Yurt Ġçinde Yapılan AraĢtırmalar

ġiĢman (1993), “EskiĢehir Ġl Merkezindeki Ġlkokullarda Örgüt Kültürüne ĠliĢkin Bir AraĢtırma” konulu çalıĢmasında, insanın çevresiyle iliĢkileri konusunda ilkokullarda görevli yönetici ve öğretmenler arasında farklı sayıltılar egemen olmakta, grup içinde ortak bir algı dayanağı oluĢmamaktadır. Ġlkokullarda egemen olan kültürün geliĢme ve uzlaĢmadan yana bir kültür olma özelliği ağır basmaktadır. Söz konusu kültür, çevreyle iliĢkilerde çevreyi etkileme ve değiĢtirme konusunda fazla etkin görünmemektedir. Ġnsan doğası konusunda güçlü ve ortak bir algı dayanağı geliĢmemiĢtir.

Çetin (1999), Ġstanbul ilinde bulunan 17 ilköğretim ve ortaöğretim okulunda “Okul Yöneticileri ve Öğretmenlere Göre Örgüt Kültürü” konulu bir araĢtırma yapmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarına göre, eğitim kurumlarında farklı alt kültürler söz konusudur, birleĢik kültür özelliği gösteren önermelerin ve çatıĢma faktörünün üzerinde olumsuz algılamalar içerdiği göz önüne alınınca, paylaĢılan değerlerin olumsuz nitelikte oluĢu manidardır. BirleĢik bir örgüt kültürü oluĢturulamadığı eğitim kurumlarında olumlu değerlerin az olduğu bulgusu belki de eğitimde yaĢanan sorunların bugüne kadar çözülemediği gerçeğini daha iyi yansıtmaktadır.

Ġpek (1999), “Resmi Liseler Ġle Özel Liselerde Örgütsel Kültür Öğretmen Öğrenci ĠliĢkisi” konulu bir çalıĢma yapmıĢtır. AraĢtırmada liselerdeki öğretmen öğrenci iliĢkilerinin konum ve okul türü değiĢkenlerine göre karĢılaĢtırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıĢtır. Okulların sahip oldukları örgütsel kültür dört boyutta (güç, rol, baĢarı ve destek kültürü); bu okullardaki öğretmen-öğrenci iliĢkileri ise üç boyutta (otoriter, demokratik ve baĢıboĢ iliĢki) tanımlanmaya çalıĢılmıĢtır. AraĢtırmanın temel sonuçları Ģunlardır:

1. Resmi liselerdeki örgütsel kültür boyutu sıralaması güç kültürü, rol kültürü, baĢarı kültürü ve destek kültürü Ģeklinde olurken, özel liselerde bu sıralama baĢarı kültürü, güç kültürü, destek kültürü ve rol kültürü Ģeklinde gerçekleĢmiĢtir. Öğretmen- öğrenci iliĢkisi boyutlarına iliĢkin sıralamalar, her iki okul türünde de, demokratik, otoriter ve baĢıboĢ iliĢki Ģeklinde olmuĢtur.

2. Örgütsel kültür ile öğretmen-öğrenci iliĢkisi boyutlarında resmi liseler ile özel liseler arasında anlamlı farklılıklar vardır. Özel liselerin tüm örgütsel kültür boyutuna iliĢkin algıları, resmi liselere göre daha üst düzeyde gerçekleĢmiĢtir.

3. Hem resmi, hem de özel liselerde öğretmen-öğrenci iliĢkisi boyutları ile en yüksek düzeyde korelasyon gösteren ilk iki örgütsel kültür boyutu destek kültürü ile baĢarı kültürü boyutlarıdır. Bu boyutlar, her iki okul türünde de, demokratik iliĢki boyutu ile pozitif, otoriter ve baĢıboĢ iliĢki boyutları ile de negatif yönde iliĢkilidir.

