GÖZBAĞI ROMANI ...278 Burak ARMAĞAN, Ülkü ELİUZ

AYRIŞTIRILAN YÜREKLERİN ÖYKÜSÜ: “HÜZÜNLER YÜRÜRLÜKTEDİR” ...279 Büşra Gökçe YÜCE

THE COMPOSITIONAL TECHNIQUE OF THE PROMINENT TWENTIETH-CENTURY FRENCH COMPOSER OLIVIER MESSIAEN ...280

Çağdaş SOYLAR

KAMU HİZMETİ MERKEZLİ TEMATİK BİR YEMEK TELEVİZYONU MODELİ ...281 Cem KURTÇU, Artun AVCI

İNTERNET GAZETELERİNDE YER ALAN ÇOCUK İÇERİKLİ HABERLERİN ÇOCUK HAKLARI

BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ ...282 Damla YORGANCI, Rengim SİNE NAZLI

ULUSLARARASI SANAT TERAPİSİ ÇALIŞTAYI: ROMANYA ÖRNEĞİ ...283 Eda ÖZ ÇELİKBAŞ

DIŞAVURUMCU SANAT NESNESİ OLARAK NIKI DE SAINT PHALLE ESERLERİ: SANAT TERAPİSİ

BAĞLAMINDA BİR İNCELEME ...284 Eda ÖZ ÇELİKBAŞ

FUTBOL MÜSABAKALARININ GÖRSEL MEDYADA YORUMLANMASI: SOSYOLOJİK ALGI BOYUTUNUN FUTBOL TARAFTARLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ UYGULAMALI ANALİZİ ...285

Gülten HERGÜNER, Murat KORKMAZ, Ali Serdar YÜCEL, Çetin YAMAN, Mustafa TALAS

YİNELENMEYE MAHKÛM ÖZNE/LER: TAKMA GÖZ ...286 Elif ÖKSÜZ GÜNEŞ

FUTBOL MÜSABAKALARININ GÖRSEL MEDYA YANSIMASI: FUTBOL TARAFTARLARI ÜZERİNDEKİ SOSYOLOJİK VE PSİKOLOJİK YANSIMASI UYGULAMALI ANALİZİ ...287

Ali Serdar YÜCEL, Murat KORKMAZ, Gülten HERGÜNER, Çetin YAMAN, Mustafa TALAS

TÜRKİYE’DE YAYINLANAN 10+ YAŞ KİTAP KAPAKLARININ GÖSTERGEBİLİMSEL ÇÖZÜMLEMELERİ 288 Emine YALUR

İNFOGRAFİK TASARIMINDA RENK KULLANIMI VE ÖNEMİ ...289 Emine YALUR

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

SAVAŞ EDEBİYATI BAĞLAMINDA KİŞİLERİN DÖNÜŞÜMÜ: KEMAL TAHİR ESİR ŞEHİR ÜÇLEMESİ ...290 Emrah SEFEROĞLU

KEMANİ CEVDET ÇAĞLA’NIN TAKSİM SES KAYITLARI KAPSAMINDA TÜRK MÜZİĞİ PERDE VE ARALIK KULLANIMI ANLAYIŞI ...291

Emre PINARBAŞI, Naci PARLAR

HASAN ALİ TOPTAŞ’IN ROMANLARINDA KISTIRILMIŞ BİREYİN SIĞIN(AMA)DIĞI YER: ŞEHİR ...292 Fatih UYAR

DİLDE VE DİLLE ÇOĞALAN ANLAMLAR: BİLGE KARASU’NUN ESERLERİNDE METİNLERARASILIK ..293 Gülşah ŞİŞMAN, Ülkü ELİUZ

TARİHİ TİYATRO KOSTÜMLERİNİN ORİJİNAL FORMLARA UYGUNLUĞU VE SEYİRCİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ...294

Nezahat ÇETİN, Emine KOCA

CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE TÜRK GRAFİK TASARIMCILARININ LOGO/AMBLEM TASARIMINDA SADELİK ARAYIŞI ...295

Refik YALUR

REKLAMIN YAPISINI VE ETKİSİNİ DEĞİŞTİREN GÜÇ: GERİLLA REKLAMCILIK ...296 Refik YALUR

SPORUN YENİ YÜZÜ: E-SPOR VE E-SPORCU MOTİVASYONLARI ÜZERİNE BİR ODAK GRUP

ÇALIŞMASI ...297 Rengim SİNE NAZLI

FİLME UYARLANMIŞ AYTMATOV ANLATILARINDA ÇOCUK İMGESİ: İLK ÖĞRETMEN ÖRNEĞİ ...298 Sümeyye YAZICI

SOSYAL MEDYA VE İLETİŞİM ÇATIŞMALARI: WHATSAPP ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME...299 Uğur ÇAĞLAK

İBRAHİM ALAATTİN GÖVSA’NIN ŞİİRLERİNDE ANLAM AKTARICI ÖĞE OLARAK VATAN ...300 Ülkü ELİUZ

İBRAHİM ALAATTİN GÖVSA’NIN ŞİİRLERİNDE ANLAM AKTARICI ÖĞE OLARAK VATAN ...301 Ülkü ELİUZ

POLITICS AND POLITICAL COMMUNICATION ...302 Giray Saynur DERMAN

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

BİR İLETİŞİM MECRASI OLARAK MÜZİK ENDÜSTRİSİNDE TWITTER KULLANIMI: MÜZİK

YORUMCULARININ TWITTER HESAPLARINDA PAYLAŞTIKLARI İLETİLERİN VE ETKİLEŞİMLERİNİN SANATÇI – HAYRAN İLİŞKİSİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ ...303

Mihalis (Michael) KUYUCU

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

Değerli bilim insanları,

29 - 30 Ekim 2019 tarihleri arasında gerçekleşen ve gibi seçkin kurumlar tarafından destelenen Uluslararası Siyasal Ve Toplumsal Bilim Araştırmaları Kongresi’nde sizlerle buluşmuş olmanın mutluluğunu yaşamaktayız.

Öncelikle 24 sözel bildiri ile kongremize katılım sağlayan değerli bilim insanının bir araya gelerek bilimsel ve kültürel birçok birikimlerini paylaşmalarına olanak sağlayan bu ortamın yaratılmasında emeği geçen Kongre Başkanı Prof. Dr. Mustafa TALAS’a, Davetli Konuşmacılarımız Prof. Dr. Gülsen DEMİR, Prof. Dr. Murat ATAN ve Prof. Dr. Sibel ATAN’a, Yürütme ve Düzenleme Kurulu üyelerimize ve gerek teknik gerekse işletme açısından her türlü katkı ve desteği sağlayan ORP Danışmanlık’a en içten teşekkürlerimizi sunarız.

“Siyasal Ve Toplumsal Bilim Araştırmalar” başlığı altında antropolojiden demografiye, edebiyattan etnolojiye, güzel sanatlardan iktisat’a, pazarlamadan teolojiye gibi daha birçok konuya uzanarak derinlemesine irdeleme fırsatı elde edilen çok çeşitli alt temalarıyla konu bütününü farklı yönleriyle ele alabilen geniş bir kapsamda oluşturulması planlanan kongremiz başarı ile yürütülmüş ve tamamlanmıştır. Katılımcılarımıza oldukça verimli bir içerik sunabilmek hedefi ile hazırlamış olduğumuz kongre kitabımızın, ileri tarihlerde birçok alanda yapılacak olan araştırmalar için de oldukça önemli bir kaynak niteliği taşıdığı düşünülmektedir. Bu gururla kongre kitabımızı sizlerle paylaşmanın sevinci ile kongremizi onurlandıran tüm katılımcılarımıza şükranlarımızı sunar, bir sonrakini 2020 yılında gerçekleştirmeyi planladığımız 2. Uluslararası Siyasal Ve Toplumsal Bilim Araştırmaları Kongresi’nde yeniden bir arada olmak temennileriyle sağlık, mutluluk ve başarılarla dolu güzel günler dileriz.

Saygılarımızla.

KONGRE DÜZENLEME KURULU

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

Distinguished Scientists,

We feel the joy of meeting you in the International Congress on Political and Social Science Researches supported by esteemed institutions and held on 29-30 October 2019 together with our participants.

