Verilerin Çözümü ve Yorumlanması (Elazığ ili)

Elazığ’daki yerel kanalların 2013 yılı Ekim ayının iki haftalık süresi içerisinde

Kanallar F %

Kanal 23 155 46,5

Kanal E 178 53,5

yayınlanan haber sayısı Tablo 1’de yer almaktadır. Elde edilen verilere göre en fazla haber 178 (%53,5) haberi ile Kanal E televizyonunda yayınlanmıştır. Kanal 23 televizyonunda ise 155 (%46,5) haber yayınlanmıştır. Bu veriler ışığında Kanal E televizyonun haber sayısının Kanal 23 televizyonundan daha fazla olduğu verisine ulaşılmaktadır. Her iki televizyonda toplamda 333 haber yayınlanmıştır.

Tablo 2. Kanallara Göre Haberin Yayınlandığı Tarih

Tablo 2’de 1 Ekim 2013 ve 14 Ekim 2013 tarihleri arasında yayınlanan haber sayıları verilerine yer verilmektedir. Tablo incelendiğinde 14 günlük süre içerisinde en fazla haberin yayınlandığı tarih 10 Ağustos’tur. Bu tarihte en fazla haber 17 haberi ile Kanal E televizyonunda yayınlanmıştır. Söz konusu tarihte her iki kanalda toplamda 30 (%9,0) haber yayınlanmıştır. Kanal 23 televizyonu 13 Ağustos tarihinde yayınlamış olduğu 8 haber sayısı ile dikkat çekmektedir.

Tarih Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % 1 Ağustos 11 7,1 14 7,9 25 7,5 2 Ağustos 14 9,0 15 8,4 29 8,7 3 Ağustos 13 8,4 12 6,7 25 7,5 4 Ağustos 11 7,1 13 7,3 24 7,2 5 Ağustos 10 6,5 10 5,6 20 6,0 6 Ağustos 10 6,5 14 7,9 24 7,2 7 Ağustos 11 7,1 14 7,9 25 7,5 8 Ağustos 11 7,1 13 7,3 24 7,2 9 Ağustos 10 6,5 12 6,7 22 6,6 10 Ağustos 13 8,4 17 9,6 30 9,0 11 Ağustos 14 9,0 13 7,3 27 8,1 12 Ağustos 10 6,5 12 6,7 22 6,6 13 Ağustos 8 5,2 10 5,6 18 5,4 14 Ağustos 9 5,8 9 5,1 18 5,4 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

Tablo 3. Kanallara Göre Haberin Sırası

Yerel kanalların yayınladıkları haberlerin sırası Tablo 3’te gösterilmektedir. Haberlerin ana haber bülteni süresince kaçıncı sırada oldukları haberin değeri ve içeriği açısından önemini gösterir. İlk 5 haber içerisine giren haberler genellikle toplumu yakından ilgilendiren önemli haberlerdir. Ancak bazen istisnai durumlar yaşanabilmektedir. Çok önemli bir olayın son dakikalarda meydana gelmesi ve ana haber bültenine güçlükle yetiştirilmesi bu duruma örnektir. Bu tür haberler son sıralarda yayınlanmasına rağmen aslında oldukça önemli haberlerdir. Yerel kanalların ana haber bültenlerinde genellikle son sıralarda yayınlanan haberler ise magazin haberleri olabilmektedir. Tabloda her iki kanalında ilk 5’e giren haber sayıları (70 haber %45,2) eşittir. Kanal 23 televizyonunun 16 ve sonrasında yayınlanan haberi bulunmazken Kanal E televizyonunun 2 (%1,1) haberi bulunmaktadır.

Tablo 4. Kanallara Göre Haberin Süresi

Haberin Sırası Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % İlk 5 70 45,2 70 39,3 140 42,0 6-10 arası 67 43,2 69 38,8 136 40,8 11-15 arası 18 11,6 37 20,8 55 16,5 16 ve sonra 0 0 2 1,1 2 0,6 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0 Haberin Süresi Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % 0-30 sn. 5 3,2 1 0,6 6 1,8 31-90 sn. 34 21,9 32 18,0 66 19,8 91-180 sn. 68 43,9 68 38,2 136 40,8 181-300 sn. 36 23,2 61 34,3 97 29,1 300 sn. üzeri 12 7,7 16 9,0 28 8,4 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

