İcra ve iflas suçları

(1)

T.C.

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

ÖZEL HUKUK ANABİLİM DALI

İCRA VE İFLAS SUÇLARI

YÜKSEK LİSANS TEZİ

DANIŞMAN

YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ERCAN

HAZIRLAYAN HASAN YILDIZ

(2)

TEZİN ADI : İCRA VE İFLAS SUÇLARI YAZAR : HASAN YILDIZ

İcra ve iflas hukukunun diğer adı, cebri icra hukukudur. Cebri icra, alacaklının alacağını devlet kuvveti yardımı ile tahsil etmesini ifade etmektedir. Alacaklıların devlet kuvvetinin yardımı ile alacaklarını nasıl tahsil edeceklerini düzenleyen hukuk dalına icra ve iflas hukuku denilmektedir.

Kural olarak, alacaklının borçlusundan olan alacağını zor kullanarak tahsil etmesi yasaktır. Bugünkü icra ve iflas hukuku sistemimizde zor kullanma yetkisi devlete tanınmıştır. Bu süreçte borçlunun yükümlülüklerini yerine getirmediği durumlarda, borçluları cezalandırmak için hem İcra ve İflas Kanunu’nda, hem de Türk Ceza Kanunu’nda bazı suçlar ön görülmüştür. Bunlara genel olarak, “İcra ve İflas Suçları” denilmektedir. Bugün ekonomik ve sosyal yaşamda oldukça önemli yer tutan icra ve iflas suçları çalışmamızda ayrıntılı bir şekilde incelenmeye çalışılmıştır.

Birinci bölümde, öncelikle icra ve iflas suçlarının tarihsel gelişimi, mukayeseli hukukta icra ve iflas suçlarının nasıl düzenlendiği ve son olarak ta, icra ve iflas suçlarının Anayasaya uygunluğu sorununu ele alınmıştır.

İkinci bölümde icra suçları, üçüncü bölümde iflas suçları olmak üzere, bu bölümlerde; icra ve iflas suçları olarak her bir suç tipi ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Bu çerçevede, konuyu anlaşılır kılmak için genel mahkemelerde görülen icra ve iflas suçları ile icra ceza mahkemesinde görülen icra ve iflas suçları olarak ayırarak incelenmesi uygun bulunmuştur. Her bir suç tipinin düzenlendiği kanun maddesi, suçun unsurları, suçun faili ve mağduru, suçun yaptırımı, varsa etkin pişmanlık ve cezasızlık halleri incelenmiştir.

Dördüncü ve son bölümde ise, icra ve iflas suçlarında yargılama usulü, bu bağlamda; icra ve iflas suçlarında görev ve yetki, yargılama sujeleri, şikayet, ön ödeme, uzlaşma, zamanaşımı ve kanun yolları konularını ele alınmıştır.

(3)

NAME OF THESIS :EXECUTION AND BANKRUPTCY CRIMES WRITER : HASAN YILDIZ

The other name of ‘Execution and Bankruptcy Law’ is ‘compulsory execution law’. Compulsory execution is the collection of the claim of a payee with the help of the government. The law branch that regulates the collection way of the claims of any payee with the help of the government is called ‘Execution and Bankruptcy Law’.

As a rule, the collection of the claim in a compulsory way from the debtor by the payee is prohibited. In our modern Execution and Bankruptcy Law system, the authority of using force is delegated to the government. In case of lack of fulfillment of obligations, some crimes have been envisaged in both ‘Execution and Bankruptcy Law’ and ‘Turkish Criminal Code’ in order to penalize the debtors. They are called as ‘Execution and Bankruptcy Crimes’. The execution and bankruptcy crimes that carry weight in economic and social life today were observed thoroughly in our study.

In the first chapter; first of all, the historical development of the execution and bankruptcy crimes, the regulation of the execution and bankruptcy crimes in comparative law and finally the compatibility of the execution and bankruptcy crimes with the Constitution has been discussed.

The second chapter comprises execution crimes and the third chapter comprises bankruptcy crimes; in these chapters all the execution and bankruptcy crime types have been scrutinized thoroughly. In this regard, -to make it more comprehensible- the execution and bankruptcy crimes that are looked into in general courts and the crimes that are looked into in execution penalty court have been studied individually. The articles about every type of crime, the components of the crime, the perpetrator and the victim of the crime, the sanction of the crime and –if exists- the situations of effective penitence and unpunishedness have been scrutinized.

In the fourth and the last chapter, judicial proceeding in the execution and bankruptcy crimes, and in this context; the duty and authority in execution and bankruptcy crimes, trial subjects, complaint, advance payment, accord, prescription and course of law have been dealed with.

(4)

İ

ÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER ... I KISALTMALAR ... XV

GİRİŞ ...1

BİRİNCİ BÖLÜM İCRA VE İFLAS SUÇLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ, MUKAYESELİ HUKUKTA İCRA VE İFLAS SUÇLARI VE İCRA VE İFLAS SUÇLARININ ANAYASAYA UYGUNLUĞU SORUNU A.İCRA VE İFLAS SUÇLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ ...5

B.MUKAYESELİ HUKUKTA İCRA VE İFLAS SUÇLARI...7

I.İsviçre Hukuku’nda İcra ve İflas Suçları ... 7

II.Alman Hukuku’nda İcra ve İflas Suçları ... 13

III.Avusturya Hukuku’nda İcra ve İflas Suçları ... 18

C.İCRA VE İFLAS SUÇLARININ ANAYASAYA UYGUNLUĞU SORUNU ... 22

I.Genel Olarak ... 22

II.İcra ve İflas Kanunu’nda Düzenlenen Bazı Suçların Anayasa’nın 38’inci maddesinin 8’inci Fıkrasına Aykırı Olup Olmadıkları ... 25

1.Mal Beyanında Bulunmamak Suçu Bakımından ... 25

2.Gerçeğe Aykırı Mal Beyanında Bulunmak Suçu Bakımından ... 28

3.Taahhüdü İhlal Suçu Bakımından ... 29

İKİNCİ BÖLÜM İCRA SUÇLARI A.İCRA CEZA MAHKEMESİNİN GÖREV ALANINA GİREN İCRA SUÇLARI ... 33

I.Alacaklısını Zarara Sokmak Kastıyla Mevcudunu Azaltmak Suçu(İİK.m.331) ... 33

1.Genel Olarak ... 33

2.Suçun Unsurları ... 35

a.Suçun Maddi Unsurları ... 35

aa.Mevcudu Eksiltme Olarak Sayılan Eylemlerden Birinin Gerçekleşmiş Olması .. 35

bb.Mevcudu Eksiltme Olarak Sayılan Eylemlerin Belli Bir Zaman Diliminde Gerçekleşmiş Olması ... 36

cc.Alacaklının Alacağını Alamadığını veya Borçlu Aleyhine Aciz Belgesi Aldığını İspat Etmesi ... 37

(5)

b.Suçun Manevi Unsuru ... 37

3.Suçun Tarafları ... 38

a.Suçun Faili ... 38

b.Suçun Mağduru ... 38

4.Suçun Takip Usulü ... 39

5.Suçun Yaptırımı ... 40

II.Kendi Eylemi ile Aczine Neden Olma veya Durumunu Bilerek Ağırlaştırma Suçu (İİK.m.332) ... 40

a.Maddi Unsurları ... 41

aa.Acze Neden Olabilecek veya Durumu Bilerek Ağırlaştırma Olarak Sayılan Eylemler... 41

bb.Acze Neden Olabilecek veya Durumu Bilerek Ağırlaştırma Olarak Sayılan Eylemlerin Belirli Bir zaman Diliminde Gerçekleşmesi ... 42

cc.Alacaklının Alacağını Alamadığını veya Borçlu Aleyhine Aciz Belgesi Aldığını İspat Etmesi ... 43

III.Alacaklısını Zarara Uğratmak Amacıyla Ticari İşletmede Yöneticinin Borçlarını Ödememesi Suçu (İİK.m.333/a) ... 45

aa.Sanık, Borçlu Olan Ticari İşletmenin Yöneticisi Olmalıdır ... 47

bb.Ticari İşletme Yöneticilerinin Ticari İşletmenin Alacaklılarına Borçlarını Ödememeleri Gerekir ... 47

cc.Bu İşlem veya Eylemlerin Başka Bir Suçu Oluşturmaması Gerekir ... 47

(6)

