Medya Paylaşım Siteleri

Web 2.0 teknolojileri, birçok dijital platformda hiç olmadığı kadar medyayı, kolay paylaşma olanağı sunmuştur. Kullanıcı arayüzü tasarımındaki gelişmeler, kullanıcıların hiçbir teknik bilgiye ihtiyaç duymadan, fotoğrafları, videoları, müzikleri, uygulamaları ve diğer medya türlerini anlık olarak paylaşmalarını sağlamıştır (King, 2012). Medya paylaşım siteleri olarak sınıflandırılan dijital platformlar bunların en önemli örneklerini oluşturmaktadır. Medya paylaşım siteleri, kullanıcıların multimedya dosyalarını depolamalarına ve başkalarıyla paylaşmalarına olanak sunan internet siteleridir. Bu siteler genellikle ücretsiz olmakta, yeterli büyüklükte ücretsiz depolama alanı sunmakta ve daha fazlası içinse belirli bir ücret talep etmektedirler. Paylaşılan medya içerikleri, herhangi bir internet tarayıcısından görülebilmekte/oynatılabilmekte ve istendiği takdirde şifreli alanda veya genel kullanıma sunulabilmektedir (PC Encyclopedia, 2018).

Youtube, Instagram ve Flickr içerik paylaşım sitelerinin önemli örnekleridir. Bireysel ve kurumsal kullanımının yaygın olarak görüldüğü içerik paylaşım sitelerini, siyasi adayların veya parti liderlerinin seçim kampanyaları döneminde gerçekleştirdiği faaliyetleri, multimedya alternatifleriyle paylaşmalarına imkan veren sosyal medya araçları olarak ifade etmek mümkündür (Balcı vd., 2013:110). Kullanıcılar ile diğer kullanıcılar arasında gerçekleşen politik temelli paylaşımlar gibi siyasi fikirlerin yayılmasına imkân vermesi, içerik paylaşım sitelerinin önemini göstermektedir (Aktan, 2017:78).

Medya paylaşım siteleri içinde, sosyal medyanın en güçlü çeşitlerinden olan uygulamalar, video ve fotoğraf paylaşım siteleridir. Yalnızca kişiler değil kuruluşlar da, çevrim içi oluşturulan ve paylaşılan videoların gücünü öğrendiler ve bu tür video platformlarında varlık göstermeye başladılar. Bundan dolayı kuruluşlar medya paylaşım sitelerini, yeni kitle iletişim araçları olarak kullanmaktadırlar. Kuruluşlar, bu araçlarla, mesajlarını yaymayı ve paydaşlarıyla iletişim kurmayı

hedeflemektedirler (Alikılıç, 2011:47). Ürünleri, hizmetleri, uygulamaları, düzenlenen aktiviteleri, uzman kişilerin düşüncelerini içeren videoları kurgulamak ve bunları popüler medya paylaşım sitelerinde paylaşarak değer oluşturmak, pazarlama iletişimi açısından önemli bir yaklaşım olmaktadır (Toros, 2012:106).

Kuruluşların internet sayfalarının trafiğini ve hedef kitlenin ilgisini artırmanın en etkili yolu değerli içerik üretmek ve paylaşmaktır (Murton, 2013). Medya paylaşımı ile, bireylerin ve kuruluşların etki alanları genişlemekte, hedef kitleye ulaşmaları daha kolay olmaktadır. Üretilen içeriklerin ve mesajların doğru hedef kitleye ulaşabilmesi için her medya kanalının nasıl kullanılacağının iyi bilinmesi gerekmektedir (King, 2012). Kuruluşların medya planı yaparlarken, hedef kitlelerinin hangi medya paylaşım sitelerini tercih ettiklerini bilmeleri gerekmektedir (Alikılıç, 2011:47). Medya paylaşım sitelerinde başarı olmanın bir diğer yolu, kuruluşa dair bilgilerin fotoğraf, video veya infografik gibi görsellerle ilişkilendirilip paylaşılmasıdır (Bhurji, 2012:180-181). Bu, hedef kitlenin dikkatinin çekilmesi ve bilgilerin anlaşılması açısından oldukça önemlidir.