Tablo 4, Elazığ’daki yerel kanalların haber sürelerini göstermektedir. Genellikle ulusal kanalların haberlerinin sürelerinin kısa olduğu bilinmektedir. Yerel kanalların ise ulusal kanallara göre haber süreleri genellikle daha uzun olmaktadır. Süre, yayınlanan haberin değerine göre değişebilmektedir. Bazı haberlerde konuşmacı sayısının fazla olması ve yapılan konuşmaların uzun olması gibi birtakım etmenler haberin süresinin uzunluğunu değiştirebilmektedir. Tabloya göre Kanal 23 ve Kanal E televizyonlarının haberlerinin süresi daha çok 91-180 saniye aralığındadır. En kısa zaman aralığı olan 0- 30 saniyede Kanal 23’ün yayınladığı haber sayısı 5 (% 3,2), Kanal E’nin ise 1 (%0,6) olmuştur.

Tablo 5. Kanallara Göre Haberin Kaynağı

Tablo 5’te kanalların yayınladıkları haberlerin kaynaklarının ne olduğu yer almaktadır. Bir haberin güvenirliği açısından kaynağın belirtilmesi oldukça önemlidir. Çalışmada birincil kaynakların açıklamaları, vali, emniyet müdürü, belediye başkanları, çeşitli kamu kurumlarının il müdürlerinin bizzat yaptıkları açıklamalardır. Bu tür haberlerde kurumlar ya da kişiler tarafından yapılacak olan açıklamaların, bilgilendirmelerin ya da çeşitli etkinliklerin yer ve saati önceden kanallara bildirilmektir. Tablodaki verilere göre birincil kaynak açıklamaları, tüm haberler içerisinde 290 (%87,1) kez kullanılmıştır. Kanal 23 televizyonundaki 155 haberden 134’ü (%86,5), Kanal E televizyonundaki 178 haberden 156’sı (%76,4) birincil kaynak açıklamalarına dayanmaktadır. Özel haber, kanalın kendi imkânları doğrultusunda muhabirin bir konuyu ele alıp gündeme taşımasıdır. Özel haberde bazen kanala ait Haberin Kaynağı Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Birincil 134 86,5 156 76,4 290 87,1 Özel 15 9,7 12 18,0 27 8,1 Ajans 0 0 0 0 0 0 Belli değil 5 3,2 10 5,6 15 4,5 Diğer 1 0,6 0 0 1 0,3 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

söylemler olabilir. Özel haber özellikle yerel televizyonlarda kente ve vatandaşa ait sorunların gündeme getirilmesi konusunda önemlidir. Kanalların özel haber sayısı Kanal 23 televizyonunda 15, Kanal E televizyonunda 12, toplamda ise 27’dir. Haber ajansları çeşitli haberlerin kanallara servis edilmesi açısından önemli görevler üstlenmektedir. Her iki kanalda da hiçbir haberin kaynağının haber ajansı olmaması dikkat çekmektedir. Oysa Elazığ’da birçok haber ajansı bulunmaktadır. Kimi zaman ulusal kanallar, haber ajanslarından aldıkları haberleri kullanmalarına rağmen kaynak olarak haber ajansını göstermemektedirler.

Tablodaki bu veri de Elazığ’daki kanallar için aynı durumun söz konusu olabileceği ihtimallerini doğurmaktadır. Bir haberin kaynağının belli olmayışı o haberin güvenirliğini zedeler. Kanal 23 televizyonunun 5, Kanal E televizyonun ise 10 haberinin kaynağı belli değildir. Dolayısıyla kanallarda yayınlanan 15 (%4,5) haberin kaynağı belli değildir. Tablo 7’nin geneline bakıldığında yerel kanalların haber kaynaklarının ağırlıklı olarak birincil kaynakların açıklamaları olduğu gözlenmektedir.

Tablo 6. Kanallara Göre Haberin Türü

Tablo 6’da Kanal 23 ve Kanal E televizyonlarında yayınlanan haberlerin türü yer almaktadır. Bir yerel kanalının ana haber bültenini daha çok yereli ilgilendiren haberler oluşturmaktadır. Çünkü insanlar yaşadıkları bölgeyle ilgili tüm gelişmeleri yerel kanallardan öğrenmek isterler. Tablo incelendiğinde de kanalların haber türünün büyük çoğunluğunu (329 haber %99,2) yerel haber oluşturmuştur. Yerel televizyonların ana haber bültenlerinde yayınlanan ulusal ve dünya haberlerinin tüm haberler içinde 4 adet olduğu (%1,2) belirlenmiştir. Verilere göre Kanal 23 televizyonunda türü Ulusal-Dünya olan haber sayısı 1 (%0,6) iken Kanal E televizyonunda 3 (%1,7) olmuştur. Kanal 23 televizyonunda türü yerel olan haber sayısı 154 (%99,1) iken Kanal E televizyonunda

Haberin Türü Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Ulusal-Dünya 1 0,6 3 1,7 4 1,2 Yerel 154 99,1 175 98,3 329 99,2 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

ise 175 (%98,3) olmuştur. Kanal 23 ve Kanal E televizyonlarının en fazla yerel habere başvuran kanallar olarak dikkat çekmektedir.

