Teknik altyapı durumu

BGH‘deki mevcut altyapı durumu; su temini ve dağıtım, atıksu ve katı atık toplama, uzaklaĢtırma ve arıtma, yağıĢsuları toplama, uzaklaĢtırma ve arıtma, zararlı atık toplama, uzaklaĢtırma ve arıtma, sulama tesisleri açısından değerlendirilmiĢtir:

Su temini ve dağıtım: BeyĢehir ilçe merkezi ve 7 kasaba içme sularını doğrudan

gölden temin etmektedir (Babaoğlu, 2007). BGH‘de baĢlıca içmesuyu kaynakları göl suyu ve yeraltı suyudur.

Atıksu toplama, uzaklaştırma ve arıtma: BGH belediyeleri evsel atık suların

toplanma durumu açısından üç baĢlıkta gruplanabilir:  Kanalizasyon sistemi olan beldeler,

 Kanalizasyon sistemi olan fakat yetersizlikten dolayı fosseptik kullanan beldeler ve

 Kanalizasyon sistemi olmayan, sadece fosseptik kullanan beldeler.

Havza yerleĢmelerinin büyük bir bölümü (% 84) kanalizasyon sistemine sahiptir. Fakat yetersizlikten dolayı ilave olarak fosseptik kullanımı söz konusudur. Atıksuların arıtımı konusu da büyük sorun teĢkil etmektedir. Kanalizasyon sisteminin olmadığı yerleĢmelerden gelen atık sular direkt olarak göle ulaĢmaktadır. Yine göl kıyısından uzakta olan yaygın kaynak konumundaki yerleĢmeler, atık sularını göle su taĢıyan su kaynakları üzerine bırakmak sureti ile dolaylı olarak gölü olumsuz etkilemektedir.

BGH‘deki; Yenidoğan, Selki, Ġmrenler, Burunsuz, ÇavuĢ Belediyeleri evsel atıksularını bir fosseptikte toplayıp baĢka bir iĢleme tabi tutmaksızın alıcı ortamlara deĢarj etmektedir. KöĢk, Hüyük, Kıreli, Üstünler ve Üzümlü Belediyeleri ise topladıkları evsel atıksularını direk alıcı ortama deĢarj etmektedirler. Nas ve ark. (2008) sözü edilen yerleĢimlerin atıksularında yaptıkları analizlerde Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği‘nde yer alan Evsel Nitelikli Atık Suların Alıcı Ortama Deşarj

Standartlarında öngörülen su kalitesi değerlerini sağlamadıklarını tespit etmiĢlerdir

Çizelge 3.9. BGH yerleĢmelerinde atık suların toplanmasında kullanılan sistemlerin genel durumu

Sistem Türü (%)

Kanalizasyon Kanalizasyon+Fosseptik Fosseptik

84 30 84

Kaynak: Çizelge 3.10‘dan yararlanılarak hesaplanmıĢtır.

Katı atık toplama, uzaklaştırma ve arıtma: Havza genelinde katı atıkların

düzenli olarak depolanması söz konusu değildir. VahĢi depoloma olarak adlandırılan düzensiz depo sahaları mevcuttur. Katı atıkların depolanması amacıyla genelde kuru dere yatakları ve boĢ araziler kullanılmaktadır. Bu olumsuz tablo yanında havza içerisinde yer alan yerleĢim birimlerinden kaynaklanan katı atıkların düzenli bertarafı için 3 projenin12

varlığı olumlu bir geliĢmedir. Bunlar; Yalvaç (Isparta) ilçesinde yapılacak olan ve GEYAġA (Gelendost-Yalvaç-ġarkîkaraağaç) Belediyeler Birliği tarafından yürütülen ve ÇOB‘den 200.000 TL hibe proje desteği alan GEYAġA Katı Atık Deponi Sahası, Hüyük ilçesi (Konya) ve yakın çevresindeki belediyelerin oluĢturduğu Hüyük Çevre Koruma Birliği tarafından yürütülen ve ÇOB‘den 200.000 YTL hibe proje desteği alan Hüyük Katı Atık Deponi Sahası ve BeyĢehir (Konya) ilçesinde kurulacak olan ve yakın çevresindeki belediyelerin katı atıkların depolanacağı BeyĢehir Katı Atık Deponi Sahasıdır. Her 3 projenin de henüz ihalesi ve inĢaatı yapılmamıĢtır.

