Yıllık Hedefler Oluşturulurken İlgili Bölümlerin Düşüncelerinin Hedeflerin

Görüşme formunda yer alan beşinci soru hedeflerin belirlenmesinde katılımın sağlanıp sağlanmamasına yönelik sorgulamayla ilgilidir. Burada üst, orta ve alt seviye yöneticilerin ve çalışanların hedeflerin belirlenmesi sürecine katılım düzeyleri ve top atıp tutma kavramı literatür taramasında çıkan temalardır. THY organizasyon şemasına göre Genel Müdürün ve genel müdür yardımcılarının üst seviye yöneticiler, başkanların ve başkan yardımcılarının orta seviye yöneticiler ve müdürlerin ve şeflerin alt seviye yöneticiler ya da uygulama takımları olduğu görülmektedir.

THY’de hedeflerin belirlenmesi süreci ile ilgili “O1” kodlu katılımcı şunları söylemiştir; “Daha önce dediğim gibi Ekim ayında biz taslak hedefler listesini oluşturuyoruz. Bu taslak hedefleri oluştururken, atıyorum, 20 tane genel hedef olduğunu söyledik. 10 tanesi zaten değişmez parametrelere yönelik hedefledir: yolcu sayısı, gelir gibi... Diğer 10 tanesi ise o yılda önem verilmesi gereken konulara yönelik hedeflerdir. Şimdi üst hedeflerden başlarsak; genel müdürlük hedeflerini Ekim ayında biz x, y rakamları belirlemeden genel müdüre sunarız. Genel Müdür bunu irdeledikten sonra hedefleri kendine bağlı başkanlarla ve genel müdür yardımcıları ile istişare eder. Bunun sonucunda, biz tabii sorumlu başkanları

128

belirleriz, hedefler belirginleşmeye başlar. Biz başkanların değerlendirmelerini aldıktan sonra yine Genel Müdüre göndeririz. Genel Müdür bir toplantı yapar başkanlarla, üç toplantıdan sonra, tabii başkanlarda kendi müdürlerine soruyorlardır bunları, genel müdürlük hedefleri belirlenir. Bundan sonra aşağı kırılımı aşamasında başkan ve müdür kendi hedeflerini kendisi koyuyor. Aşağıdan yukarıya çıkarken psikolojik olarak ilgili birim temsilcisi hedefini düşük göstermek istiyor. 2 birim zıplama kabiliyeti varken bir birim yazıyor. Mesela, üstten aşağı doğru inerken de, alt birimin gücünü bilmediğinden, 5 birim zıplamasını istiyor, alt birimin 2 birim zıplama kabiliyeti varken. Biz burada moderatör görevi görmekteyiz. Eğer alt biriminin hedefi düşük tuttuğunu fark edersek Genel Müdür’e bildiriyoruz bunu ve Genel Müdür de bu birimle toplantı yaparak son kararı veriyor, tamamen uzlaşarak. Genel Müdürümüz hedeflerle yönetime çok önem veriyor ve yönetim tarzı da bu. Herkesin hedefini kendisinin belirlenmesini de destekliyor. Ama Genel Müdür bu aşamadan sonra hedeflerin takibi konusunda çok sıkıdır. Kısaca, hedeflerin oluşturulması aşamasında bu 20 ana hedefle ilgili alt birimlerin düşüncelerini alıyoruz ve hedefler hakkında bilinçlenmesini sağlıyoruz. Hedefler alt birimlerle üst yönetim arasında üç, dört kez giderek karar veriliyor. Bu şekilde de ilerliyoruz.” THY’de hedefler tablo 13’te gösterildiği gibi üçe ayrılmaktadır. Genel hedefler veya genel müdürlük hedefleri, başkanlık hedefleri ve müdürlük hedefleri. Katılımcı görüşlerine göre yönetim seviyelerinin hedeflerin belirlenmesine etkisi aşağıdaki gibidir;

 Üst yönetim; Planlama bölümünden üç katılımcı “(P1, P2, P3)” ve yönetim sistemi bölümünden tek katılımcı “(P4)” ve operasyon bölümünden katılımcıların üçü “(O1, O3, O4)”, toplam yedi katılımcı, üst yönetimin THY’nin genel hedeflerini belirlediğini söylemişlerdir. Bu ana hedef belirleme sürecinin orta seviye yöneticilerle, başkanlarla, istişare edilerek yürütüldüğünü planlama bölümü katılımcıları “(P1, P2, P3)”, kalite yönetim sisteminde görüşülen katılımcı (P4) ve iki operasyon bölümü katılımcısı “(O1, O4)” olmak üzere toplam altı katılımcı tarafından bildirilmiştir.

