Terörden Korunmak İçin Güvenlik Dışındaki İşlemler

Terörden korunmak için güvenlik dışındaki işlemler, kamu düzenini terörden korumak için idare ve devlet içindeki farklı kurumların yapabildiği, güvenlik dışındaki işlemlerdir. Terörle mücadele etmek için kanun metinleri tek başına yeterli değildir. Bundan dolayı terörü halletme araçlarından önce ondan korunma araçlarından bahsetmemiz gerekmektedir.355 Bu araçlar, sosyal araçlar, eğitim araçları ya da basın araçları olabilir.

a. Sosyal İşlemler ve Onların Terörden Korunmadaki Rolü

Toplumum farklı kurumlarının terörden korunmada büyük bir rolleri vardır. Bu da terörü ortaya çıkarma ve teşvik etmede yardımcı olan sosyal ve ekonomik etkenler üzerinde durarak, toplumu eğitme ve kültürleştirme yoluyla onun nasıl halledileceğini araştırarak, uygun iş ve mesken imkânı vererek ve gençleri terör örgütlerine katılmasını engellemek amacıyla onların boş vakitlerini doldurarak yapılabilmektedir.356 Aynı şekilde aile, terörle mücadelede önemli bir sosyal araçtır.

353

MEŞHEDÂNÎ Ekrem Abdurrezzâk, el-Kudrâtü’l-Vikâiyye li’l-Echizeti’l-Emniyye fî Mecâli Mükâfehati’l-İrhâb, Kudrâtü’l-Echizeti’l-Emniyye ve Devruhâ fî Mükâfehati’l-İrhâb Dizisi, Arap Nayif Üniversitesi, Merkez el- buhus ve el- diraseet el-ilmiye ve el-emniyh, Riyâd, Suudi, s. 250.

354

MEŞHEDÂNÎ Ekrem Abdurrezzâk, age, s. 214.

355

RAMAZAN Midhat, Cerâimü’l-İrhâb fî Dav’i’l-Ahkâmi’l-MeVdûiyye ve’l-İcrâiyye li’l-Kânûni’l- Cinâiyyi’d-Devli ve’d-Dâhilî, Daru’l-Nehdatü’l-Arabiyye, Mısır, ts. s. 220.

356

YUSUF Abdullah Bin Abdilaziz, el-ensak el-ictimaiye ve devraha fe mukafehet el- irhab, Arap Nayif Üniversitesi, Merkez el- buhus ve el- diraseet el-ilmiye ve el-emniyh, Riyad, Suudi, 2006, s. 63

Ailenin çocuk eğitimindeki rolü apaçıktır. Aile sayesinde çocuk gelecekte uygulayacağı davranışlarını elde eder. Ailelerin, terörün tehlikeli olduğu bilincini çocuklara vermeleri ve çocukların dini ve ahlaki yönde gelişmelerini sağlamaları gerekmektedir.357

Gelişim programları yoluyla terörle mücadele edilebilir ve ondan korunulabilir. Sadece güvenlik programları ve yasal programlar bunun için yeterli değildir. Bu iş, hayatın tüm alanlarını kapsayan gelişim programları ve planlarını ortaya koymaya ihtiyaç duymaktadır. Genelde hükümetler; fakirlik, cahillik, işsizlik ve marjinallikle mücadele etmektedir. Bu, zor bir görevdir. Önemli plan ve projelere ihtiyaç duymaktadırlar. Çünkü terör düşüncesi, fakir ve marjinal olan sosyal sınıflar ve işsiz gençler arasında yayılıp gelişmektedir.358 Sosyal korunma terörden korunmak için kullanılması mümkün olan önemli araçlardan biri sayılmaktadır. Bu, kişilerde suç iradesini azaltmak için bir araçtır. Öyle ki o kişileri suçlu davranışları yapmaktan uzaklaştırmaktadır. Aynı şekilde suçlulara eğitim vermek, terör suçundan korunma ve onun gerçekleşmesini engelleme araçlarından sayılmaktadır. Zira bu kişinin cezası bittikten sonra, düzgün biri haline gelebilir ve bu da gelecekte terör operasyonlarını önlemek için bir sebep olabilir.359

Dolayısıyla, sosyal kurumların terörü engelleme ve ondan korunmada büyük bir rolü bulunmaktadır. Zira idarenin elinde güç olduğu için devlet içindeki bu kurumların terör eylemlerinin tehlikesini engelleme ve korunma şeklini açıklamada yardımcı olan farklı sosyal faaliyetlerde bulunmaları için sosyal kurumları yönlendirebilir.

357

SELMÂN Hikmet Musa, el-Kudrâtü ve’l-Vesâili’d-Dâ’ime li’l-Cühûdi’l-Âmine fi’l-Harb ale’l- İrhâb, Kudrâtü’l-Echizeti’l-Emniyye ve Devruhâ fî Mükâfehati’l-İrhâb Dizisi, Arap Nayif Üniversitesi, Merkez el- buhus ve el- diraseet el-ilmiye ve el-emniyh, Riyâd, Suudi, s. 140.

