Araştırmada kullanılan kontrol listeleri geçerlik ve güvenirlik çalışma grubundaki çocuklara uygulandıktan sonra“ Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi”nin SPSS 13.0 istatistik programı ile açımlayıcı faktör analizi ve LISRELL 8.7 programı kullanılarak doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır.
Araştırma sorularını cevaplamak amacıyla toplanan verilerin analizinde kullanılan istatistikler aşağıda açıklanmıştır.
1) Araştırmanın birinci alt amacında belirtilen “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi”nin geçerlik ve güvenirliğini test etmek amacıyla öncelikle kapsam geçerliği yapılmıştır. Yapı geçerliğine kanıt sunmak için açımlayıcı faktör analizi (n: 200) her boyut için ayrı ayrı yapılmıştır.
Ayrıca ölçek ve boyutlar arası ilişkilere ait korelasyon değerleri hesaplanmıştır. “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi”nin faktör yapısı açımlayıcı faktör analizinde yapıldıktan sonra doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmesi amacıyla Maksimum Likelihood yöntemi ve LISREL 8.7 programı kullanılmıştır. “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi”nin daha önce belirlenen iki faktörlü yapısının geçerli bir model olup olmadığı doğrulayıcı faktör analizi (confirmatory factor analysis) ile (n: 200) incelenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA), pek çok gözlenebilir değişkenin oluşturduğu faktörlerden (gizil değişkenlerden) oluşan faktöryel bir modelin gerçek verilerle ne derece uyum gösterdiğini değerlendirmeyi amaçlar. İncelenecek model, ampirik bir çalışmanın verileri kullanılarak belirlenmiş ya da belirli bir kurama dayandırılarak kurgulanmış bir yapıyı tanımlayabilir (Sümer, 2000: 59). Kategorik verilerden oluşan kontrol listesinin faktör yapısının incelenmesinde çaprazlama ağırlıklandırılmış en küçük kareler (Diagonally Weighted Least Squares) tekniği kullanılmıştır. DFA’da modelin geçerliliğini değerlendirmek için çok sayıda uyum indeksi kullanılmaktadır. Bunlar içinde en sık kullanılanları (Akt., Sümer, 2000: 60); Ki-Kare Uyum Testi (Chi-Square Goodness, χ2), İyilik Uyum İndeksi (Goodness of Fit Index, GFI), Düzeltilmiş İyilik Uyum İndeksi (Adjusted Goodness of Fit Index, AGFI) araştırmada kullanılmıştır. Uyum iyiliği analizleri sonucunda, her bir maddenin söz konusu alt boyutu güvenilir bir şekilde temsil edip etmediğine t değerleri ile hesaplanmıştır.
Kontrol listesinin iç tutarlılık anlamında güvenirliği KR-20 güvenirlik katsayısı yardımıyla incelenmiştir. KR-20 test maddelerine verilecek yanıt doğru yanlış evet hayır gibi iki seçenekli olması durumunda kullanılır (Büyüköztürk, 2009: 171). Alfa değeri, madde düzeyindeki iç tutarlılık, test tekrar test korelasyonları (n=36) hesaplanmıştır.
2) Araştırmanın ikinci alt amacında belirtilen “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazmaya Hazırlık Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi”nin geçerlik ve güvenirliğini test etmek amacıyla öncelikle, açımlayıcı faktör analizi yapılmış, ancak faktör analizi sonuçlarına göre toplam dört madde kalmıştır. Bu nedenle, “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazma Becerilerini Değerlendirme Kontrol
Listesi”nin geçerlik çalışması için uzman görüşü yeterli bulunmuştur. Güvenirlik çalışması için ise, test tekrar test korelâsyonları (n= 36) hesaplanmış ve bağımsız puanlayıcılar (n= 7) arasındaki tutarlılığa Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Katsayıları(Spearman rho) kullanılarak (n=55) bakılmıştır. Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Katsayıları (Spearman rho) sıralı puanlar kullanılarak ölçülen iki değişken arasındaki doğrusal ilşkiyi açıklamak amacıyla kullanılır(Büyüköztürk, Bökeoğlu, Köklü, 2008: 95).
3) Araştırmanın üçüncü amacında, “Okuma Yazmaya Hazırlık Programı” okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60–72 aylık çocukların yazı farkındalığı ve yazmaya hazırlık becerileri üzerinde etkisini belirlemek için:
Deney ve kontrol gruplarının “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazma Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi” ve “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi” den aldıkları ön test puanlarının ve son test puanlarını karşılaştırmak için; Mann Whitney U- Testi yapılmıştır. Mann Whitney U-Testi iki ilişkisiz örneklemden elde edilen puanların birbirlerinden anlamlı bir şekilde farklılık gösterip göstermediğini test etmek için kullanılmaktadır (Büyüköztürk, 2009:155).
Deney ve kontrol gruplarının kendi içlerindeki “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazmaya Hazırlık Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi” ve “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi” den aldıkları ön ve son test puanlarını karşılaştırmada Wilcoxon işaretli- Sıralar (eşleştirilmiş çiftler) Testi kullanılmıştır. Wilcoxon işaretli-Sıralar (eşleştirilmiş çiftler) Testi ilişkili iki ölçüm setine ait puanlar arasındaki farkın anlamlılığını test etmek amacıyla kullanılmaktadır (Büyüköztürk, 2009:162). Bu teknik sosyal bilimlerde az denekli yürütülen gruplar içi araştırmalarda sıklıkla kullanılmakta ve fark puanlarının normal dağılım göstermediği durumlarda ilişkili t testinin yerine tercih edilmektedir (Büyüköztürk, 2009: 157).
Deney grubundaki çocukların “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazma Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi” ve “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi” den son test ve
kalıcılık testinden aldıkları puanları karşılaştırmak amacıyla ilişkili örneklemler için t testi kullanılmıştır.
BÖLÜM IV
BULGULAR VE YORUMLAR
Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60- 72 aylık çocukların yazı farkındalığı ve yazma becerilerine okuma yazmaya hazırlık programının etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılan araştırmada elde edilen bulgular aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
“Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi” ve Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazmaya Hazırlık Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi”nin geçerlik-güvenirlik çalışmasına ilişkin analiz sonuçları Tablo 9 ile Tablo 18 arasında ve Şekil 1’de,
Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60–72 aylık çocukların yazı farkındalığı ve yazmaya becerilerinin geliştirilmesine yönelik hazırlanmış olan “Okuma Yazmaya Hazırlık Programı” nın uygulandığı deney ve kontrol gruplarının “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi” ve Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazmaya Hazırlık Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi”nden aldıkları ön test, son test ve deney grubuna ait kalıcılık puanlarına ilişkin bulgular Tablo 19 ile Tablo 37 arasında verilmiştir.