Kıst Dönemine İlişkin İşlemler

a. Yukarıdaki açıklamalar ışığında, tasfiyenin başlangıç tarihi 31.03.2006, tasfiyenin sona erme tarihi 23.09.2007 olacaktır.

b. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 17’nci maddesine göre; her ne sebeple olursa olsun, tasfiye haline giren kurumların vergilendirilmesinde hesap dönemi yerine tasfiye dönemi geçerli olur. Tasfiye, kurumun tasfiyeye girmesine ilişkin genel kurul kararının tescil edildiği tarihte başlar ve tasfiye kararının tescil edildiği tarihte sona erer. Başlangıç tarihinden aynı takvim yılı sonuna kadar olan dönem ile bu dönemden sonraki her takvim yılı ve tasfiyenin sona erdiği dönem için ilgili takvim yılı başından tasfiyenin bitiş tarihine kadar olan dönem bağımsız bir tasfiye dönemi sayılır. Tasfiyenin başladığı takvim yılı içinde sona ermesi halinde tasfiye dönemi, kurumun tasfiyeye girdiği tarihten başlar ve tasfiyenin bittiği tarihe kadar devam eder. Tasfiyenin zararla kapanması halinde tasfiye sonucu, önceki tasfiye dönemlerine doğru düzeltilir ve anılan dönemlerde fazla ödenen vergi mükellefe iade edilir.

Tasfiye beyannameleri, tasfiye memurları tarafından tasfiye dönemlerinin sonundan itibaren Kanunun 14 üncü maddesinde yazılı sürelerde; tasfiyenin sona erdiği döneme ilişkin tasfiye beyannamesi ise tasfiyenin sonuçlandığı tarihten itibaren otuz gün içinde kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilir.

Yukarıdaki hükümler birlikte değerlendirildiğinde hesap dönemleri ve beyan dönemlerinin aşağıda gösterildiği gibi olması gerektiği sonucu çıkmaktadır:

Hesap Dönemi/Tasfiye Dönemi Beyanname Verme Dönemi 2005 Takvim Yılı Hesap Dönemi Nisan 2006

1.1.2006-31.03.2006 Hesap Dönemi (Kıst) Temmuz 2006 1.4.2006-31.12.2006 Tasfiye Dönemi Nisan 2007

1.1.2007-23.9.2007 Tasfiye Dönemi 23.9.2007-23.10.2007

c. Bilançonun pasifinde negatif bir unsur olarak görülen 300 000 YTL geçmiş dönem zararının 90 000 YTL 2003 yılına, 70 000 YTL 2004 yılına, 140 000 YTL 2005 yılına ait mali zararlardır. Geçmiş yıl zararı, döneme ait mali kar veya zararın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek bir unsurdur. Ancak bu zararların 5 yıldan fazla nakledilmemesi şarttır. Bu durumda Gün A.Ş. geçmiş yıllarda yapmış olduğu zararları kazancın tespitinde dikkate alabilecektir. 2003 yılından itibaren şirketin kazançlarının yeterli olmaması nedeniyle indirilemese bile, tasfiye dönemi bir bütün olarak sonuç arz ettiğinden son dönem tasfiye karının hesabında dikkate alınabilecektir.

d. Vergi kanunlarımızda, hisse senetleri üzerinden değer düşüklüğü karşılığı hesaplanarak gider kaydedilmesine olanak veren bir düzenleme yoktur. Tekdüzen Muhasebe Sistemine göre, hisse senetleri için ayrılan değer düşüklüğü karşılıkları, mali karın tespitinde ticari kara ilave edilecek bir unsur olarak dikkate alınacaktır. Bu nedenle dönen varlıklar arasında yer alan hisse senetleri üzerinden ayrılan 37 500 YTL’nın ticari kara ilave edilmesi gerekir.

e. Vergi Usul Kanunu’nun 278’inci maddesinde; yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtianın emsal bedeli ile değerleneceği açıklanmıştır. Emsal bedeli ise Vergi Usul Kanunu’nun 267’nci maddesinde

düzenlenmiş olup, emsal bedeli; gerçek bedeli belli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olduğu değer olarak tanımlanmıştır. Emsal bedelinin tayininde ilk olarak ortalama fiyat esasının uygulanacağı, buna göre tespit yapılamadığı takdirde maliyet bedeli esasına göre değerleme yapılacağı, keza bu esasa göre de bedel tespiti yapılamazsa, son olarak Takdir Komisyonu’na başvurulacağı, belirtilmektedir.

Kıymeti düşen mallarda emsal bedelinin tespitinde birinci sıra olan ortalama fiyat esasının uygulanması mümkün olmamaktadır. Çünkü, değeri düşen mallar genellikle aynı nitelikle ve değer düşüklüğü aynı derecede olmaz. Dolayısıyla biri diğerine emsal teşkil etmez. Emsal bedelinin tespitinde ikinci sıra olan maliyet bedeli esasının uygulanma imkanı yoktur. Çünkü, zaten değeri düşmüş olan emtianın değerindeki düşüşün değerlemede dikkate alınmadan, maliyet bedeline bir de kar eklemek suretiyle değerlenmesi 278’inci maddenin düzenleniş amacına ters düşer.