Terzi (1999) tarafından yapılan “Özel ve Devlet Liselerinde Örgüt Kültürü” adlı araĢtırmada elde edilen sonuçlar Ģunlardır. Devlet liselerinde baĢat örgütsel kültür boyutları sırasıyla; güç, geleneksel, kaçınma ve kendini gerçekleĢtirmeyi destekleyici kültürdür. BaĢarı, insancıl-yardımcı, yakın iliĢki kültürü düĢük düzeydeki kültürler iken; okulların kültürel yönelimi ağırlıklı olarak pasif savunmacı yoğun kültürdür. Özel liselerde en baĢat örgütsel kültür sırasıyla; güç, baĢarı, onay, geleneksel, bağımlı ve yakın iliĢki kültürüdür. Kültürel yönelim ağırlıklı olarak olumlu kültürdür. Kaçınma ve muhalefet kültürü devlet liselerinden yana; insancıl-yardımcı, yakın iliski, onay, bağımlı, güç, mükemmeliyetçilik, baĢarı ve kendini gerçekleĢtirmeyi destekleyici kültür özel liselerden yana farklılaĢmaktadır.

Erdem ve ĠĢbaĢı (2001), “Eğitim Kurumlarında Örgüt Kültürü ve Öğrenci Alt Kültürünü Algılamaları” baĢlığında bir araĢtırma yapmıĢlardır. AraĢtırma için hazırlanmıĢ anketin ifadeleri, örgütsel yapı-iĢleyiĢ, güç mesafesi, iletiĢim-iliĢkiler, semboller, aidiyet gibi temel örgüt kültürü değiĢkenlerine (boyutlarına) yöneliktir. AraĢtırma sonuçları Ģu Ģekilde gerçekleĢmiĢtir: Fakültenin fiziki mekanları, törenleri, öğretim üyelerinin insancıl yaklaĢımı ve iletiĢime açık olmaları, araĢtırma görevlilerinin ilgisi en olumlu algılamaları anlatan ifadelerdir. Diğer yandan, bölümler arası uyumun olmadığı, diğer bölümlerin iĢleyiĢinin bilinmediği, derslerin veriliĢ Ģeklinin beceri ve düĢünceyi geliĢtirme özelliğinin olmadığı yönündeki ifadeler, en güçlü olumsuz algılamaları yansıtmaktadır.

Türkiye‟de bulunan üniversitelerde görev yapan akademik personelin, üniversitedeki örgütsel uygulamalara iliĢkin algılarına göre, bu üniversitelerde nasıl ve ne düzeyde bir örgüt kültürünün var olduğunu belirlemeye yönelik olarak Bakan, BüyükbeĢe ve Bedestenci kapsamlı bir araĢtırma yapmıĢlardır. Genel olarak araĢtırma sonuçlarına bakıldığında (Bedestenci vd., 2002: 225):

1. Cinsiyet değiĢkeni ile amaç birliği, rekabet ve diğer maddi kültür öğeleri arasında;

2. YaĢ değiĢkeni ile yöneticilerin çalıĢanları yönlendirmesi, yönetimin baĢarısı, yönetimin iĢbirliği, fakültedeki iĢbirliği, iletiĢim, çalıĢma ortamı, kararlara katılım, amaç birliği, örgüte bağlılık, rekabet, vizyon ve takım çalıĢması boyutları arasında;

3. Kadro ünvanı ile yöneticilerin çalıĢanları yönlendirmesi, yönetimin baĢarısı, yönetimin iĢbirliği, iletiĢim, denetim, çalıĢma ortamı, kararlara katılım, amaç birliği, bağlılık, prosedür, rekabet, çevre, vizyon, takım çalıĢması ve diğer maddi kültür öğeleri boyutu arasında;

4. Ġdari görevi olmakla yöneticilerin çalıĢanları yönlendirmesi, yönetimin baĢarısı, yönetimin iĢbirliği, fakültedeki iĢbirliği, iletiĢim, ödüllendirme, değiĢime uyum, çalıĢma ortamı, kararlara katılım, güven, amaç birliği, örgüte bağlılık, vizyon, takım çalıĢması ve diğer maddi kültür öğeleri boyutları arasında,

5. ÇalıĢma süreleri ile de yöneticilerin çalıĢanları yönlendirmesi, yönetimin baĢarısı, yönetimin iĢbirliği, fakültedeki iĢbirliği, iletiĢim, ödüllendirme, çalıĢma ortamı, kararlara katılım, güven, örgüte bağlılık, rekabet, vizyon, takım çalıĢması ve diğer maddi kültür öğeleri boyutları arasında anlamlı bir iliĢki olduğu ortaya çıkmıĢtır.

