Yurt d›fl› flube kazançlar›

Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci f›kras›n›n (g) bendi ile kurum-lar›n yurt d›fl›nda bulunan ifl yerleri veya daimi temsilcileri arac›l›¤›yla elde ettikleri ku-rum kazançlar›, belli flartlar alt›nda kuku-rumlar vergisinden istisna edilmifltir.

Yurt d›fl›nda bulunan ifl yerleri veya daimi temsilciler arac›l›¤›yla elde edilen kurum ka-zançlar›n›n;

- Do¤du¤u ülke vergi kanunlar› uyar›nca en az %15 oran›nda gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü tafl›mas›,

- Elde edildi¤i hesap dönemine iliflkin y›ll›k kurumlar vergisi beyannamesinin verilme-si gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmifl olmas›,

- ‹fltirak edilen flirketin ana faaliyet konusunun, finansal kiralama dahil finansman temi-ni, sigorta hizmetlerinin sunulmas› veya menkul k›ymet yat›r›m› olmas› durumunda, bu kazançlar›n do¤du¤u ülke vergi kanunlar› uyar›nca en az Türkiye’de uygulanan kurum-lar vergisi oran›nda (%20) gelir ve kurumkurum-lar vergisi benzeri toplam vergi yükü tafl›mas›

gerekmektedir.

Bu bent uyar›nca toplam vergi yükü, Tebli¤in (5.2.1.5) bölümünde yer alan aç›klamala-ra göre tespit edilecektir.

5.9. Yurt d›fl›nda yap›lan inflaat, onar›m, montaj iflleri ile teknik hizmetlerden sa¤-lanan kazançlarda istisna

Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci f›kras›n›n (h) bendi ile yurt d›-fl›nda yap›lan inflaat, onar›m, montaj iflleri ile teknik hizmetlerden sa¤lanarak Türkiye’de genel sonuç hesaplar›na aktar›lan kazançlar, herhangi bir koflula ba¤lanmaks›z›n kurum-lar vergisinden istisna edilmifltir.

Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci f›kras›n›n (g) bendinde, kurum-lar›n yurt d›fl›nda bulunan iflyerleri veya daimi temsilcileri arac›l›¤›yla elde ettikleri ka-zançlar, maddede belirtilen tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmifl olmak ve en az %15 oran›nda gelir ve kurumlar vergisi benzeri vergi yükü tafl›mak kofluluyla vergiden istis-na edilmifltir.

Benzer flekilde, an›lan f›kran›n (h) bendi ile de yurt d›fl›nda bulunan iflyerleri veya dai-mi temsilcileri arac›l›¤›yla yap›lan ve yurt d›fl›nda vergilendirilen inflaat, onar›m, mon-taj iflleri ile teknik hizmetlerden sa¤lanan kazançlar›n (vergi yükü oran›na bak›lmaks›-z›n), ayr›ca yurt içinde de vergilendirilmesinin önüne geçilmesi amac›yla bu kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmifltir.

Teknik hizmetlerden elde edilen kazançlar›n da an›lan istisnadan yararlanabilmesi için bu ifllerin yurt d›fl›nda bulunan iflyerleri veya daimi temsilciler arac›l›¤›yla yap›lmas›;

yurt d›fl›nda ayr›ca bir iflyeri veya daimi temsilci olmadan yap›lan teknik hizmetlerin, hizmet ihracat› olarak de¤erlendirilmesi gerekmektedir. Ayr›ca, teknik hizmetlerin yurt d›fl›ndaki inflaat, onar›m ve montaj ifllerine ba¤l› olarak yap›lma flart› bulunmamaktad›r.

