6.1. Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
6.2.4. Deney Grubunun Son Test ve Kalıcılık Puanlarına İlişkin Bulgular
Yazmaya kontrol listesi ile yazı farkındalığı kontrol listesi için yapılan deneysel işlem sonucunun kalıcı olup olmadığının belirlenmesi amacıyla, uygulanan son testten iki hafta sonra kalıcılık testi uygulanmıştır. Kalıcılık testleri ile son test puanları arasında ilişkili örneklemler için t testi uygulanarak yapılan deneysel işlemin kalıcı olup olmadığı test edilmiştir.
Tablo 36’da deney grubundaki çocukların “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi’nden aldıkları son test ve kalıcılık puanlarına ilişkin t testi sonuçları verilmiştir.
Tablo 36: Deney Grubunun “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını
Değerlendirme Kontrol Listesi’nden Elde Edilen Son Test ve Kalıcılık Puanlarına İlişkin t Testi Sonuçları
“Yaz ı Fark ındal ığ ın ı De ğerlendirme Kontrol Lis tesi” Test n S sd t p Son Test 15 8.07 1.10 14 1.47 .164 Kalıcılık Testi 15 7.93 1.03 Son Test 15 6.53 1.77 14 1.47 .164 Kalıcılık Testi 15 6.40 1.68 p>.05
Tablo 36 incelendiğinde, “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi’nin geneline ait son test puan ortalamasının, 14.60 kalıcılık testi puan ortalamasının 14.33 olduğu görülmektedir. Son test puan ortalaması ile kalıcılık testi puan ortalaması arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı olmadığı saptanmıştır, t(14)=1.74. “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi’nin birinci faktörüne (Kitap Kavramları) ait
son test puan ortalamasının, 8.07, kalıcılık testine ait ortalamanın 7.93 olduğu görülmektedir. Birinci faktörün son test ile kalıcılık testi puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır, t(14)=1.47, p>05. Kontrol listesinin ikinci faktörüne (Yazı Kavramları) ait son test puan ortalamasının 6.53, kalıcılık testi puan ortalamasının 6.40 olduğu görülmektedir. İkinci faktörün son test ve kalıcılık testi puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmemektedir, t(14)=1.47, p>05.
Son testten iki hafta sonra yapılan kalıcılık testinde “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi’nde ve alt boyutlarında, son test puanlarına göre anlamlı bir farklılık bulunmaması yapılan deneysel işlemin kalıcı olduğu şeklinde yorumlanabilir. Bu durum okul öncesi dönem çocuklarının yazmaya hazırlık becerileri ve yazı farkındalığını desteklemeye yönelik hazırlanmış olan “Okuma Yazmaya Hazırlık Çalışma Programının” iki haftalık bir süre sonrasında kalıcı olduğunu göstermektedir.
Yaden (2000) yaptıkları araştırmada okul öncesi dönemdeki çocuklara uygulanan okuma yazma etkinliklerinin 4 yıllık süreçteki etkisi incelenmiştir. Araştırma sonucunda, çocuklar anasınıfına başladıklarında kitap, harf, yön gibi yazı farkındalığı ile ilgili becerilerinde istatistiksel olarak anlamlı artış olduğu görülmüştür. Uygulanan programın etkililiğinin uzunlamasına bir değerlendirme sürecinde etkisini kaybetmediği sonucu bulunmuştur. Araştırma bulgusunun yapılan bu araştırma bulgusu ile paralel olduğu söylenebilir. Okul öncesi dönemdeki çocuklarla yapılan araştırmalar, çocukların ileriki dönemlerdeki okuma becerilerini tahmin etmede en güçlü becerinin yazı farkındalığı olduğunu tespit etmişleridir (Kelman, 2006; Farver, Nakamoto, Lonigan, 2007). Bu araştırma sonuçlarına dayalı olarak, uygulanan programın çocukların birinci sınıftaki okuma ve yazma becerilerini olumlu yönde etkileyeceği düşünülmektedir.
Tablo 37’de deney grubundaki çocukların “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazmaya Hazırlık Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi’nden elde edilen son test puanlarına ilişkin t testi sonuçları verilmiştir.
Tablo 37: Deney Grubunun “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazmaya Hazırlık
Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi’ne Ait Son Test Puanlarına İlişkin t Testi Sonuçları Yazmaya Haz ırl ık Becerilerin i De ğerlendirme Kontrol Lis tesi” Test n S sd t p Son Test 15 10.07 1.10 14 0.56 .582 Kalıcılık Testi 15 10.13 0.91 p>.05
Tablo 37 incelendiğinde, “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi’ne ait son test puan ortalamasının 10.07, kalıcılık testine ait ortalamanın ise, 10.13 olduğu görülmektedir. Son test ile kalıcılık testi puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır, t(14)=0.56, p>.05. Bu durum yapılan deneysel işlemin kalıcı olduğunu göstermektedir. Diğer bir değişle, okul öncesi dönem çocuklarının yazmaya hazırlık becerileri ve yazı farkındalığını desteklemeye yönelik hazırlanmış olan “Okuma Yazmaya Hazırlık Programının” iki haftalık bir süre sonrasında çocukların yazmaya hazırlık becerileri üzerinde kalıcı olduğu söylenebilir.