Terzi (2005), “Ġlköğretim Okullarında Örgüt Kültürü” isimli çalıĢmasında, ilköğretim okullarının kültürel yapısını belirlemeye çalıĢmıĢtır. AraĢtırma kapsamına Giresun ili merkezinde bulunan 8 ilköğretim okulunda çalıĢan öğretmenler dahil edilmiĢtir. AraĢtırma sonucunda ilköğretim okullarında en baĢat kültürel boyut görev kültürü çıkmıĢtır. Görev kültürünü sırasıyla baĢarı, bürokratik kültür ve destek kültürü takip etmektedir. Dört kültürel boyut arasında bürokratik kültür hariç olumlu iliĢki vardır. AraĢtırma bulguları, ilköğretim okullarında “iĢ”in “bireyden” önce geldiği Ģeklinde yorumlanabilir.

ġimĢek (2005), EskiĢehir Merkez ilçesinde yer alan orta öğretim kurumlarındaki öğretmenlerin, öğretmen görüĢlerine göre okul müdürlerinin iletiĢim becerileri ile okul kültürü arasında iliĢki olup olmadığını araĢtırmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin görüĢlerine göre; araĢtırma kapsamındaki okullardan % 6‟sının vasat kültüre, % 75‟ inin güçlü fakat geliĢtirilmesi gereken kültüre, % 19‟unun ise üst düzeyde güçlü kültüre sahip olduğu belirlenmiĢtir. Okul müdürlerinin iletiĢim becerilerine yönelik olarak ise; araĢtırma kapsamındaki okul müdürlerinden % 25‟inin üst düzeyde etkili iletiĢim becerilerine, % 75‟inin ise etkili fakat geliĢtirilmesi gereken iletiĢim becerilerine sahip olduğu belirlenmiĢtir. AraĢtırma kapsamındaki okullarda; öğretmenlerin okul müdürlerinin iletiĢim becerileri ile okul kültürüne yönelik görüĢlerinin birlikte değistiği anlaĢılmakta, bu bulgu, okul müdürlerinin iletiĢim becerileri ile okul kültürü arasında bir iliĢki olduğunu göstermistir. Fakat iliĢkinin ne yönde ve ne büyüklükte olduğu araĢtırma kapsamınca belli değildir.

Arslan, Kuru ve Satıcı (2006) tarafından yapılan “Ġlköğretim ve Ortaöğretim Okullarındaki Örgüt Kültürünün KarĢılaĢtırılması” adlı araĢtırmada Ģu bulgular elde edilmiĢtir: Ġlköğretim Okullarında; kıdemlerine göre, öğretmenlerin örgütsel kültürü örgüte bağlılık-örgütle özdeĢleĢme alt boyutunda yapılan uygulamalara katılma dereceleri arasında önemli farklılık görülürken; diğer demografik değiĢkenlerine göre önemli bir farklılık bulunmamaktadır. Ortaöğretim okullarında ise; öğretmenlerin

örgütsel kültürün örgüte bağlılık-örgütle özdeĢleĢme alt boyutunda yapılan uygulamalara katılma dereceleri arasında demografik değiĢkenlerine göre önemli bir farklılık görülmemektedir. Ġlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin, örgütsel kültürün ödül sistemi alt boyutunda yapılan uygulamalara katılma dereceleri arasında; demografik değiĢkenlerine göre önemli bir farklılık görülmemektedir.