IV.Mal Beyanında Bulunmamak Suçu (İİK.m.337/1) ... 51

2.Mal Beyanının İçeriği, Yapılması Usulü ve Mal Beyanında bulunma Süresi ... 55

a.Mal Beyanın İçeriği ... 55

b.Mal Beyanın Yapılması Usulü ... 58

c.Mal Beyanında Bulunma Süresi ... 59

a.Suçun Maddi Unsurlar ... 61

aa.Sanık Hakkında Bir İcra Takibinin Bulunması ... 61

bb.Bu İcra Takibi Nedeniyle Ödeme Emri ve İcra Emrinin Borçluya Tebliğ Edilmiş Olması ... 62

cc.Tebliğ Edilen Belgede Mal Beyanında Bulunma İhtarının Yer Alması ... 62

dd.Borçlunun Süresi İçinde Mal Beyanında Bulunmamış Olması ... 63

ee.Borçlunun Mal Beyanında Bulunmamasının Geçerli Bir Mazerete Dayanmaması ... 63

ff.Alacaklının Zarar Görmüş Olmasının Gerekmediği ... 64

6.Yapılan Yargılama Sonunda Verilebilecek Kararlar ... 67

a.Mahkumiyet Kararı ... 67

b.Takibin Reddi Kararı ... 67

c.Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Dair Karar ... 67

d.Düşme Kararı ... 68

aa.Borcun Ödenmesi Nedeniyle Düşme Kararı ... 68

bb.Müştekinin Şikayetinden Vazgeçmesi Nedeniyle Düşme Kararı ... 68

V.Ticareti Terk Hükümlerine Aykırılık Suçu (İİK.m.337/a) ... 70

aa.Borçlu Tacir Olmalıdır ... 71

bb.Borçlu Ticareti Terk Etmiş Olmalıdır ... 72

cc.Aşağıda Sayılan Unsurlardan Birisi Gerçekleşmiş Olmalıdır ... 72

dd.Alacaklı Zarar Görmüş Olmalıdır ... 72

(7)

5.Cezasızlık Hali ... 75

VI.Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunmak Suçu (İİK.m.338) ... 76

aa.Borçluya Gönderilen Ödeme veya İcra Emrinde İhtar Bulunmalıdır ... 79

bb.Borçlu Usulüne Uygun Olarak Mal Beyanında Bulunmuş Olmalıdır ... 79

cc.Mal Beyanın Gerçeğe Aykırı Yapılmış Olması Gerekir ... 80

dd.Bizzat Borçlunun Kendisi Mal Beyanında Bulunmuş Olmalıdır ... 81

ee.Gerçeğe Aykırı Beyandan Dolayı Alacaklının Zarar Görmüş Olması Şart Değildir ... 82

ff.Haciz Belgesi Almış Olan Borçlunun Borcu Ödemediği Halde Asgari Bir Geçim Sürdürmesi Gerekir ... 82

6.Etkin Pişmanlık ... 86

VII.Mal Beyanından Sonra Mal ve Kazançta Meydana Gelen Artışları Bildirmemek Suçu (İİK.m.339) ... 87

aa.Borçlunun Kendisine Usulüne Uygun Olarak Ödeme veya İcra Emri Tebliğ Edilmesine Rağmen Hiç Mal Beyanında Bulunmamış Olmalı veya Borçlunun Mal Beyanında Hiç Malı Olmadığını Bildirmiş Olmalı veya Borçlunun Mal Beyanında Borcuna Yetecek Miktarda Mal Varlığı Gösterememiş Olmalıdır ... 89

bb.Borçlunun Mal ve Kazancında Sonradan Artış Meydana Gelmiş Olmalıdır ... 89

cc.Borcun Dayanağı Olan İcra Dosyasının Derdest Olması, Takip Devam Ediyor Olmalıdır ... 90

dd.Borçlunun Bu Artışı Süresinde İcra Dairesine Bildirmemiş Olmalı veya Bu Artışı Makul Bir Sebep Olmadan Elden Çıkarmış Olmalıdır ... 90

ee.Borçlunun Geçerli Bir Mazeretinin Olmaması Gerekir ... 91

(8)

VIII.Taahhüdü İhlal Suçu (İİK.m.340) ... 94

aa.Bir Borç Ödeme Tahhüdü Bulunmalıdır ... 96

bb.Ödeme Şartının Kararlaştırıldığı İcra Takibi Geçerli Bir İcra Takibi Olmalıdır.. 96

cc.Ödeme Şartı İcra Dairesinde Kararlaştırılmış Olmalıdır ... 97

dd.Ödeme Tahhüdü İİK’nun 111.Maddesi Gereğince veya Alacaklının Onayı ile Kararlaştırılmış Olmalıdır ... 97

ee.Ödeme Tahhüdü Para Alacağına İlişkin Olmalıdır ... 100

ff.Borçlu Haklı Bir Neden Olmaksızın Tahhüdü Yerine Getirmemiş Olmalıdır .... 101

gg.Alacaklının Zarar Görmüş Olması Şart Değildir ... 102

7.Hapsen Tazyik Kararının Hüküm ve Sonuçları ... 105

a.Ceza Mahkumiyetinin Sonuçlarını Doğurmaması ... 105

b.Adli Sicil Kayıtlarına İşlenmemesi ... 105

IX.Çocuk Tesliminden Kaçınma Suçu (İİK.m.341) ... 106

aa.Mahkemece Verilmiş ve Kesinleşmiş Çocuk Teslimine veya Şahsi İlişki Kurulmasına Dair Bir İlamın veya Ara Kararın Bulunması Gerekir ... 108

bb.Alacaklının Çocuk Teslimi Hakkındaki İlamı veya Ara Kararını İcraya Koymuş Olmalıdır ... 108

cc.İcra Emrinde Borçluya İhtar Yapılmış Olmalıdır ... 108

dd.İcra Emri Borçlunun Kendisine Tebliğ Edilmiş Olmalıdır ... 109 ee.Yapılan İhtara Rağmen Borçlunun Çocuğu Teslim Etmemiş veya Alacaklıya

(9)

Teslimden Sonra Tekrar Kaçırmış Olmalıdır... 109

X.İİK’nun 30 ve 31. Maddelerine Aykırılık Suçu (İİK.m.343) ... 114

aa.İlam Borçlunun Yalnız Kendisi Tarafından Yapılabilecek Olan Bir İşin Yapılması veya Yapılmaması veya Bir İrtifak Hakkının Kurulması veya Kaldırılmasına İlişkin Olmalıdır ... 116

bb.Bu İlamın İcra Yolu ile İnfaz Yoluna Gidilmiş Olmalıdır ... 117

cc.Borçluya Usulüne Uygun Olarak İcra Emri Tebliğ Edilmiş Olmasına Rağmen İlamın Gereğini Yerine Getirmemesi... 118

dd.Borçlunun Geçerli Bir Mazeretinin Bulunmaması Gerekir ... 119

XI.Nafaka Borcunu Ödememek Suçu (İİK.m.344) ... 123

aa.Takip Konusu Alacak Bir Nafaka Alacağı Olmalı ve Bir Mahkeme Kararına Dayanmalıdır ... 124

bb.Mahkeme Kararında Yer Alan Nafaka Borcu Halen Devam Ediyor Olmalıdır 125 cc.Nafaka İlişkin Mahkeme Kararı İcraya Konulmuş ve Borçluya İcra Emri Tebliğ Edilmiş Olmalıdır ... 126

dd.Nafaka Alacağı İçin Borçluya İcra Emri Tebliğ Edilmiş Olmasına Rağmen Nafaka Borcunu Ödememiş Olması Gerekir ... 127

ee.Cezanın Ortadan Kaldırılmasını Gerektiren Nedenler Bulunmamalıdır ... 127

(10)

XII.Artırmadan Çekilme Suçu (İİK.m.345/b) ... 131

aa.İcra İflas Kanuna Göre Yapılan Bir İhale Olmalıdır ... 132

bb.Bu İhalede Bazı Eylemlerin Yapılmış Olması ... 132

cc.Artırmadan Çekilme veya Arttırmaya Katılmama Eyleminin Kendisine veya Başkasına Vaat Olunan veya Sağlanan Yarar Karşılığında Yapılması ... 133

b.Manevi Unsuru ... 133

a.Suçun faili ... 133

XIII.Hapsen Tazyik (İİK.m.76) ... 135

aa.Borçlu Sanığa Usulüne Uygun Olarak Ödeme Emri Tebliğ Edilmiş Olmalıdır . 137 bb.Bu Ödeme Emrinde Borçluya Mal Beyanında Bulunmadığı Takdirde Hapisle Tazyik Edilebileceği İhtarı Yapılmış Olmalıdır ... 137

cc.Borçlunun Kendisine Yapılan İhtara Rağmen Süresinde Mal Beyanında Bulunmamış Olması Gerekir ... 137

7.Hapsen Tazyik Kararının Hüküm ve Sonuçları ... 139

a.Ceza Mahkumiyetinin Sonuçlarını Doğurmaması ... 139

(11)

B.GENEL MAHKEMELERİN GÖREV ALANINA GİREN İCRA SUÇLARI ... 140

I.Üzerinde Kiralayın Hapis Hakkı Bulunan Eşyanın Kaçırılması veya Gizlenmesi ve Tahliyesi Gereken Yerin Başkasına İşgal Ettirilmesi Suçu (İİK.m.335) ... 140

aa.Ortada Kiraya Verenin Hapis Hakkı Olan ve İİK’nun 270. Maddesi Gereğince İcra Dairesince Defteri Tutulmuş Eşya ile İcra Organlarınca Tahliyesi Emrolunan Yer Bulunmalıdır ... 141

bb.Kiraya Verenin Hapis Hakkı Olan ve İİK’nun 270. Maddesi Gereğince İcra Dairesince Defteri Tutulmuş Eşyanın Kaçırılması veya Gizlenmesi Yahut İcra Organlarınca Tahliyesi Emranolunan Yer İşgal Ettirilmiş Olmalıdır ... 141