‹nflaat, onar›m ve montaj ifllerinin yurt d›fl›nda gerçeklefltirilmesi için bir iflyeri bulun-mas› gerekirken, bu ifllere ba¤l› teknik hizmetlerin yurt d›fl›nda herhangi bir iflyeri ol-maks›z›n Türkiye’den gerçeklefltirilebilmesi de mümkün olabilmektedir. Proje haz›rlan-mas› gibi teknik hizmetler, inflaat ve onarma iflinin tamamlay›c› bir unsuru olhaz›rlan-mas›na kar-fl›n; kurumlar›n yurt d›fl›nda devam eden bir inflaat ve onarma ifli olmad›¤› ya da ayr›ca bir iflyeri veya daimi temsilci bulundurulmad›¤› durumlarda, bu faaliyetin ihracat olarak

de¤erlendirilmesi gerekmekte olup yurt d›fl›ndaki inflaat ifline ba¤l› olarak Türkiye’de yap›lan teknik hizmetlerden sa¤lanan kazançlar›n bu istisnadan yararland›r›lmas› müm-kün bulunmamaktad›r. Dolay›s›yla, kurumlar›n yurt d›fl›nda bir inflaat ve onar›m ifli var-sa, buna ba¤l› teknik hizmetler ister Türkiye’de isterse yurt d›fl›nda yap›ls›n, elde edilen kazançlar istisnadan yararlanabilecektir. Kurumlar›n yurt d›fl›nda yapt›klar› bir inflaat ve onar›m iflinin bulunmamas› halinde ise ancak yurt d›fl›nda bir iflyeri veya daimi temsilci arac›l›¤›yla yapt›klar› teknik hizmetlerden elde edilen kazançlar istisnadan yararlan›la-bilecektir.

Bu istisnan›n uygulanmas› aç›s›ndan, yurt d›fl›nda yap›lan inflaat, onar›m, montaj iflleri ile teknik hizmetlerden sa¤lanan kazançlar›n Türkiye’ye getirilmesi zorunlulu¤u bulun-mamaktad›r. Söz konusu kazançlar›n Türkiye’de genel sonuç hesaplar›na intikal ettiril-mesi istisnadan yararlan›lmas› için yeterlidir.

Öte yandan, yurt d›fl›ndaki flubelerden elde edilen kazançlar›n genel sonuç hesaplar›na intikal ettirilmesinde, faaliyette bulunulan yabanc› ülkenin mevzuat›na göre hesap döne-minin kapand›¤› tarih itibar›yla ilgili ülke mevzuat›na göre tespit edilen faaliyet sonucu, Türkiye’de de ayn› tarih itibar›yla genel sonuç hesaplar›na kaydedilecektir. Bu hususun Türkiye’de genel sonuç hesaplar›na intikal ettirilmesinde, kazanc›n kambiyo mevzuat›-na göre fiilen Türkiye’ye getirilmesinin herhangi bir etkisi olmayacakt›r. Faaliyette bu-lunulan yabanc› ülkede kazanca tasarruf edilebilmesi yeterlidir.

Türkiye’de genel sonuç hesaplar›na intikal ettirilen kazanç, hesaplara intikal ettirilmesi gereken tarihte T.C. Merkez Bankas›n›n o gün için tespit ve ilan etti¤i döviz al›fl kurla-r›yla de¤erlendirilecektir. T.C. Merkez Bankas›nca tespit ve ilan olunmayan yabanc› pa-ralarda ise Maliye Bakanl›¤›n›n Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit ve ilan et-ti¤i kurlar dikkate al›nacakt›r.

Yurt d›fl› faaliyet sonucunda elde edilen kazançlar elde edildi¤i dönem itibar›yla, Türki-ye’de ilgili oldu¤u geçici vergi matrah›n›n tespitinde de dikkate al›nacakt›r.

Örne¤in; Türkiye’de 1 Temmuz – 30 Haziran özel hesap dönemini kullanan bir kuru-mun, yurt d›fl›nda yapt›¤› inflaat ifllerine iliflkin olarak tabi oldu¤u hesap dönemi ilgili ül-ke mevzuat›na göre takvim y›l›d›r. Buna göre, bu flirül-ketin yurt d›fl› flubesinin, 2006 tak-vim y›l›na iliflkin kazanc›, Türkiye’de 31/12/2006 tarihi itibar›yla elde edilmifl

say›laca-¤›ndan, 1/7/2006 – 30/6/2007 özel hesap döneminin ikinci geçici vergi dönemi matrah›-n›n tespitinde dikkate al›nmas› gerekmektedir.