First, we would like to pay our gratitude to the Head of the Congress Prof. Dr. Mustafa Talas, who has worked hard on creation of this environment that enabled esteemed scientists to come together and share their scientific and cultural knowledge and experiences with 24 presentations, our Guest speakers Prof. Dr. Gülsen DEMİR, Prof. Dr. Murat ATAN and Prof. Dr. Serpil ATAN and to the members of Executive, Science and Organizing Committee and to ORP Counselling that have provided both technical and operational contribution and support.

Under the title of “Political and Social Science Researches”, our congress planned to be created in a wide scope that could provide an opportunity to examine all subjects in depth with its various sub-themes by addressing many more topics from anthropology to demography, from literature to ethnology, from fine arts to economics, from marketing to theology was successfully held and completed. It is thought that our congress book, which we prepared with the aim of providing a very efficient content to our participants, is a very important resource for the researches to be conducted in many fields in the future. We would like to express our gratitude to all the participants who honored our congress with the joy of sharing our book with you, and wish you all the best in health, happiness and success with the hope to be together again at the 2nd International Congress on Political and Social Science Researches” which we plan to carry out in 2020.

Regards.

CONGRESS ORGANIZATION BOARD

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

KOMİTE VE KURULLAR KONGRE BAŞKANI Prof. Dr. Mustafa TALAS

(Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Fakültesi)

DÜZENLEME KURULU Prof. Dr. Ayhan AYTAÇ Prof. Dr. Emine DEMİRAY Prof. Dr. Fatih ÇATIKKAŞ Prof. Dr. Muammer CENCİL Prof. Dr. Mustafa TALAS Doç. Dr. Gülten HERGÜNER Doç. Dr. Kaya YILDIZ Doç. Dr. Michael KUYUCU

YÜRÜTME KURULU Prof. Dr. Çetin YAMAN Prof. Dr. Ümran SEVİL Av. Fevzi PAPAKÇI Av. İbrahim DURSUN Av. Mehmet AYDIN Av. Nazmi ARİF Av. Onur BAYKAN Av. Rozerin Seda KİP Av. Yasemin ÖZ

KONGRE SEKRETERYA Doç. Dr. Ali Serdar YÜCEL Dr. Öğr. Üyesi. Gökşen ARAS Dr. Müge YAZGAN

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

BİLİM KURULU

Prof. Dr. Ayhan AYTAÇ - Trakya Üniversitesi Prof. Dr. Bünyamin AYHAN – Selçuk Üniversitesi Prof. Dr. Branka ARSİC – Columbia University Prof. Dr. Craig SHEPPARD – Washington University Prof. Dr. Cristopher BASWELL – Columbia University Prof. Dr. Dennis QUINN Georgetown University Prof. Dr. Emine DEMİRAY – Anadolu Üniversitesi Prof. Dr. Engin BEKSAÇ – Trakya Üniversitesi

Prof. Dr. Fahrettin ALTUN – Cumhurbaşkanlığı Basın Baş Danışmanı Prof. Dr. Gülsen DEMİR – Adnan Menderes Üniversitesi

Prof. Dr. Hayriyem Zeynep ALTAN – Nişantaşı Üniversitesi Prof. Dr. Hüseyin KÖSE – Atatürk Üniversitesi

Prof. Dr. Hikmet KORAŞ – Ömer Halisdemir Üniversitesi Prof. Dr. Himmet HÜLÜR – Abant İzzet Baysal Üniversitesi Prof. Dr. Kazım Özkan ERTÜRK – Düzce Üniversitesi

Prof. Dr. Kathleen HALL JAMIESON – Pennsylavania University Prof. Dr. Mustafa TALAS – Ömer Halisdemir Üniversitesi

Prof. Dr. Mustafa ŞEKER – Akdeniz Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa YAĞBASAN – Fırat Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa AKTAĞ – Erciyes Üniversitesi Prof. Dr. Mualla UYDU YAŞAR – İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Metin IŞIK – Sakarya Üniversitesi

Prof. Dr. Naci İSPİR – Atatürk Üniversitesi

Prof. Dr. Olga HASANOĞLU – 19 Mayıs Üniversitesi Prof. Dr. Peyami ÇELİKCAN – Şehir Üniversitesi Prof. Dr. Susan CRANE – Minnesota University Prof. Dr. Şükrü TORUN – Anadolu Üniversitesi Prof. Dr. Thomas HAYDEN – London Business School Prof. Dr. Tom COLLIER – Washington University Prof. Dr. Una CHAUDHURI – New York University Doç. Dr. Gülcan IŞIK – Gazi Üniversitesi

Doç. Dr. Ganire HÜSEYNOVA – Erciyes Üniversitesi Doç. Dr. Halime YÜCEL – Galatasaray Üniversitesi Doç. Dr. İhsan KARLI – Kocaeli Üniversitesi Doç. Dr. Jennifer J. BAKER – NYU Arts & Science

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

Doç. Dr. Juan PAMPIN – Washington University Doç. Dr. Michael KUYUCU - İstinye Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa ÖNER UZUN – 19 Mayıs Üniversitesi Doç. Dr. Murat HAZAR – Gazi Üniversitesi

Doç. Dr. Mustafa YILMAZ – Kocaeli Üniversitesi

Doç. Dr. Mehmet Emin BABACAN – İbni Haldun Üniversitesi

*Bilim Kurulu Listesi Akademik Unvan ve Alfabetik İsim Sıralamasına Göre Düzenlenmiştir.

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

KONFERANS PROGRAMI/CONFERENCE PROGRAM AÇILIŞ/OPENING

28/29KASIM/NOVEMBER 2019 KAYIT/REGISTRATION : 9:30 -17:30

09:30 – 09:45

Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı/RespectandNationalAnthem Açılış Konuşması/Opening Speech

Prof. Dr. Mustafa TALAS 09:45 – 10:00

Konferans Başkanı (Chair of Conference) DAVETLİ KONUŞMACILAR/INVITED SPEAKERS

10:00 – 12:00

OTURUM BAŞKANI/HEAD OF SESSION: Prof. Dr. Mustafa TALAS Prof. Dr. Giray Saynur DERMAN

Doç. Dr. Michael KUYUCU Doç. Dr. Emre PINARBAŞI

ÖĞLE YEMEĞİ ARASI/LUNCH BREAK 12:00 – 13:00

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

SÖZEL OTURUMLAR /ORAL PRESENTATIONS OTURUM /SESSION : 1

Tarih ve Saat/Dateand Time : 28.11.2019 – 13:00 – 14:15 Salon A/Saloon A

Oturum Başkanı(Head of Session) Doç. Dr. Bahar SOĞUKKUYU

Ayça AVCI YERLİ BİR MÜZİKLİ SAHNE SANATI ÖNERİSİ

Bahar SOĞUKKUYU 2018 YILI TÜRK DİZILERININ POSTER TASARIMLARININ GRAFIKSEL ANALIZI

Bahar SOĞUKKUYU BYUNG - CHUL HAN’IN VE ANDREW NİCCOL’UN

PENCERESINDEN ZAMANIN SORGUSU:

Birol BÜYÜKDOĞAN SOSYAL MEDYADA KURUMSAL İTİBAR: ÜNIVERSITELERE

DÖNÜK BIR DEĞERLENDIRME

Uğur ÇAĞLAK SOSYAL MEDYA VE İLETİŞİM ÇATIŞMALARI: WHATSAPP

ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Nezahat ÇETİN, Emine

KOCA TARİHİ TİYATRO KOSTÜMLERİNİN ORİJİNAL FORMLARA

UYGUNLUĞU VE SEYİRCİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

OTURUM /SESSION : 2

Tarih ve Saat/Dateand Time : 28.11.2019 – 13:00 – 14:15 Salon B/Saloon B

Oturum Başkanı (Head of Session) Doç. Dr. Michael KUYUCU

Çağdaş SOYLAR

THE COMPOSITIONAL TECHNIQUE OF THE PROMINENT TWENTIETH-CENTURY FRENCH COMPOSER OLIVIER MESSIAEN

Cem KURTÇU, Artun AVCI KAMU HİZMETİ MERKEZLİ TEMATİK BİR YEMEK TELEVİZYONU MODELİ

Damla YORGANCI, Rengim SİNE NAZLI

İNTERNET GAZETELERİNDE YER ALAN ÇOCUK

İÇERİKLİ HABERLERİN ÇOCUK HAKLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Eda ÖZ ÇELİKBAŞ ULUSLARARASI SANAT TERAPİSİ ÇALIŞTAYI: ROMANYA

