bakımında büyük bir hızla azalması, canlıların yaşam alanlarını kısıtlamakta, çevresel fela-ketlere yol açabilecek iklim değişiklikleri yarat-maktadır. Doğal kaynakların bilinçli ve verimli tüketilmesi dengeli kentsel gelişim ve ekonomik büyüme için vazgeçilmez bir hal almıştır. Bu kapsamda, sürdürülebilir doğal kaynak
yöneti-mi için doğal kaynakların envanterinin çıkarıl-ması, genel durum tespiti, yan ürünlerin gelişti-rilmesi ve korumaya yönelik gerekli tedbirlerin alınması ve mekânsal gelişimin koruma kul-lanma dengesi gözetilerek plankul-lanması önem taşımaktadır.
Harita 15. TR41 Bölgesi Arazi Kullanımı (2006)
Kaynak: Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2006 yılı CORINE verilerinden üretilmiştir.
TR41 Bölgesinin belde ve köyler nüfusu azalma eğilimindedir ve 26 bölge içinde en düşük bel-de ve köy nüfus artış oranına sahip 7. bölgedir.
TR41 Bölgesi kırsal nüfus artış hızı 2011 yılında
% -17,76 iken bu oran 2012 yılında %-23,39 ol-muştur.
TR41 illeri nüfus dağılımı incelendiğinde Bur-sa ili nüfusunun %89.35’inin, Eskişehir ili nü-fusunun %90.01’inin, Bilecik ili nünü-fusunun da
%75.91’inin il ve ilçe merkezinde yoğunlaştığı görülmektedir. Nüfus yoğunlaşmasına paralel olarak kentsel hizmetler de merkezde yoğunluk göstermektedir.
BEBKA tarafından 2012 yılında 24 gösterge kul-lanılarak yapılan TR41 İlçe Kalkınma Endeksi çalışmasında (Ek 3); 1. derece gelişmiş ilçeler;
Bursa ilinde Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım, Gem-lik, İnegöl, Eskişehir ilinde Tepebaşı, Odunpa-zarı, Bilecik ilinde ise merkez ilçe ve Bozüyük olarak ortaya çıkmıştır.
Bu durum mekânsal organizasyon anlamında bölgede illerin merkez ilçelerinin geliştiğini ve kentsel hizmetlerin bu ilçelerde yoğunlaştığını göstermektedir. Sonuç olarak, merkezlerde tra-fik yoğunluğu başta olmak üzere, sosyal donatı alanlarının ve açık alanların eksikliği gibi prob-lemler yaşanmaktadır.
göz önünde bulundurularak planlama yapılma-sı
Tedbir 2. Gelişme alanlarının yer seçimleri ön-celiğinde nitelikli tarım alanlarının yer alma-ması ve gelişme alanlarının yapılacak detaylı etütler doğrultusunda tarım alanlarını yok et-meyecek biçimde dengeli olarak belirlenmesi Tedbir 3. Kentleşme ve mekânsal planlama sü-recinde tarihi ve kültürel varlıkların korunma-sı, yaşatılması ve geliştirilmesini benimseyen yaklaşımların desteklenmesi
Tedbir 4. Biyolojik çeşitlilik envanter eksiklik-lerinin tamamlanması, endemik türlerin
gen-Tedbir 5. Doğal kaynak kullanımında ürün yel-pazesinin çeşitlendirilmesi ve bu konuda Ar-Ge merkezlerine destek verilmesi, yan ürünlerin envanterinin yapılması, satış ve pazarlanması-nın da düzenlenmesi
Tedbir 6. Bölge maden potansiyeli üzerine araştırmalar yapılması ve maden sahalarının doğal çevre ve yerleşimler üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması
Tedbir 7. Erozyon riskinin yüksek olduğu alanlar öncelikli olmak üzere bölge genelinde erozyonla mücadele edilmesi ve erozyonla kaybolan top-rak miktarını asgari seviyeye indirilmesi
Öncelik 4. Çok merkezli mekânsal gelişme sistemi oluşturulması
Harita 16. TR41 Bölgesi İlçe Bazında Gelişmişlik Endeksi
Kaynak: BEBKA TR41 İlçe Kalkınma Endeksi, 2012 verileri kullanılarak oluşturulmuştur.
Onuncu Kalkınma Planı’nda mekânsal geliş-mede amaç; coğrafi koşulları, kent-kır ayrımını, tarihi, kültürel ve çevresel değerleri, insan ve toplum ihtiyaçlarını dikkate alan, planlama-yı etkili şekilde kullanan, planlama yetkilerini katılımcılık ve yerindelik ilkesi çerçevesinde dengeli paylaştıran, ortak kullanım alanlarına daha fazla imkân sağlayan, üst standartlarda
yaşanabilir mekânlar ve çekim merkezleri or-taya çıkaran bir sistem geliştirmek olarak belir-lenmiştir.
Buna istinaden, TR41 Bölgesinde homojen ve dengeli bir mekânsal gelişim için yeni alt mer-kezlerin oluşması, ana merkezdeki fonksi-yonların alt merkezlere kaydırılarak nüfusun ve hizmetlerin dengeli dağılımı sağlanmasına
Bölgenin mekân ve yaşam kalitesinin artırıl-ması sürdürülebilir bir ulaşım sistemi ve erişi-lebilirlik önem taşımaktadır. Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi kapsamında belirlenen 2023 vizyonu ülkemizin rekabet gücüne ve toplumun yaşam kalitesinin yükseltilmesine katkı veren;
güvenli, erişilebilir, ekonomik, konforlu, hızlı, çevreye duyarlı, kesintisiz, dengeli, çağdaş hiz-metlerin sunulduğu sürdürülebilir bir ulaştırma sistemi oluşturmaktır. Aynı şekilde, önümüz-deki on yıl için bölgemizde ulaşımda çevreye duyarlı ve erişilebilirliğin arttırıldığı bütüncül bir yaklaşımla ulaşım modlarının entegrasyonu hedeflenmektedir. Bu amaçla ulaşım modları arası entegrasyonun sağlanarak erişilebilirliğin artırılması ve kent içi ulaşımın düzenlenmesi önceliği belirlenmiştir.
Kent içi ulaşımda mekânsal planlama ve ge-lişme hedefleri doğrultusunda sistemler arası entegrasyon ve uyumun güçlendirilmesi,
alt-yapının yaya ve toplu taşıma öncelikli geliş-tirilmesi ve dönüştürülmesi, şehirlerarası ve şehir içi bağlantıların etkili şekilde kurulması, çevreye duyarlı, akıllı, verimli ve maliyet etkin uygulamaların yaygınlaştırılması ve artan taşıt sahipliğine cevap verecek altyapının kurulması önem taşımaktadır. Ayrıca Bursa il sınırları için-de lojistik firmaların dağınık yer seçmiş olması kent içi trafiğini olumsuz yönde etkilemektedir.
Buna istinaden, kent içi yük taşımacılığında da düzenlemeler yapılması gereklidir.
TR41 Bölgesi ulaşım ağları baz alınarak ilçelerin erişilebilirlik düzeyleri incelendiğinde Bozüyük ilçesi coğrafi olarak en erişilebilir ilçe olurken Mihalıççık ilçesi ise erişimi en zor olan ilçe ola-rak karşımıza çıkmaktadır. Buna istinaden, ön-celikle kırsalda yer alan ilçelere olan bağlantı yollarının iyileştirilerek erişilebilirliğin artırıl-ması önem arz etmektedir.