II.Hükmen Teslim Edilen Taşınmaz veya Gemiye Yeniden Girmek Suçu (İİK.m.342) 144 1.Genel Olarak ... 144

aa.Ortada Bir Taşınmaz veya Gemi Bulunmalıdır ... 146

bb.Taşınmaz veya Geminin Tahliye ve Teslimine Dair Bir İlam Olmalıdır ... 147

cc.Taşınmaz veya Geminin Tahliye ve Teslimine Dair İlamın İcra Dairesince İnfaz Edilmiş Olması Gerekir ... 148

dd.İnfazen Çıkarılan Borçlu Aynı Taşınmaz veya Gemiye Haklı Bir Sebep Olmaksızın Tekrar Girmelidir ... 150

b.Manevi Unsuru ... 150

5.Görevli ve Yetkili Mahkeme ... 154

a.Görevli Mahkeme ... 154

b.Yetkili Mahkeme ... 154

(12)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İFLAS SUÇLARI

A.İCRA CEZA MAHKEMESİNİN GÖREVİNE GİREN İFLAS SUÇLARI ... 155

I.İflas ve Konkordato İşlerinde Kişisel Menfaat Temin Etmek Suçu (İİK.m.333) ... 155

II.Konkordatoda Yetkili Kimseleri Hataya Düşürmek ve Yeniden Yapılandırma Koşullarına Uymamak Suçu (İİK.m.334) ... 159

II.Müflisin Mallarını İflas İdaresine Vermemek ve Müflisin Alacaklarını İflas İdaresine Bildirmemek Suçu (İİK.m.336) ... 163

2.Suçun Maddi Unsurları ... 164

aa.Üçüncü Kişinin Elindeki Mal Müflise Ait Olmalı veya Üçüncü Kişi Müflise Borçlu Olmalıdır ... 164

bb.İflasın Açıldığı İlan Edilmiş Olmalıdır ... 164

cc.Üçüncü Kişinin İlanı Öğrenmesinden İtibaren Bir Ay Geçmiş Olmalıdır ... 164

dd.Üçüncü Kişinin İlanı Öğrenmesinden İtibaren Bir Ay Geçmiş Olmasına Rağmen Malın Verilmemiş veya Borçlar Bildirilmemiş Olmalıdır ... 165

ee.İflas İdaresine Malları Vermeme ve Borçları Bildirmemenin Kabul Edilebilir Bir Mazerete Dayanmaması Gerekir ... 165

(13)

IV.İstenilen Malı Teslim Etmemek, Defter Tutulurken Hazır Bulunmamak ve İflas İdaresinin Emirlerine Uymamak Suçu (İİK.m.337/2) ... 168

aa.Ticaret Mahkemesince İflas Kararı Verilmiş Olmalıdır ... 169

bb.Müflis İflas Kararından Sonra Kendisine Yüklenmiş Bazı Yükümlülükleri Yerine Getirmemiş Olmalıdır ... 169

V.Gerektiği Halde Sermeye Şirketinin İflasını İstememek Suçu (İİK.m.345/a) ... 172

aa.Ortada Bir Sermaye Şirketi Bulunmalıdır ... 173

bb.Şirketin Aktifinin Pasifinden Fazla Olması ... 173

cc)Şirketi İdare ve Temsile Yetkili Kişilerin ve Tasfiye Memurlarının Bu Durumu Bilmelerine Rağmen Şirketin İflasını İstememeleri Gerekir ... 174

B.GENEL MAHKEMELERİN GÖREV ALANINA GİREN İFLAS SUÇLARI ... 177

I.Taksirli İflas Suçu (İİK.m.310, TCK.m.162) ... 177

(14)

aa.Tacir Hakkında Verilmiş ve Kesinleşmiş Bir İflas Kararı Bulunmalıdır ... 179

bb.İİK’nun 310. Maddesinde On Bent Halinde Sayılmış Olan ve İİK’nun 337/a.III. maddesindeki Unsurlardan Birisinin Gerçekleşmiş Olması ... 180

aaa.Müflisin Ziyanları İçin Makul Sebepler Göstermemesi (İİK’nun 310/(1)-1) ... 180

bbb.Müflisin Evinin Masraflarının Gereğinden Fazla Olması (İİK’nun 310/(1)-2) ... 181

ccc.Müflisin Kumar Yahut Mücerret Şans Oyunlarında ve Borsa Muamelelerinde Külliyetli Para Harcaması (İİK’nun 310/(1)-3) ... 182

ddd.Müflisin Borcunun Mevcudu ile Alacağından Çok Olduğunu Bildiği Halde Bu Vaziyetinden Haberleri Olmayan Kimselerden Önemli Miktarda Veresiye Mal Satın Alması veya Borç Alması (İİK’nun 310/(1)-4) ... 182

eee.Müflisin Ticaret Kanunu Gereğince Tutulması Mecburi Olan Defterleri Hiç veya Kanunun Emrettiği Şekilde Tutmamış Olması (İİK’nun 310/(1)-5) ... 183

fff)Müflisin Mevcudu ile Alacağından Çok Fazla Meblağ İçin Senetler İmza Etmiş Olması (İİK’nun 310/(1)-6) ... 184

ggg)Müflisin İflas Takibi Sırasında Mahkeme veya İflas Dairesi Tarafından Çağırıldığı Halde Bir Mazeret Olmaksızın Gelmemiş Olması (İİK’nun 310/(1)-7) ... 184

hhh.Müflisin İşlerini Terk Ederek Kaçmış Olması (İİK’nun 310/(1)-8) ... 185

ııı.Müflisin Önceki Bir Konkordato Şartlarını İfa Etmeden Yeniden İflasına Karar Verilmesi (İİK’nun 310/(1)-9) ... 185

iii.Müflisin 178. Maddesinin Son Fıkrası Hükmüne Uymadığı İçin Bir Sene İçinde İflasının Gerçekleşmesi (İİK’nun 310/(1)-10) ... 186

jjj.Ticareti Terk Eden Tacirin İİK’nun 44. Maddesi Hükmüne Aykırı Hareket Etmesi ... 186

II.Hileli İflas Suçu (İİK.m.311, TCK.m.161) ... 194

(15)

aa.Tacir Hakkında Verilmiş ve Kesinleşmiş Bir İflas Kararı Bulunmalıdır ... 196

bb.İİK’nun 311. Maddesinde Sekiz Bent Halinde Sayılmış Olan Unsurlardan Birisinin Gerçekleşmiş Olması ... 198

aaa.Alacakların Müşterek Rehni Makamında Olan Mallarını Kısmen yada Tamamen Kaçırmak, Gizlemek veya Tahrip Etmek (İİK’nun 311/(1)-1) ... 198

bbb.Alacaklıların Zararına Olarak Hakikate Aykırı Makbuzlar Vermek veya Yazı İle Borç İkrar Etmek (İİK’nun 311/(1)-2) ... 199

ccc.Muvazaalı Satışlar,Muameleler veya Bağışlamalar Yapmak(İİK’nun 311/(1)- 3) ... 200

ddd.Müflisin Evlenme Mukavelesinde Gerçekten Getirilmemiş Bir Çeyizi Getirilmiş Gibi Tanıması ve Karısının da Bu Mukaveleyi Kocasının Alacaklılarına Karşı Kullanmaya Kalkması (İİK’nun 311/(1)-4) ... 201

eee.Hakikate Aykırı Borç İkrar Etmek Yalnız Muvazaalı Muameleler ve Mukaveleler Yapmak Suretiyle Alacaklıları Zarar Uğratmak (İİK’nun 311/(1)-5) ... 201

fff.Mevcudun İsraf Edilmesi (İİK’nun 311/(1)-6) ... 202

ggg.Konkordato Mukavelesi Haricinde Alacaklıya Hususi Menfaatler Temin Etmek (İİK’nun 311/(1)-7)... 203

hhh.Hakikate Aykırı Muhasebe ve Sahte Bilançolarla Aktifini Hakikatten Olduğundan Fazla ve Noksan Gösterme (İİK’nun 311/(1)-8) ... 204

cc.TCK’nun 161.Maddesinde Dört Bent Halinde Sayılmış Olan Unsurlardan Birisinin Gerçekleşmiş Olması ... 205

aaa.Alacaklıların Alacaklarının Teminatı Mahiyetinde Olan Malların Kaçırılması, Gizlenmesi Veya Değerinin Azalmasına Neden Olunması (TCK.m.161/(1)-a) 205 bbb.Malvarlığını Kaçırmaya Yönelik Tasarruflarının Ortaya Çıkmasını Önlemek İçin Ticari Defter, Kayıt veya Belgelerin Gizlenmesi veya Yok Edilmesi (TCK.m.161/(1)-b) ... 206

ccc.Gerçekte Bir Alacak Ve Borç İlişkisi Olmadığı Hâlde, Sanki Böyle Bir İlişki Mevcutmuş Gibi, Borçların Artmasına Neden Olacak Şekilde Belge Düzenlenmesi (TCK.m.161/(1)-c) ... 206

ddd.Gerçeğe Aykırı Muhasebe Kayıtlarıyla veya Sahte Bilanço Tanzimiyle Aktifin Olduğundan Az Gösterilmesi (TCK.m.161/(1)-d) ... 207

aa.Genel Olarak ... 209

bb.İİK.m.311/son’da Sayılan Faillik ... 210

cc.Hileli Müflisin Ev Halkının Faillik Sıfatı ... 211

(16)