Narsap (2006), “Genel ve Mesleki Liselerde Örgüt Kültürü” çalıĢmasında, genel ve mesleki liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgüt kültürü ile ilgili görüĢlerini tespit etmeye çalıĢmıĢtır. Okullarda var olan örgüt kültürünü belirleyebilmek için, ġiĢman tarafından geliĢtirilmiĢ olan anketle, 1. Bölümde; araĢtırmaya katılanların, insan iliĢkileri, çevre, iĢ, insan, okul ve eğitime yönelik görüĢlerini yansıtacak önermelerle bu konudaki temel inançları tespit edilmeye çalıĢılmıĢ, 2. Bölümde ise öğretmenlerin okuldaki bir takım uygulama ve durumlara iliĢkin cümlelere cevap vermesi istenerek, okulda bu konuda var olan durum tespit edilmeye çalıĢılmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarına göre;

1. Öğretmenlerin aldıkları hizmet içi eğitim sayısı arttıkça, okula ve temel inançlara iliĢkin önermelerde daha isabetli değerlendirmeler yapabildikleri, genel ve mesleki liseler arasında çevre, iĢ, insan, insan iliĢkilerine, okula ve eğitime iliĢkin temel inançlar ve okuldaki durum ve uygulamalara iliĢkin çok temel farklılığın olmadığı görülmüĢtür.

2. Okula yeni katılan öğretmenlerin, uzun süredir aynı okulda görev yapan öğretmenlere göre, okulda gerçekleĢen durumlara iliĢkin algılarının daha düĢük olduğu, uzun süredir aynı okulda olan öğretmenlerin, okula yeni gelen öğretmenlere göre okulda gerçekleĢen durum ve uygulamaları daha yüksek algılama ve değerlendirme eğiliminde oldukları saptanmıĢtır.

3. Meslek liselerinde diğer okul türlerine göre yönetimin, öğretmenleri mesleki konularda daha çok desteklediği, öğretmenlerin daha çok ödüllendirildiği, çatıĢmaların karĢılıklı anlayıĢ içerisinde çözümlendiği, genel liselerde görev yapan öğretmenlerin görüĢ ve düĢüncelerini yönetime karĢı daha rahat dile getirebildikleri anlaĢılmıĢtır (Narsap, 2006).

Esinbay (2008) “Ġlkögretim Okullarında Örgüt Kültürü (Balıkesir Ġli Örneği)” adlı araĢtırmasında Balıkesir Ġlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin çalıĢtıkları kurumun örgüt kültürünü nasıl algıladıkları yapılan anket çalıĢmasıyla belirlenmeye çalıĢılmıstır. AraĢtırma 2006-2007 eğitim-öğretim yılında Balıkesir ili Milli Egitim Müdürlüğü‟ne bağlı il merkezindeki 33 ilköğretim okulunda görev yapan 47 yönetici, 805 öğretmen üzerinde gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırma sonucunda; ilköğretim okullarında yönetici ve öğretmen görüĢleri doğrultusunda en baĢat kültürel boyut görev kültürü çıkmıĢtır. Yönetici görüĢlerine göre; görev kültüründen sonra sırasıyla, baĢarı kültürü, destek kültürü ve bürokratik kültür gelmektedir. Öğretmen görüĢlerine göre ise; görev kültüründen sonra sırasıyla, destek kültürü, baĢarı kültürü ve bürokratik kültür gelmektedir.

Aslan (2008) “Liselerde Örgüt Kültürü” adlı araĢtırmasında Ģu sonuçlara ulaĢmıĢtır. Öğretmenlerin okul kültürünü olumlu algıladıkları, alt boyutlar bazında sıralamanın “bütünleĢme ve aidiyet”,“iĢbirliği, destek ve güven”, “okul-çevre iliĢkisi” ve “demokratik yönetim ve katılım” Ģeklinde olduğu, branĢları bakımından yalnızca “iĢbirliği, destek ve güven” boyutuna iliskin algıları arasında önemli farklılık bulunduğu, Fen-Matematik branĢlarındaki öğretmenlerin bu boyutu, Meslek dersleri ve Güzel Sanatlar-Spor öğretmenlerinden önemli düzeyde daha olumlu algıladıkları, görev yaptıkları okulun yasına göre, öğretmenlerin “bütünleĢme ve aidiyet” ve “okul- çevre iliĢkisi” boyutlarında algıları arasında önemli bir farklılık bulunmadığı, ancak, öğretmenlerin “Okul Kültürünün” geneline, “demokratik yönetim ve katılım” ve iĢ birliği, destek ve güven” boyutlarına iliĢkin algıları, onların görev yaptıkları okulun yaĢına göre önemli farklılık gösterdiği sonuçlarına ulaĢmıĢtır.