358

KÎRÂT Muhammed Mes’ûd, el-İrhâbü Dirâseten fi’l-Bernâmeci’l-Vataniyye ve’Strâtîciyyâti Mükâfehatih, Arap Nayif Üniversitesi, Merkez el- buhus ve el- diraseet el-ilmiye ve el-emniyh, Riyad, Suudi, 2011, s. 161-162.

359

MUSA Mustafa Muhammed, İâdetü Te’hîli’l-Müttehimîn ve’l-Mahkûmi aleyhim fi Kadâye’l- İrhâb, Arap Nayif Üniversitesi, Merkez el- buhus ve el- diraseet el-ilmiye ve el-emniyh, Riyad, Suudi, 2006, s. 8.

b. Dini Kurumlar ve Onların Terörle Mücadeledeki Rolleri

Terörle mücadele etme ve ondan korunmada dini kurumların apaçık bir rolü vardır. İslam ülkelerinde genelde vakıf işlerinin temsil ettiği dini idare, terörle mücadele konusunda idari kolluk işlerini yapabilmektedir. Bu kurumlar, gençlerin düşüncesini terörü teşvik etmede din etkenini istismar etmeye çalışan herhangi bir sapkın düşünceden korunma açısından büyük bir öneme sahiptirler. Bu kurumlar terörün tehlikesini açıklayabilmektedir. Ayrıca sapma ve marjinal gruplara girme tehlikesi konusunda gençleri uyarabilmektedirler.360

Bu kurumlar; Cuma hutbesi, dini toplantılar, konferanslar, diyaloglar, televizyon programları, diğer yayın araçları ve bilimsel kitaplarla terörü engelleyebilmektedirler. Aynı şekilde Vakıf ve Mescitler İdaresi, terörden korunmaya katkıda bulunacak karar ve emirler çıkarabilmektedir. Dini kurumlar da gençlerin ileride terörü doğuracak aşırılığı teşvik eden örnek kişilere uymak yerine dava adamları ve vaizleri örnek alması için bu örnek şahsiyetleri şer’i ilimlerde bilgi sahibi olanlar arasından seçerek gençleri terör örgütlerinden uzak tutabilirler.361 Nitekim Diyanet İşleri dini güç olarak aynı zamanda idari bir güçtür. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın mescit ve dini kurumlarda kamu düzenini korumakla ilgili idari kolluk kararları çıkarma hakkı bulunmaktadır.

c. Terörden Korunmada Eğitim Kurumlarının Rolü

Genel olarak üniversite ve okullar gibi eğitim kurumlarının terörden korunmada rol alması gerekmektedir. Okulun, kendisine verilen rolü yüklenmesi ve toplumun bireylerini suçtan koruması gerekmektedir. Güvenlik sürekli toplumdaki bilimsel ve kültürel düzeyle bağlantılıdır. Köklü ilkeler ve ahlaki değerler, küçük yaştan beri bireylerin gönüllerine yerleştirilirse, topluma güven ve istikrar egemen olur. Öğrencinin okulda gördüğü ders programları ve öğretmenlerin eğitim işindeki

360

YUSUF Abdullah Bin Abdilaziz, age, s. 110.

361

rolünün her biri, öğrencinin gelecekteki kişiliğinin oluşmasına katkıda bulunmaktadır.362

Toplumların oluşması ve gelişmesinde üniversitelerin apaçık bir rolleri olduğu için onlar terörden korunma ve onunla mücadelede apaçık bir yer edinebilirler. Öğrenciler toplumun önderleri olacaklarından dolayı akıllarını etkilemek ancak çok sayıda araç kullanarak olabilir. Şüpheli akımlara karşı koymak için sağlam bir düşünce oluşturacak şekilde öğrencilerin akıllarına doğru düşünceler yerleştirilir. Ayrıca okuma ve sempozyum yoluyla onların bilincini arttırma, onlarda bilimsel ve fikirsel faaliyetleri genişletilir. Tüm bunlar; şiddete başvurmak, terörü teşvik etmek ya da terör gruplarına katılmaktan korunmada etkili olabilir.363

d. Terörden Korunmada Yayının Rolü

XX. asrın sonlarında ve XXI. asrın başlarında dünyada bilimsel ve teknolojik gelişmeler meydana gelmiştir. Bu gelişme, dünya yayınına da yansımış ve etkin bir şekilde uydu kanalları ve farklı sosyal iletişim araçlarıyla şiddetin yayılmasında önemli rol oynamıştır. İnternet üzerindeki sosyal iletişim araçları, terör gruplarının tanışması, yaygınlaşması ve gönüllü olanların kazanılması yolunda önemli etken olmuştur.364