12

GEYAŞA katı atık deponi sahası: Gelendost, Yalvaç ve ġarkîkaraağaç ilçeleri ile belde Belediyeleri‘nin kurmuĢ oldukları GEYAġA Birliği tarafından bölgenin katı atıklarını depolamak üzere kurulmuĢtur. Katı atık deponi sahası projesi için Çevre ve Orman Bakanlığından 200.000 TL lik hibe alınmıĢtır. GEYAġA Belediyeler Birliği katı atık deponi sahasının BGH sınırları içerisinde hizmet edeceği belediyeler; ġarkîkaraağaç Çarıksaraylar, Çiçekpınar ve Göksöğüt‘tür (Anonim, 2009b). Beyşehir katı atık deponi sahası: BeyĢehir-SeydiĢehir karayolunun 8. km‘sinde bulunan Genek mevki‘inde Konya M-27-C-1 paftasında Konya Valiliği tarafından kurulan bir komisyon tarafından yer seçimi yapılmıĢtır. Ancak, yer seçimi sürecinde henüz kurum uygun görüĢleri tamamlanıp, ÇED sürecine geçilememiĢtir. BeyĢehir katı atık deponi sahasının BeyĢehir (Adaköy, Akçabelen, Doğanbey, Emen, Gölyaka, Huğlu, Karaali, KayabaĢı, Kurucuova, Sevindik, Üstünler, Üzümlü, Yenidoğan, YeĢildağ, Sadıkhacı), Derbent

(Çiftliközü), Sağlık, Kızılören, Gencek ve YeniĢarbademli Belediyelerine hizmet etmesi öngörülmektedir. Hüyük katı atık deponi sahası: Hüyük Çevre Koruma Birliği, Katı atık düzenli depolama tesisi avam projesi ve fizibilite projesini Çevre ve Orman Bakanlığından aldığı 200.000 YTL lik hibe ile gerçekleĢtirmiĢtir. Hüyük katı atık deponi sahasının hizmet edeceği yerleĢimler; Burunsuz, Çamlıca, ÇavuĢ, Göçeri, Ġlmen, Ġmrenler, Kıreli, KöĢk, Mutlu, Selki Belediyeleri ile Suludere, PınarbaĢı ve Görünmez Köyleri (Nas ve ark., 2008).

Çizelge 3.10. BGH yerleĢmelerine iliĢkin altyapı durumu

* Ġlçe merkezi BG Yüzeysuyu Toplama Havzası dıĢındadır. Belediye Adı

Nüfus Kanalizasyon Durumu Fosseptik Durumu Atıksu Arıtma Tesisi Durumu

Atıksuyun Verildiği Ortam

Kirliliğin UlaĢtığı Son

Nokta

Katı Atık Deponi Alanı Durumu

2007 Var Yok Sızdırmalı Sızdırmasız Var Yok /arıtma türü Depolama _ġekli Alıcı

Ortam

Katı Atık Miktarı (ton /ay)

BEYġEHĠR (Merkez) 32.799 X X Biyolojik ÇarĢamba Kanalı Çumra Ovası Düzensiz Bademli mevkii 5000

Adaköy 656 X X X Düzensiz

Akçabelen 1.313 X X Yeraltına sızdırma Düzensiz Açıkalan 15

Doğanbey 2.558 X X Doğanbey Deresi Düzensiz Aslan KavĢağı

mevkii 50

Emen 801 X Yazı Deresi BG Düzensiz Tekçam mevkii 1

Gölyaka 861 X X Tarım arazisi Yaygın Tarım arazisi 3

Huglu 3.232 X X Yer altı mağarası, Alıçlı

kuru deresi BG Düzensiz

Çardak güneyi

mevkii 360

Karaali 2.544 X X BoĢ arazi, kuru dere

yatağı Düzensiz VahĢi depo 3.5

KayabaĢı 834 X Dere BG Düzensiz Kızılcabayır

Kurucuova 1.455 X X Kuru dere yatağı Düzensiz

Sevindik 1.035 X Dere BG Düzensiz

Üstünler 1.335 X Kavak Çayı- Üstünler

Deresi BG Düzensiz Ġbili Deresi 8

Üzümlü 4.444 X Doğal Kuru dere, Olukboğazı ve _{Mezarardı Deresi} BG Düzensiz Yayl amevkii 40

Yenidoğan 1.553 X X X BG Düzensiz Gaklık- vadi 112

YeĢildağ 1.948 X Kuru dere yatağı BG Düzensiz Çukur alan

Sadıkhacı 2.158 X X Kuru dere yatağı Yaygın

DERBENT (Merkez) 3.033 X Derbent Suyu BG Düzensiz

Çiftliközü 935 X BoĢ arazi Düzensiz

DEREBUCAK *

Çizelge 3.10. BGH yerleĢmelerine iliĢkin altyapı durumu (Devamı)

* Ġlçe merkezi BG Yüzeysuyu Toplama Havzası dıĢındadır.