Maki ve diğerleri (2001) uzunlamasına yaptıkları çalışmada çocukların okul öncesi dönemde gösterdikleri fonolojik farkındalık ve görsel motor becerilerin daha sonraki yıllarda gösterdiği yazı yazma becerisini tahmin etmede önemli olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Tani- Prado (2010) yaptığı araştırmada, okul öncesi dönemdeki (anaokulu) çocuklara uygulanan Good Start, Grow Smart projesinin bir bölümü olan ERF (Early Reading First) programının çocuklar birinci sınıfa geldiklerinde alfabe bilgileri üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu saptamıştır. Cabell ve diğerleri (2011) tarafından yapılan araştırma sonucunda uzunlamasına yapılan değerlendirmelerde, çocukların anaokulunda gösterdikleri hem sözel hem de kodla ilişkili becerilerin çocukların anasınıfında gösterdikleri okuma ve yazma becerileri arasında korelasyon olduğu bulunmuştur. Missall ve diğerleri (2007) yaptıkları araştırmada çocukların okul öncesi dönemde gösterdikleri okuma ve yazma becerilerinin birinci sınıfa geldiklerinde gösterdikleri okuma ve yazma becerileri ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Erduran
(1999) yaptığı araştırmada okul öncesi dönemde uygulanan okuma yazamaya hazırlık çalışmalarının çocuğun birinci sınıftaki okuma ve yazma becerileri arasında ilişki olduğunu bulmuştur. Bu arştırmalardan farklı olarak, Story (2008)’nin yaptığı araştırmada okul öncesi eğitim dönemindeki çocuklara yaz okulunda uygulanan altı haftalık okuryazarlık eğitim programının, okul öncesi dönemin sonunda çocukların okuma yazma becerilerinde olumlu etkiye neden olduğu ancak çocuklar ilköğretim birinci sınıfa geldiklerinde bu etkinin devam etmediği görülmüştür.
Yapılan araştırmalar incelendiğinde okul öncesi dönemdeki okuma ve yazma becerilerindeki ilerlemenin, ilköğretimdeki okuma ve yazma başarısını etkilediğini görülmektedir. Dolayısıyla okul öncesi dönemde çocukların okuma ve yazma becerilerini desteklemeye yönelik çalışmalar aracılığıyla çocukların ilköğretim birinci sınıftaki okuma ve yazma becerilerinin de desteklenebileceği düşünülmektedir.
Yapıcı ve Ulu (2010: 48) bitişik eğik yazıya ilişkin çizgi çalışmalarının okuma yazmaya hazırlık çalışmaları adı altında değil boyamalar ve hazır olan materyallerin üzerinde çizgi birleştirme çalışmaları olarak yapılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Okul öncesi eğitim kurumlarında bu tür etkilikler aracılığıyla çocukların desteklendiği görülmektedir. Nitekim Y. Bay (2008) yaptığı araştırmada okul öncesi eğitim alan çocukların birinci sınıftaki hikâyeyi anlamayla ilişkili olarak hikâyenin ilginç bulduğu bir bölümünü resimleme, metinle ilgili bir resim yapma gibi boyutlarda okul öncesi eğitim almayan çocuklara göre daha başarılı olduklarını bulmuştur. Bu araştırma sonucu, okul öncesi dönemdeki çocukların resim yapma, hikâye anlatma gibi etkinlikler aracılığıyla desteklendiğini göstermektedir. Rieben, Ntamakiliro, Gonthier (2005) yaptıkları araştırmada çocukların yazma becerilerinin gelişiminde resim yapma çalışmalarının tek başına yeterli olmadığını ortaya koymuştur. Bu nedenle okul öncesi dönemde yapılacak olan okuma yazma hazırlık çalışmalarının içeriğinin ne olduğu ve nasıl uygulandığı çok önemlidir. Bu araştırmada çocuklarda okuma ve yazma becerilerini paralel geliştiği anlayışından yola çıkılarak yazı farkındalığı ve yazma becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanmış olan “Okuma Yazmaya Hazırlık Programı”nın içeriği yazı farkındalığı, yazmaya hazırlık becerileri ve fonolojik farkındalık becerilerinden oluşmuştur. Araştırma bulgularına göre programın çocukların yazı farkındalığını ve yazmaya hazırlık becerilerini geliştirdiği söylenebilir.
Genel olarak değerledirildiğinde 60- 72 aylık çocukların yazı farkındalığını değerlendirmeye yönelik hazırlanan “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazı Farkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi” ve 60- 72 aylık çocukların yazmaya hazırlık becerilerini değerlendirmeye yönelik hazırlanan “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Yazmaya Hazırlık Becerilerini Değerlendirme Kontrol Listesi” nden elde edilen geçerlik ve güvenirlik sonuçları Türkiye’de hem eğitimcilerin hem de araştırmacıların bu alanlarda çocukları değerlendirmek amacıyla gereksinim duydukları değerlendirme aracı ihtiyacını karşılayabilmesi nedeniyle önemli görülmektedir. Diğer taraftan araştırma sürecinde uygulanan “Okuma Yazma Hazırlık Programı”nın çocukların yazı farkındalığı ve yazmaya hazırlık becerileri üzerinde etkiliği araştırma sonrasında ortaya konulmuştur. Araştırmada MEB (2006) 36-72 Aylık Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitim Programı’nın da çocukların yazı farkındalığı ve yazmaya hazırlık becerileri üzerindeki etkisi görülmüştür. Ancak, bu programda yer alan yazı farkıdalığı ve yazmaya hazırlık becerilerine yönelik var olan amaçların geliştirilmesine, kapsamının gözden geçirilerek çocukların gelişimsel özelliklerine göre yeni amaçların geliştirilmesine ihtiyaç olduğu, bu araştırmada uygulanan ve etkiliği ortaya konmuş olan “Okuma Yazma Hazırlık Programı”nın araştırmacılara, eğitimcilere ve ailelere yarar sağlayacağı düşünülmektedir.