5.9.1. Yurt d›fl›nda yap›lan inflaat iflleri nedeniyle, iflin tamamlanmas›ndan sonra ödenen faiz ve kur farklar›n›n durumu

Yurt d›fl›nda yap›lan inflaat ifllerinde kullan›lmak üzere al›nm›fl krediler için, inflaat iflle-rinin sona erdirilmesinden sonra ödenmesi gereken faiz ve kur farklar›, yabanc› ülkede bunlar› ödeyecek bir iflletmenin kalmamas› ve bu ifle iliflkin olarak elde edilen has›lat›n yurt d›fl›ndaki inflaata harcanan kredi tutar› kadar k›sm›n›n Türkiye’ye getirilmesi

halin-de, söz konusu kredi Türkiye'deki merkezin bir borcu haline gelmekte ve merkez tara-f›ndan ödenmesi zorunlulu¤u ortaya ç›kmaktad›r. Bu kredilere iliflkin olarak yurt d›fl›n-daki inflaat ifllerinin sona ermesinden sonra do¤an kur fark› ve faizler, merkezdeki ku-rum için ticari kazanc›n elde edilmesi ve idamesi için yap›lm›fl bir gider niteli¤inde ol-du¤undan, genel esaslar çerçevesinde kurum kazanc›n›n tespitinde dikkate al›nabilecek-tir.

5.9.2. Yurt d›fl›nda yap›lan inflaat iflleri nedeniyle, merkez ve flube aras›ndaki cari hesaplar›n de¤erlemesi

Yurt d›fl›nda yap›lan inflaat iflleri ile ilgili olarak Türkiye’deki merkez ile yurt d›fl›ndaki iflyeri aras›nda ortaya ç›kan iliflkilerde yurt d›fl›ndaki iflyerine Türkiye’den fatura kesil-mek suretiyle yap›lan ve o iflyerinde maliyet veya gider olarak kabul edilen mal ve hiz-met hareketleri ile yurt d›fl›ndaki iflyeri ile Türkiye’deki merkez aras›ndaki para hareket-lerinin ayr› ayr› hesaplarda izlenmesi ve de¤erlemenin buna göre yap›lmas› gerekmek-tedir.

Yurt d›fl›ndaki iflyerine merkez taraf›ndan fatura düzenlenmek suretiyle ihraç olunan emtia ile yurt d›fl›na yönelik olarak fatura düzenlenmek suretiyle yap›lan hizmetlerden do¤an dövize ba¤l› alacak ve borçlar›n aynen mal veya hizmet ihrac›ndan do¤an alacak ve borçlarda oldu¤u gibi de¤erlemeye tabi tutulaca¤› ve de¤erleme farklar›n›n vergi matrah›n›n tespitinde dikkate al›naca¤› tabiidir.

Türkiye’de bulunan merkez ile yurt d›fl›ndaki iflyeri aras›nda gerçekleflen di¤er para ha-reketlerinden do¤an alacak ve borçlar›n ise gerçek bir alacak ve borç niteli¤i tafl›mad›¤›

aç›kt›r. Bu nedenle, söz konusu para hareketlerine dayal› cari hesap bakiyelerinin de¤er-lemesine gerek bulunmamaktad›r.

5.9.3. Geçici olarak ihraç edilen makine ve teçhizat›n Türkiye’ye ithalinde de¤erleme Tam mükellef kurumlar›n aktiflerinde yer alan makine ve teçhizatlar›, yurt d›fl›nda ya-p›lan inflaat iflleri ile ilgili olarak yurt d›fl›na geçici olarak ihraç etmeleri halinde, geçici olarak ihraç edilen ve iflin bitiminde Türkiye’ye getirilen makine ve teçhizat ile ilgili ola-rak Türkiye’de amortisman ayr›lmas›na son verilecek; iflin bitiminde söz konusu maki-ne ve teçhizatlar›n Türkiye’ye ithalinde ise amortisman uygulamas› kald›¤› yerden de-vam edecektir.

5.9.4. Türkiye’deki merkez genel giderlerinden yurt d›fl›nda yap›lan inflaat ifllerine pay verilmesi

Türkiye’deki merkez genel giderlerinden, yurt d›fl›nda yap›lan inflaat ifllerine pay veril-mesi gerekiyor ise yurt d›fl›nda gider kaydedilen bu paylar›n Türkiye’de gider kaydedil-mesi mümkün olmayacakt›r.

5.10. E¤itim tesisleri ile rehabilitasyon merkezlerinin iflletilmesinden elde edilen