Tablo 7. Kanallara Göre Haberin İçeriği

Kanallarda yayınlanan haberlerin içeriği pek çok değişkene bağlı olarak değerlendirilmiştir. Kanal 23 ve Kanal E televizyonlarının ana haber bültenlerinde yayınlanan 333 haberden 13’ü (%3,9) duyuru, 117’si (%35,1) bilgilendirme, 3’ü (%0,9) tanıtım, 161’i (%48,3) açıklama, 1’i (%0,3) iddia, 17’si (%5,1) destek, 19’u (%5,7) eleştiri ve 2’si (%0,6) diğer haberlerdir. Duyuru haberleri Kanal 23’de 4 kez (%2,6) ve Kanal E’de 9 kez (%5,1) yayınlanmıştır. Bilgilendirme haberleri Kanal 23’de 59 kez (%38,1) ve Kanal E’de 58 kez (%32,6) görülmüştür. Tanıtım haberleri Kanal 23’de 2 kez (%1,3) ve Kanal E’de 1 kez (%0,6) yayınlanmıştır. Açıklama haberleri Kanal 23’de 74 kez (47,7) ve Kanal E’de 87 kez (48,9) yer almıştır. İddia haberleri Kanal 23’de 1 kez (%0,6) yer alırken Kanal E’de hiç yayınlanmamıştır. Destek haberleri Kanal 23’de 6 kez (%3,9) ve Kanal E’de 11 kez (%6,2) görülmüştür. Eleştiri haberleri Kanal 23’de 8 kez (%5,2) ve Kanal E’de 11 kez (%6,2) yer almıştır. Diğer haberler ise Kanal 23’de 1 kez (%0,6) ve Kanal E’de 1 kez (%0,6) yayınlanmıştır. Kanal 23 ve Kanal E televizyonunda en fazla açıklama haberlerinin olduğu tespit edilmiştir. Toplam genelinde yerel kanalların haber bültenlerinde en fazla açıklama haberlerinin olması dikkat çekmektedir. Haberin İçeriği Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Duyuru 4 2,6 9 5,1 13 3,9 Bilgilendirme 59 38,1 58 32,6 117 35,1 Tanıtım 2 1,3 1 0,6 3 0,9 Açıklama 74 47,7 87 48,9 161 48,3 İddia 1 0,6 0 0 1 0,3 Destek 6 3,9 11 6,2 17 5,1 Eleştiri 8 5,2 11 6,2 19 5,7 Diğer 1 0,6 1 0,6 2 0,6 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

Tablo 8. Kanallara Göre Haberin Konusu

Tablo 8, haber konularının kanallara göre dağılımını göstermektedir. Çalışmada haber konuları 12 kategoride incelenmiştir. Veriler, tüm kanalların haberleri içerisinde sağlık haberlerinin 19 kez (%5,7), asayiş haberlerinin 28 kez (%8,4), ekonomi haberlerinin 5 kez (%1,5), yerel yönetim haberlerinin 44 kez (%13,2), politik haberlerinin 51 kez (%15,3), eğitim haberlerinin 28 kez (% 8,4), kültür/sanat haberlerinin 31 kez (%9,3), magazin haberlerinin 9 kez (%2,7), kent ve vatandaşın sorunları haberlerinin 32 kez (% 9,6), tarım haberlerinin 9 kez (%11,4), sivil toplum haberlerinin 38 kez (%11,4), diğer kategorideki haberlerin 39 kez (%11,7) kullanıldığını göstermektedir. Bölgedeki sağlık kuruluşlarının faaliyetleri, hastalıklara karşı uyarılar ve alınacak önlemlerle ilgili haberler, Kanal 23’de 10 kez (%6,5) ve Kanal E’de 9 kez (%5,1) görülmüştür. Asayiş yani trafik kazası, cinayet, yaralama ve hırsızlık gibi güvenlik haberler Kanal 23’de 10 kez (%6,5) ve Kanal E’de 18 kez (%10,1) yer almıştır. Oda ve borsa gibi ekonomiyle ilgili kuruluşların faaliyetleri, ticari hayata yönelik gelişmeler, sanayi, işsizlik gibi konularının işlendiği ekonomi haberleri Kanal 23’de 3 kez (%1,9) ve Kanal E’de 2 kez (%1,1) kullanılmıştır. Valilik, belediyeler, kamu kurumlarının il müdürlükleri gibi kuruluşların etkinliklerini ve açıklamalarını