Bu çalışmada medya paylaşım siteleri YouTube, Instagram ve Flickr olmak üzere üç başlık altında değerlendirilecektir.

1.5.4.1.YouTube

Katıldıkları bir partide çektikleri fotoğraf ve videoları, diğer arkadaşları ile paylaşma isteğini gerçekleştirme amacından doğan YouTube, 15 Şubat 2005 tarihinde üç eski Paypal çalışanı Steve Chen, Jawed Karim ve Chad Hurley tarafından kurulmuştur. Broadcast Yourself sloganıyla yayın hayatına başlayan YouTube, kullanıcılara platform üzerinden videolarını yükleyebilmelerine, görüntüleyebilmelerine ve diğer kullanıcılarla paylaşabilmelerine olanak sunmaktadır. TIME dergisi tarafından 2006 yılında 'Yılın İcadı' seçilenYouTube, günümüzde dünyanın en çok video (her gün milyarlarca video) izlenen platformudur. Google'ın ardından dünyanın ikinci büyük arama motoru olan YouTube, Google tarafından 1,65 milyar dolar karşılığında 9 Ekim 2006 tarihinde satın alınmıştır (Bayraktar, 2013:44; Dietrich, 2016:85; Güçdemir, 2017:18; Saruhan, 2018:275).

YouTube, web 2.0 tabanlı internet siteleri arasında en ünlü olanıdır. Web 2.0 ile ortaya çıkan “kullanıcı tarafından oluşturulan içerik” (user generated content) kavramının dilimizde yer edinmesini sağlayan en önemli sitelerden biri YouTube’dur (Bayraktar, 2013:44).

Herhangi bir kişinin oluşturduğu videoların, milyonlarca kişiyle hızlı ve kolay bir biçimde paylaşılabilmesi; ilk olarak gençlerin, ardından da ticari kuruluşların ve politikacıların ilgisini çekmiştir. Görsel ve işitsel unsurları bir arada barındıran videolar ile seçmenlere ulaşmanın ve onları etkilemenin kolay olması, bir video barındırma sitesi olması nedeniyle YouTube’un, siyasal iletişim çalışmalarında kullanılması çok doğaldır. 2008 yılı ABD Başkanlık seçimlerinde Obama’nın başarılı olmasında önemli bir etkisi olan YouTube, Türkiye’de ise 2007 seçimlerinde bazı siyasi partiler ve politikacılar tarafından siyasal iletişim aracı olarak kullanılmıştır (Baysal, 2010:154-155).

YouTube’ın etkinliği, sadece siyaset alanında değil iletişim temelli diğer alanlarda da kendini göstermiştir. YouTube’a yüklenen videolar ilk başlarda bireysel kullanıcılar tarafından gerçekleştirilmiş olsa da, sonrasında televizyon gösterilerinin, spor faaliyetlerinin ve konserlerin önemli bölümleri gibi telif hakkına sahip içeriklere doğru genişlemiştir. YouTube'un, başarılı reklamcılar için çeşitli seçeneklere sahip olduğu ve en iyi reklam araçlarından biri olduğu yadsınamaz bir gerçektir (Güçdemir, 2017:27).

Youtube’un, sosyal medyanın diğer platformları ile kolay ve hızlı bir şekilde bağlantı kurabilmesi, güçlü bir sosyal medya uygulaması olduğunun göstergesidir (Çöllüoğlu, 2017:87). YouTube’a yüklenen her videonun kendine has bir URL5_'si vardır. URL’ler, YouTube’a yüklenen videoların Twitter ve Facebook gibi diğer sosyal medya kullanıcılar ile paylaşılmasını kolaylaştırmaktadır (Ertaş, 2015:31).