7.Etkin Pişmanlık Hükmü ... 216

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İCRA VE İFLAS SUÇLARINDA YARGILAMA USULÜ A.GENEL OLARAK ... 218

B.İCRA VE İFLAS SUÇLARINDA GÖREV VE YETKİ ... 219

I.İcra ve İflas Suçlarında Görev ... 219

2.İcra Ceza Mahkemesinin Görevine Giren İcra ve İflas Suçları ... 222

3.Genel Mahkemelerin Görevine Giren İcra ve İflas Suçları ... 223

a)Sulh Ceza Mahkemesinin Görevine Giren İcra ve Suçları ... 223

b.Asliye Ceza Mahkemesinin Görevine Giren İcra ve Suçları ... 223

c.Ağır Ceza Mahkemesinin Görevine Giren İcra ve Suçları ... 223

4.Birleştirme Yasağı ... 223

II.İcra ve İflas Suçlarında Yetki ... 225

2.İcra Ceza Mahkemesinin Görevine Giren İcra ve İflas Suçlarında Yetki ... 225

3.Genel Mahkemelerin Görevine Giren İcra ve İflas Suçlarında Yetki ... 226

C.İCRA VE İFLAS SUÇLARINDA YARGILAMA SUJELERİ ... 226

I.Müşteki ... 226

II.Şüpheli ve Sanık ... 227

2.İcra ve İflas Suçlarında Tüzel Kişilerin Sorumluluğu ... 227

a.Genel Olarak ... 227

b.Sorumluluğun Şartları ... 227

D.İCRA VE İFLAS SUÇLARINDA ŞİKAYET... 228

II.Şikayetin Yapılması Usulü ... 229

III.Şikayet Süresi ... 229

IV.Şikayetten Vazgeçme ... 230

V.Takibi Şikayete Bağlı İcra ve İflas Suçları ... 232

(17)

II.Ön Ödemeye Tabi İcra ve İflas Suçları ... 235

F.İCRA VE İFLAS SUÇLARINDA UZLAŞMA ... 236

II.Uzlaşma Usulü ... 236

II.Uzlaşmaya Tabi İcra ve İflas Suçları ... 241

G.İCRA VE İFLAS SUÇLARINDA ZAMANAŞIMI ... 242

II.İcra ve İflas Suçlarında Dava Zamanaşımı... 243

2.Dava Zamanaşımı Süreleri ... 243

3.Dava Zamanaşımını Durduran ve Kesen Haller ... 245

II.İcra ve İflas Suçlarında Ceza Zamanaşımı ... 246

2.Ceza Zamanaşımı Süreleri... 247

3.Ceza Zamanaşımını Durduran ve Kesen Haller ... 248

H.İCRA VE İFLAS SUÇLARINDA KANUN YOLLARI ... 248

II.Kanun Yollarına Başvuru Hakkı ... 249

III.Kanun Yolları Çeşitleri ... 250

1.İtiraz Kanun Yolu ... 250

a.Kavram ... 250

b.İtiraz Olunabilecek Kararlar ... 251

c.İtiraz Usulü, Süresi ve Sonuçları ... 251

2.İstinaf Kanun Yolu ... 252

b.İcra ve İflas Suçlarında İstinaf ... 255

3.Temyiz Kanun Yolu ... 256

b.Temyiz İstemi ve Süresi ... 256

c.Temyiz Yoluna Gidilemeyecek Kararlar ... 257

d.Kesin Temyiz Sebepleri ... 258

4.Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı Kanun Yolu ... 259

5.Kanun Yararına Bozma ... 260

b.Kanun Yararına Bozma Sebepleri ... 260

6.Yargılamanın Yenilenmesi Kanun Yolu ... 261

(18)

aa.Sanık veya Hükümlünün Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri ... 262

bb.Sanık veya Hükümlünün Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri ... 263

SONUÇ ... 264

KAYNAKÇA ... 270

(19)

KISALTMALAR

ABD : Ankara Barosu Dergisi ACK : Alman Ceza Kanunu AD : Adalet Dergisi

AİHS : Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi A.Ş. : Anonim Şirket

A.Ü. : Ankara Üniversitesi Av. CK : Avusturya Ceza Kanunu AYM : Anayasa Mahkemesi B : Baskı

BK : Borçlar Kanunu bkz : Bakınız

C : Cilt

CD : Ceza Dairesi CGK : Ceza Genel Kurulu CMK : Ceza Muhakemesi Kanunu CMUK : Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu E : Esas

f : Fıkra

HD : Hukuk Dairesi

HUMK : Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu İBD : İstanbul Barosu

İf.K : İflas Kanunu İİK : İcra ve İflas Kanunu K : Karar

(20)

KSHS :Birleşmiş Milletler Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi KT : Karar Tarihi MK : Medeni Kanun M : Madde RG : Resmi Gazete S : Sayfa Numarası S : Sayı

TBMM : Türkiye Büyük Millet Meclisi TCK : Türk Ceza Kanunu

T.C. : Türkiye Cumhuriyeti

TNBD : Türkiye Noterler Birliği Dergisi vd : Ve devamı

Y : Yıl

YD : Yargıtay Dergisi

YİBK : Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu YKD : Yargıtay Kararları Dergisi

(21)

GİRİŞ

İcra ve iflas hukukunun diğer adı, cebri icra hukukudur. Cebri icra, alacaklının alacağını devlet kuvveti yardımı ile tahsil etmesini ifade etmektedir. Hayatın ve olayların doğal akışında, borçlu ile alacaklı arasında kurulmuş olan borç ilişkisinde, borçlu borcunu rızasıyla yerine getirir. Bununla birlikte, toplumda borcunu rızasıyla yerine getirmeyen borçlular da bulunmaktadır. Bunlardan bazıları kötü niyetli hareket eden borçlular olabilecekleri gibi, bazıları ise, ellerinde olmayan nedenlerden dolayı borcunu ödeyemeyerek alacaklısını zarara uğratan borçlular olabilmektedir. İşte, bu gibi borçlulara karşı alacaklılar lehine devlet kuvvetinin yardımını isteme hakkı tanınmıştır. Borçlu, borcunu rızasıyla ödemediği taktirde alacaklı, gerekli prosedürü izleyerek devlet kuvveti yardımı ile alacağını tahsil edebilecektir. Alacaklıların devlet kuvvetinin yardımı ile alacaklarını nasıl tahsil edeceklerini düzenleyen hukuk dalına icra ve iflas hukuku denilmektedir.

Kural olarak, alacaklının borçlusundan olan alacağını zor kullanarak tahsil etmesi yasaktır. Bu durum 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlükten kalkmış olan 765 Sayılı TCK’nun 308. maddesinde İhkakı Hak Suçu olarak düzenlenmiş ve yaptırım altına alınmıştı. 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiş olan 5237 Sayılı TCK’nda ise, doğrudan bu maddenin karşılığı bulunmamakla birlikte, aynı kanunun 150. maddesinde buna benzer bir düzenleme ile alacağını tahsil amacıyla cebir ve tehdit uygulayan alacaklının cezalandırılması öngörülmektedir.

Bugünkü icra ve iflas hukuku sistemimizde zor kullanma yetkisi devlete tanınmıştır. Borçlu, borcunu rızasıyla yerine getirmediği taktirde, alacaklı devlet organları aracılığı ile alacağını tahsil edebilecektir. Bu süreçte borçlunun yükümlülüklerini yerine getirmediği durumlarda, borçlular için hem İcra ve İflas Kanununda, hem de Türk Ceza Kanunu’nda bazı yaptırımlar ön görülmüştür. Bunlara genel olarak, “İcra ve İflas Suçları” denilmektedir. Ayrıntılı olarak inceleyeceğimiz bu suçlarını işleyen borçlular için hapis ve adli para cezası yaptırımları ön görülmüştür.

