Verilerin Toplanması

Verilerin derlenmesinde kullanılan kodlama cetveli, bakanlıkların sosyal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımlara içerik analizi yapılmadan önce oluşturulmuştur. Bu cetvel oluşturulmadan önce, kamu yönetimi alanında yapılan, içerik analizi yöntemi uygulanan ve ulaşılabilen çalışmalar (Aydın, 2018; Ayten, 2016; DePaula vd., 2018; Gökçe, 2018; Gümüş, 2018; Idris, 2018; Jukić ve Merlak, 2017; Karagöz, 2016; Khan vd., 2014; Lu vd., 2015; Memiş, 2015; Mossberger vd., 2013; Oğuzcan, 2016; Sipahi, 2017; Şenyurt, 2016; Tarhan, 2012; Thackeray vd., 2012; Waters ve Jamal, 2011; Waters ve Williams, 2011:353; Yi vd., 2013; Yıldırım, 2014b; Yılmaz, 2015) incelenmiştir.

Çalışmada ağırlıklı olarak Tarhan (2012:89-96)’ın yerel yönetimler özelinde yaptığı çalışmadaki kodlama cetvelinden yararlanılmış; Waters ve Williams (2011:357-358), Thackeray vd. (2012:2-3), Yılmaz (2015:170-189), Gökçe (2018:70-108) ve Tufan Yeniçıktı (2016:103-111)’nın çalışmalarından faydalanarak da kodlama cetveline birtakım eklemeler yapılmıştır. Sosyal medya hesapları (Twitter, Facebook, Instagram, YouTube) için hazırlanan kodlama cetvellerinin başlıkları ve içerikleri şunlardan oluşmaktadır:

Hesapların Genel Yapısı: Oluşturulan kodlama cetvelinin bu başlığında, araştırmaya konu sosyal medya araçlarına sahip bakanlıkların hesapları incelenmiştir. Bakanlıkların resmi Twitter hesaplarının genel yapısında, paylaşılan tweetlerin toplam sayısı, aylık ortalama paylaşılan tweetlerin sayısı, takip edilenler ve takipçiler, beğeniler, kurumsal logo, internet sayfasına ilişkin bilgi, diğer sosyal medya hesaplarına bağlantı ve hesabın oluşturulma tarihine dair istatistiki bilgiler elde edilmiştir.

Bakanlıkların resmi Facebook hesaplarının genel yapısında, gönderilerin toplam sayısı, aylık ortalama paylaşılan gönderilerin sayısı, beğenenler, takipçiler, kurumsal logo, internet sayfasına ilişkin bilgi, telefon, diğer sosyal medya hesaplarına bağlantı ve hesabın oluşturulma tarihine dair istatistiki bilgiler elde edilmiştir.

Bakanlıkların resmi Instagram hesaplarının genel yapısında, gönderilerin toplam sayısı, aylık ortalama paylaşılan gönderilerin sayısı, takip edilenler, takipçiler, telefon, kurumsal logo, internet sayfasına ilişkin bilgi, diğer sosyal medya hesaplarına bağlantı ve hesabın oluşturulma tarihine dair istatistiki bilgiler elde edilmiştir.

Bakanlıkların resmi YouTube hesaplarının genel yapısında, paylaşılan videoların toplam sayısı, aylık ortalama paylaşılan videoların sayısı, abone sayısı, toplam izlenme sayısı, kurumsal logo, internet sayfasına ilişkin bilgi, diğer sosyal medya hesaplarına bağlantı ve hesabın oluşturulma tarihine dair istatistiki bilgiler elde edilmiştir.

Mesajların Zamana Göre Dağılımı: Hazırlanan kodlama cetvelinde, Ağustos, Eylül, Ekim aylarında paylaşılan mesajların değerlendirilmesinde mesai saatleri 8.30-12.30/13.30-17.30, bu saatler dışındakiler ve araştırma dönemine denk gelen dini/resmi bayram günleri de (18-26 Ağustos Kurban Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı tarihleri) mesai saatleri dışı olarak belirlenmiş; paylaşım sayıları buna göre değerlendirilmiştir.

