Veri Toplama Araçları

Araştırmada veri toplamak amacıyla, araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Evlilik Yaşamı Ölçeği, Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği ve Yakın İlişkide Yaşantılar Envanteri (YİYE) kullanılmıştır.

2.5.1. Kişisel Bilgi Formu

Araştırmanın, sosyodemografik bilgiler kısmında evli bireylerin, kişisel özellikleri ve evliliklerine dair düşünce ve beklentilerinin tespit etmek amacıyla 24 sorudan oluşan kişisel bilgiler formu uygulanmıştır. Bunun içerisinde yaş, cinsiyet, kaç yıllık evli olduğu, sahip olunan çocuk sayısı, ekonomik düzeyleri, eğitim düzeyleri, kaçıncı çocuk oldukları, ebeveynlerinin evliliklerini nasıl tanımladıkları, kaçıncı evlilikleri olduğu gibi sorular bulunmaktadır. Bu kısımdaki araştırma soruları araştırmacı tarafından özel olarak hazırlanmıştır. (Bkz Ek. 1)

2.5.2. Evlilik Yaşamı Ölçeği (EYÖ)

Evlilik Yaşamı Ölçeği 1986 yılında Tezer tarafından geliştirilmiştir. Evliliklerde sağlanan genel doyum düzeyinin ölçmek amaçlanmıştır. Ölçek, “evliliğimizi çok anlamlı buluyorum” ve “evliliğimizde giderek azalan heyecan beni rahatsız ediyor” şeklinde ifadelerin olduğu 10 soruluk, beşli likert tipinde bir ölçektir. Ölçek, kesinlikle katılmıyorum ile kesinlikle katılıyorum arasında 5 derecelendirme üzerine kurulmuştur. Kesinlikle katılmıyorum ifadesi 1 puan alırken kesinlikle katılıyorum ifadesi 5 puan almaktadır. Toplam puanlar 10 ile 50 aralığında değişmektedir. Ölçekten alınan yüksek puan daha yüksek evlilik doyumunu göstermektedir. Ölçeğin iç tutarlık kat sayısı .91, güvenirlik katsayısı .85 olarak rapor edilmektedir. Bu çalışmada elde edilen Cronbach alfa katsayısı .91’dir. (Bkz Ek. 2)

Tablo 3. Evlilik Yaşamı Ölçeği Güvenilirlik Analizi

Cronbach's Alpha Cronbach's Alpha Based on Standardized Items N .95 .91 10

Evlilik Yaşamı Ölçeği güvenirlik analizi araştırmamız için yeniden yapıldığında Cronbach’s Alpha değeri 0.95 olarak elde edilmiştir. Bu doğrultuda Evlilik Yaşamı Ölçeği’nin yüksek derecede güvenilir olduğu söylenebilir.

2.5.3. Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği

Ölçek Schutte, Malouff, Hall, Haggerty, Cooper, Golden ve Dornheim (1998) tarafından 33 madde olarak geliştirilmiştir. Daha sonra Austin, Saklofske, Huang ve McKenney tarafından 8 madde daha eklenerek 41 madde olarak tekrar düzenlenmiştir. Ölçek, kişinin kendi duygularını anlaması ve başka insanların duygularını tanımlaması ve ifade etmesi, kişinin kendisinin ve başkalarının duygularını kontrol edebilmesi ve duyguların problem çözmede kullanılması konularını içermektedir. Ölçeğin alt boyutları:

 İyimserlik / Ruh Halinin Düzenlenmesi  Duyguların Değerlendirilmesi

 Duyguların Kullanımıdır.

Ölçek, orijinal haline uygun olarak kesinlikle katılmıyorum ve kesinlikle katılıyorum beşli likert tipi kullanılarak uygulanmıştır. Kesinlikle katılmıyorum 1 puan, kesinlikle katılıyorum 5 puan olarak değerlendirilmiştir. İyimserlik / Ruh Halinin Düzenlenmesi boyutunda alınabilecek en yüksek puan 105, en düşük 21, Duyguların Değerlendirilmesi boyutundan en yüksek 65, en düşük 13 puan ve Duyguların Kullanımı boyutunda en yüksek 35, en düşük 7 puan alınabilmektedir. Ölçeğin Cronbach Alpha değerinin.87-.90 aralığında olduğu bulunmuştur. Ölçeğin Türkçe formun güvenirliğinde ise, Cronbach-Alpha iç tutarlık katsayısı ölçeğin tamamı için 0.82 iken, alt boyutları için 0.75, 0.39 ve 0.76 olarak tespit edilmiştir. Ölçeğin bütünü için test-tekrar test güvenirlik katsayısı bir hafta arayla (n=88) r=0,49, iki hafta arayla (n=85) r=0,56 bulunmuştur (Tatar, Tok ve Saltukoğlu, 2011). (Bkz Ek. 3)

Tablo 4. Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği Güvenilirlik Analizi

Cronbach's Alpha

Cronbach's Alpha Based on Standardized

Items

.74 .82 41

Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği kapsamında araştırmamızda katılımcılara yöneltilen görüşlerin güvenirlik analizi yapıldığında Cronbach’s Alpha değeri 0.74 olarak elde edilmiştir. Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği’nin oldukça güvenilir olduğu söylenebilir.