Haberin Konusu Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Sağlık 10 6,5 9 5,1 19 5,7 Asayiş 10 6,5 18 10,1 28 8,4 Ekonomi 3 1,9 2 1,1 5 1,5 Yerel yönetim 18 11,6 26 14,6 44 13,2 Politik 27 17,4 24 13,5 51 15,3 Eğitim 14 9,0 14 7,9 28 8,4 Kültür/Sanat 15 9,7 16 9,0 31 9,3 Magazin 3 1,9 6 3,4 9 2,7 Sorunlar 14 9,0 18 10,1 32 9,6 Tarım 4 2,6 5 2,8 9 2,7 Sivil toplum 21 13,5 17 9,6 38 11,4 Diğer 16 10,3 23 12,9 39 11,7 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

konu alan yerel yönetim haberleri Kanal 23’de 18 kez (%11,6) Kanal E’de 26 kez (%14,6) görülmüştür. Siyasi partilerin etkinlikleri, merkezi hükümetin icraatları, dış politikaya ilişkin gelişmeler, şehirdeki siyasetçilerin (milletvekili, parti il ve ilçe başkanları) açıklamalarını içeren politik haberler Kanal 23’de 27 kez (%17,4) ve Kanal E’de 24 kez (%13,5) yer almıştır. İldeki eğitim kurumlarının etkinliklerinin duyurulması ve eğitim camiasında yaşanan sorunların aktarıldığı eğitim haberleri Kanal 23’de 14 kez (%9,0), Kanal E’de 14 kez (%7,9) yayınlanmıştır. Elazığ’daki tiyatro, sinema, konser ve festival gibi etkinlikleri konu alan kültür/sanat haberleri Kanal 23’de 15 kez (%9,7) ve kanal E’de 16 kez (%9,0) yer almıştır. Magazin haberleri Kanal 23’de 3 kez (%1,9) ve Kanal E’de 6 kez (%3,4) görülmüştür. Şehrin genelinin ya da ilçe ve mahallelerde yaşayan vatandaşların sorunlarının gündeme getirildiği ve çözüm için yetkililere çağrıda bulunulan haberler Kanal 23’de 14 kez (%9,0) ve Kanal E’de 18 kez (%10,1) yer almıştır. Şehirde tarımsal faaliyetlere yönelik gelişmeler, çiftçilerin sorunları, çiftçi kuruluşlarının etkinlik ve açıklamalarını konu alan tarım haberleri Kanal 23’de 4 kez (%2,6) ve Kanal E’de 5 kez (%2,8) görülmüştür. Sendika, dernek ve vakıf gibi sivil kuruluşların etkinliklerini konu alan sivil toplum haberleri Kanal 23’de 21 kez (%13,5) ve Kanal E’de 17 kez (%9,6) yayınlanmıştır. Bu kategorilerin dışında kalan haber konuları da diğer kategorisinde ele alınmıştır. Turizm haberleri, reklama yönelik haberlerin bazıları Kanalların kendi bünyelerindeki gelişmeleri konu alan haberlere Kanal 23’de 16 kez (%10,3) ve Kanal E’de 23 kez (%12,8) yer verilmiştir.

Haber konularına göre yapılan değerlendirmeye ilişkin düzenlenen tablodan anlaşılacağı gibi Elazığ’daki yerel televizyonların ana haber bültenlerinde en fazla yer verdikleri haber türü politik haber olduğu görülmüştür.