Mesajların Günlere Göre Dağılımı: Bu başlıkta ise, yukarıda belirtilen aylardaki hafta içi ve hafta sonu yapılan paylaşımlardaki mesaj sayıları değerlendirilmiştir.

Mesajların Konulara Göre Dağılımı: Çalışmanın temelini oluşturan içeriğe dönük incelemeler, bu başlıktaki kodlama cetveline göre gerçekleştirilmiştir. Bu kodlama cetveli içerisinde, mesajın içeriğinin ne(ler) olduğunu belirlemek ve buna açıklık getirme adına 14 ölçüt oluşturulmuştur (Tablo 5, Tablo 11, Tablo 17 ve Tablo 23). Bunlar şu şekilde açıklanabilir (Alfabetik olarak sıralanmıştır):

• Bilgilendirme: Genelde bir konu/olayla ilgili bilgi edinmeyi ifade eden bilgilendirme kriterinde, ilgili bakanın/yöneticinin açıklamaları, basın açıklaması, kamuoyuna mesajı, herhangi bir olayla ilgili değerlendirme yapması; kınama, eleştiri, düşünce paylaşımı, bakanlıkla ilgili istatistiki bilgiler vermesi, soru cevaplaması, bir yatırımı/çalışmayı yerinde incelemesi gibi toplumu ilgilendiren konularda kamuoyunun faydasına olabilecek bilgilerin paylaşılması yer almaktadır.

Görsel 1. Sosyal Medya Üzerinden Bilgilendirmeye Dair Örnek (Twitter)

• Dilek-İstek: Bu kriter içinde paylaşılan mesajlarda bir dilek ya da istek ifade edilmektedir. Başarılı bir eğitim-öğretim sezonu dileme, spor faaliyetlerinde bulunan takımlara/bireysel sporculara başarılar dileme, herhangi bir etkinliğe katılımın istenmesi, takipçilerden cevap isteme, herhangi bir konuda duyarlı olunmasının istenmesi gibi mesajlar içeren paylaşımlar bu kriterin içinde değerlendirilmektedir.

Görsel 2. Sosyal Medya Üzerinden Dilek-İstek Bildirmeye Dair Örnek (Facebook)

Görsel 3. Sosyal Medya Üzerinden Dilek-İstek Bildirmeye Dair Örnek (Twitter)

• Duyuru: Bu kriterde, vergi beyan etme/ödeme dönemleri; toplumsal bir aktivitenin yeri ve zamanına dair bilgiler; personel alımına dair ilanlar ve tarihler; kurum birimlerinin eğitim programlarına kayıt tarihleri gibi kamuoyunu ilgilendiren herhangi bir faaliyet ile ilgili tarih ve yer paylaşımını içeren mesajları yer almaktadır.

Görsel 4. Sosyal Medya Üzerinden Duyuru Örneği (Instagram)

• Etkinlik: Bakanlıklar tarafından gerçekleştirilen fuar, festival, kongre, zirve, tanıtım günleri, geziler, resepsiyonlar, kurum çalışanlarıyla bayramlaşma gibi faaliyetler etkinlik kriteri altında değerlendirilmektedir.

Görsel 5. Sosyal Medya Üzerinden Bilgisi Verilen Etkinlik Örneği (Instagram)

• Hizmet: Bakanlıklarca gerçekleştirilen tarihi yapıların restorasyonu, yeni birimlerin kazandırılması, vatandaşlara sunulan hizmetlerin hızlandırılması için yapılan teknolojik gelişmeler, çevre duyarlılığına ilişkin çalışmalar ve bakanlıklara dair diğer kamu yararına yapılan faaliyetler hizmet kriteri altında değerlendirilmektedir.

