Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Makro Çevre Faktörlerin Test Edilmes

Araştırma modeli doğrultusundaki ilk hipotez Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile makro çevre faktörleri olarak bilinen demografik, ekonomik, teknik ve organizasyonel faktörlerin arasındaki ilişkinin test edilebilmesi amacıyla geliştirilmiştir. Bu hipotez aşağıdaki gibi şekillenmektedir.

H0: Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile makro çevre faktörleri arasında anlamlı

bir ilişki yoktur.

H1:Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile makro çevre faktörleri arasında anlamlı bir

ilişki vardır.

Bahsedilen hipotez çerçevesinde toplam konteyner hacmi bağımlı değişken olarak belirlenirken, makro çevre faktörlerini oluşturan dört ana faktörün (demografik, ekonomik, teknik, organizasyonel) alt değişkenleri bağımsız değişken olarak kabul edilmiştir.

Öncelikle, bağımlı değişken için dört ayrı hipotez oluşturularak; her bir makro çevre faktörünü oluşturan alt değişkenler ile test edilmesi sağlanmıştır.Test sonuçlarının yorumlanması ile makro çevre faktörleri değişkenleri için ileri sürülen hipotezlerin kabulü veya reddinin belirlenmesine çalışılmıştır. Daha sonra bütün bağımsız değişkenlerin bir araya getirilerek eklemeli regresyon analizine tabi tutulması ve buna bağlı olarak model oluşturulması amaçlanmaktadır.

3.3.2.2.1 Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Demografik Değişkenlerin Test Edilmesi

Demografik değişkenler çerçevesinde test edilecek hipotez şöyledir.

H0: Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile demografik değişkenler arasında anlamlı

bir ilişki yoktur.

H1: Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile demografik değişkenler arasında anlamlı

bir ilişki vardır.

Bağımlı değişken olarak belirlenen Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile demografik faktörler arasında gerçekleştirilen çoklu regresyon analizi sonucunda F değeri 142.981 olarak hesaplanmıştır. .000 düzeyinde anlamlı olan bu değer, toplam konteyner elleçleme hacmi ile nüfus değişkeni arasında doğrusal bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Bu ilişkinin korelasyon katsayısı ise .940 olarak belirlenmiştir. Bu durumda, toplam konteyner hacmi ile demografik değişkenler arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin olduğunu söylemek mümkündür (H0

Red).

Gerçekleştirilen çoklu regresyon analizi sonucunda, R2 değeri .883 olarak belirlenmiştir. Bu durumda, değişkenler arasında oluşturulan regresyon modelinin nispeten çok güçlü istatistiksel gücünün olduğu söylenebilir (Bkz. Tablo 48)

Tablo 48: Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Demografik Değişkenler Arasında Çoklu RA Sonuçları

BAĞIMLI DEĞİŞKEN: Toplam Konteyner Hacmi DEMOGRAFİK BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLER: Nüfus

R2 R Düzeltilmiş

R2 F P

.883 .940 .877 142.981 .000

Denklemin analizi sonucunda, değişkenler arasında anlamlı ve çok güçlü pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Nüfus değişkeninin kısmi regresyon katsayısı .940 olarak belirlenmiştir.

3.3.2.2.2 Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Ekonomik Değişkenlerin Test Edilmesi

Türkiye’nin toplam konteyner hacmi çerçevesinde test edilecek hipotez şöyledir;

H0: Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile ekonomik değişkenler arasında anlamlı

bir ilişki yoktur.

H1: Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile ekonomik değişkenler arasında anlamlı

bir ilişki vardır.

Toplam konteyner hacmi ile ekonomik değişkenler arasında gerçekleştirilen regresyon analizi sonucunda F değeri 129.867 olarak belirlenmiştir. .000 düzeyinde anlamlı olan modelde, değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olduğu söylenebilir (H0

Red). Belirlenen düzeltilmiş belirlilik katsayısı regresyon modelinin istatistiksel olarak çok güçlü olduğunu göstermektedir (Bkz. Tablo 49).

