Türkiye’de rüzgârların oluşturduğu şekiller 10 Denizlerde hareket

a. Dalgalar, akıntılar ve gel-git olayları. b. Türkiye’de dalga ve akıntıların

oluşturduğu şekiller.

Ders geçme ve kredi yönetmeliğini uygulayan orta dereceli okulların lise ortak dersler grubunda yer alan “Coğrafya 1–2” ders içeriğine bakıldığında; birbirinden bağımsız iki farklı konunun esas alındığı dikkat çekmektedir. Coğrafya-1 içeriğinin 5 üniteden ibaret olduğu ve bütünüyle fiziki coğrafya konularını kapsadığı görülmektedir. Ünite konularına bakıldığı zaman “sınıf geçme” sistemine göre hazırlanan Coğrafya-1 programına göre sadeleştirilmiş ve Türkiye’nin coğrafi konumu, Türkiye’de başlıca iklim tipleri ve tabii bitki örtüsü ve Türkiye’de Nüfus ve Yerleşme konuları öğretim programından çıkarılmıştır.

1992 Coğrafya 1 dersinde ünitelerin ve konuların dağılımında belirgin bir şekilde orantısızlık olduğu belirlenmiştir. Örneğin III. ünite olan iklim ünitesinden sonra toprak ve bitki örtüsü konularına değinilmemesi bir eksiklik olarak görülmektedir. Ayrıca bir fiziki coğrafi unsurların insan faaliyetlerine etkisini ortaya konan bir üniteye giriş düzeyinde de olsa yer verilmemesi de bir başka eksiklik olarak görülmektedir.

1992 Coğrafya 1-2 Öğretim Programında Coğrafya II başlığı altında Giriş ve Coğrafi Bölgeler başlığı altında konulara yer verilmiştir. Giriş başlığı altında Türkiye’nin dünya üzerindeki yeri ve önemi, coğrafi bölge, bölüm ve yöre kavramları,

coğrafi bölgeleri oluşturan başlıca faktörler konularına; Coğrafi Bölge başlığı altında ise Karadeniz, Marmara, Ege, Akdeniz, Güneydoğu, Doğu Anadolu ve İç Anadolu Bölgeleri konularına yer verilmiştir. Bölgelerin öğretimi yapılırken sırası ile bölgenin coğrafi özelliklerinin, bölgenin bölümlerinin, bölgenin Türkiye ekonomisindeki yerinin, bölgenin Türkiye turizmindeki yerinin öğretimin yapılması istenmiştir ( MEB, 1992; 791-92).

1992 Coğrafya 1-2 Öğretimi Programında Coğrafya-2 dersinde konular, bir önceki programda yer alan lise II. sınıf “Türkiye’nin Coğrafi Bölgeleri” dersi konularının aynen alınmasıyla oluşturulmuştur. Giriş başlığı altında yer alan coğrafi bölgeleri oluşturan başlıca faktörler konusunun coğrafi bölge, bölüm ve yöre kavramları konularından önce yer almasının mantıksal sıralanış açısından daha doğru olacağı düşünülmektedir. Ayrıca coğrafi bölgelerin işleniş sırasında hangi ölçütlerin temel alındığına mutlaka yer verilmeliydi. Keza bir önceki programda bölgelerin sıralanışında aynı sıralanış görülmemektedir.

1992 Ders Geçme ve Kredi Yönetmeliğine göre “Seçmeli Dersler” grubunda yer alan Türkiye Coğrafyası, Türkiye’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Ülkeler Coğrafyası Öğretim Programında bu derslerin amaçları olarak on üç amaç ile on beş açıklama ve tavsiyeye yer verilmiştir ( MEB, 1992; 572-74).

Bu on üç genel amacın 1983 Programından birebir olarak alındığı tespit edilmiştir (Bakınız 1983 Programına göre amaçlar Tablo 28). 1983 öğretim programının üzerinden on yılı aşkın bir süre geçmiş olmasına rağmen Türkiye’de ve dünyada meydana gelen sosyal, ekonomik, politik ve kültürel gelişmelere ilişkin amaçlara programda yer verilmemesi bir eksiklik olarak görülmektedir. 1980 askeri darbesinden sonra 1983 yılında yapılan genel seçimlerle çok partili demokrasiye geçişle beraber ülkede yaşanan ve yaşanacak gelişmeler, Balkanlar, Kafkaslar, Ortadoğu ve Orta Asya’da devletlerarasında yaşanan sorunlar ile bu sorunların çözümüne yönelik öneriler ve yaklaşan milenyum ile beraber insanlığı etkisine alan bilgisayar ve iletişim araçlarındaki gelişmelere ilişkin amaçlara öğretim programında yer verilmesi gerekirdi. Bununla beraber Türkiye Coğrafyası, Türkiye’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Ülkeler Coğrafyasına ilişkin olarak öğretim programında amaçlara ilk kez yer verilmesi de önemli bir yenilik olarak değerlendirilmektedir.

1992 Ders Geçme ve Kredi Yönetmeliğine göre “Seçmeli Dersler” grubunda yer alan Türkiye Coğrafyası, Türkiye’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Ülkeler Coğrafyası öğretim programının uygulanması esnasında dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin olarak yer verilen açıklama ve tavsiyelerin bazı küçük değişiklikler dışında 1983 programı ile örtüştüğü belirlenmiştir. 1983 Programında yer alan ve 5 maddeyi oluşturan "Türkiye’nin coğrafi bölgelerinin incelenmesine okulun bulunduğu bölgeden başlanacaktır" ifadesi açıklamalar ve tavsiyelerden çıkarılmıştır. Ayrıca 1983 programında 12 maddeyi oluşturan ve Türkiye coğrafyası konuları işlenirken dikkat edilecek hususlara ilişkin olarak yer verilen a, h, ı, i, j bentleri ( MEB, 1983; 335) ayrı birer madde olarak ifade edilmiştir.

1992 Ders Geçme ve Kredi Yönetmeliğine göre “Seçmeli Dersler” grubunda yer alan Türkiye’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası I Öğretim Programında konulara iki bölüm başlığı altında yer verilmiştir. Birinci bölümde Türkiye’de Nüfus ana başlığı altında Türkiye’nin Nüfusu ve Türkiye’de Nüfus Hareketleri ünitelerine yer verilirken ikinci bölümde Türkiye’de Yerleşme ana başlığı altında Türkiye’de Yerleşme ünitesine yer verilmiştir ( Bakınız Tablo 33).

Tablo 33

1992 Ders Geçme Ve Kredi Yönetmeliğine Göre Türkiye’nin Beşeri Ve Ekonomik Coğrafyası I Öğretim Programına Göre Öğretimi Yapılacak Konular

Birinci Bölüm Türkiye’de Nüfus

Ünite Adı Öğretimi Yapılacak Konular

Giriş Nüfus ve Nüfus Coğrafyası

Nüfus Coğrafyasının Coğrafya Bilimi İçindeki Yeri

Türkiye’nin Nüfusu 1. Türkiye’de nüfus ve nüfus sayımları.