Korkut (2008), „‟Ġlköğretim Okullarındaki Yönetici ve Öğretmenlerin Örgüt Kültürünü Algılama Düzeyleri‟‟ adlı araĢtırmasında Ġstanbul ili Büyükçekmece ilçesinde görevli 30 yönetici ve 331 öğretmen araĢtırmanın örneklemini oluĢturmuĢtur. Bu öğretmen ve yöneticilerden ölçek yöntemi ile bilgiler toplanmıĢ ve SPSS 13 programı yardımı ile değerlendirilmiĢtir. Elde edilen bulgular sonucunda öğretmen ve yöneticilerin kurumlarındaki kültüre iliĢkin algıları ile ilgili sonuçlarda katılımcıların kurum kültürünün yerleĢmesine yönelik “çoğunlukla” katıldıkları belirlenmiĢtir. AraĢtırmada, kurum kültürünü algılama düzeyleri yöneticilerin öğretmenlere göre daha yüksek çıkmıĢtır.

KoĢar (2008), “Ġlköğretim Okulu Yöneticilerinin Yönetimde Gücü Kullanma Stilleri ile Örgüt Kültürü Arasındaki ĠliĢki” adlı araĢtırmasında ilköğretim okulu yöneticilerinin okul yönetiminde kullandıkları güç tiplerinin, okuldaki örgüt kültürüne olan etkilerini belirlemeye çalıĢmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarına göre; okul yöneticilerinin, kullandıkları kiĢilik gücü ile ödül gücü arasında yüksek düzeyde iliĢki olduğu; kullanılan kiĢilik, ödül, yasal ve zorlayıcı gücün; örgüt kültürünün baĢarı kültürüne odaklılığı yüksek düzeyde ve anlamlı; örgüt kültürünün bürokratik kültüre odaklılığı orta düzeyde ve anlamlı; örgüt kültürünün görev kültürüne odaklılığı yüksek düzeyde ve anlamlı; örgüt kültürünün destek kültürüne odaklılığının orta düzeyde ve anlamlı iliĢkide olduğu bulunmuĢtur.

Yüksel (2009), “Ortaöğretim Kurumlarında Örgüt Kültürü ile Örgütsel Güven Arasındaki ĠliĢki‟‟ adlı bir araĢtırma yapmıĢtır. Örgüt kültürü ve örgütsel güven arasındaki iliĢkinin belirlenmesine yönelik olarak yapılan bu araĢtırmada, örgüt kültürü ile örgütsel güven arasındaki iliĢkiyi ortaya çıkarmak hedeflenmiĢtir. Arastırmadan elde edilen analizler sonucunda; araĢtırmaya katılan öğretmenlerin, örgütsel kültür ve alt boyutların algılama düzeyleri ile örgütsel güven ve alt boyutlarını algılama düzeyleri arasındaki iliĢkiyi belirlemek üzere yapılan korelasyon analizi sonucu, her iki ölçegin ve alt boyutlarının tümü arasında 0,001 anlam düzeyinde pozitif yönde bir iliĢki olduğu bulunmuĢtur.