ÖRNEĞİ

Eda ÖZ ÇELİKBAŞ DIŞAVURUMCU SANAT NESNESİ OLARAK NIKI DE SAINT

PHALLE ESERLERİ: SANAT TERAPİSİ BAĞLAMINDA BİR İNCELEME

Michael KUYUCU BİR İLETİŞİM MECRASI OLARAK MÜZİK ENDÜSTRİSİNDE

TWİTTER KULLANIMI: MÜZİK YORUMCULARININ

TWİTTER HESAPLARINDA PAYLAŞTIKLARI İLETİLERİN VE ETKİLEŞİMLERİNİN SANATÇI - HAYRAN İLİŞKİSİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ

Ali Serdar YÜCEL, Murat KORKMAZ, Gülten

HERGÜNER, Çetin YAMAN, Mustafa TALAS

FUTBOL MÜSABAKALARININ GÖRSEL MEDYA YANSIMASI:

FUTBOL TARAFTARLARI ÜZERİNDEKİ SOSYOLOJİK VE PSİKOLOJİK YANSIMASI UYGULAMALI ANALİZİ

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

OTURUM /SESSION : 3

Tarih ve Saat/Dateand Time : 28.11.2019 – 14:30 – 15:15 Salon A/Saloon A

Oturum Başkanı (Head of Session) Doç. Dr. Emre PINARBAŞI

Emine YALUR TÜRKİYE’DE YAYINLANAN 10+ YAŞ KİTAP KAPAKLARININ

GÖSTERGEBİLİMSEL ÇÖZÜMLEMELERİ

Emine YALUR İNFOGRAFİK TASARIMINDA RENK KULLANIMI VE ÖNEMİ

Emre PINARBAŞI, Naci PARLAR

KEMANİ CEVDET ÇAĞLA’NIN TAKSİM SES KAYITLARI KAPSAMINDA TÜRK MÜZİĞİ PERDE VE ARALIK KULLANIMI ANLAYIŞI

Nezahat ÇETİN, Emine

KOCA TARİHİ TİYATRO KOSTÜMLERİNİN ORİJİNAL FORMLARA

UYGUNLUĞU VE SEYİRCİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Refik YALUR CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE TÜRK GRAFİK

TASARIMCILARININ LOGO/AMBLEM TASARIMINDA SADELİK ARAYIŞI

Refik YALUR REKLAMIN YAPISINI VE ETKİSİNİ DEĞİŞTİREN GÜÇ: GERİLLA

REKLAMCILIK Gülten HERGÜNER, Murat

KORKMAZ, Ali Serdar YÜCEL, Çetin YAMAN, Mustafa TALAS

FUTBOL MÜSABAKALARININ GÖRSEL MEDYADA

YORUMLANMASI: SOSYOLOJİK ALGI BOYUTUNUN FUTBOL TARAFTARLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ UYGULAMALI ANALİZİ

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

www.iletisimedebiyatmuzikkongresi.org

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

OTURUM /SESSION : 3

Tarih ve Saat/Dateand Time : 29.11.2019 – 14:30 – 15:45 Salon B/Saloon B

Oturum Başkanı (Head of Session)Prof. Dr. Ülkü ELİUZ

Rengim SİNE NAZLI SPORUN YENİ YÜZÜ: E-SPOR VE E-SPORCU MOTİVASYONLARI ÜZERİNE BİR ODAK GRUP ÇALIŞMASI

Sümeyye YAZICI FİLME UYARLANMIŞ AYTMATOV ANLATILARINDA ÇOCUK

İMGESİ: İLK ÖĞRETMEN ÖRNEĞİ

Ülkü ELİUZ İBRAHİM ALAATTİN GÖVSA’NIN ŞİİRLERİNDE ANLAM

AKTARICI ÖĞE OLARAK VATAN

Ülkü ELİUZ İBRAHİM ALAATTİN GÖVSA’NIN ŞİİRLERİNDE ANLAM

AKTARICI ÖĞE OLARAK VATAN Gülşah ŞİŞMAN, Ülkü

ELİUZ DİLDE VE DİLLE ÇOĞALAN ANLAMLAR: BİLGE KARASU’NUN

ESERLERİNDE METİNLERARASILIK Burak ARMAĞAN, Ülkü

ELİUZ TARİHSEL VERİLER IŞIĞINDA GÖZBAĞI ROMANI

Fatih UYAR HASAN ALİ TOPTAŞ’IN ROMANLARINDA KISTIRILMIŞ

BİREYİN SIĞIN(AMA)DIĞI YER: ŞEHİR

Emrah SEFEROĞLU SAVAŞ EDEBİYATI BAĞLAMINDA KİŞİLERİN DÖNÜŞÜMÜ:

KEMAL TAHİR ESİR ŞEHİR ÜÇLEMESİ

Büşra Gökçe YÜCE AYRIŞTIRILAN YÜREKLERİN ÖYKÜSÜ: “HÜZÜNLER

YÜRÜRLÜKTEDİR”

Elif ÖKSÜZ GÜNEŞ YİNELENMEYE MAHKÛM ÖZNE/LER: TAKMA GÖZ

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

28-29 KASIM 2019

ALBA ANKARA HOTEL

4 INTERNATIONAL CONGRESS ON CURRENT

APPROACHES IN COMMUNICATIONİ LITERATURE MUSIC AND ART STUDIES

OTURUM /SESSION : 5

Tarih ve Saat/Dateand Time : 28.11.2019 – 15:30 – 16:15 Salon A/Saloon A

Oturum Başkanı (Head of Session) Prof. Dr. Mustafa TALAS

Sisto OLIVERI ON THE ROLE OF BRIDGE THEORIES IN THE EVOLUTION OF

HUMAN LANGUAGE

Melanie HERRLEIN INSIGNIFICANCE OF STUDENTS’ MISTAKES: A PHILOSOPHICAL EXAMINATION OF THE INTERLINGUAL HYPOTHESIS

Liam MACBRIDE DESIGN AND IMPLEMENTATION OF IMPROVED ERROR

CORRECTION CODE FOR 5G COMMUNICATION SYSTEM

Marius BREBAN HOW CAN FOCUSING ON POSITIVE MISTAKES HELP

ORGANIZATIONS BECOME MORE COMMUNICATIVE?

Aiselu GARRIOVA READING BEYOND LINES: THEMES AND CULTURAL VALUES

IN THE COMMUNICATION OF CORPORATE LEADERS

Sebastiaan ROMEIN PERSONAL RELATIONSHIP STRATEGIES AND OUTCOMES IN MEMBERSHIP BASED ORGANIZATIONS

Abdul Kader ANSARI COMMUNICATION QUALITY AND ADDED VALUE: A MEASUREMENT TOOL FOR MUNICIPALITIES

4. ULUSLARARASI İLETİŞİM, EDEBİYAT, MÜZİK VE SANAT ÇALIŞMALARINDA GÜNCEL

YAKLAŞIMLAR KONGRESİ

TAM METİN

SÖZEL SUNUMLAR

ULUSLARARASI SANAT TERAPİSİ ÇALIŞTAYI: ROMANYA ÖRNEĞİ Eda ÖZ ÇELİKBAŞ

Karabük Üniversitesi, S.F.T.Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Karabük / Türkiye

Öz: Sanat terapisi Türkiye’de 2000’li yılların başında çalışma ve uygulama alanı yayılmaya başlayan Sanat Terapisi günümüzde; Sanatla Terapi, Sanat ve Terapi, Sanat eşlikli Psikoterapi, Dışavurumcu Sanat Terapisi ve yaratıcı sanat terapisi başlıklarıyla karşımıza çıkmaktadır. Amerika’da psikiyatri kliniklerinde, Avrupa’da sa- natçılar tarafından araştırılan ve uygulanan sanat terapisi Türkiye’de 1950’li yıllarda kullanılsa da sonrasında Türkiye’de tekrar kullanılması elli yılı aşkın bir süre sonra yeniden gündeme gelmiştir. Amerika ve Avrupa’da ise 1940’lı yıllar sonrası kullanımı devam etmiş ve günümüze kadar da gelmiştir. Romanya, Avrupa Birliği üyesi olan, büyük fakat orta nüfus yoğunluğuna sahip; eşsiz doğası ve mistik hikayelerle dolu bir ülkedir. Sanat terapisi bağlamında 40 yıldır alanında uzman kişiler her alanda sanat terapisi uygulamaları yapmaktadırlar.