Tablo 49: Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Ekonomik Değişkenler Arasında Çoklu RA Sonuçları

BAĞIMLI DEĞİŞKEN: Türkiye’nin Toplam Konteyner Hacmi

EKONOMİK BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLER: Milli Gelir, Fert Başına Milli Gelir, İstihdam, Temel Endüstri Sektörleri Katma Değer, Ulusal Sabit Sermaye Yatırımları, Dış Ticaret Hacmi, USD/TL Çapraz Kur

R2 R Düzeltilmiş

R2 F P

.986 .993 .978 129.867 .000

3.3.2.2.3 Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Teknik Değişkenlerin Test Edilmesi

Teknik değişkenler çerçevesinde aşağıdaki hipotez test edilecektir;

H0: Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile teknik değişkenler arasında anlamlı bir

ilişki yoktur.

H1: Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile teknik değişkenler arasında anlamlı bir

ilişki vardır.

Test neticesinde .000 anlamlık düzeyinde F değeri 55.803, düzeltilmiş belirlilik katsayısı .956 olarak tespit edilmiştir. Bu durumda, değişkenler arasında anlamlı bir ilişki vardır denilebilir (H0 Red). Belirlilik katsayısı regresyon modelinin

istatistiksel olarak çok güçlü olduğunu göstermektedir (Bkz. Tablo 50).

Tablo 50: Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Teknik Değişkenler Arasında Çoklu RA Sonuçları

BAĞIMLI DEĞİŞKEN: Toplam Konteyner Hacmi

TEKNİK BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLER: Gemi Yük Kapasitesi, Lokomotif Sayısı, Yük Vagonu Sayısı, Ağır Vasıta Çekici Sayısı, Otoyol Uzunluğu, Ulaştırma Sektörü Katma Değer, Ulaştırma Sektörü Yatırım, Ulaştırma Sektörü İstihdam

R2 R DÜZELTİLMİŞ

R2 F P

3.3.2.2.4 Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Organizasyonel Değişkenlerin Test Edilmesi

Organizasyonel değişkenler çerçevesinde aşağıdaki hipotez test edilecektir; H0: Türkiye’nin toplam konteyner hacmi ile organizasyonel değişkenler arasında

anlamlı bir ilişki yoktur.

H1: Türkiye’nin toplam konteyner ile organizasyonel değişkenler arasında anlamlı bir

ilişki vardır.

Değişkenler arasındaki regresyon analizi sonucunda F değeri 14.125, düzeltilmiş belirlilik katsayısı .766 olarak belirlenmiştir. .000 seviyesinde anlamlı olan bu değer değişkenler arasında anlamlı bir ilişkinin olduğunu belirtmektedir (H0 Red).

Bu değerler itibariyle değişkenler arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak güçlü olduğu söylenebilir (Bkz. Tablo 51).

Tablo 51: Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Organizasyonel Değişkenler Arasında Çoklu RA Sonuçları

BAĞIMLI DEĞİŞKEN:Türkiye’nin Toplam Konteyner Hacmi

ORGANİZASYONEL BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLER: Rıhtım Başına Liman Verimliliği, Hat Başına Demiryolu Verimliliği, Vagon Başına Demiryolu Verimliliği, Ulaştırma Sektörü/Çalışan Verimliliği, Boru Hattı Verimliliği

R2 R DÜZELTİLMİŞ R2 F P

.825 .908 .766 14.125 .000

3.3.2.2.5 Türkiye Toplam Konteyner Hacmi ile Makro Çevre Faktörler Arasındaki Teste İlişkin Genel Değerlendirme

Yukarıda bağımsız değişkenler dört ayrı alanda test edilmişlerdir. Sonuç olarak demografik, ekonomik, ve organizasyonel bütün değişkenlerde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (Bkz. Tablo 52).

Tablo 52 : Hipotez Sonuçları

Bağımlı Değişken Türkiye’nin Toplam Konteyner Hacmi Bağımsız

Değişken Grupları

Demografik Değişkenler anlamlı ilişki var Ekonomik Değişkenler anlamlı ilişki var Teknik Değişkenler anlamlı ilişki var Organizasyonel Değişkenler anlamlı ilişki var

Her bir makro çevre faktörü ile bağımlı değişken arasında anlamlı ilişkinin varlığı kabul edildikten sonra 21 bağımsız değişken bir araya getirilerek kombinasyonlar uygulanarak eklemeli stepwise regresyon analizine karar verilmiştir. Anova testi neticesinde anlamlı olan ve t testleri neticesinde hem değişkenlerin, hem de sabitlerin katsayıları ayrı ayrı kontrol edilmiştir.