Tablo 9. Kanallara Göre Haberin Niteliği

Elazığ’ın yerel televizyonlarında yayınlanan haberlerin niteliğine ilişkin bulgular Tablo 9’da yer almaktadır. Verilere göre tüm kanalların ana haber bültenleri içerisinde genel haberler 31 kez (%9,3), basit haberler 19 kez (%5,7), karmaşık haberler 244 kez (%73,2) ve özel konulu haberler 39 kez (11,5) yayınlanmıştır. Kısa kişi haberleri, konuşmalar, mülakatlar, törenler ve toplantılar gibi haberleri içeren genel haberler Kanal 23’de 4 kez (%2,6) ve Kanal E’de 27 kez (%15,2) görülmüştür. Ölüm, hastalık, cenaze, yangın, kaza, sel, deprem, mevsim, hava durumu ve cinayet haberlerini kapsayan basit haberler Kanal 23 televizyonunda 9 kez (%5,8) ve Kanal E televizyonunda ise 10 kez (%5,6) yer almıştır. Mahkemeler, duruşma, dava, hükümet, politika, iş, endüstri, tarım, çalışma yaşantısı, eğitim, araştırma, bilim, uzay, deniz, din, felsefe vb, haberleri içeren karmaşık haberler Kanal 23 haber bülteninde 125 kez (%80,6) ve Kanal E haber bülteninde 119 kez (%66,9) yayınlanmıştır. Sosyete-kadın, spor, edebiyat ve güzel sanatlar gibi konuları kapsayan özel konulu haberler ise Kanal 23 haber yayınlarında 17 kez (%11,0) Kanal E’de 22 kez (11,9) yer almıştır. Her iki kanalın ana haber bültenlerinde nitelik olarak en fazla karmaşık haberlerin en az ise basit haberlerin yer almış olması dikkat çekmektedir.

Haberin Niteliği Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Genel 4 2,6 27 15,2 31 9,3 Basit 9 5,8 10 5,6 19 5,7 Karmaşık 125 80,6 119 66,9 244 73,3 Özel konulu 17 11,0 22 11,9 39 11,5 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

Tablo 10. Kanallara Göre Olayın Oluş Biçimi

Yerel kanallarda yayınlanan haberlerde olayların oluş biçimi tablo 10’da gösterilmektedir. İki haftalık süreçte toplamda yayınlanan 333 haberden 17’si (%5,1) eylem haberler, 298’i (%89,2) söylem haberler, 10’u (%3,0) eylem-söylem haberler ve bunların dışında kalanların 8’i (%2,4) diğer haberlerdir. Cinayet, yangın, kaza, direniş, yasadışı gösteriler, protesto, miting vb. konuları içeren eylem haberler Kanal 23’de 7 kez (%4,5) ve Kanal E’de 10 kez (%5,6) yayınlanmıştır. Basın toplantısı, açıklamalar, seminer, sempozyum, konferans, açık oturum, bilimsel toplantılar, panel kısaca nerede ve ne zaman kimlerin bulunacağının bilindiği haberler olan söylem haberler Kanal 23’de 135 kez (%86,5) ve Kanal E’de 163 kez (%91,6) yer almıştır. Ulusal bayramlar, kentlerin kurtuluş günleri, yapımı tamamlanan bir tesisin açılışı gibi haberleri içeren eylem-söylem haberler Kanal 23’de 7 kez (%4,5) ve Kanal E’de 3 kez (%1,7) yayınlanmıştır. Bu kategorilerin dışında yayınlanan diğer haberlerin sayısı ise Kanal 23’de 6 (%3,9) ve Kanal E’de 2’dir (%1,1). Kanal 23 ve Kanal E televizyonlarına konu olan haberlerdeki olayların oluş biçimlerinin en fazla söylem haberler olduğu gözlemlenilmiştir.

Olayın Oluş Biçimi

Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Eylem 7 4,5 10 5,6 17 5,1 Söylem 135 86,5 163 91,6 298 89,2 Eylem-Söylem 7 4,5 3 1,7 10 3,0 Diğer 6 3,9 2 1,1 8 2,4 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

Tablo 11. Kanallara Göre Haberin Düzenleme Biçimi

Tablo 11’de haberlerin düzenleme biçimi 7 kategoriye ayrılarak veriler ifade edilmiştir. Bu veriler ışığında kanalların ana haber bültenlerinde toplamda tematik haberlere 15 kez (%4,3), olay haberlerine 12 kez (%3,6), dosya haberlerine 1 kez (%0,3), diğer haberlere 305 kez (%91,6) yer alırken araştırma, derleme, ve olgusal haberlere hiç yer almamıştır. Belirli bir konuyu açığa kavuşturmak ya da olayların arkasında kalan durumları ortaya çıkarmak için yapılan bir haber türü olan araştırma haber Kanal 23 ve Kanal E televizyonlarında hiç yayınlanmamıştır. Değişik zamanlarda belirli bir konuyla ilgili haberlerin toparlanarak yeniden oluşturulmasını kapsayan derleme haberlerine kanallarda yer verilmemiştir. Benzer konu ve içerik taşıyan haberlerin bir bütünlük içerisinde değerlendirilmesiyle oluşturulan tematik haberler Kanal 23 haber bülteninde 6 kez (%3,9) ve Kanal E haber bülteninde 9 kez (%5,1) görülmüştür. Cinayet, yangın, deprem ve sel gibi haberleri yansıtan olay haberler ise Kanal 23 yayınlarda 5 kez (%3,2) ve Kanal E yayınlarında 7 kez (%3,9) yer almıştır.

