Tasfiye Kar/Zararının Beyanı

Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir vergilendirme dönemi içinde elde ettikleri kazanç ve iratlarını vergi dairesine beyanname ile bildirmeleri üzerine tarh edilir227.

Tasfiye haline giren sermaye şirketlerinin vergilendirilmesinde normal kurumlar vergisi beyannamesi değil, tasfiye beyannamesi verilir. Tasfiye beyannamesi, tasfiye sırasında oluşan kar veya zararı ihtiva eder228. Tasfiye beyannamesine, bilanço ve gelir tablosu/kar zarar cetveli229 ile tasfiye bilançosuna göre ortaklara dağıtılan paralar ile diğer değerlerin ayrıntılı bir listesi eklenir230.

Tasfiye beyannamesi, tasfiyenin aynı takvim yılı içinde başlayıp sonuçlanması halinde, tasfiyenin sonuçlandığı tarihten itibaren otuz gün içinde kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilir.

Tasfiyeye giriş tarihi ile tasfiyenin sonuçlanma tarihinin farklı takvim yıllarında

224 _{Kazım Yılmaz, V.U.K., G.V.K., K.V.K. ve K.D.V.K Açısından Değerleme, (İstanbul: Maliye Hesap}

Uzmanları Derneği Yayını, 1997), s. 393., N.Kemal Gündüz ve Necati Perçin, a.g.e., s. 283.

225 _{Vergi Usul Kanunu Md. 327.} 226 _{Ahmet Kavak, a.g.e., s. 116.} 227 _{Ahmet Kavak, a.g.e., s. 116.} 228 _{Billur Yaltı, a.g.t., s. 81.}

229 _{Gelirler Kontrolörleri Derneği, a.g.e., s. 663.}

gerçekleşmesi durumunda, her bir tasfiye dönemine ilişkin tasfiye beyannamesi, tasfiye memuru tarafından tasfiye döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilir. Tasfiyenin sona erdiği döneme ilişkin tasfiye beyannamesi ise tasfiyenin sonuçlandığı tarihten itibaren otuz gün içinde kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilir231.

1.4.7.1. Kıst Döneme Ait Beyannamenin Verilmesi

Yukarıda açıklandığı üzere tasfiyeye giren kurumların vergilendirilmesinde tasfiye dönemi, hesap döneminin yerine geçmektedir. Kurumların tasfiyeye girmesi ile birlikte tasfiye öncesine ilişkin hesap dönemi kapanır ve takvim yılı başından tasfiyeye giriş tarihi arasındaki dönem kıst dönem olarak adlandırılır232.

Sermaye şirketlerinin tasfiyeye girmeleri halinde, kıst döneme ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar verilmesi gerekmektedir233.

Kıst döneme ilişkin beyanname verme süresi içinde tasfiyenin tamamlanmış olması halinde, kıst döneme ilişkin beyanname, tasfiye dönemine ilişkin beyanname verme süresi içinde234, yani tasfiye kararının tescil edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde verilmesi gerekir235.

1.4.7.2. Tasfiye Dönemine Ait Beyannamenin Verilmesi

Her bir tasfiye dönemi için tasfiye kar veya zararı tespit edilerek ilgili olduğu

231 _{Gelir İdaresi Başkanlığı’nca hazırlanan 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Tebliğ Taslağı, 17.3’üncü bölüm.} 232 _{Gelirler Kontrolörleri Derneği, a.g.e., s. 664.}

233 _{Mehmet Gür, a.g.e., s. 429., Hakan Koca, “Tasfiyesine Başlanan Kurumlarda Hesap Döneminin} Başlangıcından Tasfiyeye Giriş Tarihine Kadar Oluşan Kazancın Vergilendirilmesi ve Bir Sorun” (Vergi Sorunları, Maliye Gelirler Kontrolörleri Derneği Yayını, Ağustos 1998, sayı 119), s.76-77.

234 _{Mehmet Bingöl, a.g.etd., s. 87.}

dönemde ayrı beyannamelerle vergi dairesine beyan edilir. Söz konusu beyannameler üzerinden gerekli tarhiyat yapılır ve vergisi ödenir. Yapılan işlem kazanç elde edilen tasfiye dönemlerinde bir ön vergilendirme yapılmasıdır. Nihai vergilendirme söz konusu değildir236.

Tasfiye dönemine ilişkin beyanname;

i. Tasfiyenin başladığı takvim yılı içinde sonuçlanmış olması durumunda tasfiye kararının tescil edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde,

ii. Tasfiyenin bir yıldan fazla sürmesi halinde tasfiyenin başlangıç tarihinden aynı takvim yılının sonuna kadar olan dönemi kapsayan birinci tasfiye dönemi için takvim yılını takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar,

iii. Her biri bir takvim yılını içeren normal tasfiye dönemlerine ilişkin beyanname, takvim yılını takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar,

iv. Tasfiyenin sona ermesi halinde, takvim yılı başından tasfiyenin sona erdiği tarihe kadar olan dönemi içeren son tasfiye dönemine ilişkin beyanname ise, tasfiye kararının tescil edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde tasfiye memurları tarafından verilecektir.