Ülkede var olan çeşitli kültürel özellikte insanın bir arada yaşayabilmesi de yüksek sanat kültürlerinden gelir.

Rumenler her koşulda geleneksel sanatlarına önem vermiş ve sanatlarından kopmamıştır. Bu geleneksellik bağlamında Türkiye-Romanya Çalıştay düşüncesi Sanat Terapisine geleneksel sanatların da alternatif etkinlik- ler olarak sunulabileceği düşüncesiyle ortaya çıkmıştır. Çalıştayda geleneksel sanatlarla bağıntılı uygulamalar da yer almaktadır. Bu makalede Romanya, Cluj Napoca kentindeki Cluj Napoca Sanat ve Tasarım Üniversi- tesinin daveti üzerine iki farklı ülkede sanat terapisi uygulamalarını gözlemlemek ve sanat terapisi uygulayıcı eğitmenleriyle çeşitli uygulamalar gerçekleştirmek için 15 günlük bir çalıştay programına ve sanat terapisi alternatif uygulamalarına yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler: Sanat Terapisi, Romanya, Çalıştay, Cluj Napoca, Alternatif Uygulamalar

GİRİŞ

Sanat insanoğlunun var olduğu günden itibaren hayatın her alanında var olmuştur. 1940’lı yılların ortalarından itibaren sanat genel anlamını yitirmiş, sanat-zanaat-endüstri kavramları hep birlikte var olmaya başlamıştır.

Bu da değişen kültürel değerlerin sembolizminde de etkili olmuştur. Geleneksel imgelemler ciddi boyutta değişime uğramasa da, imgelemini oluşturan insan; oldukça değişime uğrayarak başkalaşmıştır. Yapılan son araştırmalar gelecek 20 yılda en büyük hastalığın stres olduğunu ortaya koymaktadır. Her şeyin dönüştüğü gibi sanatta da dönüşümler olmuştur. Bu noktada bizler sanatın farklı alanlarla disiplinlerarasılıktan disiplinlerüstü- lüğe geçmesini doğru bir şekilde değerlendirmeliyiz.

Sanat terapisi, sanat alanını ve psikoterapi alanını ilgilendiren, oldukça olumlu sonuçlar veren; bir çeşit tedavi yöntemidir. Bu tedavi psikoloji ve sanatın birleşmesinden oluşur ve kendi içinde alt dallara ayrılır. Resim tera- pisi, müzik terapisi, dans ve hareket terapisi, biblioterapi, drama terapi bunlardan bazılarıdır. Bu ana başlıklar- da da pek çok alt başlıklar yer alabilir.

Sanat terapisi, modern zamanların icadı değil; kökleri antikçağa kadar uzanan bir terapi yöntemidir. Mağara duvarlarına resim çizmek, ölüleri mumyalamak, tören maskeleri oymacılığı yapmak, parşömenler üzerine re- sim çizmek, modern zamanlarda grafik çizmek, resim yapmak, hamur ve çamur maddeleri kullanarak bir ta- kım biçimler yaratmak hep sanatla terapinin tarih boyunca süregeldiğini gösteren örneklerdendir (Filiz, 2016, s.169).

Sanat terapisinde pek çok model, yöntem, kavram vardır. Dışavurumcu sanat terapisi, yaratıcı sanat terapisi, intermodel sanat terapisi, BDT temelli Sanat Terapisi, vb. Aslında yöntem ve yönelimler tamamen bireye yö- nelik ve uzmanın çalışma alanıyla bağlantılı bir durumdur.

Sanat terapi söz öncesi döneme yönelik çalışır. Sözle ifade edilmeyenleri dışa vurmaya çalışır. Sanat terapinin merkezinde içselleştirilmiş benlik ve nesne temsiline yönlendirilmiş ilke dürtülerin ve fantezilerin sanatsal öğelerle somut formlara çevrilmesi yatar (Göktepe, 2015:23). Sanat terapisi iki aşamadan oluşmaktadır: sa- natın yaratılması (özgür/spontan sanatsal yaratıcı süreç) ve yaratılanın anlamının keşfedilmesi (yapılandırıl- mış yaratıcı yaklaşım). Temelleri Freud ve Jung’un bilinçdışı kavramlarına dayanmaktadır. Buna göre görsel sembollerin ve imgelerin en kolay ulaşılabilecek en doğal iletişim yolu olduğu düşünülmektedir (Öz Çelikbaş, 2019:25). Sanat ve psikoterapinin pek çok ortak noktası vardır. Her ikisinin de var oluşu kendini ifade edebil- me arzusu üzerine kurgulanmış olmalarıdır (Eracar, 2013). Yapılan araştırmalar göstermiştir ki; ne kadar dışa- vurumcu yöntem kullanılırsa, bireyler psikoterapiden o kadar fayda görmektedirler. Sanat da bu dışavurumcu yöntemlerin en başında yer almaktadır (Masters, 2005:2).

Amerika’da 1942 yılında Adrian Hill tarafından ‘art therapy’ olarak adlandırılan alan, Türkiye’de 1950’li yıllarda kullanılmış olsa da; 2000’li yılların başında tamamen fark edilmiştir. Avrupa ülkelerinde özellikle İngiltere’de eğitim alanında lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimi olan Sanat terapisi; oyun terapisi ile bir- leştirilerek yer alır. Çünkü sanat terapisinin, psikolojiden, psikoterapiden, pedagojiden, oyundan, hareketten ve sanattan bağımsız bir alan olduğu düşünülemez.

Romanya, Avrupa’da oldukça geniş coğrafyaya yayılmış, coğrafi ve doğal güzellikleriyle oldukça meditatif ve mistik özelliklere sahip bir ülkedir. Anadillerinin Rumence olması ve Latin dil ailesinden olmaları; yan dillerinin Fransızca olması onların Avrupa ülkeleriyle özellikle Fransa ile sürekli yakın ilişkilerde olduğunu göstermektedir. Belki bu sebepten ve eğitim modellerinden, Romanya’da sanat terapisi çalışmaları 40-50 yıl- lık bir zaman öncesine gider. Amerika’da ve İngiltere’de çalışmaların başlamasının ardından Romanya’da da hastanelerde ve özel eğitim merkezlerinde kullanılmaya başlanmıştır (Resim 1).

Resim 1: Romanya ve Ünlü Şatoları

Romanya Cluj Napoca kenti, Sanat ve tasarım üniversitesi bünyesinde sanat terapisini 30 yıldan fazladır çalı- şan eğitmenler ve öğretim üyeleri mevcuttur. Bu sebeple çalışma Orta Avrupa’da Avrupa Birliğinde olan ve fa- kat bize oldukça yakın bir ülke olan, mistik hikayeleriyle ünlü, geleneksel sanatlarını günümüzde dahi devam ettiren Transilvanya bölgesinin önemli bir şehrinde gerçekleşmiştir (Resim 2).