 Orta seviye yöneticiler: Orta seviye yöneticilerin müdürlerle istişare ederek THY’nin genel hedeflerinin belirlenmesinde ve başkanlık hedefleri ile müdürlük hedeflerinin belirlenmesinde sürece dahil olduğu katılımcıların sekizi “(O1, O2, O3, O4, P1, P2, P3, P4)” tarafından bildirilmiştir. Başkan hem genel hedefleri belirlerken hem de başkanlık hedefini belirlerken, uygulamayı yapan müdürler olduğundan, müdürlerle istişare etmektedir.

129

 Alt seviye yöneticiler: Katılımcıların hepsi “(O1, O2, O3, O4, P1, P2, P3, P4)” alt seviye yöneticilerin, genel müdürlük ve başkanlık hedeflerinin alt hedefleri olan müdürlük hedeflerini belirlediğini söylemişleridir. Müdürlük hedeflerinin üst hedeflerle (genel hedefler ve başkanlık hedefleri) ile uyumlu olması gerekliliği operasyon bölümünden katılımcılar “(O1, O2, O3, O4)” tarafından söylenmiştir.

 Top atıp tutma: Bir HK uygulaması olan top atıp tutma sürecinde, taslak hedefler üst yönetimden başlayarak önce orta seviye yöneticilere ve sonrasında uygulama takımlarına (alt seviye yöneticilere) devredilir. Bu üç grup arasında hedefler kesin mutabakatla belirlenene kadar gidip gelmektedir. Yıllık planda “hedef, ölçüt ve gözden geçirme” süreçlerini mutabakat sonucu belirlemek için uygulanan bu tekniğe “top atıp tutma” adı verilmektedir. Katılımcılardan altısı “(O2, O3, P1, P2, P3, P4)” hedef belirlenene kadar (başkanlık ve müdürlük hedefleri) taslak planın üst yönetimle alt seviye yöneticiler arasında birkaç kez gidip geldiğini söylemiştir. Operasyon bölümünden iki katılımcı herhangi bir fikir beyan etmemişlerdir. Bu sırada top atıp tutma sürecinde moderatör görevinin THY’de yatırım ilişkileri başkanlığı tarafından yapıldığı planlama bölümü katılımcıları “(P1, P2, P3)” ve yönetim sisteminden katılımcı “(P4)” tarafından bildirilmiştir. Planlama bölümünden katılımcılar “(P1, P2, P3)” taslak hedeflerin kendileri tarafından ölçü belirtilmeden ortaya çıkarıldığını ve bunların stratejik hedeflerle uyumlu olduğunu bildirmişlerdir. Aşağıdaki tablo THY’de entegre operasyon başkanlığının 2016 yılına ait bazı hedeflerini göstermektedir.

130

Tablo-11 Entegre Operasyon Kontrol Başkanlığı Hedefler örneği.192

192 _{THY Resmi İnternet Adresi, THY Başkanlık Hedefi Örneği,}

https://info.thy.com/Genel/Baskanliklarimiz/UMKGB/Document%20Library/Forms/Dok umant asyon, (Erişim tarihi: 08.10.2017)

131

Yukarıdaki katılımcı görüşleri THY’de yıllık hedef belirleme sürecinin yüksek bir katılım sağlanarak yürütüldüğünü ortaya çıkarmıştır. Hem üst yönetimin hem orta düzey yöneticilerin hem de alt düzey yöneticilerin planlama sürecine etkin olarak katıldığı ortaya çıkmaktadır. Hedeflerin ana hedefler, başkanlık hedefleri ve müdürlük hedefleri olmak üzere üçe ayrıldığı ve ana hedeflerin üst yönetim ve orta düzey yöneticiler tarafında istişare ile belirlendiği katılımcı görüşünden ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, ana hedeflerin alt hedefleri olarak belirtilen başkanlık ve müdürlük hedeflerinin orta ve alt düzey yöneticiler tarafından moderatör olan yatırım ilişkileri başkanlığı gözetiminde Hoshin Kanri metodunda yer alan top atıp tutma yöntemi kullanılarak belirlendiği sonucu yine bu görüşmede ortaya çıkmıştır. Ayrıca, bu süreçte Genel Müdür adına bir moderatör görevlendirildiği ve bu moderatörün (THY yatırım ilişkileri başkanlığı) stratejik plana uygun olarak taslak ana hedefleri belirlediği sonucuna ulaşılmıştır.

3.4.6. Yıllık Hedeflerin Yıl İçeresinde Belirli Periyodlarda Kontrolü ile