Ülkemizde, son yıllarda hesapsız borçlanmalar ve ödeme güçlükleri hukuksal sorunların artmasına, bunun sonucu olarak ta, icra dairelerinin ve icra mahkemelerinin işlerinin çoğalmasına yol açmıştır. Bunun yanında, İcra ve iflas suçlarının artması, mahkemelerdeki ve Yargıtay’daki işlerin aşırı artması sonucunu doğurmuştur. Bugün

(22)

icra mahkemelerinde ve ceza mahkemelerinde görülen davaların sayılarının büyük rakamlara ulaşması ve Yargıtay’a bu konuda giden işlerin sayısının giderek artması icra ve iflas suçlarının önemini artırmış bulunmaktadır.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nda 4949, 5092, 5311 ve 5358 sayılı değişiklik kanunları ile önemli değişiklikler yapılmıştır. Buna göre, 17.07.2003 tarihinde kabul edilerek, 30.07.2003 tarihli ve 5184 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan 4949 sayılı "İcra ve İflas Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 4, 13,14, 18, 23, 24, 26, 30, 32, 44, 58, 62, 63, 67, 68, 68a, 68 b, 79, 85, 88, 89, 91, 92., 94, 111, 114, 115, 116, 118, 119, 126, 128, 129, 130, 133, 134, 143, 150b, 150i, 166, 168, 169a, 170, 170b, 179, 185, 206, 222, 223, 226, 239, 250, 251, 257, 258, 261, 264, 265, 268, 269a, 280, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 291, 292, 296, 297, 298, 300, 301, 302, 303, 309, 318, 323, 326, 331, 334, 337, 338, 341, 344, 345b, 352, 352b ve 363. maddelerinde değişiklik yapılmış, Kanun'a; 25b, 128a, 142a, 148a, 179a, 179b, 298a, 309a ile 309o, 329a, 333a, 334a, 336a ve 352a maddeleri, 368. maddeden sonra gelmek üzere, ek 1. madde ile geçici 3, 4 ve 5. maddeler eklenmiş; Kanun'un 62 ve 67. maddelerinin 4. fıkrası, 128. maddesinin 2. fıkrasının son cümlesi, 134. maddesinin son fıkrası, 280. maddesinin 2. fıkrası, 285. maddesinin son fıkrası, 354. maddesinin 2. fıkrası ile 363. maddesinin 12 numaralı bendi, yürürlükten kaldırılmıştır. Bu yapılırken, zaman darlığı nedeniyle madde metinleri dil bakımından sadeleştirilememiş ve Kanun'a eklenen yeni maddeler nedeniyle madde numaraları değiştirilmemiştir. Bu suretle, yüzyedi maddeden oluşan 4949 sayılı Kanun'la, İcra ve İflas Kanunun seksenbir maddesinde değişiklik yapılmış, Kanun'un değişik maddelerine onyedi fıkra eklenmiş, yirmiyedi maddede aynı madde numarasına (179a, 179b gibi) harfler eklenerek, Kanun'da yeni maddelere yer verilmiştir.

4949 sayılı Kanun ile 17.07.2003 tarihinde İcra ve İflas Kanunu’nda yapılan değişikliklerden sonra, bazı kamu oyu tepkilerinden dolayı yeni bir değişikliğe ihtiyaç duyulmuş ve bunun üzerine yeni bir değişiklik tasarısı hazırlanmıştır. Bu tasarı, TBMM Adalet Komisyonu tarafından oyçokluğu ile benimsenerek TBMM'nce, ikisi yürürlük maddesi olmak üzere, onüç madde halinde 02.02.2004 tarihinde kabul edilerek kanunlaşmış ve daha sonra 21.2.2004 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak 5092 kanun numarası ile yürürlüğe girmiştir. Bu kanun ile; İcra ve İflas Kanunu'nun sekiz

(23)

maddesinde değişiklik yapılmış ve ayrıca kanuna, ikisi geçici maddelere ilişkin olmak üzere, yeni onüç madde eklenmiştir.

Daha sonraki süreçte, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun ile bölge adliye mahkemeleri kurulmuş ve buna bağlı olarak ta, hukukumuza yeni bir kurum olarak istinaf kanun yolu dahil edilmiştir. Yapılan bu değişikliğe uyum sağlamak için, 02.03.2005 tarihinde kabul edilip, 5235 sayılı Kanun ile aynı tarihte, yani 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5311 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun(3) ile İcra ve İflas Kanunu’nda değişiklikler yapılmıştır.

Daha önce 4949 sayılı 17.07.2003 tarihli, 5092 sayılı 12.02.2004 tarihli ve 5311 sayılı 02.03.2005 tarihli Kanunlarla İcra ve İflas Kanunu'nun çeşitli maddelerinde değişiklik yapıldıktan sonra, son kez 31.05.2005 tarihinde 5358 sayılı Kanun ile İcra ve İflas Kanunu'nun "Cezai Hükümler" başlığını taşıyan On Altıncı Babında yer alan; 331, 332, 333, 333a, 334, 336, 337, 337a, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 345a, 345b, 346, 347, 348, 353 ve 354. maddelerinde değişiklik yapılmış, ayrıca kanunun 334a, 336a, 352a ve 352b maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Yapılan değişikliklerin bazıları çalışmamızın konusu olan ve İcra ve İflas Kanunu’nun On Altıncı Babında yer alan İcra ve iflas suçları ile ilgili ilgilidir. İcra ve iflas suçları alanında, özellikle, 5358 Sayılı kanunla yapılan değişikliklerin temel hedefi, bu suçlara uygulanan yaptırımların değiştirilmesidir. Ceza yaptırımının amaçlarından birisi de, suçlu üzerinde uyarma fonksiyonunu gerçekleştirmektir. İcra ve İflas Kanunu’nda yapılan değişikliklerle bu durum hedeflenmiştir.

İcra ve İflas Kanunu’nda, özellikle İcra ve iflas suçları ile ilgili yapılan değişiklikler ve 1 Haziran 2005 yılında yürürlüğe girmiş olan Ceza kanunları İcra ve iflas suçları ile ilgili gerek doktrinde, gerek uygulamada büyük tereddütler doğurmuştur. Dolayısıyla, gerek unsurları, gerek yaptırımları itibariyle önemli değişikliklere uğramış olan İcra ve iflas suçlarının bu değişiklikler çerçevesinde yeniden ele alınarak incelenmesinin yararlı olacağı kanaatindeyiz.

(24)

Hukukumuzda icra ve iflas suçları ile ilgili Yargıtay kararlarının derlemesi niteliğini taşıyan bazı kitap ve makale dışında bu suçları sistematik olarak her yönü ile inceleyen, icra ve iflas hukuku ile ceza hukukunu harmanlayarak ortaya konulmuş bilimsel bir eser mevcut değildir. Bu durumun ortaya çıkmasında, icra ve iflas suçlarının teknik bir konu oluşu, icra ve iflas hukukunun yanında birkaç hukuk dalıyla da, ilintili olmasının etkisi büyüktür. Bu çalışmamızın bu alanda yapılmış çalışmalara bir katkı sağlayacağı düşüncesindeyiz.

Bu açıklamalar çerçevesinde ekonomik ve sosyal yaşamda oldukça önemli yer tutan icra ve iflas suçlarını bu çalışmamızda ayrıntılı bir şekilde incelemeye çalışacağız. İzleyeceğimiz planı ana hatları özetlemek gerekirse;

Birinci bölümde, öncelikle icra ve iflas suçlarının tarihsel gelişimi, mukayeseli hukukta icra ve iflas suçlarının nasıl düzenlendiğini ve son olarak ta, icra ve iflas suçlarının Anayasaya uygunluk sorununu ele alacağız. Bilindiği gibi, 03.01.2001 tarih ve 4709 sayılı Kanun ile 1982 Anayasası’nda yapılan değişiklikle, 38. maddesine "Hiç kimse, yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü yerine getirememesinden dolayı özgürlüğünden alıkonulamaz" şeklinde bir fıkra eklenmiştir. Bu hüküm ile birlikte İcra ve iflas suçlarının Anayasa’ya uygunluğu tartışmaya açılmıştır. Bu husus gerek doktrin, gerek Yargı kararlarında tartışılmıştır. İşte, bu tartışmalar ve yargı kararlarını da bu bölümde irdelemeye çalışacağız.

İkinci bölümde icra suçları, üçüncü bölümde iflas suçları olmak üzere, bu bölümlerde; icra ve iflas suçları olarak her bir suç tipini ayrıntılı şekilde inceleyeceğiz. Bu çerçevede, konuyu anlaşılır kılmak için genel mahkemelerde görülen icra ve iflas suçları ile icra ceza mahkemesinde görülen icra ve iflas suçları olarak ayırarak incelemeyi uygun bulduk. Her bir suç tipinin düzenlendiği kanun maddesi, suçun unsurları, suçun faili ve mağduru, suçun mağduru, varsa etkin pişmanlık ve cezasızlık hallerini incelemeye çalışacağız.

Dördüncü ve son bölümde ise, icra ve iflas suçlarında yargılama usulünü, bu bağlamda; icra ve iflas suçlarında görev ve yetki, yargılama sujeleri, şikayet, ön ödeme, uzlaşma, zamanaşımı ve kanun yolları konularını ele alacağız.

(25)

BİRİNCİ BÖLÜM

İ

CRA VE İFLAS SUÇLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ,

MUKAYESELİ HUKUKTA İCRA VE İFLAS SUÇLARI VE İCRA

VE İFLAS SUÇLARININ ANAYASAYA UYGUNLUĞU SORUNU

A.İCRA VE İFLAS SUÇLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ

Roma Hukuku'nda bugünkü anlamda iflas takibi müessesesi bulunmamaktaydı. İlk dönemde, şahsa karşı icra takibi yapılmaktaydı. İflas takibini andıran ilk kurum olan "missio in bona" ile alacaklıların pretorun emriyle borçlunun bütün mallarına vaziyet etmeleri mümkündü. Daha sonra, Lex Julia ile ortaya çıkan "cessio bonorum" kurumu sayesinde, borçlu tüm mallarını alacaklılara terk ederek, borcundan ve şerefsiz olmaktan kurtulabiliyordu. Roma'da borçlunun şahsı ile mallarının ayırt edilmesi, alacaklılar topluluğu fikrinin ortaya çıkmasına “alacakların alacaklılar arasında eşit olarak tasfiyesi" ilkesinin doğmasına neden olmuştur1.