Kuruluşların halkla ilişkiler birimleri, hedef kitleye dönük bilgilendirmeyi YouTube aracılığıyla yapmak istediklerinde, ilk olarak en çok hangi videoların

5 _{URL, internet üzerinde bulunan sitelerin adresidir. İngilizce Uniform Resource Locator}

yüklendiğini ve seyredildiğini tespit etmeleri ve bunların içeriklerini iyi analiz etmeleri gerekmektedir. Bu şekilde hedef kitlelerin tercihlerine uygun, YouTube için özel stratejiler ve taktikler geliştirilmesi doğru olacaktır (Alikılıç, 2011:49). YouTube'a dönük içerik oluştururken videoların uzunluğunun, optimum izlenme süresi olan 3 dakika ile sınırlandırılmasına dikkat edilmelidir (Saruhan, 2018:79).

1.5.4.2.Instagram

Kevin Systrom ve Mike Krieger tarafından 2010 yılında oluşturulan konum belirleme uygulaması Burbn, zamanla geliştirilerek kullanıcıların çektikleri fotoğrafları dijital ortamda filtreleyerek paylaşmalarını sağlayan Instagram'a dönüşmüştür (Atlas, 2017:27; Saruhan, 2018:263). Kullanıcıların fotoğraf, video çekmelerine ve paylaşmalarına olanak tanıyan, çevrim içi fotoğraf ve video paylaşım uygulaması olan Instagram, etkili bir sosyal medya ortamıdır. Kullanıcıların akıllı telefonları ile fotoğraf ve videoları yakalama kolaylığı kazanmaları, Instagram’ın artan popülaritesine katkıda bulunmuştur (Towner ve Muñoz, 2017:487).

Instagram aracılığıyla fotoğraflar Twitter, Facebook gibi sosyal medya ortamlarında kolayca paylaşılmaktadır. Instagram, diğer sosyal medya araçlarına oranla en fazla etkileşim oluşturan platformdur. Instagram'da paylaşılan içeriklerin etkileşim oranı, Facebook'un 58 ve Twitter'ın ise 120 katıdır (Saruhan, 2018:253). Instagram’ın bu etkileşim oranları, diğer sosyal medya ortamları içindeki önemini göstermektedir. Bununla birlikte özellikle fotoğraf paylaşımı üzerine kurulu olan Instagram, sosyal medya dünyasında sıkça söz edilen “bir resmin binlerce kelime yerine geçtiği” eski atasözünü doğrulamaktadır (Bhurji, 2012:180).

Sosyal medya, kullanıcıların kendilerini göstermek amaçlı kullandıkları bir ortamdır ve Instagram da ayna işlevi olan bu yapının önemli bir unsurudur. Instagram'da paylaşılan kullanıcılara has fotoğraflar, onların kendilerini tanımlamaları ve diğer kullanıcılara tanıtmaları adına ihtiyaç duydukları önemli bir araçtır (Yılmaz, 2015:137). Kullanıcılar arasında bu tür bir etkileşim sağlayan Instagram; kullanıcıların günlük mevzulardan, gezi, tatil, siyaset gibi konulara kadar geniş bir çerçevede paylaşım yapmalarını sağlamaktadır. Instagram, kullanıcıların birbirlerinin fikirlerini ve yargılarını etkilemeleri konusunda zaman zaman belirleyici

olabilmektedir (Aktan, 2017:96). Bunun farkında olan dünya genelindeki siyasal adaylar Instagram’ı, sosyal medya araçları içine dâhil etmeye başlamışlardır (Towner ve Muñoz, 2017:487).

Instagram, yazılı metinden daha çok resim ve videoları vurgulayan ilk görsel ortamdır (Gruzd vd., 2018:1). Bu bağlamda Instagram, Twitter gibi diğer sosyal medyalardan ayrılmaktadır; çünkü metin tabanlı mesajları yaymaktan çok resim yükleme ve paylaşma platformudur (Filimonov vd., 2016:1).