Pulat (2010), “Denizli Ġlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgüt Kültürü ve Önemine ĠliĢkin Algıları‟‟ Bu araĢtırmanın amacı, Denizli ili merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin, ilköğretim okullarının örgütsel kültürüne ve bu örgüt kültürünün önemine iliĢkin algılarını belirlemektir. AraĢtırmanın örneklemini 2009-2010 eğitim-öğretim yılında Denizli ili merkezindeki resmi ilköğretim kurumlarında görev yapan 318 öğretmen oluĢturmaktadır. Öğretmenlere, okul kültürünü ve bu kültürün önemine iliĢkin algılarını ölçmek amacıyla 37 maddeden oluĢan “Örgütsel Kültür Ölçeği” uygulanmıĢtır. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, t-testi ve tek yönlü varyans analizi gibi tekniklerden yararlanılmıĢtır. Elde edilen bulgulara göre, aĢağıdaki sonuçlara ulaĢılmıĢtır:

1. Denizli ili merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgüt kültürüne iliĢkin algıları “nötr” düzeydedir.

2. Denizli ilindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalıĢtıkları okulun kültürüne iliĢkin algıları arasında cinsiyet, çalıĢma yılı ve branĢ değiĢkenlerine göre anlamlı fark bulunamamıĢtır. Bunun yanında, eğitim durumu ve bulunulan okuldaki görev süresi değiĢkenine göre de anlamlı fark bulunmuĢtur.

3. Denizli ilindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenler, çalıĢtıkları okulun kültürünü en yüksek baĢarı, daha sonra sırasıyla rol, destek ve en az da güç boyutunda algılamaktadırlar.

4. Denizli ilindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul kültürünün örgüt etkililiği açısından önemine iliĢkin algı puanları “düĢük” düzeydedir. Öğretmenlerin örgüt kültürünün boyutlarının okul etkililiği açısından önemine iliĢkin algılarında en önemli olarak “rol” boyutunu, daha sonra sırasıyla “baĢarı” boyutu, “destek” boyutu ve en az olarak da “güç” boyutunu algılamaktadırlar.

Oğulluk (2010), “Ortaöğretim Kurumlarında Örgüt Kültürü „‟adlı araĢtırmasında Ģu sonuçlara ulaĢmıĢtır; (1) yöneticiler öğretmenlere göre daha yüksek örgüt kültürü algısına sahiptir, (2) öğretmenler örgüt kültürünü oluĢturan bir takım uygulama ve durumların okullarında orta düzeyde gerçekleĢtiğini düĢünürken yöneticiler yüksek düzeyde gerçekleĢtiği düĢüncesine sahiptirler, (3) yönetici ve öğretmenlerin örgüt kültürü algıları unvan, cinsiyet, okul türü, eğitim durumu ve alınan hizmetiçi eğitim sayısı değiĢkenleri açısından önemli farklılık gösterirken; yaĢ, branĢ, kıdem ve bulundukları okuldaki çalıĢma süresine göre farklılık göstermemektedir, (4) kadın yöneticilerin erkeklere göre, güzel sanatlarda görev yapanların diğer okul türlerinde görev yapanlara göre, yüksekokul ve yüksek lisans mezunlarının lisans mezunlarına göre, 11 ve daha fazla hizmetiçi eğitim alanların daha az alanlara göre daha yüksek örgüt kültürü algısına sahip oldukları bulunmuĢtur.

GümüĢ (2011), “Ġlköğretim Okullarında ÇalıĢan Öğretmenlerin Yönetime Katılma Düzeyleri Ġle Örgüt Kültürü ĠliĢkisinin Ġncelenmesi‟‟ Bu araĢtırma Ġlkögretim okullarında görev yapan öğretmenlerin yönetime katılma düzeyleri ile algıladıkları

örgütsel kültür arasında iliĢkileri incelemek amacıyla yapılmıstır. Amaç doğrultusunda hazırlanan anket; Ġstanbul ili Maltepe ilçesindeki ilköğretim okullarında görev yapan 387 öğretmene uygulanmıĢtır. AraĢtırma sonucunda; öğretmenlerin bekledikleri yönetime katılma düzeylerinin algıladıklarından yüksek olduğu, öğretmenlerin okullarına iliĢkin en fazla destek kültürü en düĢük güç kültürü algısına sahip oldukları sonucuna ulaĢılmıstır. Ayrıca; öğretmenlerin bekledikleri yönetime katılma düzeyleri ile örgüt kültürü algıları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir iliĢkinin olmadığı, algıladıkları yönetime katılma düzeyleri ile algıladıkları örgüt kültürü arasında ise anlamlı iliĢkilerin olduğu sonucu ortaya konulmuĢtur. Öğretmenlerin örgüt kültürü algılamaları yükseldikçe yönetime katılma düzeyleri de artmaktadır.