Şayet tasfiye, bir önceki tasfiye dönemine ait tasfiye beyannamesinin verilme süresi içinde sona ermiş olması halinde, söz konusu normal tasfiye dönemine ait beyanname, son tasfiye dönem beyannamesinin verilme süresi içinde verilmesi gerekir237. Bu durumda, normal tasfiye dönemine ait beyanname verilmesi süresi ortadan kalkmakta, son tasfiye

236 _{Maliye Hesap Uzmanları Derneği, BDK 2006, s. 711.}

dönemine ilişkin beyanname verme süresine tabi olunmaktadır238.

Örneğin; Normal hesap dönemine tabi olan bir anonim şirket 11.11.2006 tarihinde tasfiyeye girilmesine ilişkin genel kurul kararını tescil ettirmiş ve tasfiyenin tamamlanmasına ilişkin kararı ise 24.06.2009 tarihinde tescil edilmiştir. Söz konusu şirketin tasfiye dönemleri ile bu dönemlere ilişkin tasfiye beyannamesi verme süreleri aşağıdaki gibi olacaktır.

Tasfiye Dönemi Beyanname Verme Süresi

1. Tasfiye Dön.(11.11.2006-31.12.2006) 25.04.2007

2. Tasfiye Dön.(01.01.2007-31.12.2007) 25.04.2008

3. Tasfiye Dön.(01.01.2008-31.12.2008) 25.04.2009

4. Tasfiye Dön.(01.01.2009-24.06.2009) 25.07.2009

1.4.7.3. Tasfiye Sonucuna Göre Önceden Verilen Beyannamelerin Düzeltilmesi

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 17’nci maddesi hükmüne göre, her bir tasfiye dönemine ilişkin olarak verilmiş olan tasfiye beyannameleri (ara beyannameleri) nihai tasfiye sonucuna göre düzeltilir239. Bunun için önce son tasfiye beyannamesi de dahil olmak üzere, tasfiye beyannamelerinde gösterilmiş olan kar veya zararlar toplanır ve böylece nihai kar veya zararı bulunur. Bu son tasfiye karına göre hesaplanacak vergi, önceki dönemlerde ödenmiş vergilere göre fazla ise, aradaki vergi farkı alınır, eksik ise, fazla alınmış olan vergi farkı kuruma iade olunur. Doğal olarak tasfiyenin nihai olarak zararla kapanması halinde, daha önce verilmiş tasfiye beyannamelerine dayanılarak tahsil

238 _{Ahmet Kavak, a.g.e., s. 119.} 239 _{Ahmet Kavak, a.g.e., s. 120.}

edilmiş olan vergiler de kuruma iade edilir240.

Ancak, nihai tasfiye kar ve zararına göre yapılan bu düzeltme işlemleri, kazancın tasfiye dönemlerine dağıtılması ve bu dönemdeki matrahların düzeltilmesi işlemi olmayıp, bütün tasfiye beyannamelerinin toplanarak, ödenecek veya geri verilecek verginin hesaplanmasından ibarettir241.

Daha önce verilen örnek de belirtilen anonim şirketin dönemler itibariyle beyan edilen kar ve zarar durumu aşağıdaki gibi olduğu varsayılırsa,

Tasfiye Dönemi Zarar (YTL) Kar(YTL)

1. T.D.(11.11.2006-31.12.2006) — 2 500 000 2. T.D.(01.01.2007-31.12.2007) 1 200 000 — 3. T.D.(01.01.2008-31.12.2008) — 1 750 000 4. T.D.(01.01.2009-24.06.2009) 1 350 000 —

Toplam 2 550 000 4 250 000

Tasfiye Sonucu KAR 1 700 000 olur.

Birinci tasfiye döneminde 2.500.000 YTL tasfiye karı üzerinden tarhiyat yapılacaktır. İkinci tasfiye döneminde ise şirket 1.200.000 YTL zarar beyan edecek ve tarhiyat yapılmayacaktır. Üçüncü tasfiye döneminde ise 1.750.000 YTL kar beyan edilecektir fakat (1.750.000-1.200.000=) 550.000 YTL üzerinden tarhiyat yapılacaktır. Dördüncü tasfiye döneminde ise 1.350.000 YTL zarar beyan edilecektir. Bu duruma göre tasfiye neticesinde (4.250.000-2.550.000=) 1.700.000 YTL tasfiye karı elde edilmesine rağmen vergileme (2.500.000+550.000=) 3.050.000 üzerinden yapılmış olacaktır. Böyle bir durumda (3.050.000-1.700.000=) 1.350.000 YTL üzerinden daha önce alınan vergi şirkete iade edilecektir.

240 _{Maliye Hesap Uzmanları Derneği, BDK 2006, s. 711.} 241 _{Maliye Hesap Uzmanları Derneği, BDK 2006, s. 711.}