Bütün bu nedenlerle 278’inci maddede sayılı olayların meydana gelmesi sonucu değer kaybına uğrayan malların emsal bedelleri fiilen takdir esasına göre yapılmakta olup, takdir esasına göre emsal bedeli Takdir Komisyonunca belirlenmektedir. Bu yollarla uğranılan kayıp, ancak takdir komisyonu kararına dayanılarak zarar yazılabilir. Oysa Gün A.Ş. sadece itfaiye raporuna dayanarak stok değer düşüklüğü karşılığı ayırmıştır. Dolayısıyla tasfiye öncesindeki kıst dönemde bu tutar (24 000 YTL) kanunen kabul edilmeyen gider olarak kabul edilecektir.

Öncelikle kurumun bu işlem dolayısıyla yaptığı kayıt düzeltilecek, devamında doğru kayıt aşağıdaki gibi olacaktır.

31.03.2006

158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 24 000

654 KARŞILIK GİDERLERİ 24 000

(KURUMUN YAPTIĞI KAYDIN DÜZELTİLMESİ)

31.03.2006

654 KARŞILIK GİDERLERİ 24 000

690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 24 000

(KURUMUN YAPTIĞI KAYDIN DÜZELTİLMESİ)

31.03.2006

900 NAZIM HESAPLAR 24 000

900.01 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDER

900 NAZIM HESAPLAR 24 000

900.01 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİD.

(KKEG’İN NAZIM HESAPLARDA TAKİBİ)

31.03.2006

119 MEN.KIY.DEĞ.DÜŞ.KARŞILIĞI 37 500

654 KARŞILIK GİDERLERİ 37 500

(KURUMUN YAPTIĞI KAYDIN DÜZELTİLMESİ)

31.03.2006

654 KARŞILIK GİDERLERİ 37 500

690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 37 500

(KURUMUN YAPTIĞI KAYDIN DÜZELTİLMESİ)

31.03.2006

900 NAZIM HESAPLAR 37 500

900.01 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDER

900 NAZIM HESAPLAR 37 500

900.01 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİD.

f. Kıst Dönemi Kazanç ve Vergi Matrahının Hesabı

01.01.2006-31.03.2006 dönemi mali kar-zararı aşağıdaki gibi olacaktır.

(80 000) Bilanço Zararı

37 500 Menkul Kıymet Değer Düşüklüğü Karşılığı

24 000 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı

(18 500) Kıst Dönem Zararı

Kurumun yukarıda işlem gören hesaplarına ilişkin kayıtlar göz önüne alındığında kurumun 31.03.2006 tarihli bilançosu aşağıdaki gibi olmaktadır.

Aktif (Varlıklar)

Tasfiye Halindeki Gün Tic. San. A.Ş.’nin

31.03.2006 tarihli bilançosu (YTL) Pasif (Kaynaklar)

I - DÖNEN VARLIKLAR 2.137.500 III - KISA VADELİ YAB. KAYN. 2.380.000

10 - Hazır Değerler 370.000 30 - Mali Borçlar 550.000

100 - Kasa 40.000 300 - Banka Kredileri 550.000

101 - Alınan Çekler 60.000 32 - Ticari Borçlar 1.030.000

102 - Bankalar 270.000 320 - Satıcılar 580.000

11 - Menkul Kıymetler 587.500 321 - Borç Senetleri 500.000

110 - Hisse Senetleri 337.500 322 - Borç Sen.Reeskontu(-) 50.000

111 Özel Kes. Tah.Sen.ve Bon. 250.000 33 - Diğer Borçlar 720.000

12 - Ticari Alacaklar 520.000 331 - Ortaklara Borçlar 720.000

120 - Alıcılar 120.000 34 - Alınan Avanslar 50.000

121 - Alacak Senetleri 490.000 340 - Alınan Sipariş Avansları 50.000

122 - Alacak Sen. Reeskontu(-) 90.000 36 - Ödenecek Ver. ve Yas. Yük. 30.000

13 - Diğer Alacaklar 345.000 360 – Ödenecek Verg. 30.000

131 - Ortaklardan Alacaklar 200.000 IV - ÖZKAYNAKLAR

135 - Personelden Alacaklar 25.000 50 - Ödenmiş Sermaye 1.000.000 681.500

136 - Diğer Çeşitli Alacaklar 120.000 500 - Sermaye 1.000.000

15 - Stoklar 230.000 58 - Geçmiş Yıl Zararları(-) 300.000

153 - Ticari Mallar 205.000 580 - Geçmiş Yıl Zararları(-) 300.000

159 - Verilen Sipariş Avansları 25.000 59 - Dönem Net Karı (Zararı) 18.500

115

19 - Diğer Dönen Varlıklar 85.000 591 - Dön. Net Zararı(-) 18.500

190 - Devreden KDV 85.000

II - DURAN VARLIKLAR _{PASİF TOPLAMI 3.061.500}

25 - Maddi Duran Varl. 924.000 90 - Nazım Hesaplar 61.500

252 - Binalar 440.000 924.000 900 - 01 Kan.Kabul Edilmeyen Gid. 61.500

253 - Tes. Mak. ve Cih. 525.000

254 - Taşıtlar 89.000

257 - Birikmiş Amortismanlar (-) 130.000

AKTİF TOPLAMI 3.061.500

90 - Nazım Hesaplar 61.500