Borçluya sağlanan bu imkan, borçlunun kusuruyla acze düşmesi halinde bir müeyyide getirmemekteydi. Ceza hukuku açısından genel nitelikteki "crimen falsi" (Sahtekarlık) hükmü uygulanıyordu. Ortaçağ’da ticarette gelişmiş olan Yukarı İtalya şehir Devletleri'nde aciz halinde hukuki ve cezai yaptırımların birbirinden ayrılması esası getirilmiştir. 1340 tarihli Wiener Stadrechtsbuch'dan itibaren münferit iflas suçlarının, borçlunun özellikle iktisadi olmayan bir şekilde mallarını israf etmesi basit iflas olarak cezalandırılmıştır2.

Mukayeseli hukuktaki diğer modifikasyonlarda olduğu gibi, 1794 tarihli Prusya Kanunu'nda da (Preussische Allgemeine Landrecht) basit ve hileli iflasın yanı sıra borçlunun aşırı harcamalarını cezalandırmak, aldığı krediyi israf eden borçluyu hedef alan başka kanuni maddi unsurlara ve taksirli iflasa da yer verilmiştir3.

İmparatorluk döneminde, özellikle, 1871 tarihli Ceza Kanunu'nda ve 1877 tarihli İflas Kanunu'ndaki duruma bakılacak olursa; 19. Yüzyıl Şehir Devletleri Hukukları'nda,

1

Yıldırım, M.Kamil, Hileli İflas Suçları, İstanbul 2000, s.5. 2

Yıldırım, s.5-6. 3

(26)

1804 tarihli Fransız Code de Commerce'in sistemi iktibas olunmuştur. Hafif, basit ve hileli iflas halleri arasında ayrıma gidilmiştir. Bu dönemde, müstakil bir unsur olan borçlunun kusurlu davranışıyla ödeme güçlüğüne düşmesi fiili ihmal edilerek, çoğu zaman aciz halinin mevcudiyeti için sebep veya karine olarak algılanan münferit iflas halleri üzerinde durulmuştur4.

1851 tarihli Prusya Ceza Kanunu'nda; ticaret erbabı, armatörler ve fabrikatörlerin ödemelerini tatil etmesi halinde mallarını saklamaları, uzaklaştırmaları, borç ikrarında bulunmaları, ticari kayıtlarında manipülasyon yapmaları, hileli iflas olarak cezalandırılmıştır. Büyük miktarlara ulaşan harcamalarda bulunma, oyun oynama, muhasebe defterleri ile ilgili suçları, aktifinin borçlarının yarısını karşılamaya yetmemesine rağmen mallarını veya değerli kağıtlarını değerinin altında bir bedelle satışı basit iflas olarak cezalandırılmıştır5.

1877 tarihli İflas Kanunu ise, Prusya Ceza Kanunu'ndan önemli farklılıklar göstermektedir. Diğer alacaklıların zararına bir alacaklı yararına tasarrufta bulunma basit ve hileli iflasın yanında özel bir maddi unsur olarak benimsenmiştir. Alacaklılara zarar verme kastının ispatında pratik gerekçelerin dayatmasıyla gayrı muayyen kast yeterli görülmüştür. Zira, zarar verme kastının ispatı çok zor olduğu gibi, ikamesi dahi çok istisnai bir durumdur. Mallarını uzaklaştıran veya muhasebe defterlerindeki bilgiler sahte olan borçlu, bunu zenginleşme kastıyla yapmaktadır6.

Tiedemann'a göre, Alman Ceza Hukuku doktrininin en önemli eleştirisi şu noktadadır: Prusya Yüksek Mahkemesi (Obertribunal) kararlarından beri hakim görüşün yorumuna göre; ödemelerin tatili, iflasın açılması ve mal yokluğundan iflasın açılmasının reddedilmesi objektif unsur, yani kusura bağlı olmayan bir cezalandırabilme şartı sayılmaktadır. İçtihadın pratik gerekçelerle kabul ettiği ve şekli suç sistemine de uygunluk arz eden bu konstrüksiyon, hileli iflas hallerinin yorumunda bir sınırlama getirilmesini zorunlu kılmaktadır. Yani, belirlenmemiş haldeki alacaklı pozisyonunun kötüleştirilmesinin bir unsur olarak kabulünün sadece iktisaden tehlikeli davranış biçimlerine indirgenmesi gerekir. İçtihadın hileli iflas hallerinden birisi ve aciz

4 Yıldırım, s.6. 5 Yıldırım, s.7. 6 Yıldırım, s.6-7.

(27)

hali arasında nedensellik bağı aranmasını şart koşmamasını doktrinde çoğu yazarın tepki göstermeden benimsemiş olduğuna dikkat çekilmektedir7.

1976 tarihli 1. WİKG Reform çalışmasında temel problem; hileli iflas hallerini iktisaden tehlikeli davranışlar ile sınırlamak ve Ceza hukuku'ndaki kusur ilkesini §239, 240 KO'daki katalogda yorum yoluyla gerçekleştirmekti. Ancak, kanun çalışmaları sırasında bu yorumsal çözüm muğlak bulunmuş ve kanun lafzının dahi kusur ilkesi ile uyumlu olmasına çalışılmıştır. Bilahare, varlıklı tacirin aşırı harcamalarının daha sonraki iktisadi çöküşten bağımsız bir şekilde bir alamet olarak, cezayı müstahak sayılması için elverişli kriterler aranmıştır. Uzmanlar komisyonunda, ekonomik suçlarla mücadelede, meşhur bir düzenleme modeli olan borçlunun yabancı sermaye, yani kredi ile çalışma esası terk edilmiş, bir objektif cezalandırabilme şartının gerekliliğinden feragat edilmiştir8.

Komisyon'da şu teklif olunmuştur: hukuka aykırılığı nötr olan hileli iflas fiilleri, ancak işletmeyi ekonomik krize sevk etmiş olması şartıyla cezalandırılabilir. Daha sonra bu teklif kanun koyucu tarafından kural olarak tüm hileli iflas halleri için kabul edilmiştir. Sadece ticari defterlerle işlenen suçlar ise iktisaden genel (soyut) tehlike arz etmektedir. İflas Kanunu'ndaki hükümler 1976 Reformu ile Ceza Kanunu'na aktarılmıştır9.

B.MUKAYESELİ HUKUKTA İCRA VE İFLAS SUÇLARI

I.İsviçre Hukuku’nda İcra ve İflas Suçları

İsviçre hukuku’nda, İcra ve iflas suçları birlikte İsviçre Ceza Kanunu'nun (StGB) "Özel Hükümler" adını taşıyan 2.Kitabının "Malvarlığı Aleyhine Cezayı Gerektiren Fiiller" başlıklı 2.Bölümünde düzenlenmiştir. Bu suçlar, "İflas ve İcra Suç

7 Yıldırım, s.7. 8 Yıldırım, s.8. 9 Yıldırım, s.8.

(28)

veya Kabahatleri" ana başlığı altında 163 ile 171. maddeleri arasında hüküm altına alınmıştır10.

Aynı şekilde, İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) "Federal Hukuka İlişkin Hükümlerin İhlali" başlıklı 19. Bölümdeki 323. ve 324. maddeler, icra ve iflas prosedürünün gereklerini, borçlunun ve üçüncü sahsın itaatsizliği halinde öngörülen cezai müeyyideleri içermektedir11.

İsviçre Ceza Kanunu'nun (StGB) malvarlığı aleyhine işlenen suçları düzenleyen hükümleri ile sahtekarlık suçuna ilişkin hükümleri 01.01.1995'de revizyona tabi tutulmuştur12.

İsviçre hukuku bakımından, icra ve iflas işlemleri ile herhangi bir şekilde ilgisi bulunan ve cezayı gerektiren bütün eylemler, icra ve iflas suçları olarak nitelendirilebilir. İcra ve iflas suçlarının bir kısmı,13 himaye konuları itibariyle alacaklıların haklarına yönelik olduğundan malvarlığı aleyhine işlenen suçlar arasında sayılırlar ve dar anlamda icra ve iflas suçları olarak adlandırılırlar. Nitekim, hileli iflas suçunu düzenleyen İsviçre Ceza Kanunu'nun (StGB) 163. maddesi ile esas itibariyle alacaklıların alacak haklarının korunması amaçlanmıştır14.

Bir kısım15 icra ve iflas suçları ise, daha geniş anlamda olup, cebri icra prosedürünü düzenleyen hükümleri ihlal eder.

İsviçre Ceza Kanunu'nda (StGB) düzenlenen bazı icra ve iflas suçları; "Hileli İflas ve Haciz Hilesi"(m. 163), "Malvarlığın Azaltılması Suretiyle Alacaklıların Zarar Görmesi" (m. 164), "Kötü idare" (m.165), "Defter Tutmama" (m.166). "Bir Alacaklının Kayrılması" (m. 167), "Cebri İcrada Rüşvet" (m.168), "El konulmuş Malvarlığı Değerleri Üzerinde Tasarruf” (m.169), "Bir Adli Konkordatonun Hile ile Elde

10

Muşul, Timuçin, İflâs Suçları, Taksiratlı ve Hileli İflâs Suçları ile Diğer İflâs Suçları, İstanbul 1998, s.4.