2.5.4. Yakın İlişkide Yaşantılar Envanteri (YİYE)

Yetişkinlerin bağlanma stillerinin ölçülmesine ilişkin çalışmalara 1980 yıllarında başlanmıştır. İlk yapılan çalışmalarda bağlanma stillerinin ölçmek için iki ana yöntem kullanılmıştır. Bunlardan birincisi kliniklerde kullanılan görüşmeye dayalı psikolojik ölçümdür, diğeri ise sosyal psikoloji çalışmalarında kullanılan öz bildirim yoluyla ölçümdür. Daha sonraki yıllarda sosyal psikologlar çalışmalarını bu ölçek veya bu ölçeğin benzerlerine kullanarak yürütmüşlerdir. Brennan, Clark ve Shaver (1998), en çok kullanılan bağlanma ölçeklerini incelemiş ve toplamda 323 maddeli ölçeğe faktör analizi uygulamışlardır. Bu analiz sonucunda, yetişkin bağlanma davranışlarının “bağlanmaya ilişkin kaygı” ve “bağlanmaya ilişkin kaçınma” olarak iki boyutta değerlendirilebileceğini bulmuşlardır (Selçuk, Gunaydin, Sumer ve Uysal, 2005). Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YİYE), 36 maddeden oluşmakta 18 maddesi kaygı boyutunu diğer 18 maddesi de kaçınma boyutunu ölçmektedir. Her boyut için madde puanları ayrı ayrı toplanarak kaygı ve kaçınma puanları elde edilmektedir. Ölçek bu iki boyut temelinde değerlendirilebileceği gibi iki boyuttan aldıkları puanlar kullanılarak Dörtlü Bağlanma Modeli ile uygunluk gösteren dört kategori şeklinde kümeleme analizi yapılarak değerlendirilebilir. Ölçekten hem boyutlar temelinde sürekli ölçüme dayalı, hem de kategorik sınıflandırma yöntemiyle iki tür ölçüm alınabilmektedir. Ölçekten 18 ile 126 arasında iki farklı toplam puan elde edilmekte ve alt boyutlar için toplam puanlar değişiklik gösterebilmektedir. Alt ölçeklerden alınan puanların artması bağlanma kaygısının veya kaçınmasının arttığını göstermektedir. Ölçek yedili likert tipinde hazırlanmış ve orjinaline uygun olarak kullanılmıştır. Ölçekte tek sayılı maddeler kaygı boyutunu, çift sayılı maddeler kaçınma boyutunu ölçmektedir. Ölçeğin Türkçe’ye uyarlanması ve geçerlik,

güvenirlik çalışması Sümer ve Güngör (1999) tarafından yapılmıştır. Ölçeğin, iç tutarlılık katsayısı oldukça yüksektir. Kaçınma boyutu için Cronbach alpha katsayısı 0.90, kaygı boyutu için 0.86 olarak bulunmuştur. Envanterin test-tekrar test güvenirliği ise yapılan analizler sonucunda kaygı boyutu için .82, kaçınma boyutu için ise .81 olarak tespit edilmiştir. Bu araştırmada yetişkinlerin romantik bağlanma stillerini belirlemek amacıyla sıklıkla kullanılan ve yüksek ölçüm duyarlılığına sahip YİYE kullanılmıştır. (Bkz Ek. 4)

Tablo 5. Yakın İlişkide Yaşantılar Envanteri (YİYE) Güvenilirlik Analizi Cronbach's Alpha Cronbach's Alpha Based on StandardizedItems N .73 .82 35

Yakın İlişkide Yaşantılar Envanteri (YİYE) kapsamında araştırmamızda katılımcılara yöneltilen görüşlerin güvenirlik analizi yapıldığında Cronbach’s Alpha değeri 0.73 olarak bulunmuştur. Bu değere göre Yakın İlişkide Yaşantılar Envanteri (YİYE)’ nin oldukça güvenilir olduğu söylenebilir.