Resim 2: Cluj Napoca Kentine Panoramik Bir Bakış (Macar Tiyatrosu ve Merkez Park Meydanı Üniversitedeki öğretim üyelerinin mesleki yetkinliği sahada sanat terapisinde en az 1000 saat çalışmış olma- ları, bazı öğretim üyelerinin halen daha (30 yılı aşkın süredir) özel öğrenciler, sokak çocukları ve üniversite öğrencileriyle çalışıyor olmaları ‘Sanat Terapisi Çalıştayı-Romanya’ fikrini daha da kuvvetlendirmiştir. Eras- mus eğitimi sürecinde tanışılan ve çalışmalar yapılan Romanya Sanat Terapisi Çalıştay ekibi, Romanya Cluj Napoca kentinde, 15 gün boyunca; eğitim gezileri, sanat terapisi çalıştayı, sahada gözlem, Türkiye’de Sanat Terapisi Eğitimi Semineri ve sergi etkinlikleri gerçekleştirilmiştir. Cluj Napoca Sanat ve Tasarım Üniversitesi 1925 yılında kurulmuş oldukça köklü bir üniversitedir. Geleneksel sanatlarına sahip çıkan sayılı ülkelerden olan Romanya’da eğitim genelde alanda, sahada anlamaya ve uygulamaya yöneliktir. Yapılan ve makalede bahsedilecek olan Sanat Terapisi Çalıştayı da uygulamaların en iyi ve doğru şekilde gerçekleştirilmesi açısın- dan kıymetlidir (Resim 3).

Resim 3: Cluj Napoca Sanat Ve Tasarım Üniversitesi Atölye ve Sergi Salonlarından Görüntü Romanya’da Sanat Terapisi Çalıştayı

Çalıştay, Sanat Terapisinde uygulanabilecek her türlü teknikten faydalanılarak yapılmıştır. Mekan olarak ol- dukça mistik ve bohem bir mekan olan Casa Matei isimli eski krallarının evi seçilmiştir. Burası içerisinde dersliklerin, atölyelerin, sergi salonunun, müzesinin, kütüphanesinin ve yarı tropik bahçesinin varlığıyla sanat terapisindeki meditasyon ve enerji kavramlarının tüm özelliklerini taşımaktadır. Cluj Napoca Sanat ve Tasarım Üniversitesi, teorik derslerini ve sergilerini bu mekanda gerçekleştirmektedir (Resim 4).

Resim 4: Casa Matei Corvin, Sanat Terapisi Çalıştay Mekanı

Çalıştay, Napocalılar’ın en sevdiği mevsim olan sonbaharda ve Ekim ayında gerçekleştirildi. Sanat ve terapide hazır hissetme, mekanda kendini tam anlamıyla ifade edebilmek için oraya aitlik duygusu hissetme ve akışı yakalamak çok önemlidir. Bu sebeple çalıştay mekanı, zamanı özellikle belirlenmiştir (Resim 5).

Resim 5: Çalıştayda Kullanılan Posterlerden Bir Tanesi (Tasarım: Eda ÖZ ÇELİKBAŞ)

Çalıştay Casa Matei adında en ünlü krallarından birinin doğduğu evde gerçekleştirilmiştir. Mekan oldukça sakin, meditasyon ve katarsis uygulamalarına müsait olduğundan burada yapılması tercih edilmiştir. Çalıştay;

Nefes ve Meditasyon çalışmalarıyla başlar. Ardından müzik eşliğinde Erk Hayvanlarını bulma meditasyonu yapılır. Ardından sembol yorumlama; ben yine kendim çalışması ve resim yorumlaması, ben mandala çalış- ması, klasik mandala çalışması, turkic mandala diye adlandırdığım geleneksel sanatlarla birleştirilen mandala şekli ve ertesi gün seminer, sergi olarak planlanmıştır (Resim 6).

Resim 6: Meditasyon ve Nefes Çalışmalarını Anlatırken

Me-Myself and I Çalışması öncesinde katılımcılar çeşitli malzemeleri ile kendi otoportrelerini diledikleri şekilde çizim, karalama, boyama işlemlerini yaparak; kendilerini sorgulamış, zihinlerindeki imgelemlerini kendilerini sorgulamanın da ötesinde bilinçdışı imgelemlerini de kağıda aktarırlar. Sanat ve terapide pek çok önemli nokta olsa da iki kural çok daha ön plana çıkar ve bu iki kural da etkinlik kapsamında uygulanmıştır.

Bunlar:

• Katılımcıların kendi iç dünyalarıyla baş başa bırakılması,

• Her ne olursa olsun onların dışavurumuna müdahale edilmemesi kurallarıdır (Resim 7-8).

Resim 7: Müdahale Edilmeden Kendileri Çalışmalarına Müdahale Eden ve Boyalarını Seçen Katılım- cılar

Resim 8: Katılımcıların Kendilerini Diledikleri Gibi Betimledikleri Çalışmadan Örnek

‘Ben Mandala’ çalışması Jung’un Mandala Terapisiyle de bağlantılıdır. Burada kişiler kendi kaoslarında ve şemalarında kendilerini içten dışa; boşluk doluluk kavramlarıyla sınayarak katarsislerini yaşarlar (Resim 9).

Resim 9: Ben Mandala Örneği, Önce Boş Verilip Sonra Doldurulan Şablon

Ben Mandala çalışması şablon olarak katılımcılara verilir ve diledikleri gibi doldurmaları istenir. Bu doluluk daireden başlar, dilimlere ayrılır en dışta da halka ile sınırlandırılır. Boşluk ve doluluk kavramı tamamen psi- kolojik bilinçle alakalı bir boyutun görselleştirilmesidir. Dilediklerini resmeden katılımcı boş ve dolu alanlara özsaygı, ilgi, alaka ve özveri ile yaklaşacak mı ona bakılır. Her şeyden önce egosantrik durumlar da görülmüş olur. Bireyin sınırlılıklarından da haberdar oluruz. Jung da Mandala ile bireylerin çocukluk şema dönemlerine inebileceklerini savunur (Resim 10).

Resim 10: Ben Mandala Doluluk-Boşluk Çalışması

Çalıştayda resim terapisi bağlamında uygulamalar yapılmış olsa da, imgelem çalışmalarına da uygulamalı olarak yer verilmiştir. Türk Sanatı bağlamında hazırlanmış olan bir imge katılımcılara gösterilmiştir (Resim 11). Farklı bir anlam taşıyan kültürel imgelem katılımcılarda çeşitli anlamlar uyandırmıştır; fakat hiçbirisi Türk Kültürü ya da herhangi bir kültürle alakalı imge olduğu düşüncesini dile getirmemiştir. Çoğunluk, kan, mikroorganizma tahmininde hem fikir olmuştur (Resim 12).

Resim 11: Türk Kültüründe, Yer, gök, Alt Dünya İmgelemi

Resim 12: Gösterilen İmge Hakkında Verilen Cevaplar

Çalıştay İngilizce dilinde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca katılımcılar ilk kez Sanat Terapisi çalıştayına katılmış, katılımcı olmuş, kendilerine ait katılımcı belgeleri ve kimlikleri olmuştur. Çalıştay için tasarım ve dizayn üniversitesinin her bir departmanından lisans ve yüksek lisans öğrencileri seçilmiştir. Toplamda 40 öğrenci ve 6 öğretim üyesiyle çalıştay gerçekleştirilmiştir. Çalıştayda klasik mandala çalışması da gerçekleşmiştir.

Ayrıca çalışmanın sonunda biblioterapi kapsamında katılımcılara verilen defterlere düşüncelerini yazmaları istenmiştir.

SONUÇ

Akademik anlamda bazı alanlarda saha deneyimi oldukça önemlidir. Sanat terapisi de bu alanlardan birisidir.

Çalıştayın Türkiye’de ve ardından Romanya Cluj Napoca’da gerçekleştirilmesi saha çalışması anlamında ol- dukça faydalı olmuştur. Öğretim üyelerinin sanat terapisiyle yakından ilişkili olması, katılımcıların istekli ve sanat dallarının her birinden katılmaları çalıştayı daha da zenginleştirmiştir. Uluslararası Sağlık platformunda Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yaklaşımları sınıflandırmasında Bilişsel-Davranışsal Terapiler içerisinde yer alan Sanat Terapisi yöntemi çağımız sağlık hizmetleri alanında sağlığın geliştirilmesi, önlenmesi, öz bakım, yaşam tarzı değişiklikleri, mümkün olduğunda tamamlayıcı tedavilerin kullanımı, gerekli olduğunda konvan- siyonel tedavilerin uygulanması ile sağlık sistemi daha basit, daha etkin, daha ucuz ve daha sürdürülebilir olacaktır (Bostancıoğlu ve Kahraman, 2017:161).