Boşanmaların artması, orman yangınlarının artması ve enflasyonun 20 yıldır gündemde olması vb. konular gibi toplumda bir eğilim olarak yaygınlaşan, sık rastlanılan durumları içeren olgusal haberler kanallarda hiç yayınlanmamıştır. Taraflarıyla ayrıntılı biçimde belirli bir konuyu ele alan haber türü olan dosya haberler Kanal 23’de 1 kez (%0,6) yer alırken Kanal E televizyonunda hiç yer almamıştır. Altı Haberin Düzenleme Biçimi

Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Araştırma 0 0 0 0 0 0 Derleme 0 0 0 0 0 0 Tematik 6 3,9 9 5,1 15 4,5 Olay 5 3,2 7 3,9 12 3,6 Olgusal 0 0 0 0 0 0 Dosya 1 0,6 0 0 1 0,3 Diğer 143 92,3 162 91,0 305 91,6 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

düzenleme biçiminin dışında kalan haber türleri diğer kategorisi başlığı altında değerlendirilmiştir. Diğer haberler ise Kanal 23’de 143 kez (%92,3) ve Kanal E’de 162 kez (%91,0) görülmüştür. Diğer haberler 305 kez (91,6) yayınlanarak televizyonların ana haber bültenlerinde en fazla yer alan kategori olmuştur. Araştırma, Derleme ve olgusal haberlerin iki yerel kanalda da hiç yayınlanmaması dikkat çekmektedir.

Tablo 12. Kanallara Göre Haberin Amacı

Haberlerin amaçları Tablo 12’de 5 kategori içerisinde değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre izleyicinin ilgisini çekmeye ve etkilemeye yönelik haberlerin sayısı 19 (%5,7), bilgi ağırlıklı haberle 153 (%51,4), fikir ağırlıklı haberler 162’dir (%99,7). Yönlendirici ve talimat verici haberlere hiç yer verilmemiştir. Sansasyonel nitelikli haberler ile magazin ve olumsuz olaylara giren kaza, felaket, çatışma vb. nitelikteki izleyicinin ilgisini çekmeye ve etkilemeye yönelik haberler Kanal 23’de 9 kez (%5,8) ve Kanal E’de 10 kez (%5,6) yer almıştır. Bir konu hakkında bilginin verildiği ve gerçeklerin aktarıldığı haberleri kapsayan bilgi ağırlıklı haberler Kanal 23’de 69 kez (%43,9) ve Kanal E’de 84 kez (%47,2) yayınlanmıştır. Bir konunun değerlendirildiği, kişisel düşüncenin aktarıldığı ve duygusal tepkilerin verildiği haberleri içeren fikir ağırlıklı haberler Kanal 23’de 77 kez (%49,0) ve Kanal E’de 84 kez (%47,2) görülmüştür. Bir bakış açısının ya da görüşün kabul ettirilmeye çalışıldığı yönlendirici haberler ile alıcı açısından eksik ya da problemli bir durumun iyileştirilmesi ya da ortadan kaldırılmasıyla ilgi bilgilerin sunulduğu talimat verici Haberin Amacı Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % İlgi çekme 9 5,8 10 5,6 19 5,7 Bilgi ağırlıklı 69 43,9 84 47,2 153 51,4 Fikir ağırlıklı 77 49,0 84 47,2 162 99,7 Yönlendirici 0 0 0 0 0 0 Talimat verici 0 0 0 0 0 0 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

haberler iki yerel kanalda da yayınlanmamıştır. Tablo genelindeki verilere göre haberde amacın en fazla fikir ağırlıklı olduğu tespit edilmiştir. İzleyicinin ilgisini çekmeye yönelik haberlerin ise az olması (19 haber %5,7) dikkat çekmektedir.