2.4.1.2. Yurt DıĢında Yapılan AraĢtırmalar

Rosenbaum (1988) , Akademik baĢarıları yönünden farklı iki okulda yapılan araĢtırmada örgüt kültürü, iki okulda paylaĢılan değerler, inançlar, kahramanlar, okul hakkında anlatılan hikâyeler, yöneticiler tarafından kullanılan sembolik liderlik ve okul etkinliklerini etkileyen kültürel normlar olarak ele alınmıĢ ve çözümlenmiĢtir. AraĢtırma sonunda iki okulun farklı kültürlere sahip oldugu; akademik baĢarı düzeyi yüksek olan okulun kültürü, program oluĢturma, öğrenci ve öğretmenlerin gereksinimlerinin karĢılanması, destekleyici ögretme-ögrenme çevresinin düzenlenmesi, baĢarı düzeyi düsük okul kültürünün genel olarak; mevcut okul kurallarını koruma, öğretim programında standartlık, öz korunum, üzerinde yoğunlaĢtığı saptanmıĢtır (Narsap, 2006).

Estill (1991), 21 California devlet okulunda çalıĢan personelin moral, preformans ve kültürel normları arasındaki iliĢkiyi araĢtırmıĢtır. AraĢtırmanın temel amacı, okulun kültürel normlarıyla, çalıĢma grubunun verimliliği ve morali arasında bir iliĢkinin olup olmadığını belirlemektir. Personelin vermiĢ oldukları cevapların ortalama değerlerine göre gruplar, yüksek ve düĢük moral ve performans gruplarına ayrılmıĢtır. AraĢtırma sonuçlarına göre, görevde yenilik ve sosyal iliĢki normlarıyla yüksek performansa sahip olan gruplar arasında yakın bir iliĢki saptanmıĢtır. ĠĢbirliği normlarının, performans yönünden ayrılan gruplar hariç, bütün grupların moral ve performans düzeyini artırdığı belirlenmiĢtir. Sosyal iliĢki normlarının ise, moral

yönünden ayrılan gruplar hariç, diğer bütün grupların performans ve moral düzeyini artırdığı görülmüĢtür (Çelik, 2009: 150).

Shaw (1991), akademik baĢarıları yönünden farklı üç ortaokulda, örgütsel kültür öğeleri ile yöneticilerin liderlik davranıĢları arasındaki iliĢkileri belirlemeye yönelik olarak yapılan araĢtırma sonuçlarına göre, baĢarı düzeyi düĢük okulda yöneticilerin liderlik davranıĢları daha çok, geleneksel öğretim programının sürdürülmesi, öz korunum (self-preservation) ve geleneksel öğretim yöntemleri üzerinde odaklaĢmakta iken; baĢarılı okulların kültürünün, öğrenci ve öğretmenlerin bireysel gereksinimlerinin karĢılanması, destekleyici öğretme ve öğrenme çevresinin düzenlenmesi, karĢılıklı dostluk, sevgi ve güvenin yaratılması, sürdürülmesi, baĢarı için ne gerekiyorsa onun yapılması üzerinde yoğunlaĢtığı saptanmıĢtır (Shaw, 1991).

Deblois ve Corriveau (1994) yılında yaptıkları bir araĢtırmayla okul kültürü ile ögrenci baĢarısı arasında bir iliĢki olup olmadığını incelediler. AraĢtırma için üç lise seçildi, sonuçlara göre okul kültürünün güçlü olarak bulunduğu ortamlarda baĢarısızlık ve okul bırakma gibi durumlara daha az rastlandığı görüldü (Narsap, 2006).

MacMillan (1996), okulların çalıĢma koĢullarının öğretmenlerin iĢ tatminine etkisi üzerine bir araĢtırma yapmıĢtır. Bu araĢtırmaya göre, iĢ tatminin öğretime etkisi