Sanat ve terapi ilişkisi, çeşitli materyalleriyle işitsel ve görsel imgeler oluşturmayı, görsel imgeleri somut objeler haline getirmeyi ve bu objeler üzerinde çalışılmasını içermektedir (Demir ve Demir, 2018:98). Tedavi için sanat, mağara duvarlarına resimler çizmekle başlatılabilir. Ancak bir meslek olarak hala ruh sağlığı ile ilgilenenler için çok yeni bir bilimdir. İlk insandan sanatçılara kadar uzanan çizgide ilkel sağaltımdan bilimsel sağaltıma kadar uzun bir geçmişi vardır. Bu nedenle sanat terapisi oldukça yönlüdür ve pek fazla farklı yüzü vardır (Filiz, 2016:173).

Sanat terapisinden 20. Yüzyılın itibaren söz edilmeye başlansa da, sanat terapisinin yaslandığı teoriler çok daha eski yıllara dayanır. Sanat terapisi pratiği insan gelişimi ve psikolojisi teorileri ile (eğitimsel, psikodina- mik, bilişsel, kişilerarası, hümanistik, sistemik) uyum içindedir (Güner ve Genç, 2019:22).

Romanya Cluj Napoca’da gerçekleştirilen üniversite ortaklı makalede yer verilen sanat terapisi çalıştayı sonu- cunda da katılımcılar oldukça memnun kalmıştır. Yapılan meditasyonda erk hayvanlarından sihirli ormanları- na, sihirli hayvanlarından, kilitlerine kadar birçok gizil bilgilerini bilinçaltından dışavurabilmişlerdir. Yapılan biblioterapi sonucunda da çalıştay içeriğini oldukça ilgi çekici bulmuşlar ve tekrarının olmasını dile getirmiş- lerdir.

KAYNAKÇA

Bostancıoğlu, B. Ve Kahraman, M.E. (2017) Sanat Terapisi Yönteminin ve Tekniklerinin Sağlık-İyileştirme Gücü Üzerine Etkisi, Beykoz Akademi Dergisi, 2017:5(2),150-162.

Eracar, N. (2013). Sözden Öte. İstanbul: 3P Yayıncılık.

Filiz, Ş. (2016). Sanat Terapisinin Felsefi Boyutları, MJH, VI/I (2016), 169-183.

Güner, O. ve Dinçer Genç, N. (2019). Sanat Terapisi, İzmir: Yakın Kitabevi.

Masters, C. L. (2005). Clay Sculpture within an Object Relational Therapy: A Phenomenological Hermeneutic Case Study. Rhodes University, Department of Psychology. Thesis fort he Master of Arts Degree in Cli- nical Psychology.

Öz Çelikbaş, E. (2019). Dışavurumcu Sanat Terapisi, Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi (Saffron Journal of Culture and Tourısm Researches) 2019, 2(1): 20-37.

FUTBOL MÜSABAKALARININ GÖRSEL MEDYA YANSIMASI: FUTBOL TARAFTARLARI ÜZERİNDEKİ SOSYOLOJİK VE PSİKOLOJİK YANSIMASI UYGULAMALI ANALİZİ

Ali Serdar YÜCEL, Murat KORKMAZ, Gülten HERGÜNER, Çetin YAMAN, Mustafa TALAS Fırat Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Elazığ / Türkiye

Güven Plus Grup Danışmanlık A.Ş. İstanbul / Türkiye

Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Sakarya / Türkiye Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Niğde / Türkiye

Öz: Türkiye’de olduğu kadar birçok dünya ülkesinde futbol taraftarı ve fanatikliğe yönelik oldukça farklı tanımlar ve araştırmalar yapılmıştır. Bu durum ülkenin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı fark etmeksizin her dünya ülkesinde aynı görselliği sağlamaktadır. Bu nedenle futbol taraftarı ve fanatiği olmak ayrı bir boyut ya da faktör olarak değerlendirilebilir. Bu araştırma ve uygulama çalışmasında 18 ile 70 yaş arasındaki toplam 562 katılımcı üzerinde ölçeği geliştirilmiş ve güvenirliliği sağlanmış bir uygulama çalışması gerçekleştirilmiş- tir. Çalışmada kullanılan ölçme aleti bir anket olup, bu anket daha öncesinde bir çalışmada kullanılmadığından bu çalışma öncesinde bir geçerlilik ve güvenirlilik testine tabi tutulmuş, ilk araştırma ve ölçeğin güvenirliliği- nin sağlanması amacı ile 125 kişi üzerinde bir ön araştırma gerçekleştirilmiştir. Bu ön çalışmadan elde edilen geçerlilik ve güvenirlilik kat sayısı 0.678’dir. Yapılan ön test sonrası elde edilen güvenirlik kat sayısı beklenen değerin altında olduğundan kat sayıya etki eden 7 ölçekli soru analiz dışı bırakılarak yeniden analiz edilmiştir.

Yapılan yeni analiz sonrasında elde edilen kat sayı 0.821 olmuştur. Bu beklenen değerin üzerinde olduğundan asıl araştırmaya ve inceleyemeye geçilmiştir. Yapılan uygulama ve farklı analiz yöntemleri ile elde edilen bul- gular sonrasında katılımcıların tamamına yakınının üzerinde sosyolojik ve psikolojik baskı oluştuğu, taraftarı oldukları takımlara ilişkin birçok farklı faktörün psikolojileri üzerinde önemli etki yarattığı, bazı durumlarda saldırgan tavır ve fiziksel olumsuzluk etkilerinin ortaya çıktığı görülmüştür. Sosyal ve görsel medyanın da bu taraftar üzerinde önemli olumsuz etki meydana getirdiği, özellikle yorumsal yaklaşımların taraftarların psiko- lojik yapıları üzerinde olumsuzluğa neden olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Futbol, Medya, Psikolojik, Taraftar

GİRİŞ

Dünyadaki hızlı gelişim ve değişimin etkilediği kavramlardan bir tanesi de spordur (İnan, 2007: 5). Spor bir taraftan toplumsal hayatı etkilerken diğer taraftan toplumsal hayatın da sporu etkilemesi kaçınılmaz olmuştur.

Günümüzde teknolojide yaşanan gelişim ve değişimin en önemli unsurlarından biri haline gelmiş olan kitle iletişim araçları spor endüstrisinin gelişimine de önemli katkı sağlamıştır. Bu değişime paralel olarak en hızlı gelişimin futbol da gösterdiği söylenebilir. Futbolun popülaritesi kitle iletişim araçlarının gelişimi ile daha da artmıştır. Bunun yanı sıra taraftarlık olgusu da farklı boyutlar kazanmıştır. Futbolun yapısı, parasal değeri,

kitleleri etkileme gücü, bireyler ve toplumlar üzerindeki etkileri, medya vb. nedenler futbolu daha da değerli kılmış ve sosyolojik açıdan değerlendirilmesini zorunlu kılmıştır.

Her insanın yaşamına farklı biçimlerde girmiş ve dünya genelinde ekonomik, siyasî, kültürel ve sosyal de- ğişimlere de yön vermekte olan (Yıldız, Ekin, 2005: 97) Futbol, dünyada en yaygın takım sporudur. Başta Avrupa ve Güney Amerika ülkeleri olmak üzere hemen hemen tüm ülkelerde çok sevilmekte ve geniş bir izleyici kitlesi tarafından izlenmektedir (Gültekin, 2008:1). Futbol bir spor dalı ya da oyun olmanın ötesinde psiko-sosyal etkileri olan bir olgu olmuştur. Futbolun popülaritesi, geniş kitleleri kapsaması ve kamuoyunu etkilemesi nedeniyle son yıllarda birçok disiplinin ilgisi futbola yönelmiştir (Paksoy, 2014).

Futbolun sportiflikten endüstriyelliğe geçiş sürecinde, spor kulüplerinin de giderek değişmeye başladığı gö- rülmekte ve bu değişim ve gelişim süreci futbol-medya ilişkisinde de bir kabuk değiştirme dönemi olarak yaşanmaktadır (Akşar, 2005, s.1).