Tablo 13. Kanallara Göre Siyasi Parti Haberlerinin Dağılımı

Tablo 7’ye göre kanalların ana haber bültenlerinde toplam 38 siyaset haberi yer almıştır. Elazığ’daki yerel televizyonların haber bültenlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi 19 kez (%50,0), Cumhuriyet Halk Partisi 4 kez (%10,5), Milliyetçi Hareket Partisi 12 kez (%31,6), Barış ve Demokrasi Partisi 1 kez (%2,6), diğer partiler 2 kez (%5,3) yayınlanmıştır. Adalet ve Kalkınma Partisi ile ilgili haberlere Kanal 23’de 9 kez (%45,0) ve Kanal E’de 10 kez (%55,6) yer verilmiştir. Cumhuriyet Halk Partisi ile ilgili haberler Kanal 23’de 3 kez (%15,0) ve Kanal E’de 1 kez (%5,6) yayınlanmıştır. Barış ve Demokrasi Partisi ile ilgili haberler Kanal 23’de hiç yer almazken Kanal E’de 1 kez (%5,6) yer almıştır. Diğer kategorisinde değerlendirilen 4 parti dışında kalan partiler, bağımsız siyasiler ve birden çok partinin adının geçtiği haberler, Kanal 23’de 1 kez (%5,0) ve Kanal E’de 1 kez (%5,6) görülmüştür. Elazığ’da yerel televizyonlarda Adalet ve Kalkınma Partisi ile ilgili haberlere en fazla yer veren Kanal E olmuştur. Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi ile ilgili haberlere en fazla yer veren televizyon ise Kanal 23 olmuştur. Diğer partilerle ilgili haberler her iki kanalda da 1 kez yayınlanmıştır. Toplamda ise Kanal 23 televizyonunda siyasi partilere ilişkin haberlerin (20 haber) daha fazla olduğu görülmüştür.

Parti Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % AKP 9 45,0 10 55,6 19 50,0 CHP 3 15,0 1 5,6 4 10,5 MHP 7 35,0 5 27,8 12 31,6 BDP 0 0 1 5,6 1 2,6 Diğer 1 5,0 1 5,6 2 5,3 Toplam 20 100,0 18 100,0 38 100,0

Tablo 14. Kanallara Göre Haberde Reklam Unsuru

Elazığ’daki yerel televizyonlarda reklam konularının yayınlanma sıklığı Tablo 14’te gösterilmiştir. 2 televizyon kanalının ana haber bültenlerindeki haberlerde 27 kez (%8,1) reklam unsuruna rastlanmıştır. 14 günlük kayıt dönemi süresince yayınlanan 333 haberden reklam unsuru olmayan haberlerin sayısı 306’dır (%99,7). Kanal 23 haber bültenlerinde 15 kez (%9,7) ve Kanal E’de 12 kez (%6,7) reklam unsuru olan haber yayınlanmıştır. Bu kategori çerçevesinde reklam unsurlu en fazla haberin Kanal 23’de yayınladığı tespit edilmiştir. Kanal 23’de 140 (%90,3) ve Kanal E’de 166 (%92,9) reklam unsuru olmayan haber yer almıştır.

Tablo 15. Kanallara Göre Habere Konu Olan

Habere konu olanlar kişi, kurum, grup ve diğer olmak üzere dört kategoride incelenmiştir. Kanalların ana haber bültenlerinin büyük çoğunluğunu (127 haber %38,1) kurum haberlerinin oluşturduğu tespit edilmiştir. Kişi ise 107 (%32,1) haber sayısı ile Reklam Unsuru Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Var 15 9,7 12 6,7 27 8,1 Yok 140 90,3 166 92,9 306 99,7 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

Habere Konu Olan

Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Kişi 50 32,3 57 32,0 107 32,1 Kurum 62 40,0 65 36,5 127 38,1 Grup 11 7,1 17 9,6 28 8,4 Diğer 32 20,6 39 21,9 71 21,3 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

kurum haberlerinden sonra ana haber bültenlerinde en fazla konu olmuştur. Grup ise 28 kez (%8,4) haberlerde yayınlanmıştır. Bu üç konunun dışında mevsim, doğal afet ve çevre gibi haberlerin konu edildiği haberler ise diğer kategori içerisinde ele alınmıştır. Bu kapsamda 71 (%21,3) haber bu kategoride yer almıştır. Kanal 23’ün 50 (%32,3) ve Kanal E’nin 57 (%32,0) haberinde konu olanlar kişidir. Kanal 23 televizyonunda yayınlanan 62 (%40,0) ve Kanal E televizyonunda 65 (%36,5) haberine konu olan kurumdur. Konunun grup olduğu haberlerin sayısı Kanal 23’de 11 (%7,1) ve Kanal E’de 17’dir (%9,6). Diğer haberlerin haber sayısı Kanal 23’de 32 (%20,6) ve Kanal E’de 39’dur (%21,9). Tablodaki bulgulara göre kurum haberleri en fazla Kanal E televizyonunda yayınlanmıştır. Tablo genelinde en az konu olanlar ise grup kategorisidir.