Görsel 6. Sosyal Medya Üzerinden Hizmete Dair Örnek (Twitter)

• Kutlama: Bu kriterin içeriğini, bakanlıkların dini/resmi günleri kutlamaları, başarıyı tebrik etmeleri ve toplumu ilgilendiren başarı niteliğindeki herhangi bir önemli gelişmeyi bildirdikleri paylaşımlarda yer alan kutlamalar oluşturmaktadır.

Görsel 7. Sosyal Medya Üzerinden Kutlamaya Dair Örnek (Twitter)

• Kültür-Sanat: Kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yer aldığı bu kriterde; bakanlıklar tarafından gerçekleştirilen ya da ilgili bakanın katıldığı konser, tiyatro, film, orkestra, opera vb. etkinliklere dair paylaşımlar bulunmaktadır.

Görsel 8. Sosyal Medya Üzerinden Paylaşılan Kültür-Sanat Etkinliğine Dair Örnek (Instagram)

• Tanıtım: Bakanlıklarca en fazla önem verilmesi gereken alanlardan biri tanıtımdır. Bu kriterde, bakanlıkların herhangi bir yapıyı/bireyi ve vatandaşın faydasına olacak bir teknolojik yeniliği tanıttıkları bilgiler yer almaktadır.

• Taziye-Anma: Vefat eden kişilere dair üzüntülerin bildirilmesi, önceki yıllarda vefat etmiş toplumda yer edinmiş insanların ve şehitlerin anılması, bu gibi durumlara dair üzüntü bildirilmesi bu kriter içerisinde yer almaktadır.

Görsel 10. Sosyal Medya Üzerinden Paylaşılan Taziye-Anmaya Dair Örnek (Instagram)

Görsel 11. Sosyal Medya Üzerinden Paylaşılan Taziye-Anmaya Dair Örnek (Twitter)

• Toplantı-Görüşme: Bu kriter içerisinde; ortaya çıkan durumların, gelişmelerin ve çözüm önerilerinin sunulduğu toplantılara; bakanların diğer bakanlar ya da konuklarla görüşmelerine dair paylaşımlar yer almaktadır.

Görsel 12. Sosyal Medya Üzerinden Paylaşılan Toplantı-Görüşmeye Dair Örnek (Facebook)

Görsel 13. Sosyal Medya Üzerinden Paylaşılan Toplantı-Görüşmeye Dair Örnek (Instagram)

• Tören: Açılış törenleri, imza törenleri, ödül törenleri, yıldönümü törenleri, mezuniyetlere yönelik törenler ve görev teslim törenleri gibi etkinliklere dair yapılan paylaşılanlar bu kriter altında değerlendirilmektedir.

• Televizyon Programı: Bakanların herhangi bir konu, gelişme ya da bakanlık faaliyetleri ile ilgili bilgi vermek üzere katıldıkları televizyon programları bu kriter altında ele alınmaktadır.

Görsel 15. Sosyal Medya Üzerinden Paylaşılan Televizyon Programına Dair Örnek (YouTube)

• Ziyaret-Davet: Bu kriter içerisinde yer alan faaliyetler şunlardır: Bakanlıklara yapılan ziyaretler ve bakanların yaptıkları ziyaretler, heyetlerin kabulü.

Görsel 16. Sosyal Medya Üzerinden Paylaşılan Ziyaret-Davete Dair Örnek (Instagram)

• Diğer: Bu kriter altında, yukarıda yer alan başlıklara dâhil edilmeyen ödül alma, birine ait bir söz paylaşma, madalya kazanma gibi paylaşımlar değerlendirilmektedir.

Bakanlıkların Twitter Hesaplarında Görülen Tweetlerin Teknik Özellikleri: Bu başlık altında resmi sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşımların içeriğinin teknik yapısı analiz edilmiştir. Mesajların içeriğinin niteliğini; URL duyuru, retweet, istek, şikâyet, öneri, teşekkür, soru, cevap, eleştiri başlıklarından hangisinin oluşturduğunu belirlemek, kodlama cetvelinin bu başlığının konusunu oluşturmuştur.