Kitle iletişim araçları kavramıyla tüm yazılı ve görsel basın anlaşılır. Ancak bu araçlar arasında radyo ve özel- likle televizyon yaygınlığı ve gelişmiş teknoloji sayesinde kilometrelerce ötedeki olayları bile canlı olarak tüm detayları ile görüntülü olarak bize aktardığı için en etkili olanlarıdır. Televizyonun bu önemli etkisi spor faali- yetlerine olan ilgiye de olumlu yansımıştır (http://www.sporbilim.com, 03.12.2019). Sportif organizasyonlara ve faaliyetlere kitle iletişim araçları sayesinde ilgi sürekli artmaktadır (Öztürk, 1998: 99). Ancak bununla beraber kitle iletişim araçlarının fonksiyonları amaçlı ve iyi yönde kullanıldığı zaman insanlığa fayda sağla- yacağı, bunun aksine olumsuz yönde kullandığı zaman ise toplumu olumsuz yönde etkileyeceği bir gerçektir (Çolakoğlu, 2000: 9-21).

Medyanın kitleler üzerindeki gücü oldukça fazladır. Sporda şiddet ve saldırganlığın ülkemizde ve dünyada art- ması ve toplumsal sorun haline gelmesinde kitle iletişim araçlarının özellikle televizyonun ve internetin etkisi göz ardı edilmemelidir (Mil ve Şanlı, 2015: 238).

Medya içinde bulunduğu toplumun öğelerinden etkilenen bir yapı göstermekle beraber toplumu etkileyen bir özelliğe sahiptir. Günümüzde insanlar, pek çok konuda medya yolu ile bilgi sağlamaktadır. Bu yoğun ilişki beraberinde, medyanın insanın bakış açısını etkilemesi, değiştirmesi, insanların olayları medyanın gözünden algılaması sonuçlarını da getirebilir. (Ongun, 2005: 79). Medya, bireyin değişen ve gelişen rollerini öğretmek- te ve yönlendirmektedir. Kitle iletişim araçları toplumdaki insanları iyi yönde yönlendirip, toplumun şiddete karşı duyarlılık kazanmasında etkin rol oynayacağı ifade edilmektedir (Palabıyıkoğlu, 1997). Görsel medyada gösterilen vahşet görüntüleri ve verilen şiddet haberleri çocukları ve gençleri tesiri altına alarak, onlara kötü örnek olmaktadır (Mil ve Şanlı, 2015: 238). Sporun toplum üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulursa görsel medyanın insan davranışlarını olumsuz yönde etkileyecek şekilde kullanılması da söz konusu olabil- mektedir.

Spor medyası medyanın diğer bölümlerinden farklı olarak görsel etkileme gücü yanı sıra kendine özgü söz dizileri ve kalıplarla dolu bir dile sahiptir. Hatta spor medyasının dil kullanımında daha özgür bir ortamın bu- lunduğu söylenebilir (Özsoy, 2011: 97).

Futbol bugün büyük bir kitlesel medya eğlencesidir. Dünya Kupası, Avrupa Şampiyonası, Şampiyonlar Ligi gibi büyük futbol organizasyonları milyarlarca insan tarafından izlenmektedir. Bunun nedeni futbolun televiz- yon aracılığıyla çok büyük kitlelere ulaşıyor olmasıdır (Kuyucu, 2018). Diğer taraftan; günümüz televizyon ortamında futbolcu her hareketi ve her mimiği tekrar tekrar izlenerek irdelenebilecek bir televizyon aktörü halini almıştır. Futbol sahası da tiyatrodan daha öteye neredeyse her saniyesi tasarlanmış bir TV stüdyosuna dönüştürülmüştür. Televizyon, oynanan oyunu televizyon prodüksiyonuna dönüştürürken, oyun dışı ve aslında olmayan pek çok unsuru, bu prodüksiyona katarak ürünün cazibesini artırma yoluna girmiştir. Bu bağlamda televizyon futbolunun medyanın manüpile ettiği değil, neredeyse ürettiği bir televizyon gerçekliği olduğunu ileri sürmek pek yanlış olmayacaktır (Arık, 2008: 218, 219).

Görsel medyadaki program içerikleri, bireyin herhangi bir konuyla ilgili önceden sahip olduğu tutum ve dav- ranışlar üzerinde olumlu ya da olumsuz yönde etki gösterebilmektedir. Özellikle medya, önceden var olan tutum ve davranışların üzerinde etkisini göstermektedir (Pınar, 2006: 28). Medyanın popülaritesi yüksek olan bir spor dalını haber yapması ve bu haberleri yaparken kullandığı üslup ve görseller izleyiciler üzerinde ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Yakın çevresi dışındaki olayları genellikle televizyon ve internet aracılığı ile takip eden modern birey, medya organlarının yönlendirilmesine açık bir hale gelmektedir (Gökulu, 2008).

Futbol müsabakalarının taraftar kitlesi üzerinde içinde bulunduğu toplumsal yapının unsurları da dikkate alın- dığında sosyolojik ve psikolojik baskı oluşturabileceği ve taraftarı oldukları takımlara ilişkin pek çok faktör psikolojileri üzerinde önemli etki meydana getirebileceği söylenebilir. Sosyal ve görsel medyanın taraftar üze- rinde olumsuz etkiler meydana getireceği göz önünde bulundurulmalıdır.

KAYNAKLAR

Akşar, T., (2005), Endüstriyel Futbol, Literatür Yayıncılık, İstanbul

Arık, M. B., (2008). “Futbol Ve Televizyon Bağı: Simbiyoz Beslenme”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26, 197-222.

Avcı, N., Gümüşdağ, H., Çobanoğlu, G., Afacan, E., (2015). “Sosyolojik Açıdan Futbol”, Bursaspor Çalıştayı ve Sempozyum, 29-31 Mayıs, Bursa.

Çolakoğlu, T., (2000). Sporun Topluma Yaygınlaştırılmasında Medyanın Etkisi (Güreş Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı.

Gökulu, G., (2008). “Futbol Haberlerinin Sunumunda Şiddet, Fanatizm ve Milliyetçilik”, Toplum ve Demok- rasi, 2 (3), Mayıs-Ağustos, s. 147–164.

Gültekin, H. (2008) Türk Futbolunda Şiddetin Önlenmesine Yönelik Emniyet Uygulamalarının Yasalar Çerçe- vesinde İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde

İnan, T., (2007). Türkiye’deki Futbol Kulüplerinin Gişe Gelirlerini Artırmaya Yönelik Uygulamaların İncelen- mesi, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana

Kitle İletişim Araçları Ve Spor, http://www.sporbilim.com/sayfa.asp?mdl=haber&param=70, erişim tarihi:

03.12.2019

Kuyucu, M., (2018). Futbol & medya ilişkisi perspektifinden aek – g.s. Dostluk maçının türkiye ve yunanistan basınında yayınlanan haberleri üzerine bir araştırma, Proceedings of ADVED 2018- 4th International Conference on Advances in Education and Social Sciences, 15-17 October, İstanbul, Turkey

Mil, H.İ., Şanlı, S., (2015). Sporda Şiddet Ve Medya Etkisi: Bir Maçın Analizi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:14 Sayı: 55: 231-247.

Ongun, G., (2005). “Dar Alanda Kısa Paslaşmalar: Futbol Deyimleri”, Milli Folklor, 17 (67), s. 78-81.

Özsoy, S., (2011). “Spor Gazetelerinin Başlıklarında Militarist ve Şiddet İçerikli Metaforlar”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Sayı:1 (Mart), ss.88-114.

Öztürk, F., (1998). Toplumsal Boyutlarıyla Spor, Ankara: Bağırgan Yayımevi.

Paksoy, E., (2014). Futbol Fanatizmi, Taraftar Kimliği: Çarşı Taraftarlarının Taraftarlıkla İlgili Davranışlarının İncelenmesi, Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Entitüsü Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.

Palabıyıkoğlu., R., (1997). “Medya ve Şiddet”, Kriz Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, s.123 – 126

Pınar, N., (2006). Görsel Medya ve Şiddet Kültürünün Orta Öğretim Öğrencileri Üzerine Etkisi. Yüksek Li- sans Tezi. Konya:.S.Ü. Sağ. Bil. Enst.