Tablo 16. Kanallara Göre Haberde Yorum

Haberde yorumun var olup olmadığına dair bulgular Tablo 16’da gösterilmektedir. Elazığ’daki yerel kanalların ana haber bültenlerindeki 91 (%27,3) haberinde yorum olduğu 242 (%72,7) haberinde ise yorum olmadığı belirlenmiştir. Kanal 23 televizyonunun haber bülteninde 32 (%20,6) ve Kanal E televizyonunun 59 (%33,1) haberinde yorum olduğu tespit edilmiştir. Bu veriler doğrultusunda Kanal E televizyonun haberlerinde yorumun daha fazla olduğu dikkat çekmektedir. Kanal 23’ün 123 (%79,4) ve Kanal E’nin ise 119 (%66,9) haberinde yorumun olmadığı görülmektedir. Haberde yorumun en fazla olduğu televizyon Kanal E, en az olduğu televizyon ise Kanal 23’tür.

Haberde Yorum Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Var 32 20,6 59 33,1 91 27,3 Yok 123 79,4 119 66,9 242 72,7 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

Tablo 17. Kanallara Göre Haberde Taraflılık

Tablo 17’de kanallara göre haberde taraflılığın olup olmadığına dair veriler yer almaktadır. İki haftalık kayıt döneminde yayınlanan haberlerin 14’ünde (%4,2) taraflılık var iken 317’sinde (%95,8) taraflılık yoktur. Kanal 23’ün 3 (%1,9) haberinde Kanal E’nin ise 11 (%6,2) haberinde taraflılık olduğu tespit edilmiştir. Kanal 23’ün 152 (%98,1) haberinde Kanal E’nin ise 167 (%93,8) haberinde taraflılık bulunmamıştır. Tablodaki veriler haberde taraflılığın en çok olduğu televizyonun 11 haber sayısı ile Kanal E olduğunu göstermektedir. Her iki kanalın ana haber bültenleri incelendiğinde haberlerin büyük çoğunluğunda (317 haber %95,8) taraflılığın olmadığı belirlenmiştir.

Tablo 18. Kanallara Göre Haberde Yönlendirme

Kanal 23 ve Kanal E televizyonlarının ana haber bültenlerinde yönlendirmenin olup olmadığına dair veriler Tablo 18’de verilmiştir. Haberde yönlendirme üç kategoriye ayrılmıştır. Veriler incelendiğinde kanallarda yayınlanan 333 haberden Haberde Taraflılık Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Var 3 1,9 11 6,2 14 4,2 Yok 152 98,1 167 93,8 317 95,8 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0 Haberde Yönlendirme Kanallar Toplam Kanal 23 Kanal E f % f % F % Var/Olumlu 2 1,3 10 5,6 12 3,6 Var/Olumsuz 2 1,3 2 1,1 4 1,2 Yok 151 97,4 166 93,3 317 95,2 Toplam 155 100,0 178 100,0 333 100,0

yönlendirmenin Var/olumlu olduğu haberlerin sayısı 12 (%3,3), var/olumsuz olduğu 4 (%1,2) ve yönlendirmenin olmadığı haber sayısı 317’dir (%95,2). Kanal 23 haber bültenlerinde 2 kez (%1,3) ve Kanal E’de 10 kez (%5,3) haberde yönlendirmenin var/olumlu şeklinde olduğu görülmektedir. Kanal 23’de 2 kez (%1,3) ve Kanal E’de 2 kez (%1,3) haberde yönlendirme var/olumsuzdur. Kanal 23’ün 151 (%97,4) ve Kanal E’nin 166 (%93,3) haberinde yönlendirme yoktur. Dolayısıyla haberde yönlendirme en fazla Kanal E’de en az ise Kanal 23 televizyonunda olmuştur. Kanalların haberlerinin büyük çoğunluğunda yönlendirmenin olmadığı dikkat çekmektedir. Haberde yönlendirmenin olumlu şekilde var olduğu haber sayısı en fazla Kanal E televizyonunda görülmüştür. Haberde yönlendirmenin olup olumsuz olduğu haber sayısı ise her iki kanalda da eşittir.

4.2.3. Verilerin Çözümü ve Yorumlanması (Malatya ili)