Instagram, görüntülere ve videolara dayalı bir sosyal medya platformudur, bu sayede yayınlar hashtag ve yorumlar içeren metin tabanlı başlıklar içerebilmektedir (Gruzd vd., 2018:3). Bir marka, Instagram’da kısa sürede ve kolayca hesap açarak, hashtag kullanarak hedef kitle olarak düşünülen kullanıcılar tarafından görülme, bilinme ve beğenilme oranını arttırmaktadır. Instagram’ın reklam konusundaki başarısı, kullanılan görseller ile duyguların daha açık ifade edilebilmesi, marka kişiliği oluşturulabilmesi ve kullanıcılarla kolayca ilişki kurulabilmesi gibi özellikleriyle ortaya konmaktadır (Atlas, 2017:27).

Kawasaki ve Fitzpatrick (2018:144-147)’e göre, Instagram’da başarılı olmak için şunlar yapılmalıdır:

• Basit düşünülmeli,

• Paylaşımlarda popüler hashtag’lerden faydalanılmalı, • Filtreler profesyonelce kullanılmalı,

• Gösteriş yapmaktan kaçınılmalı,

• Instagram fotoğrafları Twitter'da da paylaşılmalı,

• Kuruluş bloğuna ya da web sitesine bir Instagram aracı eklenmeli, • Paylaşılacak resimlere kolaj yapılmalıdır.

1.5.4.3.Flickr

Kullanıcıların fotoğraflarını saklamalarına, aramalarına, sıralamalarına ve paylaşmalarına olanak tanıyan popüler bir çevrimiçi fotoğraf paylaşım hizmeti olan Flickr (Li vd., 2013:61; van Zwol, 2007:1), Caterina Fake ve Stewart Butterfield

tarafından 2004 yılında oluşturuldu ve 2005 yılında Yahoo'ya satıldı (Güçdemir, 2017:18).

Flickr’ın basit arayüzü sayesinde kullanıcılar, paylaşacakları görüntüleri kolayca yükleyebilirler, fotoğraflarını etiketleyebilirler ve diğer kullanıcılar tarafından paylaşılan görüntülere yorum yapabilirler. Flickr kullanıcıları, profil adları ile sitede gezinebilir, benzer sosyal medya uygulamalarında olduğu gibi arkadaşlarının paylaşımlarını da takip edebilirler. Bununla birlikte Flickr'a, mobil cihazlarla da fotoğraf yüklenebilir ve bu fotoğraflar diğer sosyal medya ortamlarına aktarılabilir (Kırıcı, 2014:34-35; van Zwol, 2007:1-2).

Flickr, kullanıcıların diğer kullanıcıları arkadaş olarak belirlemelerine ve faaliyetlerini gerçek zamanlı olarak izlemelerine olanak sağlar. Kişiler (veya arkadaşlar) listeleri, sosyal medya sitelerinin sosyal ağ omurgasını oluşturmaktadır. Flickr'daki rehber arayüzü, kullanıcıların arkadaşları tarafından gönderilen en yeni resimleri görmelerini ve bu resimler hakkında çeşitli bilgiler edinmelerini sağlar. Flickr’da, fotoğraf kim tarafından ve ne zaman yüklendi, hangi gruplara gönderildi; etiketleri hakkında kimler ne zaman yorumda bulundu, görüntü kaç kez “favori” olarak gösterildi veya yer imlerine eklendi gibi bilgiler kolayca elde edilebilmektedir (Lerman ve Jones, 2007:1-2).

Flickr uzun bir süre sürdürdüğü liderliğini, Instagram’a kaptırmıştır. Instagram’ın, özel filtreleri ile her kullanıcıya telefonuyla çektiği fotoğrafları, profesyonel bir fotoğrafçıymış gibi paylaşımlar yapma fırsatı sunması önemli bir avantajdır (Kahraman, 2013:40-41).