Yıldız, Ekin, M. T., (2005), Spor Basınında Futbol Anlatım Dili: Manşet ve Başlıklar, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XVIII (1),s.97,Bursa

FUTBOL MÜSABAKALARININ GÖRSEL MEDYADA YORUMLANMASI: SOSYOLOJİK ALGI BOYUTUNUN FUTBOL TARAFTARLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ UYGULAMALI ANALİZİ

Gülten HERGÜNER¹, Murat KORKMAZ², Ali Serdar YÜCEL³, Çetin YAMAN⁴, Mustafa TALAS⁵

1-4Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Sakarya / Türkiye

2Güven Plus Grup Danışmanlık A.Ş. İstanbul / Türkiye

3Fırat Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Elazığ / Türkiye

5Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Niğde / Türkiye

Öz: Futbol birçok dünya ülkesinde spor aktivitelerinin başında gelmekle birlikte birçok toplumlu peşinden sürükleyen önemli bir etkinlik halidir. Her geçen gün bu durum etkinliğini giderek artırmakla birlikte bireyler üzerinde önemli olumlu ya da olumsuz etkiler de meydana getirmektedir. Genel olarak bakıldığında futbol taraftarlarının bağlı oldukları takım ya da futbolculara ilişkin önemli bir algı yönetimine sahip olduğunu söy- leyebiliriz. Bu çalışmada amaç olarak futbol taraftarlarına ilişkin görsel medya yani televizyon üzerinden ya- pılan eleştiri ve yorumlara yönelik futbol taraftarlarının bakış, algı, yönetim, yorum, düşünce ve beklentilerine ilişkin genel faktörlerin neler olduğunu ortaya koymaktır. Uygulama ve araştırma içerikli olan bu çalışmada bir ölçekli anket kullanılmıştır. Kullanılan anket daha öncesinde kullanılmadığından alana ilişkin geliştirilmiş yeni bir ölçek olarak da ifade edilebilir. Çalışmada kullanılan anket ölçekli bir araştırma materyalidir. Anket iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde katılımcılara ilişkin demografik bilgilerin edinilmesi ve ikinci bölümde de ölçeklerden oluşan anket bölümü bulunmaktadır. Araştırma yaklaşık olarak 7 ay sürmüş ve araştırmanın tamamı üç il üzerinden gerçekleştiriliştir. Bu üç il İstanbul, Ankara ve İzmir illeridir. Katılımcıların çoğu İstan- bul ilinde yer almaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular SPSS ve farklı istatistik programları kullanılarak analiz edilmiştir. Farklı analiz teknikleri kullanılmış ve araştırmanın geçerlilik güvenirliliği sağlanarak sonuca gidilmiştir. Katılımcıların tamamına yakını görsel medyada yapılan yorum ve değerlendirmelerin kendileri ile fataniği olduğu takımlara ilişkin incitici, gerçek dışı, yorumlarda acımasızlık ve kişisel görüş ile beklen- tilerinin zarar görmesine yönelik olduğu ifadesi ortaya çıkmıştır. Katılımcılar fanatiği olduğu takıma ilişkin beklentilerini karşılamayacak yorumlar ile karşı kaşıya kaldığını bu nedenle yorumların yanlı ve taraflı olduğu düşüncesine hakim olduğu gerçeğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler: Futbol, Taraftar, Medya

GİRİŞ

Spor, politik alanda propaganda, ekonomik alanda ise yeni bir tüketim aracı olarak önemini artırmış ve yeni bir yatırım alanına dönüşmüştür. Bu yeni yatırım ve tüketim alanının başarılı ve kazançlı olabilmesi için toplumla- rın ilgisini üzerinde tutması gereklidir. Sosyoloji, değişik insan gruplarının özellikleri, kurum fonksiyonları ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Bu alanı beden eğitimi ve spora uygulayacak olursak sosyolojinin spor gruplarının sosyal yapısını, dinamizmini ve sporun sosyalleşme ile olan ilgisini araştırmaya yöneldiğini görürüz. Sosyo-

loglara göre kültürel sistem her ülkede aynı değerleri içerir. Bu kültürel değerler toplumda kişilerin davranışını etkiler ve yönlendirir (Avcı vd., 2015).

Sosyolojik açıdan spor, ferdin doğal çevresini insani çevre haline dönüştürürken kazandığı kabiliyetleri geliş- tiren, belirli kurallar bütünü içerisinde araçlı veya araçsız, bireysel veya toplu olarak serbest zaman etkinliği olarak veya mesleki yani profesyonel olarak yaptığı, sosyalleştirici, toplumla bütünleştirici, ruhsal ve fiziksel yapıyı geliştiren, rekabetçi ve aynı zamanda dayanışmacı ve kültürel bir olgudur (Erkal, 1998). Sosyal yapı, her toplumda farklı özellikler göstermektedir. Bu özellikler o toplumun fiziksel ve kültürel anlamda yapısal gelişmişliğini ortaya koymaktadır. Spor, doğal olarak toplumun sosyal yapısından etkilenmekte ve gelişme sürecini buna paralel olarak devam ettirmektedir (Bayraktar, 2003). Bu etki gücünü milyonları peşinden sü- rükleyen futbol ve taraftar özelinde daha çok ortaya koyduğu söylenebilir.

Futbol, bir grup davranışı olması bakımından sosyolojik; sporcu performansı ve bu performansı etkileyen psikolojik faktörlerle ilişkisi bakımından psikolojik bir olgudur. Bu nedenle futbol, spor sosyolojisi ve psiko- lojisinin ortak konusu durumundadır. Günümüzde futbol milyonları peşinden sürükleyen önemli bir eğlence aracı olarak, insanların psikolojik ve sosyal yönden doyum sağladığı önemli bir faaliyet alanıdır. Özellikle, ülkemizde ve Dünya’da futbolun, ekonomik, psikolojik, sosyal, yazılı ve görsel medya boyutları önemli yer tutmaktadır. Astronomik ücretlerle yapılan transferler, futbolcu ücretleri, stat, reklam, sponsorluk, TV yayın gelirleri, şans oyunları, saatlerce süren TV programları, gazete sayfalarını dolduran futbol haberleri ve özel- likle psiko-sosyal açıdan milyarlarca taraftar tarafından takip edilmesi, futbolu büyük bir sektör haline getir- mektedir (Avcı vd., 2015).

Futbol, ortaya çıktığından bugüne kadar geçen sürede oyuna ilgi, seyirci kapasitesi, politik ilgilere konu ol- ması, ekonomik özelliği vb. pek çok unsur bakımından, diğer spor dallarına oranla daha fazla ön plana çıkmış ve dünyada ve ülkemizde çok büyük bir kesim tarafından sevilen bir spor etkinliği haline gelmiştir. Futbol seyircisi, ekonomik açıdan büyük bir müşteri kitlesi anlamı taşımaktadır. Futbol sadece politik ve ekonomik açıdan değil aynı zamanda insanlara taraftarlık gibi sunduğu aidiyet çerçevesi ve kimlik nedeniyle de toplumda geniş etkilere sahiptir (Sen, 2013).

Futbol popüler olduğu kadar birleştirici bir spordur. Farklı kültürden, sınıftan birçok insanı bir araya getirme özelliğine sahiptir. Bir firma patronu ile bir işsizi veya gecekondu insanıyla “yüksek sosyete ”den bir insanı bir araya getiren, belki de tek olaydır. Futbol bir dünya sporudur, bu nedenle de küreselleşmenin somut etkilerini ilk yaşayan dallardan biridir. (Authier, 2002).

Futbolun ekonomik büyüme göstermesinde kuşkusuz medya ile kurulan ilişkiler ve bu ilişkiye paralel olarak artan yayın gelirlerinin etkisi çok fazladır. Medya faktörü, özellikle futbolun televizyonda izlenme oranları ve futbola endeksli programların artmasıyla futbolun ayrılmaz bir parçası olmuştur. Futbol-medya ilişkisi, karşı- lıklı çıkarlar üzerinden şekillenen bir birlikteliğe dönüşmüştür. Fakat bu ilişki futbol üzerinde olumsuz etkiler meydana getirebilmektedir (Arık, 2004: 291).