Kaynak: Anonim (2006b), Babaoğlu (2007) ve Nas ve ark.‘dan (2008) yararlanılarak hazırlanmıĢtır. Belediye Adı

Nüfus Kanalizasyon Durumu Fosseptik Durumu Atıksu Arıtma Tesisi Durumu _Atıksuyun

Verildiği Ortam

Kirliliğin UlaĢtığı Son

Nokta

Katı Atık Deponi Alanı Durumu

2007 Var Yok Sızdırmalı Sızdırmasız Var Yok /arıtma türü Depolama _ġekli Alıcı

Ortam

Katı Atık Miktarı (ton /ay)

HÜYÜK (Merkez) 3.618 X Kumluk Deresi BG Düzensiz Hüyük Çöp

Toplama Sahası 100

Burunsuz 637 X X Kuru dere yatağı Düzensiz Hüyük Çöp

Toplama Sahası

Çamlıca 1.238 X Düzensiz _Derindere Bayramlı 30

ÇavuĢ 1.241 X ÇavuĢ Deresi Düzensiz

Göçeri 670 X Kuru dere yatağı Düzensiz

Ġlmen 1.484 X X Ilman Deresi Düzensiz Ilman FarkıĢla 50

Ġmrenler 1.425 X X Tarım Deresi Düzensiz 10

Kıreli 1.952 X X Doğal Fart Çayı, Ozan _Çayı Düzensiz _{Toplama Sahası} Hüyük Çöp

KöĢk 750 X Dere Düzensiz

Mutlu 770 X X Dere Düzensiz _{Toplama Sahası} Hüyük Çöp

Selki 2.121 X X Düzensiz 10

MERAM *

Kızılören 1.400 X BoĢ arazi Düzensiz Yamaç

Sağlık 816 X X KamıĢlı Çayı, Kuru

dere Düzensiz Dereyatağı

ġARKÎKARAAĞAÇ (Merkez) 9.538 X X Deliçay Düzensiz AslandoğmuĢ

Yolu mevkii 900

Çarıksaraylar 3.379 X X X Deliçay Düzensiz Kuruçay _çöplüğü 60

Çiçekpınar 2.579 X X Deliçay Düzensiz

Göksöğüt 1.530 X X Deliçay Düzensiz

Yağış suları toplama, uzaklaştırma ve arıtma: Havza alanında kanalizasyon

sistemi olan yerleĢimlerde yağıĢ suları evsel atık sular ile aynı ortamda toplanmaktadır. Yağmur sularını toplama ve uzaklaĢtırmada ayrık sistemin bulunmaması, kentsel atıksulara nazaran daha temiz olan yağmur sularının göl su bilançosuna katkıda bulunmasını sekteye uğratmaktadır. Havza genelinde arıtma sistemi kullanımı yaygın olmadığından, birleĢik sistemin kullanılması arıtma tesisi olan yerlerde de arıtma masrafını arttırmaktadır.

Zararlı atık toplama, uzaklaştırma ve arıtma: Havzadaki hastane vb. kaynaklı

zararlı atıklar katı atık toplama hizmeti veren belediyelerce evsel katı atıklarla birlikte toplanmakta ve açık alanlarda depolanmaktadır.

Sulama tesisleri: Havzada DSĠ, Ġller Bankası ve Köy Hizmetleri Genel

Müdürlüğü vb. kamu kurumları ile vatandaĢlar tarafından açılan 50-300 m. derinliğinde sayıları 1000‘i aĢkın sondaj kuyusu ile yeraltı suyundan içme ve sulama amaçlı yararlanılmaktadır. DSĠ ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü‘nün yürüttüğü sulama projeleri ile göl suları Isparta, Kıreli ve Çumra ovalarının sulanmasında kullanılmaktadır. Havzada bulunan sulama projeleri;

 Isparta-ġarkîkaraağaç tarımsal alanları için pompaj sulamaları (BeyĢehir Belediyesi‘ne göre 250 milyon m³/yıl, DSĠ‘ ye göre 60-65 milyon m³/yıl),

 Konya Ovası sulama sistemi,

 BeyĢehir-SeydiĢehir sulama sistemi,  Kıreli pompaj sulama projesi ve  YeĢildağ sulama projesidir.