Terör, kendi düşüncelerini yaymak, terörü teşvik etmek ve yeni eleman kazanmak için yayın araçlarını kullandığı için terörden korunma ve bilinçlendirme için aynı araçların kullanılması gerekmektedir. Terör düşüncesine karşı koymak için yayın ve sosyal iletişim araçları kullanılabilir. Bu da mutedil dini konuşmalar yaparak, hoşgörü ve çeşitlilik kültürünü yayarak yapılabilir. Aynı şekilde milli barış kültürünü yaymak ve toplumun bireyleri arasına diyaloğu teşvik etmek için kitlesel ve teknik faaliyetler üzerinden iletişim araçları kullanılabilir.365

362

KÂTİ’ Gassan Sabrî, el-Cühûdü’l-Arabiyye li-Mükâfehati Cerîmeti’l-İrhâb, Daru’l- Sakafe, Amman, Ürdün, 2001, s. 161; YUSUF Abdullah Bin Abdilaziz, age, s. 141.

363

ESDÎ Kefâh Salih-Muzaffer Mecîd-ŞEBİ’ Muhammed Cevâd, el-Câmiatü ve Devruhâ fî Mükâfehati’l-İrhâb, Meceletu el-siyesh el-Devlieh, el-Müstansıriye Üniversitesi, Bağdat, sy. 15, 2015, s. 13-14.

364

TEMÎMÎ Hâşim Hasan, Devrü’l-İ’lâm fî Mükâfehati’l-İrhâb, Meceletu el- Ulum el-siyesiye, Külliyetü’l-Hukuk Bağdad, sy. 49, 2015, s. 19-21; ABÛD Sâmir Sa’dûn, age, s. 580.

365

Yayın, terörle mücadele araçlarından biri olarak kullanılmaktadır. Bu konuda Cezayir oldukça güzel bir örnektir. Cezayir stratejisi, halkı terörün zararı konusunda bilinçlendirmek için geniş bir şekilde kitlesel yayın araçlarını kullanmıştır. Televizyonun ana görevi, terör eylemlerini ve onun ekonomik, emniyet ve sosyal açıdan verdiği zararları kötülemek olmuştur.366 Dolayısıyla yayın, iki taraflı bir silahtır. Teröristler tarafından da kullanılabilmektedir. Lakin teröre karşı koymak için bu araç idare tarafından da kullanılabilmektedir. Terörden korunmak için yayınlar, bilinçli ve düzgün bir yöntemle kullanılırlarsa bu, toplumu, kamu düzenini ve gençleri, özellikle de terör örgütlerine katılmaktan korumaya yardımcı olur.

e. Mali Kurumlar ve Onların Terörden Korunmadaki Rolü

Terörden korunmanın önemli yöntemlerinden birisi, terörizm finansmanını durdurmaktır. Bundan dolayı terörizm finansmanıyla mücadele etmek için uluslararası ve bölgesel düzeyde çabalar ortaya çıkmıştır. Bu finansmanı durdurmak için çok sayıda işlemler takip edilmiştir. Bu işlemler, bir açıdan uluslararası sınırlarda malların geçirilmesine mali kurallar koymak ve diğer bir açıdan ise bağış kuralları koyarak hayır gruplarının faaliyetini sınırlamaktır. Devletlerin çoğu, terörü finanse etme suçlarını engellemek ve ondan korunmak için kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele etme kanunları ve yönetmelikleri yoluyla mali kurallar koymuştur. Ayrıca devletler, ticari bankaların yaptığı iç denetim ya da sınırlar üzerinden malların geçişi üzerindeki uluslararası denetimle bunu engellemektedirler.367 TFÖHK, malları biriktirmenin amacı, öldürme, işkence ya da devletin kurumlarına veya uluslararası kurumlara saldırmak ise bu malları biriktirmenin yasak olduğunu ifade etmiştir.368

Terörizmin finansmanını durdurma yolu dışında terörden korunmanın bir diğer yolu, bağış ve hayır işleri farklı terör örgütlerini finanse etmeye yönelik olduğu zaman onları engellemek ve suç saymaktır. Bu da terörizmin finansmanıyla mücadele etmek için uluslararası mali iş gruplarının hazırladığı öneriler ve

366

KÎRÂT Muhammed Mes’ûd, age, s. 179.

367

AREFE Muhammed es-Seyyid, Tecfîfü Masâdiri Temvîli’l-İrhâb, , Arap Nayif Üniversitesi, Merkez el- buhus ve el- diraseet el-ilmiye ve el-emniyh, Riyad, Suudi, 2009, s. 371.

368

uluslararası çabalara icabet etmek sayılmaktadır. Zira bu öneri şunu ifade etmektedir: Her ülkenin terörizmi finanse etmek için kullanılabilen kurumlarla ilgili kanun ve yönetmeliklerinin yeterliliğini incelemesi önerilmektedir. Özellikle kâr amaçlı olmayan örgütler buna maruz kalabilmektedir.369