11_{Muşul, İflas Suçları, s.4.} 12_{Muşul, İflas Suçları, s.4.} 13

İsviçre Ceza Kanunu'nun (StGB) 163. maddesinde düzenlenen; "Hileli iflas ve Haciz Hilesi suçu” buna örnek gösterilebilir (Muşul, İflas Suçları, s.5).

14

Muşul, İflas Suçları, s.5.

15_{İsviçre Ceza Kanunu'nun (StGB) 323. maddesinde düzenlenen; "Borçlunun takip hukukuna ilişkin} gereklere itaatsizliği suçu” buna örnek gösterilebilir (Muşul, İflas Suçları, s.5).

(29)

Edilmesi" (m. 170), İcra ve İflas Prosedüründe Kanuni Gereklere Borçlu (m.323) veya Üçüncü Şahıs (m.324) Tarafından Uyulmamasıdır16. Şimdi bu suçları kısaca inceleyecek olursak:

İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 163. maddesinde failin malvarlığı değerlerini sadece görünüşte azaltması söz konusu olduğu halde, aynı kanunun 164. maddesinde failin malvarlığı değerlerini gerçekten azaltması durumu söz konusudur. İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) "Malvarlığının Azaltılması Suretiyle Alacaklıların Zarar Görmesi" başlığını taşıyan 164. maddesi;

"1.Malvarlığı değerlerini hasara uğratmak, imha etmek, değerden düşürmek veya kullanılamaz (işe yaramaz) hale getirmek, malvarlığı değerlerini ivazsız veya açıkça daha az değerli bir edim karşılığında devretmek, intikal eden hakları objektif sebep olmaksızın reddetmek veya haklardan ivazsız vazgeçmek suretiyle malvarlığını alacaklıların zararına olarak azaltan borçlu, hakkında iflas açıldığı veya ona karşı bir aciz vesikası düzenlediği takdirde, beş yıla kadar ağır hapis veya hapis ile cezalandırılır. 2.Alacaklıların zararına olarak böyle bir fiili isleyen üçüncü şahıs, aynı şartlarla hapis ile cezalandırılır" şeklinde düzenlenmiştir17.

İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 165/1. maddesinde, borçlu ağır taksirli davranarak hadsiz hesapsız harcama yapmak veya faaliyetlerinde spekülatif hareketlerde bulunmak suretiyle borçlarını ödemekten aciz olma haline sebebiyet verir, yada bu durumu bilerek malvarlığını azaltır ise, hakkında iflas açıldığı takdirde, hapis ile cezalandırılır. Bu suçtan dolayı borçlunun cezalandırılabilmesi için borçlu hakkında iflasın açılmış olması gerekir. Bu husus, cezalandırabilmenin objektif şartını teşkil eder. Borçlu malvarlığının azaltılmasıyla alacaklı bakımından bir tehlike (risk) yaratıldığından İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 165/1. maddesinde düzenlenen suç bir gerçek iflas suçudur18.

İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB)’da yer alan diğer bir iflas suçu da, defter tutma yükümlülüğünün gereğinin yerine getirilmemesidir. İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 166. maddesine göre, kanunen uhdesinde bulunan ticari deflerlerin usulüne uygun

16

Ercan, İbrahim, İcra ve İflas Suçları Üzerine Bazı Düşünceler, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.13, S.1,Yıl 2005, s.11 (dipnot); Muşul, İflas Suçları, s.10.

17_{Muşul, İflas Suçları, s.15.} 18

(30)

tutulması ve saklanması veya bilanço düzenlenmesine ilişkin yükümlülüğü ihlal eden, böylece malvarlığının durumu hiç veya tam olarak belli olmayan borçlu, hakkında iflas açıldığı ya da İsviçre İcra ve İflas Kanunu’nun (SchKG) 43.maddesi uyarınca ona karsı yapılmış hacizde bir aciz vesikası düzenlendiği takdirde, hapis veya para cezası ile cezalandırılır. Bu suçun faili, sadece, ticaret hukukuna göre defter tutmakla yükümlü borçlu olabilir. O halde borçlu ancak, ticaret siciline kayıt edilmeye mecbur bulunan gerçek kişi tacir ve ticaret şirketleri olabileceğinden burada bir gerçek özel suç söz konusudur. Defter tutma yükümlülüğü, ticaret siciline fiilen kayıt edilme ile değil, kayıt edilme mecburiyetinin doğumu ile başlar. Borçlu hakkında iflas açıldığı veya ona karsı bir aciz vesikası düzenlendiği takdirde, ancak o zaman cezalandırma mümkün olabileceğinden, iflasın açılması veya aciz vesikasının düzenlenmesi cezalandırabilmenin objektif şartını teşkil eder. Kasıtla işlenen bir suç olan İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 166. maddesindeki suçta failin kastı, cezalandırabilmenin objektif şartı hariç, bütün hadiseyi kapsamalıdır. Özellikle, fail (borçlu) tarafından tutulmuş defterlerin yetersiz olduğunu ve malvarlığı durumunu hiç veya tam olarak belli etmediğini de bilmiş olmalı, bu hususta bilgisi bulunmalıdır19.

İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 167. maddesinde alacaklıyı kayırma hali de bir suç olarak düzenlenmiştir. Borçlu, bir veya birkaç alacaklıya cebri icra yoluyla onların payına düşeceğinden daha fazlasını malvarlığından tahsis etmek istemektedir. Borçlu, bu alacaklıları diğer alacaklılardan üstün tutmak suretiyle kanunda öngörülen paylaştırma esasları ihlal etmektedir. “Alacaklının Kayrılması" başlığını taşıyan İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 167. maddesinde; “Ödeme aczi içinde olduğunu bilerek ve kasten alacaklılarından birini diğerlerinin zararına kayırmayı amaçlayan fiiller ika eden, özellikle, vadesi gelmemiş borçları ödeyen, vadesi gelmiş bir borcu mutat ödeme vasıtasından başka türlü ödeyen, mecbur olmaksızın bir borcu kendi kaynaklarından temin eden borçlu, hakkında iflas açıldığı veya ona karşı bir aciz vesikası düzenlendiği takdirde, hapis ile cezalandırılır." Alacaklıyı kayırma bir gerçek özel suç teşkil eder. Zira, bu suçun dar anlamda faili herhangi bir kimse değil, sadece ödeme aczi içinde bulunan borçlu olabilir. Tabii, suça iştirak eden üçüncü şahıs da iştirak hükümlerine göre cezalandırılır. Fail, alacaklıyı kayırma suçunu kasıtlı olarak işlediği takdirde cezalandırılacaktır. Alacaklıyı kayırma suçunu isleyen borçlunun cezalandırılabilmesi

19

(31)

için onun hakkında iflasın açılması veya ona karşı bir aciz vesikasının düzenlenmesi gerekir20.

İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 168. maddesi, oy satın almayı da belirli şartların varlığı halinde, bir suç olarak kabul etmiş, oy satın alan ve oy satan için hapis cezası öngörmüştür. İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) "Cebri İcrada Rüşvet" başlığını taşıyan 168.maddesine göre, alacaklısına veya onun temsilcisine alacaklılar toplantısında ya da alacaklılar kurulunda kendi lehine oy vermesi veya bir adli konkordatoya razı olması için özel menfaat sağlayan yahut vaat eden kimse, hapis ile cezalandırılacağı gibi; bir iflas idaresi memuruna, kendi lehine oy vermesi için özel menfaat sağlayan veya vaat eden kimse de hapis ile cezalandırılır. Kendisine böyle bir menfaat vaat edilen ya da sağlanan alacaklı veya temsilcisi yahut iflas idare memuru da aynı cezaya çarptırılacaktır. Kasıtla islenen bir suç olan oy satın alma suçunda, failin kastı bilhassa oy verme hakkındaki sözleşmeye, özel menfaate, oyları bağlama gayesine yönelik olmalıdır21.

İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) "Elkonulmuş Malvarlığı Değerleri Üzerinde Tasarruf” başlığını taşıyan 169. maddesine göre, haciz veya ihtiyati haciz konulmuş ya da icra iflas yahut hapis hakkı ile ilgili prosedürde resmi kayıt altına alınmış malvarlığı değerleri üzerinde alacaklıların zararına olarak keyfi tasarruflarda bulunan veya böyle bir şeyi hasara uğratan, imha eden, değerden düşüren ya da işe yaramaz hale getiren kimse İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 169. maddesinde göre suç işlemiş olur. Bu suç, borçlunun malvarlığına tecavüz suretiyle alacaklıların haklarını tehlikeye sokarsa, bir iflas suçu; eğer devletin cebri icra amacıyla resmen el koyduğu borçlu malvarlığı kısımlarına yönelmiş ise, kamu otoritesine karşı bir suç teşkil eder. Bu suçun faili borçlu olabileceği gibi, üçüncü şahıs da olabilir ve suçun oluşması için failin kastı gereklidir. Buradaki suç, re'sen takip edilen ve hapis ile cezalandırılan bir suçtur22.

İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 170. maddesi, bir adli konkordatonun yapılmasının hile ile sağlanması halinde ceza öngörmüştür. Konkordato mühleti veya bir adli konkordatonun onaylanmasını temin etmek için borçlunun malvarlığının durumu hakkında özellikle, gerçeği aksettirmeyen muhasebe veya bilanço vasıtasıyla

20_{Muşul, İflas Suçları, s.16.}

(32)

alacaklıyı, temsilcisini veya konkordato merciini aldatan kimse, bir adli konkordatonun hile ile elde edilmesi sebebiyle suç islemiş olur. Failin bu suçtan dolayı cezalandırılması için borçlunun malvarlığının durumu hakkında bir aldatma söz konusu olmalıdır. Kasıtlı olarak islenen bu suçun faili, borçlu olabileceği gibi, borçlunun yararına hareket eden üçüncü şahıs da olabilir23.

İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB)’da düzenlenen takip hukukuna ilişkin diğer bir suç da, borçlu veya üçüncü sahsın takip hukuku gereklerine uymamasıdır. Kısaca, itaatsizlik kavramı ile ifade edilen bu suç, İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 323. maddesinde düzenlenen borçlunun itaatsizliği ve İsviçre Ceza Kanunu’nun (StGB) 324. maddesinde düzenlenen üçüncü sahsın itaatsizliği olmak üzere ikiye ayrılır. Mesela, iflas kararının verilmesiyle hakkında iflas açılan borçlu (müflis), kanun hükmü gereği bütün malvarlığı parçalarının hepsini bildirmeye ve ayrıca, kendisini de bu yükümlülükten vareste tutulmadıkça takip merciinin emrine hazır bulundurmaya mecburdur. Müflisin mallarını rehin veya diğer sebeplerden dolayı elinde bulunduran üçüncü şahıslar, kanunda öngörülen sure içinde, bu malları iflas dairesi emrine tevdi etmeye mecbur oldukları gibi, müflisin borçlusu olan üçüncü şahıslar da kanuni süre içinde borçlarını iflas dairesine bildirmekte yükümlü tutulmuşlardır. Takip hukukuna ilişkin bu gereklere riayet etmeyen fail, kasıtlı davrandığı takdirde, fiil ancak o zaman cezayı gerektirir. Tüzel kişiler söz konusu ise, cezalandırılması gereken fail, duruma göre, tüzel kişinin sorumlu organları, ortaklar ve yetkililer olabilecektir24.

İcra ve İflas Kanunumuzun mehazı olan İsviçre İcra ve İflas Kanunu'nda da bazı suçlar düzenlenmiştir. Buna göre;

İsviçre İcra ve İflas Kanunu'nun (SchKG) 91.maddesinde haczin yerine getirilmesi konusunda borçluya bazı yükümlülükler yüklenmiştir. Bu maddede borçluya iki tane yükümlülük yüklenmiştir25.

İlk olarak, borçlu, haciz sırasında hazır bulunmak veya kendisini bir temsilci ile temsil ettirmek zorundadır. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen borçlu İsviçre Ceza Kanunu'nun (StGB) 323.maddesine göre cezalandırılacaktır. Bunun yanında, borçlunun iflas idaresinin talimatlarına uymaması halinde ve dinlenmesi gerekli ise, kendisine mal

23_{Muşul, İflas Suçları, s.17-18.}

(33)

beyanında bulunma ihtarı yapılmış olması koşuluyla, zabıta tarafında zorla getirilebilir26.

İsviçre İcra ve İflas Kanunu'nun (SchKG) 91.maddesinde; borçluya borcuna yetecek kadar malın haczi için, malvarlığı hakkında bilgi vermek yani, mal beyanında bulunmak yükümlülüğü yüklenmiştir. Buna göre, borçlu, gerek kendisinde gerekse üçüncü şahıslarda bulunan mal, alacak ve haklarından borcuna yetecek kadar olan miktarını bildirmek zorundadır. Borçlu, haczi kabil bir malını saklar ise, borçlunun bu eylemi İsviçre Ceza Kanunu'nun (StGB) 163.maddesinde düzenlenmiş olan haciz dolandırıcılığı suçunu oluşturacak ve cezalandırılacaktır27.

İsviçre İcra ve İflas Kanunu'nun (SchKG) 91.maddesinin 4.fıkrasında, borçlunun yanında, onun bir mal veya alacağını elinde bulunduran üçüncü şahıslar için de, bu mal ve alacağı hakkında bilgi verme yükümlülüğü getirilmiştir. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyenler İsviçre Ceza Kanunu'nun (StGB) 324.maddesine göre cezalandırılacaktır28.

Bunların dışında, İsviçre İcra ve İflas Kanunu'nun (SchKG) 222. maddesinde, müflise onun ölümü halinde yetişkin olan aile fertlerine iflas dairesine bütün malvarlığı hakkında bilgi vermek ve gerektiğinde emre amade olmak yükümlülüğü yüklenmiştir. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen müflis veya müflise onun ölümü halinde yetişkin olan aile fertleri, İsviçre İcra ve İflas Kanunu'nun (SchKG) 323/4. ve 326. maddeleri gereğince hapis cezası ile cezalandırılacaktır29.

Yukarıda borçlu için getirilen mal beyanı mükellefiyeti ve buna uyulmaması halinde ortaya çıkan cezai hükümler, borçluya ait bir mal veya parayı elinde bulunduran üçüncü şahıslar ve resmi kurumlar hakkında da geçerli olacaktır30.

II.Alman Hukuku’nda İcra ve İflas Suçları

Alman hukuku’nda da borçlunun hukuki ve cezai sorumluluğunu düzenleyen hükümler öngörülmüştür. Almanya'da ayrıca bir icra kanunu bulunmamaktadır. Cebri

26 Ercan, İbrahim, s.9. 27 Ercan, İbrahim, s.10-11. 28_{Ercan, İbrahim, s.11.} 29 Ercan, İbrahim, s.11. 30_{Ercan, İbrahim, s.11.}

(34)

icraya ilişkin hükümler, Medeni Usul Kanununun (ZPO) 8.Kitabında §704 vd. hükümlerinde düzenlenmiştir31. İflas suçları ise, Alman Ceza Kanunun 24. bölümünde "İflas Suçları" başlığı altında, 283'den 283d'ye kadar olan paragraflarda düzenlenmiş bulunmaktadır. Alman Ceza Kanunu §283-283d'nin halen yürürlükte olan bu hükümleri l. WİKG ile Alman Ceza Kanunu’na eklenip, 01.09.1976 tarihinden itibaren yürürlüğe sokulmuştur32.

Alman hukuku’nda iflas suçlarını düzenleyen hükümler bakımından yapılan reform, 1.WİKG vasıtasıyla bir taraftan iflas ceza hukukunu daha etkili hale getirmek ve diğer taraftan da onu ceza hukukunun kusur prensibi ile daha ahenkli kılmak gayesini taşıyordu. O zamana kadarki düzenleme pek etkili değildi. Öyle ki, bütün iflasların en azından % 50'sinde iflas suçunun işlenmiş olabileceği şüphesi mevcuttu. Şirket iflaslarının en az % 50'sinde suç şüphesi mevcut olmakla beraber, açılan ceza davalarının sadece % 3 veya % 4'ü mahkumiyet kararı ile sonuçlanıyordu. Bu sebeple, Kanun koyucu, yeni bir düzenleme yapmak gereğini duydu ve genel bir kanun metni hazırladı. Ceza Kanunu’ndaki iflas suçlarına ilişkin cezai hükümlerle hem kişisel, hem de toplumsal menfaatlerin korunması gayesi güdülür. Zira, alacaklıların, bu tek bir alacaklı dahi olabilir, menfaatleri ihlal edilmeden önce korunması amaçlanmıştır. Öyle ki, bütün alacaklıların (hatta tek bir alacaklının) zararına olarak ekonomik olmayan azaltma, gizleme ve haksız dağıtıma (ACK §283c) karşı muhtemel iflas masası önceden korunmak istenmiştir33.

Yeni kanun metni (ACK §283-283d), İflas Kanunu’ndan (İf.K. §239-243) farklı olarak; failin işlemlerini ve fiillerini daha ayrıntılı saymış (§283/1, Nr. 1,6, 8 ile II’de ve § 283d'de), failin taksirle davrandığı hallerin sayısını oldukça artırmış (§283/1V, V, §283b/II) ve ispatı güç olan "alacaklıya zarar verme kastı" yerine, bir mali kriz sırasında kasten belirli fiil ve işlemlerde bulunmayı aranmıştır34.

Failin herhangi bir kimse olabileceği, ACK §283d'deki suç dışında, §283-283c'de düzenlenen suçlarda, ancak cezalandırılabilme şartını taşıyan kimse fail olabileceği için, bu suçlar özel suçlardır. ACK §283/1, IV ve V'de Nr. 1 ile § 283/c'ye

31

Ercan, İbrahim, s.12. 32

Muşul, İflas Suçları, s.7. 33_{Muşul, İflas Suçları, s.7.} 34

Bu durum özellikle § 283c ve 283d'de oldukça net bir biçimde görünmektedir, (Muşul, İflas Suçları, s.7).